FUNCTIEPROFIEL 2 Leden Raad van Commissarissen bij Openbaar Belang PublicSpirit Mevrouw drs. J. Goudsmit Partner 8 februari 2017
De organisatie Openbaar Belang is een woningcorporatie in de stad Zwolle. De organisatie bestaat uit de afdelingen Wonen, Vastgoed, Financiën en wordt aangestuurd door een directeur. Bij Openbaar Belang werken ongeveer 30 mensen. Ruim 2.600 woningen in de stad Zwolle zijn eigendom van Openbaar Belang. Naast woningen heeft de organisatie ook garages, enkele bedrijfsruimtes, woonwagens en woonwagenstandplaatsen. Daarnaast biedt Openbaar Belang speciale huisvesting voor studenten. Openbaar Belang kent een lange historie. Het was de eerste woningcorporatie in Zwolle. In 1900 werd zij opgericht door de gegoede burgerij die opkwam voor de minder bedeelden in Zwolle. Zij noemden zichzelf Vereniging tot verbetering van woningtoestand in de Gemeente Zwolle, geheten Openbaar Belang. Missie en visie Openbaar Belang wil zorgen voor een goede kwaliteit van wonen en samenleven in onze wijken en buurten in Zwolle. Ons doel is om duurzaam waarde toe te voegen aan de woonsituatie van mensen. Om die ambitie waar te maken moeten wij onze klanten goed leren kennen. Wij staan dichtbij hen en gaan het liefst een persoonlijke relatie met ze aan. Zo weten wij wat er leeft en wat de wensen en eisen zijn van onze huurders. Deze wensen zetten wij om in concrete acties. Onze dienstverlening sluit daardoor precies aan bij wat de huurders van ons verwachten. Samen prettig wonen Openbaar Belang legt de nadruk op de wensen en belangen van individuele huurders als het gaat om de directe dienstverlening. Maar wij willen even graag dat onze huurders zo prettig mogelijk samen wonen in hun buurt. Een geschikte woning is slechts het begin. Een fijne en veilige woonomgeving is minstens zo belangrijk. Deze ideale situatie creëren wij door huurders te stimuleren zelf verantwoordelijkheid te dragen en initiatieven te nemen. Zo willen wij de emancipatie van de bewoners bevorderen. Samen werken voor mensen Onze ambitie komt niet alleen terug in wát wij doen, maar ook hoe wij het doen. Onze waarden: persoonlijk, betrokken, verbindend en zelfbewust zijn daarbij leidend. Onze mensen zijn essentieel bij de uitvoer van het beleid. Zonder hen kunnen we onze ambities niet waarmaken. De Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (hierna: RvC) van Openbaar Belang houdt toezicht op het functioneren en presteren van de organisatie, treedt op als werkgever voor de directeur-bestuurder, en staat de directeur-bestuurder met raad terzijde. De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor het functioneren en presteren van de organisatie en legt daarover intern verantwoording af aan de RvC. Ook is de directeur-bestuurder verantwoordelijk voor de externe verantwoording aan
instanties die daartoe wettelijk of maatschappelijk gelegitimeerd zijn. De RvC functioneert vanuit een maatschappelijk perspectief en ziet erop toe dat de maatschappelijk gewenste doelen van de corporatie worden behaald. Een gezonden bedrijfsvoering is daarbij een voorwaarde. De raad wil naast haar toezichthoudende taak en haar rol als werkgever en klankbord, ook waarde toevoegen aan het functioneren van Openbaar Belang door relevante vraagstukken uit de samenleving te agenderen. Wij vinden het belangrijk dat de toezichthoudende rol van de RvC wordt ingevuld vanuit vertrouwen. Op deze manier ontstaat er een natuurlijke afstand tussen de raad, bestuurder en organisatie, waardoor iedereen de ruimte heeft om zijn functie goed in te vullen. Uiteraard kunnen zich momenten of situaties voordoen dat deze afstand niet gewenst is. De raad acteert dan niet alleen volgend maar ook proactief, als zij daar reden toe ziet en met respect voor de bestuurlijke verantwoordelijkheid van de directeur-bestuurder. Met het oog op een goede samenwerking tussen bestuur en RvC, hanteert de raad een positief kritische houding. De raad kan daarmee de luis in de pels zijn, maar doet dit op een toon die constructief is richting de directeur-bestuurder. Een goed samenspel tussen de