ACTIVITEITENVERSLAG 2010 IVAREM Schoutetstraat 2 2800 Mechelen tel 015 28 77 50 fax 015 28 77 60 info@ivarem.be www.ivarem.be
INHOUD DEEL 1: OPRICHTINGEN EN DOELSTELLINGEN 4 1. Oprichting 4 2. Doelstellingen 4 3. Statuten 5 4. Maatschappelijke gegevens 5 DEEL 2: MISSIE EN VISIE 6 1. Missie 6 2. Visie 6 2.1. Algemene visie 6 2.2. Duurzaam afvalbeheer 6 2.3. Zelf doen of uitbesteden 7 DEEL 3: BESTUUR EN ORGANISATIE 8 1. Algemene Vergadering 8 2. De Raad van Bestuur 9 3. Directiecomité 10 4. Directie en personeel 11 5. Participaties en vertegenwoordigingen 15 DEEL 4: HISTORIEK 16 1. Verwerking van afvalstoffen 16 1.1. Verwerking van restafval in eigen regie 16 1.1.1. Verkleiningsinstallatie en stortplaats 16 1.2. Verwerking van restafval in samenwerkingsverbanden 20 1.2.1. Hooge Maey 20 1.2.2. Alternatieve technieken: mechanisch-biologische scheidingsinstallatie 20 1.3. Verwerking van restafval door derden 21 1.4. Recyclage van afvalstoffen in eigen regie 21 1.4.1. Groenafval 21 1.4.2. Inerte materialen 21 1.5. Recyclage van afvalstoffen door derden 22 2. Sortering, overslag en transport van afvalstoffen 23 2.1. Sortering en overslag in eigen regie 23 2.2. Transport in eigen regie 23 2.3. Transport door derden 23 3. Inzamelen van afvalstoffen 24 3.1. Inzamelen van restafval in eigen regie 24 3.2. Inzamelen van restafval door derden 24 3.3. Inzamelen van recycleerbare afvalstoffen 24 3.3.1. Inzamelingen aan huis en op standplaatsen door derden 24 3.3.2. Inzamelingen op containerparken in eigen regie 25 3.3.2.1. Aanleg van de containerparken 25 3.3.2.2. Werking van de containerparken 26 4. Hergebruiken en voorkomen van afvalstoffen 28 DEEL 5: ACTIVITEITENVERSLAG 2009 29 1. Bestuur en organisatie 29 1.1. Samenwerking met IGEMO 29 1.2. Vergaderingen 29 1.3. Personeel 30 2. Verwerken van afvalstoffen 30 2 IVAREM activiteitenverslag 2010
2.1. Mechanisch-biologische scheidingsinstallatie (MBS) 30 2.2. Activiteiten in het kader van de nazorg van de stortplaats 31 2.2.1. Herprofilering van de stortplaats 31 2.2.2. Onkruidbeheersing op en rond de stortplaats 31 2.2.3. Onderhoud groenscherm 31 2.2.4. Hinderbestrijding 31 2.2.5. Percolaatzuivering 31 2.2.6. Stortgasonttrekking en -valorisatie 31 2.2.7. Grondwatermonitoring 33 2.3. Energiecentrale van IVAREM 33 2.3.1. Stortgasvalorisatie 33 2.3.2. Zonnepanelenpark 33 2.3.3. Overzicht elektriciteitsproductie 34 2.3.4. Verkoop fysische stroom 36 2.3.5. Verkoop groenestroomcertificaten (GSC) 36 2.3.5.1. GSC afkomstig van WKK 36 2.3.5.2. GSC afkomstig van FV 37 2.4. Verwerken van recycleerbare afvalstoffen in eigen regie. 38 2.4.1. Verwerking van groenafval 38 2.4.1.1. Aanvoer 38 2.4.1.2. De productie van compost 38 2.4.1.3. Afzet van compost 39 2.4.1.4. VLACO-kwaliteitslabel 39 2.4.2. Verwerking van inerte materialen 40 2.5. Verwerken van recycleerbare afvalstoffen door derden 40 2.5.1. Overzicht verwerkers 40 3. Sortering, overslag en transport van afvalstoffen 41 3.1. Sortering en overslag 41 3.1.1. Behandelen van sloophout en grofvuil 41 3.1.2. Overslag AEEA 41 3.1.3. Aangevoerde hoeveelheden 42 3.2. Containervervoerdienst 43 3.2.1. Transport in eigen regie 43 3.2.2. Transport door derden 43 4. Inzamelen van afvalstoffen 44 4.1. Inzamelingen in eigen regie 44 4.1.1. Restafval in zakken (particulieren) en in vierwielige containers (instellingen, bedrijven en scholen) 44 4.1.2. Restafval in gepersonaliseerde containers (DIFTAR) 44 4.1.3. Ondergrondse