Regiovergaderingen 29 september 2016 verslag

Regiovergaderingen 29 september 2016 verslag Programma Omgevingsvergunning IBA s Ervaringen met de digitale bouwaanvraag (voormiddag: Jelle Van Heck, Stad Roeselare, namiddag: Christophe Wyckhuys, gemeente Ingelmunster) reflectie bij de taken voor gemeentelijke omgevingsambtenaar en wijzigingen indelingslijst door WVI/Leiedal Resultaten van de bevraging bij milieu- en stedenbouwdiensten naar de invoering van de omgevingsvergunning Rondvraag naar verdere verwachtingen van gemeenten rond informatie, opleiding, ondersteuning en dienstverlening rond omgevingsvergunning Stand van zaken verplichtingen en aanpak van IBA s door Leentje De Backer VMM Technische info: welke geschikte systemen bestaan er, belang van onderhoud, weerleggen van mythes en misverstanden, enz. door Veerle Depuydt, Vlaams Kenniscentrum Water Ervaringen van de gemeente Beernem/gemeente Deerlijk (Olivier Adams) Discussie ter afsluiting: wat zijn de uitdagingen voor gemeente/rioolbeheerder, welke nood aan ondersteuning, rol voor andere partners Aanwezigen: zie pdf als bijlage Verslag voormiddagvergadering in Beernem 1.1. Deel omgevingsvergunning DBA, Jelle van Heck van stad Roeselare Info Jelle Van Heck: Roeselare is hiermee gestart op 1 september 2015, Roeselare werkt met software CEVI voor de bouwdossiers. Tip: las een proefperiode in, organiseer infosessie voor architecten. DBA is complex, maar wel gebruiksvriendelijk. Stad Roeselare wil overstappen naar Blue Beam Revue, dit is vriendelijker om te meten dan Adobe. Praktisch: we hebben een schijf met digitale dossiers op, enkel de dienst Stedenbouw heeft schrijfrechten, ook het CBS heeft enkel leesrechten. Samenwerking met BPost: als BPost doorgeeft dat affiche niet of moeilijk zichtbaar is, doet een personeelslid van de stad nog een nacontrole. Vaak oordeelt de stad dan minder streng dan BPost wat zichtbaarheid betreft. DTP (digitaal tekenplatform): iet wat omslachtig, diverse documenten bundelen in 1 pdf. 1

Vragen: Wie gaf de uitleg op de infosessie voor architecten? Jelle Van Heck deed dit zelf. Hoe organiseren jullie het inzagerecht bij openbaar onderzoek? Hiervoor is er een aparte PC voorzien. Een loketmedewerker helpt de mensen die een dossier willen inkijken. Advocaten worden eventueel alleen gelaten om het dossier in te kijken. Er wordt eventueel gewerkt met een USB-stick met de plannen. Heb je aanbevelingen voor milieuambtenaren bij opstart van digitale omgevingsvergunning? Eigen aangepaste software is volgens Jelle cruciaal, als je alleen moet voortgaan op het digitale omgevingsloket, dan is dit heel omslachtige manier van werken. Begin zo snel mogelijk met de digitale bouwaanvraag. De dienst stedenbouw kan zo al de nodige ervaring opdoen en de milieudienst bijstaan bij de invoering van de omgevingsvergunning. Worden momenteel alle papieren aanvragen van stedenbouwkundige vergunningen ingescand? Dit gebeurt nog niet. Er wordt momenteel onderzocht of alle plannen vanaf 1962 ingescand kunnen worden. Vanaf de invoering van de omgevingsvergunning moeten papieren documenten uiteraard ingescand worden? Indelingslijst: geen vragen Omgevingsambtenaar: geen vragen 1.2. Deel IBA s Leentje De Backer werkt bij VMM voor de afdeling Ecologisch toezicht bij team waterzuiveringsbeleid. Haar collega Katrien Vanhouteghem werkt op de buitendienst in Oostende en is aanspreekpunt voor West-Vlaamse gemeenten. Veerle Depuydt is projectcoördinator bij VLAKWA. Vraag Jan Albers: de gemeente Wingene heeft sinds 25/01/2016 een reglement dat beheerders van IBA s oplegt om tegen uiterlijk 31/12/2016 een analyse voor te leggen waaruit blijkt dat voldaan is aan de VLAREM lozingsnormen. Intussen dienden reeds 19 burgers een analyse in bij de milieudienst. 