directeur-bestuurder en RvC betekent ook goed tegenspel. Naast de rol als toezichthouder, fungeert de RvC als klankbord voor de bestuurder en organisatie. Dit komt onder andere tot uiting in de betrokkenheid bij strategieontwikkeling, maar bijvoorbeeld ook door het voorleggen en spiegelen van diverse (beleids-)vraagstukken. De RvC kan met een frisse blik naar situaties kijken en op basis daarvan met advies, suggestie of opmerking komen. De derde rol van de RvC is die van werkgever van de bestuurder. De Renumeratiecommissie is hiervoor in basis verantwoordelijk en rapporteert hierover aan de voltallige RvC. Toegevoegde waarde van de Raad van Commissarissen Als RvC vinden wij het niet alleen van belang om invulling te geven aan onze rollen, maar willen wij ook nadrukkelijk stil staan bij onze eigen meerwaarde voor Openbaar Belang. Mede gelet op het veranderde speelveld voor woningcorporaties en de ontwikkelingen in onze maatschappij (lokaal en landelijk). De RvC ziet, in de relatie met de bestuurder en organisatie, als haar meerwaarde: Het bieden van nieuwe perspectieven; Vanuit verschillende achtergronden is de raad in staat om vanuit andere perspectieven vraagstukken te bezien en hierover vragen te stellen of opmerkingen te plaatsen. Dekking en borging bestuur en beleid; Er voor waken dat de bijdrage aan doelstellingen ten behoeve van huurders voldoende zijn geborgd bij het bestuur en in het beleid van Openbaar Belang. Aanjaagfunctie lerend vermogen en maatschappelijk rendement; De RvC stimuleert het lerend vermogen binnen de organisatie, evenals het nastreven van maatschappelijk rendement. Buiten naar binnen brengen; Als relatieve buitenstaander brengt de raad externe ontwikkelingen, maar ook kennis en lessen uit andere sectoren in.
Bijdrage legitimatie van huurders en stakeholders; De RvC staat in verbinding met huurders en stakeholders, zoekt hen actief op en brengt de input en vraagstukken van hen in. Bijdrage leveren aan de maatschappelijke doelstelling; De raad houdt een scherp oog op de kerntaak van Openbaar Belang en draagt actief bij aan het realiseren van deze doelstelling. De Raad van Commissarissen van Openbaar Belang bestaat, conform artikel 10, lid 2 van de statuten, uit tenminste drie en ten hoogste vijf personen. De RvC heeft bewust gekozen voor een raad van vijf leden, waaronder een voorzitter en plaatsvervangend voorzitter. Twee commissarissen zijn benoemd op voordracht van de Centrale Huurders Raad (CHR) van Openbaar Belang. De raad functioneert conform de wet, het BTIV, de statuten van de stichting en het reglement RvC. De raad onderschrijft en hanteert de Governance Code Woningcorporaties. Algemeen kwaliteitsprofiel De leden van de Raad van Commissarissen van Openbaar Belang: zijn aantoonbaar sociaal-maatschappelijk betrokken en gemotiveerd om de rol van commissaris bij een woningcorporatie te vervullen; hebben een sterke affiniteit met en kennis van volkshuisvesting; stellen het belang van de huurder voorop; onderschrijven volmondig de integriteits- en governancecode, dragen die te allen tijde uit en zijn daarop aanspreekbaar; weten met elkaar inhoud te geven aan de nieuwe eisen van intern toezicht zoals gesteld in de Woningwet 2015; dekken gezamenlijk de kennis- en ervaringsgebieden in de Geschiktheidsmatrix Autoriteit woningcorporaties op adequate wijze af; beschikken in voldoende mate over de competenties zoals benoemd in artikel 19 van het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting (BTIV) 2015; hebben voldoende uitvoerende bestuurlijke/directie-ervaring in zowel bedrijfsleven als non-profitorganisaties in haar geledingen; beschikken over een relevant, maatschappelijk netwerk in Zwolle e.o.; hebben voldoende tijd beschikbaar om adequaat toezicht uit te oefenen (minimaal 100 uur per jaar). Daarnaast beschikken de leden van de RvC over specifieke deskundigheid op de terreinen: volkshuisvestelijk; vastgoedbeheer en ontwikkeling; financieel/economisch; governance; sociaal/maatschappelijk; HRM en organisatieontwikkeling; wet- en regelgeving (juridisch); ICT/automatisering/informatisering.