verzamelsystemen 44 4.1.4. Grofvuil 45 4.1.5. Snoeihout 45 4.2. Inzamelingen door derden 45 4.2.1. Restafval in zakken 45 4.2.2. Fost Plus fracties 46 4.2.3. KGA 46 4.3. Bijkomende taken van de dienst inzamelingen 46 4.3.1. Info- en klachtenlijn 46 4.3.2. Opvolging 46 4.3.3. Acties op het terrein 47 4.4. Ingezette middelen 47 4.4.1. Personeel 47 4.4.2. Voertuigen 47 4.4.3. Afvoer restafval 47 4.5. Inzamelen van recycleerbare fracties 48 4.5.1. Containerparken 48 4.6. Front Office Info- en Klachtenlijn 48 5. Hergebruik en voorkoming van afvalstoffen 50 6. Communicatie 54 6.1. Doelstellingen 54 6.2. Middelen 55 6.3. Info- en klachtenlijn 55 DEEL 6: TABELLEN 2010 56 DEEL 7: JAARREKENING 2010 69 IVAREM activiteitenverslag 2010 3
DEEL 1 Oprichting en doelstellingen 1. Oprichting De Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer regio Mechelen, afgekort IVAREM, werd ingevolge de verplichte splitsing van IGEMO (Intercommunale voor ontwikkeling van het gewest Mechelen en omgeving) opgericht op 26 april 2003 voor een termijn van 18 jaar. De oprichtende vennoten zijn de gemeenten Berlaar, Bonheiden, Bornem, Duffel, Lier, Mechelen, Putte, Puurs, Sint-Amands, Sint-Katelijne-Waver en Willebroek. Het kapitaal (aandelen met een nominale waarde van 14,78 EUR per aandeel) is als volgt geplaatst: Berlaar Bonheiden Bornem Duffel Lier Mechelen Putte Puurs Sint-Amands Sint-Katelijne-Waver Willebroek TOTAAL 2 364 aandelen 3 281 aandelen 4 642 aandelen 3 720 aandelen 7 498 aandelen 17 560 aandelen 3 587 aandelen 3 666 aandelen 1 760 aandelen 4 430 aandelen 5 240 aandelen 57 748 aandelen 2. Doelstellingen IVAREM is een opdrachthoudende intergemeentelijke vereniging die tot doel heeft: het initiëren, coördineren en realiseren van een vooruitstrevend, duurzaam en integraal afvalbeleid. De deelnemende gemeenten hebben daartoe het beheer betreffende opdrachten op het vlak van afvalbeleid tot 25 april 2021 overgedragen aan IVAREM. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de taken die IVAREM in 2010 voor de aangesloten gemeenten heeft uitgevoerd: Berlaar Bonheiden Bornem Inzameling van huisvuil x x x x x x x - - - x Inzameling van grofvuil - x x x x x - - - x - Verwerking van restafval x x x x x x x - x x x Inzameling van groenafval - x x - x x - - - - - Verwerking van groenafval x x x x x x x - - x - Inzameling en verwerking van glas x x x x x x x x x x x Inzameling en verwerking van PMD x x x x x x x x x x x Inzameling en verwerking van P&K x x x x x x x x x x x Inzameling en verwerking van KGA x x x x - x - - x x x Inzameling en verwerking van AEEA x x x x - x - - - x x Inzameling en verwerken textielafval - - x x - x x - - x - Exploitatie van het containerpark x x x x x x x - x x x Hergebruik x x x x x x x - x x x Afvalpreventie x x x x x x x - x x x Duffel Lier Mechelen Putte Puurs Sint-Amands St.-Kat.-Waver Willebroek 4 IVAREM activiteitenverslag 2010
3. Statuten De statuten van IVAREM werden goedgekeurd op de Algemene Vergadering van 26 april 2003 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 22 mei 2003. Volgende statutenwijzigingen werden doorgevoerd: Algemene Vergadering van 05/12/2003 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29/12/2003. Algemene Vergadering van 03/12/2004 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 07/01/2005. Algemene Vergadering van 22/06/2007 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 19/07/2007. Algemene Vergadering van 30/11/2007 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 05/02/2008. Algemene Vergadering van 26/06/2009 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 24/07/2009. Algemene Vergadering van 17/10/2010 zonder publicatie in het Belgisch Staatsblad (= bijlage 1 statuten). 