10 hiervan voldoen aan de normen, het gezuiverde afvalwater van 9 IBA s voldoet niet. Vraag: wat kan gemeente doen? Burgers zijn zich van geen kwaad bewust. Moeilijke boodschap om te brengen aan burger die investeerde in IBA. Discussie over goede werking van bestaande IBA s, opvolging door de gemeente en communicatie/sensibilisering van burger met IBA. Carlos Beele van Koksijde gaat vaak langs voor eerste visuele controle. BOD kan je zo uiteraard niet vaststellen. Aquafin kan dit doen voor al geplaatste IBA s. Er is altijd een controle met een BOD-buis. Bij twijfel wordt een staal naar het labo gestuurd. Indien het effluent OK is worden bestaande IBA s kosteloos overgenomen door de gemeente. Beernem betaalt voor IBA s tot 10 jaar oud. Wat is de levensduur van een intensief systeem? Aquafin: de betonkuip gaat 30 jaar mee, de elektromechanica ongeveer 15 jaar. Dit is inbegrepen in de onderhoudsprijs van 220 à 250 /jaar. 2

Aquafin vraagt dat er BENOR-gekeurde systemen geplaatst worden. Bovendien moeten deze een alarm hebben dat Aquafin verwittigt bij onregelmatigheden. In Wingene kunnen de burgers zelf kiezen: ofwel plaatsen de burgers zelf een IBA en betaalt de gemeente 1.000 aan de burger ofwel plaatst Aquafin een IBA en betaalt de burger 1.000. Uit de staalnames bij burgers blijkt dat 9 van de 20 IBA s niet voldoen. De Watergroep merkt op dat werkgroep 4 van Vlario werkt aan handleidingen die de burgers kunnen helpen bij het gebruik en onderhoud van IBA s. In Damme betaalt de stad de staalname (door het Stadlabo van Brugge). Farys kan ook IBA s overnemen als ze correct werken. Afspraak: Vlakwa informeert bij Vlario of WG4 effectief aan een handleiding werkt mbt gebruik en onderhoud van IBA s. Het is immers niet de bedoeling dat Vlakwa naast Vlario soortgelijke handleidingen ontwikkelt. Na navraag blijkt dat VLARIO aan een voorbeeld van gemeentelijk reglement werkt, niet aan een document. Vlakwa wil dus wel een fiche opmaken met beknopte leidraad met tips voor onderhoud en beheer van IBA s op maat van de burgers. Verspreiding kan eventueel via Provincie West- Vlaanderen naar de gemeenten gebeuren. Meer info over het voorbeeld van gemeentelijk reglement voor IBA s je op blz. 4-5 in de Vlarionieuwsbrief van september, zie http://www.vlario.be/site/files/vlario-nieuwsbrief-september- 2016.pdf Verslag namiddagvergadering in Deerlijk 2.1. Deel IBA s Toelichting VMM en VLAKWA Vragen Kan een IBA opgelegd worden aan een (landbouw)bedrijf via de milieuvergunning? De lozingsvoorwaarden voor een bedrijf worden opgenomen in de milieuvergunning. Dat kan ook een IBA zijn (bv. voor een landbouwbedrijf dat in een rode cluster ligt of buiten de zones van een zoneringsplan). Het huishoudelijk afvalwater van de bedrijfswoning wordt dan ook op die IBA aangesloten. De IBA dient dan te voldoen aan alle wettelijke voorschriften (de voorwaarden uit de milieuvergunning en de voorwaarden van Vlarem mbt lozing van huishoudelijk afvalwater). Het GUP voorziet enkel de sanering van lozingen van huishoudelijk afvalwater. In het GUP zijn dus enkel prioritaire IBA s opgenomen bij woningen (en niet bij bedrijven). Wat als binnen een gemeente de timing niet gehaald wordt? VMM: dit blijft nog onduidelijk, het GUP is obv het decreet bindend voor derden, dus ook voor de gemeente, er zijn echter vooralsnog geen sancties voorzien. Vlaanderen moet aan Europa rapporteren over de toepassing van de Europese richtlijnen, hoe eventuele boetes via Vlaanderen naar de gemeenten kunnen doorgerekend worden, is op vandaag nog niet aan de orde gezien er vanuit gegaan wordt dat elk niveau zijn verantwoordelijkheid zo goed als mogelijk zal invullen. 3

Jaarlijks wordt er wel een WUP (wateruitvoeringsprogramma) opgemaakt, hiervoor vraagt VMM info bij gemeenten en rioolbeheerders op over het realiseren van de doelstellingen (aanleg riolering en IBA). Is ook een GIP-subsidie mogelijk voor IBA s die via de stedenbouwkundige vergunning verplicht zijn, bv. bij nieuwbouw of grote renovatie? Ja, het subsidiebesluit maakt hier geen onderscheid meer. Wat met handhaving? Wat met toegang op privédomein? De regels van het milieuhandhavingsdecreet zijn hier van toepassing, de lokale milieutoezichthouder is hier bevoegd. Probleem kan zich stellen als de eigenaars van