Competenties De eigenschappen waarover een RvC-lid moet beschikken, hebben in de herziende Woningwet 2015 een wettelijk kader gekregen (zie de bijlage 2 bij deze profielschets). Achtergrond De Raad van Commissarissen als geheel heeft de volgende achtergrond: - bestuurlijke ervaring; - breed netwerk; - maatschappelijke betrokkenheid; - zicht op maatschappelijke ontwikkelingen. Conform de nieuwe Woningwet en de toetsingskaders van de Autoriteit Woningcorporaties moeten de volgende expertisegebieden in de RvC belegd zijn: Governance Bijvoorbeeld: heeft een visie op toezicht, compliance en governance; heeft ervaring als bestuurder of toezichthouder; is actief in of heeft zich verdiept in vernieuwing van het toezicht; heeft kennis van en ervaring met sturings-, inrichtings- en verantwoordingsvraagstukken van organisaties; heeft ervaring met opzet en uitvoering van integriteitsbeleid en risicobeheersing. Volkshuisvestelijk Bijvoorbeeld: kennis van relevante wet- en regelgeving, waaronder ten minste de Woningwet en BTIV 2015 (kerntaken, doelgroep, Daeb-niet-daeb e.d.); ervaring met besturen van of toezichthouden op woningcorporatie of andere maatschappelijk werkzame instelling; kennis over stakeholders (zoals huurders, gemeenten, toezichthouders) en wanneer/hoe deze te informeren en betrekken; kennis van en/of ervaring in het maatschappelijke en politieke speelveld, landelijk, regionaal en zo mogelijk ook lokaal; kennis van de (lokale) woningmarkt; kennis van en/of ervaring met wonen en zorg en maatschappelijk vastgoed; kennis van de (lokale) doelgroepen van beleid en de bijbehorende opgave voor de woningcorporatie. Vastgoedontwikkeling en -beheer Bijvoorbeeld: heeft kennis van relevante wet- en regelgeving, waaronder ten minste regels met betrekking tot aanbesteding en uitbesteding van werkzaamheden, ruimtelijk beleid, bouwbeleid (inclusief veiligheid en duurzaamheid); heeft kennis van of ervaring met gebiedsontwikkeling en projectontwikkeling, inzicht in het algemene functioneren van de woningmarkt en de vastgoedmarkt; heeft kennis van of ervaring met strategische voorraadbeleid/-beheer, asset/portfoliomanagement, onderhoudssystematiek bij woningcorporaties.