4. Maatschappelijke gegevens Naam: Rechtsvorm: Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam afvalbeheer regio Mechelen, afgekort IVAREM. IVAREM is een publiekrechtelijke rechtspersoon die, overeenkomstig het Decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking, de rechtsvorm van een opdrachthoudend vereniging heeft aangenomen. IVAREM is opgenomen in het register der intergemeentelijke verenigingen onder het nummer I 2. Maatschappelijke zetel en kantoren: Exploitatiezetels: Schoutetstraat 2 2800 Mechelen - Afvalverwerkingscentrum Mechelsesteenweg 285 2500 Lier - Containerparken Berlaar Hellegatstraat 2 2590 Berlaar Bonheiden Gestelhoflei 18 2820 Bonheiden Bornem Puursesteenweg 387 2880 Bornem Duffel Hoogstraat 158 2570 Duffel Lier Mechelsesteenweg 310 2500 Lier Mechelen 1 Hanswijk De Bercht 1 2800 Mechelen Mechelen 2 Blarenberglaan 29a 2800 Mechelen Putte KMO-zone Klein Boom 2580 Putte Sint-Amands KMO-zone Hemelrijken 2890 Sint-Amands Sint-Katelijne-Waver Dreefvelden 2860 Sint-Katelijne-Waver Willebroek Boomsesteenweg 197 2830 Willebroek - Inzameldienst Smisstraat 52 2800 Mechelen IVAREM activiteitenverslag 2010 5
DEEL 2 Missie en visie 1. Missie Het is de missie van IVAREM om de toevertrouwde taken en opdrachten efficiënt en deskundig uit te voeren tot tevredenheid van onze klanten en om een betekenisvolle bijdrage te leveren aan een duurzaam lokaal beleid op het vlak van integraal afvalbeheer met aandacht voor sociale, ecologische en economische aspecten. 2. Visie 2.1. Algemene visie IVAREM heeft als doel een vooruitstrevend en integraal duurzaam afvalbeleid tot stand te brengen in de aangesloten gemeenten. Daartoe voert IVAREM operationele taken uit op het vlak van de inzameling, het transport en de behandeling (overslag, sorteren, recyclage, voorbehandeling, eindverwerking) van afvalstoffen. Naast het operationele luik ondersteunt IVAREM de gemeenten op het vlak van het flankerend beleid dat de gemeenten voeren om hun inwoners aan te zetten tot duurzaam afvalbeheer. IVAREM initieert en coördineert hiertoe juridische (politiereglementen), financiële (retributiereglement, DIFTAR) en sociale (sensibilisatie, educatie en informatie) instrumenten. IVAREM streeft naar kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening tegen een aanvaardbare prijs. 2.2. Duurzaam afvalbeheer - IVAREM wil een duurzaam afvalbeleid tot stand brengen in de aangesloten gemeenten. Dit betekent dat IVAREM in eerste instantie aandacht besteedt aan het voorkomen en hergebruiken van afvalstoffen. IVAREM ondersteunt de gemeenten in hun afvalpreventiebeleid. Het thuis composteren en de scholenwerking (educatie) zijn hierbij van essentieel belang. Door gerichte acties en door communicatie worden de inwoners van de aangesloten gemeenten gesensibiliseerd en aangezet tot een afvalarm aankoopbeleid. Afvalstoffen die niet kunnen voorkomen of hergebruikt worden, dienen maximaal te worden gerecycleerd. IVAREM zorgt ervoor dat de recycleerbare afvalstoffen selectief worden ingezameld: op de containerparken, op standplaatsen (glasbakken, KGA-wijkinzameling) of huis aan huis. IVAREM informeert en sensibiliseert de bevolking m.b.t. de