prioritaire rode clusters niet willen meewerken. De gemeente kan dan gebruik maken van de vrijheidsgraden. Deze vrijheidsgraden bij de realisatie van de prioritaire IBA s laten toe om eerst een andere IBA te realiseren. Dit kan maar mits een evenwaardige milieu-impact. In geval dat er geen goodwill is, dient een PV opgemaakt. Een alternatief is misschien te werken met een retributie voor wie niet voldoet aan de IBA-plicht. Vraag Wevelgem: wij willen 10 IBA s per jaar erbij. Als dit niet gehaald wordt, door geen animo bij de bewoners, aan wie maken we dan pv op? De prioriteit wordt bepaald door het GUP. PV opmaken enkel voor prioriteit 1 (vanaf 2018) of prioriteit 2 (vanaf 2022). Dit PV volgt dan de normale weg naar het parket en eventueel naar een administratieve boete door AMMC. Het is aangewezen om eerst goed te communiceren en de mensen te overtuigen, een PV is een laatste middel bij blijvende onwil. Dit is vergelijkbaar met de handhaving bij een verplichte afkoppeling wanneer er gescheiden riolering wordt aangelegd. Moet de gemeente verplichten om een staal te laten nemen? De controle of de IBA voldoet aan de lozingsvoorwaarden kan het best geverifieerd worden door een staalname en bijhorend analyseverslag. Een aantal gemeenten vraagt bij de vrijstellingsaanvraag zo n analyse door een erkend labo. De gemeente kan ook zelf een staal laten nemen, de kosten voor een eerste staalname op zich nemen of bijvoorbeeld een groepsaankoop voor staalnames organiseren. Er is geen juridische verplichting om een staal te laten analyseren, ook niet bij de ondertekening van het attest voor de vrijstelling van de saneringsbijdrage, want dit is een verklaring op eer van de burgemeester. Handhaving en opmaken van een PV dat de lozingsnormen niet gehaald worden, kan echter enkel met een staalname. Waarom is het niet voor alle burgers/gemeenten gelijk? De Vlarem-normen zijn voor iedereen gelijk. De handhaving is voor de lokale toezichthouder. Of er een staalname gevraagd wordt of niet voor de ondertekening van het attest voor de vrijstelling is de keuze van de gemeente. De Burgemeester is wel verantwoordelijk om te motiveren dat een IBA aan de VLAREM normen voldoet. Sommige gemeenten doen enkel een visuele controle, andere helemaal geen controle. Sommige gemeenten vragen ook een bewijs van onderhoudscontract voor een IBA. Even belangrijk is dat een IBA goed onderhouden wordt en de burgers de nodige basisregels toepassen om een IBA goed te laten functioneren. Werkgroep 4 van Vlario zou werken aan documenten om de burgers te informeren over hoe de goede werking van een IBA kan gegarandeerd worden. Voor een analyse is een goede staalname cruciaal, wanneer de analyse aantoont dat de normen niet gehaald zijn, wordt best een tweede staal genomen. Als de resultaten slecht blijken, is het best met de leverancier eerst de oorzaak te zoeken en pas in laatste instantie het attest niet af te leveren of een PV op te maken. 4

Heuvelland met meer dan 1.000 IBA s ziet een collectieve aanpak niet haalbaar en heeft een gemeentelijk reglement (met een gemeentelijke subsidie) rond IBA s dat eind dit jaar herwerkt zal worden. Input of tips zijn welkom! Antwoord: VLARIO werkt aan een modelreglement rond IBA s. Dit gemeentelijk reglement is bedoeld waar de burger zelf instaat voor de plaatsing en zuivering van een IBA. Er is een ontwerptekst, die momenteel juridisch wordt nagekeken. VLARIO hoopt dit reglement tegen het einde van het jaar ter beschikking te kunnen stellen. Verder: vragen naar BENOR/VLAMINOR gekeurd systeem (dit is echter geen verplichting volgens Vlarem, maar kan wel in een gemeentelijk reglement opgenomen worden opm: gelijkwaardige systemen kunnen ook goed zijn), een onderhoudscontract opleggen of stimuleren. Vraag: moet het attest van de burgemeester ook afgeleverd worden voor collectief beheerde IBA s? Antwoord: enkel bij eigen waterwinning om hiermee vrijstelling bij VMM te vragen voor de bovengemeentelijke saneringsbijdrage, niet voor drinkwaterklanten. Vraag: moet elke