Financiën en control Bijvoorbeeld: kennis van en/of ervaring met vraagstukken rond financiering en financiële continuïteit van de instelling; kennis van en inzicht in financiële risico s voor de instelling en de relevante eisen en regels, onder meer op het terrein van treasury en beleggingen; in staat om investeringsbeslissingen te kunnen beoordelen op risico s; kennis van financieel-economische vraagstukken en managementtechnieken gericht op beheersing/control (risicomanagement); kennis van de regels voor (financiële) (jaar)verslaglegging; kennis van waarderingsmethoden vastgoed. Juridische zaken Bijvoorbeeld: kennis van relevante wet- en regelgeving, bijvoorbeeld: rechtspersonenrecht, verbintenissenrecht/contractenrecht, bouwrecht, fiscaalrecht, arbeidsrecht, bestuursrecht en huurrecht; kennis van / inzicht in juridische consequenties van besluiten en de daaruit mogelijke procedures; kennis van statuten/reglementen. Specifiek profiel Eén van de commissarissen wordt op voordracht van de huurders benoemd. Voor deze commissaris zijn de volgende criteria van belang: kennis van volkshuisvesting en aantoonbare affiniteit met huurdersbelangen en huurdersvertegenwoordiging; inlevingsvermogen in en kennis van de verwachtingen van de belanghouders van Openbaar Belang; de commissaris zit zonder last of ruggespraak in de RvC maar moet intrinsiek de belangstelling hebben om met de huurdersvereniging en andere bewonersvertegenwoordigingen van gedachten te willen wisselen. Voor de invulling van beide vacatures wordt gezocht naar kandidaten met een achtergrond op 1 of meer van de volgende kwaliteitsprofielen: Vastgoedontwikkeling en beheer Inzicht in en kennis van de vastgoedmarkt en projectontwikkeling; Inzicht in woonwensen, marktontwikkeling en klantmanagement; Kennis van of ervaring met gebiedsontwikkeling en projectontwikkeling; inzicht in het algemene functioneren van de woningmarkt en de vastgoedmarkt; Kennis van of ervaring met strategische voorraadbeleid/-beheer, asset/portfoliomanagement, onderhoud systematiek bij woningcorporaties. In staat om investeringsbeslissingen te beoordelen op financiële impact en risico s; Kennis van waarderingsmethoden van vastgoed.
Financieel-economisch Kennis van en inzicht in de voor de corporatiesector relevante ratio s en kengetallen; Kennis van financiële sturing op het gebied van vastgoed en/of volkshuisvesting; Kunnen denken in (financiële) scenario s en lange termijn perspectief; Expertise op het gebied van treasury en financiering. Juridische zaken Jurist met kennis van en ervaring met wetgeving, spelregels en gebruiken op het niveau van contracten, samenwerkingsverbanden en strategische afwegingen. Daarbij gaat het in het bijzonder om omvangrijke dan wel strategische (samenwerkings)contracten; Kennis van relevante wet- en regelgeving, waaronder tenminste de Woningwet en BTIV 2015 (kerntaken, doelgroep, Daeb-niet-daeb e.d.); Bij voorkeur kennis van vastgoedrecht, huurrecht of bouwrecht. Sociaal, maatschappelijke achtergrond/hrm Sociaal,maatschappelijk bevlogen: vanuit een achtergrond in het sociaal maatschappelijke domein heeft de kandidaat aantoonbare ervaring met vraagstukken op sociaal maatschappelijk gebied; Oog voor de maatschappelijke kant van het ondernemerschap; Visie op de positie van de corporatie in het maatschappelijk veld; Kennis van de recente ontwikkelingen op het gebied van governance binnen de corporatiesector; Kennis van en ervaring met organisatiebeleid, -ontwikkeling en - sturingsmodellen; Oog voor maatschappelijke ontwikkelingen en de betekenis daarvan op de arbeidsmarkt, organisaties en personeel. Vergoeding De benoemingsperiode is voor een periode van vier jaar met een mogelijkheid tot verlenging van vier jaar. De vergoeding van de RvC is conform de wettelijke kaders. Meer informatie PublicSpirit kan u meer informatie verschaffen over deze functie. Voor inhoudelijke vragen kunt u contact opnemen met Jetske Goudsmit. Heeft u vragen over de sollicitatieprocedure, dan kunt u terecht bij projectassistente Karin Mulder, beiden via telefoonnummer 033-4459050. U kunt uw vraag tevens per e-mail aan ons voorleggen: info@publicspirit.nl.