scheidingsregels. Uit wat als restafval wordt ingezameld dient zo veel mogelijk materiaal en energie te worden gerecupereerd. IVAREM besliste daarom om samen met IOK Afvalbeheer in Geel een mechanisch-biologische scheidingsinstallatie te bouwen waarin het restafval biologisch wordt gedroogd en mechanisch gescheiden in secundaire grondstoffen (inerten en metalen) en secundaire brandstoffen (Solid Recovered Fuel (SRF)). De niet-recupereerbare afvalstoffen worden verbrand (met energierecuperatie) of gestort. - Het ondersteunend beleid dat IVAREM voert, spoort de burgers aan om in hun afvalgedrag de hiërarchie van de Ladder van Lansink te respecteren. De burger wordt door middel van reglementen, retributies en communicatie aangezet tot het maximaal voorkomen en hergebruiken van afvalstoffen. Afvalstoffen die niet kunnen hergebruikt of voorkomen worden, dienen maximaal selectief aangeboden te worden voor recyclage zodat er uiteindelijk zo weinig mogelijk restafval overblijft. - Het vooruitstrevend karakter van dit duurzaam afvalbeheer uit zich in de voortrekkersrol die IVAREM vervult. Voorbeelden in het verleden hiervan zijn: - de stortgasvalorisatie die in dienst genomen werd in 1994 (primeur voor Vlaanderen). - de selectieve inzameling van verpakkingsafval vanaf 1995 (bij de eerste intercommunales). - het intergemeentelijk afvalpreventieproject dat werd opgestart in 1997 (primeur voor Vlaanderen). - de beluchte groencomposteringsinstallatie die in dienst werd genomen in 1997 (primeur voor Vlaanderen). - de keuze voor alternatieve verwerkingstechnieken in 1999 (1ste installatie in Vlaanderen). 6 IVAREM activiteitenverslag 2010
- standpunt t.o.v. de nieuwe erkenning van Fost Plus in 2000. - de principiële keuze voor gewichts-diftar in 2001. - transport van huishoudelijk afval over het spoor in 2003 (primeur voor Vlaanderen). IVAREM onderzoekt en ontwikkelt nieuwe initiatieven die bijdragen tot een verdere verduurzaming van het afvalbeheer. - De integrale aanpak heeft zowel betrekking op de totale afvalbeheerketen als op de instrumentenmix die wordt aangewend. IVAREM wil actief zijn in de hele afvalbeheerketen, van bij de burger thuis tot bij de definitieve verwerking, zodat alle stappen van de keten maximaal op elkaar kunnen worden afgestemd. Ook dienen de operationele activiteiten en het ondersteunend beleid met zijn juridische, financiële en sociale instrumenten optimaal te worden geïntegreerd. 2.3. Zelf doen of uitbesteden - In de statuten van IVAREM is het principe opgenomen dat de operationele taken gedeeltelijk worden uitbesteed en gedeeltelijk in eigen regie worden uitgevoerd. Hierdoor behouden de eigen diensten, die in eerste instantie een kwaliteitsvolle dienstverlening tot doel hebben, voldoende aandacht voor de kostenbeheersing. Anderzijds wordt aan de privéophalers, die in eerste instantie een maximaal rendement tot doel hebben, aandacht gevraagd voor de kwaliteit van de dienstverlening. Afhankelijk van de respectievelijke prijs-kwaliteitsverhoudingen (in eigen regie en uitbesteed) worden meer of minder diensten in eigen regie uitgevoerd of uitbesteed. - Voor de dienstregeling op het vlak van afvalpreventie doet IVAREM een beroep op de intergemeentelijke vereniging IGEMO die de gemeenten in het kader van de samenwerkingsovereenkomst van de gemeenten met het Vlaams Gewest ondersteunt op het vlak van duurzaam beleid in het algemeen. IVAREM activiteitenverslag 2010 7