IBA continu belucht worden? Antwoord: neen, dit hangt van het systeem af, is het aëroob of anaëroob. Er bestaan oxischanoxische systemen die alternerend belucht worden. De meeste systemen moeten wel continu belucht worden en mogen niet uitgeschakeld worden als men bijvoorbeeld op reis gaat. Wat is bedrag van vrijstelling voor gemiddeld gezin? Op https://www.vmm.be/data/gemiddelde-waterprijs/gemiddelde-waterprijs kan je per gemeente de gemeentelijke en bovengemeentelijke saneringsbijdrage per m³ drinkwater terugvinden. Die saneringsbijdragen hoef je niet te betalen als vrijstelling van heffingen worden aangevraagd en goedgekeurd. Afspraak: Vlakwa informeert bij Vlario of WG4 effectief aan een handleiding werkt mbt gebruik en onderhoud van IBA s. Het is immers niet de bedoeling dat Vlakwa naast Vlario soortgelijke handleidingen ontwikkelt. Na navraag blijkt dat VLARIO aan een voorbeeld van gemeentelijk reglement werkt, niet aan een document. Vlakwa wil dus wel een fiche opmaken met beknopte leidraad met tips voor onderhoud en beheer van IBA s op maat van de burgers. Verspreiding kan eventueel via Provincie West- Vlaanderen naar de gemeenten gebeuren. Toelichting Deerlijk Er werden 20 intensieve systemen geplaatst en 25 extensieve (kokosbiobed). Systemen van Ecobeton (nu Belleaqua) en Purotec, zouden 50 jaar moeten meegaan. Dit was een éénmalig aanbod, wie hier niet op inging dient zelf een IBA te plaatsen. De gemeente organiseert nu wel nog een tweede kans, ook voor woningen in groene clusters die moeilijk aansluitbaar zijn op riolering. Beluchting in intervallen (voor de betonnen systemen) ook tijdens perioden van weinig of nulverbruik bijv vakantie Kostprijs onderhoudscontract: ongeveer 100 EUR per systeem per jaar, voor kokosbiobed is dat iets goedkoper. De contracten zitten nog altijd bij de oorspronkelijke leverancier van de IBA s en zijn jaarlijks opzegbaar. Het kokosbiobed is in de aanschaf duurder. Het onderhoudscontract is iets goedkoper en ook de jaarlijkse energiekost is minder. 5

2.2. Deel omgevingsvergunning DBA, Ingelmunster Ledegem stuurt technische dienst op pad om foto van aanplakking te nemen. Kortrijk: aanplakken en fotograferen door stedelijke diensten zelf voor milieuvergunningen en fotograferen door de burger bij stedenbouwkundige vergunningen. In Roeselare hangen de stadsdiensten zelf de Vlarem affiches op. Vraag aan Ingelmunster: houden jullie een bewijs bij dat affiche is opgestuurd? Neen. Indelingslijst/deklassering Gemeente kan voortaan haar eigen aanvragen vergunnen? Ja, als het een klasse 2 vergunning is. Is hiervoor dan advies POVC nodig? Niet altijd. Omgevingsambtenaar Termijnverlenging van de beslissing: is dit iets voor GOA of CBS? Termijnverlenging: volgt automatisch uit bv. administratieve lus, dit moet enkel aan de exploitant meegedeeld worden Kan gemeente kiezen voor adviesvraag POVC? Neen, de gevallen waar de POVC advies moet geven zijn duidelijk omschreven (zoals voor de inrichten 2A). Vraag :wordt invoering omgevingsvergunning uitgesteld? VVSG: wij volgen op. Er zijn nog geen proefversies van de softwareleveranciers ter beschikking. CEVI start op 17 oktober een werkgroep op. De softwareleveranciers kregen ook pas eind augustus de info van het Vlaamse Gewest. VVSG pleit ervoor dat studiebureaus en architecten verplicht worden om digitaal in te dienen. We willen absoluut vermijden dat ze op papier indienen, zodat gemeenten dan moeten inscannen en overtypen. Het uitgeprinte aanvraagformulier is trouwens 150 blz. Is omgevingsloket noodzakelijk om te starten met de omgevingsvergunning? Een uitwisselingsplatform is sowieso cruciaal. Indien de eigen software nog niet klaar is, kan de gemeente wel via het Vlaams omgevingsloket werken, maar dit is geen gebruiksvriendelijke manier. Vragen of opmerkingen bij het verslag: Marie De Winter, Provincie, marie.de_winter@west-vlaanderen.be, T 050/40 34 90. Ann Van Ackere, wvi, a.vanackere@wvi.be, T 050/36 71 69 Stefaan Verreu, Leiedal stefaan.verreu@leiedal.be, T 056/24 16 16 6