Solliciteren U wordt verzocht te reageren voor 25 februari. PublicSpirit voert begin maart de gesprekken in het kader van de voorselectie en zal de resultaten aan de selectiecommissie medio maart presenteren. Op woensdag 29 maart aanstaande vinden de selectiegesprekken bij Openbaar Belang plaats. Uw sollicitatie kunt u indienen via onze website (www.publicspirit.nl). Vanuit de vacature op de website kunt u solliciteren via direct solliciteren. U kunt hier een motivatiebrief en een cv indienen. Indien uw sollicitatie correct door ons is ontvangen, krijgt u een automatisch gegenereerde ontvangstbevestiging. Mocht de direct solliciteren optie onverhoopt niet werken, dan kunt u uw sollicitatie ook mailen naar info@publicspirit.nl t.a.v. mevrouw drs. J. Goudsmit, onder vermelding van het vacaturenummer 6000. Met de inwerkingtreding van de herziende Woningwet per 1 juli 2015 moeten woningcorporaties voorgenomen benoemingen of herbenoemingen van bestuurders en commissarissen voor een zienswijze van de minister voorleggen aan de Autoriteit woningcorporaties. Een (her)benoeming zonder zienswijze of bij negatieve zienswijze is onrechtmatig op grond van de wet.
Bijlage 1: Conform de nieuwe herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting: Het lidmaatschap van de raad van toezicht is onverenigbaar met: a. het lidmaatschap van een bestuur van een toegelaten instelling; b. het eerdere lidmaatschap van het bestuur van de toegelaten instelling of haar directe rechtsvoorganger; c. het eerdere lidmaatschap van de raad van toezicht van een toegelaten instelling of haar directe rechtsvoorganger, indien ten tijde van dat lidmaatschap in verband met een ondeugdelijke bedrijfsvoering aan die toegelaten instelling een aanwijzing is opgelegd; d. het lidmaatschap van enige raad van toezicht, raad van commissarissen of dienovereenkomstige andere toezichthoudende instantie, indien een ander lid van de raad van toezicht van de betrokken toegelaten instelling zitting heeft in die zodanige raad of instantie; e. het lidmaatschap van een orgaan van, en een functie bij, een andere rechtspersoon of vennootschap die op het maatschappelijke belang gerichte werkzaamheden verricht, indien een bestuurder van de toegelaten instelling bestuurder is van die rechtspersoon of vennootschap; f. het lidmaatschap van een college van burgemeester en wethouders van een gemeente waar de toegelaten instelling haar woonplaats heeft of feitelijk werkzaam is, of van een orgaan van een organisatie die zich ten doel stelt de belangen van gemeenten te behartigen; g. het lidmaatschap van een college van gedeputeerde staten van een provincie waar de toegelaten instelling haar woonplaats heeft of feitelijk werkzaam is, of van een orgaan van een organisatie die zich ten doel stelt de belangen van provincies te behartigen; h. het lidmaatschap van een dagelijks bestuur van een waterschap waar de toegelaten instelling haar woonplaats heeft of feitelijk werkzaam is, of van een orgaan van een organisatie die zich ten doel stelt de belangen van waterschappen te behartigen, en i. een functie als ambtenaar bij het Rijk, een provincie, een gemeente of een waterschap en enige andere functie, indien de aan die functie verbonden werkzaamheden meebrengen dat een betrokkenheid ontstaat of kan ontstaan bij de werkzaamheden van de toegelaten instelling of bij de ontwikkeling of de uitvoering van het overheidsbeleid op het terrein van de volkshuisvesting.