DEEL 3 Bestuur en organisatie 1. Algemene Vergadering Het Decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking voorziet dat minstens twee maal per jaar een Algemene Vergadering wordt samengeroepen. Vóór 1 juli voor de goedkeuring van de jaarrekening, de kwijting van de bestuurders en de bespreking van de activiteiten van het voorbije jaar en in het laatste trimester voor de bespreking van de begroting en de te ontwikkelen activiteiten voor het komende jaar. Bijkomend kunnen nog Buitengewone Algemene Vergaderingen worden samengeroepen. Per vergadering dienen de gemeenten hun vertegenwoordigers aan te duiden en te mandateren. Het maximale aantal vertegenwoordigers is statutair vastgelegd in functie van het inwonersaantal en het aandeel in het kapitaal. Gemeenten Maximaal aantal vertegenwoordigers op de Algemene Vergadering Berlaar 2 Bonheiden 2 Bornem 2 Duffel 2 Lier 3 Mechelen 4 Putte 2 Puurs 2 Sint-Amands 2 Sint-Katelijne-Waver 2 Willebroek 2 8 IVAREM activiteitenverslag 2010
2. De Raad van Bestuur De raad van bestuur bepaalt het beleid van de intergemeentelijke verenigingen. Op 31 december 2010 telde de raad van bestuur 17 leden en was als volgt samengesteld: - Stemgerechtigde leden (Art. 46 DIS) Bestuurder Mandaat gemeente Gemeente Mandaat IVAREM Dhr. Johan Timmermans Raadslid Mechelen Voorzitter Dhr. Jef De Clercq Raadslid Bornem Ondervoorzitter Dhr. Geert Bervoets Raadslid Mechelen Bestuurder Mevr. Chris Bosmans Schepen Putte Bestuurder Dhr. Rik Cruyplants Raadslid Sint-Katelijne-Waver Bestuurder Mevr. Marina De Bie Schepen Mechelen Bestuurder Dhr. Jef De Kinder Schepen Sint-Amands Bestuurder Dhr. Guido Kerremans Schepen Willebroek Bestuurder Mevr. Sabine Leyzen Raadslid Lier Bestuurder Dhr. Steven Morrens Schepen Bonheiden Bestuurder Dhr. Ronny Tourné Raadslid Puurs Bestuurder Dhr. Gert Van Eester Schepen Lier Bestuurder Mevr. Ingeborg Van Hoof Schepen Berlaar Bestuurder Dhr. Paul Wuyts Schepen Duffel Bestuurder - Leden met raadgevende stem op voordracht van de gemeenten (Art. 52 DIS) Bestuurder Mandaat Gemeente Mandaat IVAREM Dhr. Koen Kerremans Raadslid Berlaar Bestuurder Mevr. Magda Van Loon Raadslid Mechelen Bestuurder Dhr. Guido De Clerck Raadslid Duffel Bestuurder Volgende personen wonen de vergaderingen van de Raad van Bestuur bij: Deskundige (Art. 47 DIS) Dhr. Jos Hellemans, voorzitter IGEMO. Secretaris en Algemeen directeur IVAREM Dhr. Jos Boeckx. Door de aanwezigheid van de voorzitter van IGEMO wordt de synergie tussen de beide intergemeentelijke verenigingen bewaakt. IVAREM activiteitenverslag 2010 9
3. Directiecomité Het dagelijks bestuur van de intergemeentelijke vereniging is een bevoegdheid van het directiecomité. Op 31 december 2010 telde het directiecomité 5 leden en was als volgt samengesteld: Bestuurder Dhr. Johan Timmermans Dhr. Jef De Clercq Dhr. Jef De Kinder Dhr. Guido Kerremans Mevr. Ingeborg Van Hoof Mandaat IVAREM Voorzitter Ondervoorzitter Bestuurder Bestuurder Bestuurder Volgende personen wonen de vergaderingen van het directiecomité bij: Deskundige (Art. 47 DIS) Dhr. Jos Hellemans, voorzitter IGEMO. Secretaris en Algemeen directeur IVAREM Dhr. Jos Boeckx. 10 IVAREM activiteitenverslag 2010
4. Directie en personeel Op 31 december 2010 had IVAREM 119 personeelsleden in eigen dienstverband. Deze personeelsleden werden tewerkgesteld met contracten van onbepaalde duur. Het personeel is als volgt onderverdeeld: - Directie Jos Boeckx Algemeen directeur - Ondersteunende diensten en stafdiensten - Directiesecretariaat en secretariaat Luc Poot Vera Noppe Martine Waterschoot Anja Peeters Nicole Reuse Myriam Piron Directiesecretaris Administratief medewerker directiesecretariaat Diensthoofd secretariaat Administratief medewerker secretariaat Administratief medewerker secretariaat Administratief medewerker secretariaat - Boekhouding en personeelsdienst Anja Van Wunsel Diensthoofd boekhouding / personeelsadministratie Christel Pelgrims Boekhouder Cindy Diels Boekhouder Sophie Verlinden Boekhouder Annelies Luytens Administratief medewerker personeelsdienst en boekhouding Andy Deckers Administratief medewerker boekhouding (vanaf 01/07/2010) Stefan Van Hoofstat Administratief medewerker boekhouding (vanaf 01/10/2010) Lieve Gobbaert Personeelsverantwoordelijke (vanaf 01/11/2010) Karolien Aelbrecht Administratief medewerker personeelsdienst (vanaf 02/08/2010) - Stafdiensten Peter Borstlap Marijke Herinckx Koen Van houtven Jo Meskens Kathleen Van Loo Dirk De Meutter Wolfgang Ostes Stafmedewerker afval - Milieucoördinator Stafmedewerker optimalisatie interne bedrijfsprocessen Stafmedewerker Stafmedewerker technieken Technisch-administratief medewerker Stafmedewerker ICT Medewerker ICT - Front-Office Infolijn Nadine Verswyvel Verantwoordelijke (vanaf 19/07/2010) Nena Schonkeren Medewerker (vanaf 01/11/2010) Fatna Salik Medewerker (vanaf 01/11/2010) - Poetsdienst Brigitte De Smet Poetsvrouw (vanaf 01/02/2010) - Operationele diensten - Afvalverwerkingscentrum Michel De Preter Sabrina Op de Beeck Willy Beirinckx David Peeters Diensthoofd afvalverwerkingscentrum Administratief verantwoordelijke Technisch verantwoordelijke restafval Technisch verantwoordelijke recyclage IVAREM activiteitenverslag 2010 11
Annick De Keyser Anita Van Looy Administratief medewerker weegbrug en containerdispatching Administratief medewerker weegbrug en containerdispatching Cindy Van Mullem Poetsvrouw (vanaf 01/07/2010) Ivo Papa Onderhoudsman (als uitzendkracht vanaf 23/03/2009) Ludo Bouwens Stefan Dresen Kris Smits Onderhoudsmecanicien Onderhoudsmecanicien Onderhoudsmecanicien en -elektricien Eddy Dierckx Operator/machinist Bart Hoefkens Operator/machinist Rudy Miels Operator/machinist - klusjesdienst Ivo Van den Bosch Operator/machinist Gert Van Loy Operator/machinist (vanaf 25/10/2010) Levi Verbruggen Operator/machinist (als uitzendkracht vanaf 06/04/2010) Daniël Verreth Operator/machinist De containervervoerdienst maakt eveneens deel uit van het afvalverwerkingscentrum Erik Gijsemans Vrachtwagenchauffeur Marc Ingels Vrachtwagenchauffeur Dirk Janssens Vrachtwagenchauffeur (vanaf 01/09/2010) Benny Van Herck Vrachtwagenchauffeur Raf Vandermeulen Vrachtwagenchauffeur Dany Van Rijmenant Vrachtwagenchauffeur Wim Vervloet Vrachtwagenchauffeur / Operator/machinist (vanaf 08/02/2010) - Dienst inzamelingen Vic Beyens Jos De Buyser Johan Lambregts Louis Geyskens Kris Verlinden Barbara Doms Kim Van Campenhout Kelly Van Tulden Marlies Cumps Kirsten Mariën Patricia Cludts Diensthoofd Inzamelingen Ploegbaas Inzamelingen Ploegbaas Inzamelingen Ploegbaas Inzamelingen Administratief verantwoordelijke Administratief medewerker Inzamelingen Administratief medewerker Inzamelingen Administratief medewerker Inzamelingen Administratief medewerker Inzamelingen Administratief medewerker Inzamelingen (uitzendkracht) Administratief medewerker Inzamelingen (uitzendkracht) Patrick Belmans Chauffeur-lader Gino Bertels Chauffeur-lader