Bijlage 2: Competenties In het Besluit toegelaten instellingen Volkshuisvesting 2015 is een bijlage 1 behorende bij Artikel 18 opgenomen met de competenties, in alfabetische volgorde, waar de toekomstige commissaris aan moet voldoen. Deze bijlage is in samenspraak met de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties opgesteld. Authenticiteit Is consistent in denken en doen (gedrag en houding) onder verschillende omstandigheden. Maakt zichtbaar wat hij/zij werkelijk belangrijk vindt en waar hij/zij voor staat. Dit betekent ook het open communiceren van intenties, ideeën en gevoelens, het uitnodigen tot openheid en eerlijkheid naar diverse betrokken partijen. Juiste informatie geven over de werkelijke situatie en het tijdig erkennen van risico s, uitdagingen en problemen naar de bestuurder. Bestuurlijk inzicht Kan ingewikkelde materie snel overzien, heeft realiteitszin en een gezond boerenverstand. Heeft oog voor de ontwikkelingen, machtsverhoudingen en gevoelens binnen de toegelaten instelling. Kan schakelen op bestuurlijk niveau, weet complexiteit van het aansturen van een organisatie in al zijn aspecten te duiden en kan goed klankbord zijn voor de bestuurder. Helikopterview Kan gegevens en mogelijke handelswijzen tegen elkaar afwegen en tot een logisch oordeel komen. Onderzoekt/herkent/begrijpt de essentiële vraagstukken. Kan over de eigen portefeuille heen kijken, vooral als problemen de continuïteit van de toegelaten instelling in gevaar kunnen brengen. Integriteit en moreel besef Oefent de functie adequaat en zorgvuldig uit, met inachtneming van regels en verantwoordelijkheden. Oordeelt en handelt op moreel verantwoorde wijze, op basis van algemeen aanvaarde sociale en ethische normen. Is hierbij aanspreekbaar op eigen gedrag en spreekt ook anderen hierop aan. Vertoont goed voorbeeldgedrag voor de eigen organisatie en de sector. Maatschappelijke (omgevings)sensitiviteit en verantwoordelijkheid Onderkent de specifieke rol van de toegelaten instelling als maatschappelijke onderneming en bewaakt binnen de visie en missie van de toegelaten instelling de invulling daarvan. Laat blijken goed geïnformeerd te zijn over (de veranderende) maatschappelijke, politieke en andere ontwikkelingen in de omgeving van de toegelaten instelling alsook over de belangen van belanghouders. Kan dit vertalen naar de volkshuisvesting en deze kennis effectief benutten. Kan omgaan met diverse belanghouders en daarin tot een weloverwogen balans komen voor keuzes en handelen en verantwoordt zich daarover.
Onafhankelijke oordeelsvorming Moet de lastige vragen durven blijven stellen (ook als hij/zij daar aanvankelijk alleen in staat), in durven grijpen als dat nodig is en een rechte rug hebben bij moeilijke beslissingen. Moet in staat zijn tot onafhankelijke oordeelsvorming. Kan de goede vragen stellen en durft door te vragen. Teamspeler Heeft oog voor het groepsbelang en levert een bijdrage aan het gemeenschappelijke resultaat. Is tevens in staat in collegiaal verband te functioneren en geen pleitbezorger te zijn van individuele belangen. Vakinhoudelijke kennis en visie Beschikt over de voor de bestuurlijke functie vereiste vakinhoudelijke kennis, bijvoorbeeld kennis van financiën bij toegelaten instellingen, van de ontwikkeling en het beheer van vastgoed en kennis op het gebied van volkshuisvestelijke vraagstukken. Heeft een voldoende realistische visie op toekomstige ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting en kan deze vertalen in lange termijn doelstellingen en een strategische planning ter verwezenlijking daarvan. Houdt hierbij goed zicht op risico s en uitdagingen die de instelling loopt en neemt bijhorende beheermaatregelen. Voorzittersvaardigheid (indien van toepassing) Bezit de kwaliteiten om het groepsproces binnen de Raad van Commissarissen op een professionele wijze te leiden. Kan vergaderingen efficiënt, effectief en daadkrachtig leiden in een open sfeer waarin iedereen gelijkwaardig kan participeren. Heeft oog voor taakvervulling en verantwoordelijkheden van anderen en benoemt gemeenschappelijke belangen op een wijze die tot overeenstemming leidt. Zelfreflectie Staat open voor en neemt actief deel aan kritische discussie over het functioneren van de raad en zichzelf als lid c.q. voorzitter. Heeft daarbij inzicht in interne en externe invloeden op zijn/haar functioneren en kan hierover verantwoording afleggen. Toont lerend vermogen en beseft dat zijn/haar handelen invloed heeft op het functioneren van de raad, en omgekeerd. Kan (persoonlijke) leerpunten benoemen en van gedachten wisselen over het vormgeven van het eigen leerproces.