Daniël Bueds Chauffeur-lader Stefan De Weerdt Chauffeur-lader (vanaf 01/01/2010) Gilbert Deckx Chauffeur-lader Edmond Decoux Chauffeur-lader Eric Goris Chauffeur-lader (vanaf 01/04/2010) Dirk Gysels Chauffeur-lader Tony Houtmeyers Chauffeur-lader Daniël Janssens Chauffeur-lader Pieter Mariën Chauffeur-lader Phillip Mertens Chauffeur-lader Danny Op De Beeck Chauffeur-lader Jan Osier Chauffeur-lader Daniël Simons Chauffeur-lader Frank Somers Chauffeur-lader François Van der Heyden Chauffeur-lader Patrick Van Tendeloo Chauffeur-lader Walter Van Zaelen Chauffeur-lader Wilfried Vercammen Chauffeur-lader Gunther Vermeêren Chauffeur-lader Danny Vertommen Chauffeur-lader Guido Vleminckx Chauffeur-lader 12 IVAREM activiteitenverslag 2010
Serge Delaby Lader Mario Frans Lader (vanaf 01/01/2010) Ferdinand Goetgebuer Lader (vanaf 01/03/2010) Dirk Van Grootven Lader Zine Abdelkrim Lader (vanaf 01/01/2010) - Containerparken Tim Lenaerts Diensthoofd containerparken Regio Lier Containerpark Berlaar Karl Van Loock Marc Van Looy Containerparkopzichter Containerparkopzichter Containerpark Lier Johan Ceulemans Karin Ceulemans Containerparkopzichter - Regioverantwoordelijke Containerparkopzichter Containerpark Putte Patrick Lemmens Arthur Vervoort Containerparkopzichter Containerparkopzichter Containerpark Sint-Katelijne-Waver Eric Van Den Bosch Dany Hombrouckx Containerparkopzichter Containerparkopzichter Regio Mechelen Containerpark Bonheiden Patrick Mahieu Johan Gybels Paul Versteven Containerparkopzichter + communicatie DIFTAR Containerparkopzichter (deeltijds) Containerparkopzichter (deeltijds) Containerpark Duffel Michel Janssens Raf Wynants Containerparkopzichter Containerparkopzichter Containerpark Mechelen 1 Guido Serneels Bob De Bast Containerparkopzichter Containerparkopzichter Containerpark Mechelen 2 Sam Gijbels Peter Verplaetse George Ilia Ludo Doms Heidi Vanheuckelom Containerparkopzichter - Regioverantwoordelijke Containerparkopzichter Containerparkopzichter Containerparkopzichter Containerparkopzichter (deeltijds) Regio Willebroek Containerpark Bornem Hugo Croket Jean-Pierre Backeljau Christine Vanhoutven Containerparkopzichter Containerparkopzichter (deeltijds) Containerparkopzichter (deeltijds) IVAREM activiteitenverslag 2010 13
Containerpark Sint-Amands Hilde De Wolf Marc Gilliaert Containerparkopzichter Containerparkopzichter Containerpark Willebroek Jos Caluwaert Anja Decoster Containerparkopzichter - Regioverantwoordelijke Containerparkopzichter Voor sommige parkopzichters verschilt de plaats van tewerkstelling tijdens de winter- en zomerperiode. Containerparkopzichters voor het zomerseizoen (met een arbeidsovereenkomst van bepaalde duur) Tijdens de lente en de zomer worden de containerparken het drukst bezocht. In 2010 werden 7 containerparkopzichters (5 VT - 2 DT) bijkomend ingezet tijdens de zomerperiode (maart-september): Steven De Clercq (VT) Yannick Emmaneel (VT) Leo Key (VT) Tom Moons (VT) Felix Van Tielen (VT) Jean-Pierre Backeljau (DT) Christine Vanhoutven (DT) Vliegende ploeg Om afwezigheden (verlof, ziekte, loopbaanonderbreking ) op te vangen, werden 4 halftijdse containerparkopzichters aangeworven: Tom Moons Christine Vanhoutven Jean Marien Kurt Bruynseels Deze containerparkopzichters worden opgesteld waar nodig binnen het werkingsgebied van IVAREM. 14 IVAREM activiteitenverslag 2010
5. Participaties en vertegenwoordigingen - IVAREM participeert in de volgende organisaties: Intergemeentelijke vereniging IGEMO Kapitaalaandeel: 20 243 aandelen aan 10 EUR/aandeel IVAREM wordt vertegenwoordigd in de bestuursorganen door Jef De Clercq, ondervoorzitter. Opdrachthoudende vereniging Hooge Maey Kapitaalaandeel: 8 579 S-aandelen + 33 253 R-aandelen aan 24,7894 EUR/aandeel Jos Boeckx, algemeen directeur, is aangeduid als deskundige. Jobpunt Vlaanderen Kapitaalaandeel: 24 aandelen aan 24,7894 EUR/aandeel IVAREM is niet vertegenwoordigd in de bestuursorganen. - IVAREM is vertegenwoordigd in de volgende overlegfora en organisaties: VLACO IVAREM is vertegenwoordigd op de raad van bestuur door Jos Boeckx, algemeen directeur. INTERAFVAL IVAREM is vertegenwoordigd op de Plenaire Vergadering door Johan Timmermans, voorzitter en Jos Boeckx, algemeen directeur. Sinds 24 januari 2008 maakt Jos Boeckx ook deel uit van het Bureau van Interafval. Polder van Lier Als ingelande van de Polder van Lier laat IVAREM zich op de vergadering van de stemgerechtigde ingelanden vertegenwoordigen door Michel De Preter, diensthoofd van het afvalverwerkingscentrum en sinds 14 juni 2007 ook dijkgraaf. Overlegstructuur ABB In de overlegstructuur van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur voor de intergemeentelijke verenigingen voor afvalbeheer is IVAREM vertegenwoordigd door Jos Boeckx, algemeen directeur. BESWA Sinds 5 oktober 2009 is Jos Boeckx effectief lid van de Vereniging van Directeurs der Openbare Reinigingsdiensten van België. IVAREM activiteitenverslag 2010 15
DEEL 4 Historiek 1. Verwerking van afvalstoffen 1.1. Verwerking van restafval in eigen regie De verwerking van restafval is een gemeentelijke opdracht. Eén van de belangrijkste opdrachten van IVAREM is om deze verwerking op termijn aan economisch en ecologisch verantwoorde voorwaarden te verzekeren. 1.1.1. Verkleiningsinstallatie en stortplaats Het concept Op 23 maart 1979 nam de raad van bestuur de principiële beslissing om in Lier een afvalverwerkingscentrum te bouwen. Het concept voorzag een verkleiningsinstallatie, een composteerinstallatie voor de organische fractie en een stortplaats voor het niet-composteerbare gedeelte van het restafval. In de loop van de verdere uitwerking van het project werd het composteergedeelte geschrapt wegens onvoldoende afzetmogelijkheden zodat enkel nog de verkleiningsinstallatie en de stortplaats gerealiseerd werden. De verkleiningsinstallatie bestond uit een weegbrug, een losplatform en een bunkergebouw met een kleine (850 m³) en een grote (1 800 m³) stortbunker voor de tijdelijke opslag van aangevoerde afvalstoffen. De afvalstoffen werden gebroken in 2 snel draaiende hamerbrekers. De verkleinde afvalstoffen werden door middel van transportbanden afgevoerd naar de stortplaats. De stortplaats is aangelegd in een oude kleiput. Zij had oorspronkelijk een capaciteit van ± 800 000 m³, maar werd - door bijkomende klei-uitgravingen - uitgebreid tot ± 1 200 000 m³. De verkleinde afvalstoffen werden oorspronkelijk met behulp van tractoren en zijkippers naar de stortput gevoerd. Na enkele maanden exploitatie werd overgeschakeld naar een andere storttechniek: storten in lagen van 3 meter, verdichting van het afval met een compactor en dagelijkse afdek met 20 cm bodemmaterialen. Later werd een knikdumper met container ingezet voor het transport op de stortplaats. Een rupskraan werd gebruikt voor de kleiafgravingen en de dagelijkse afdek. Een knikdumper werd gebruikt voor het transport van de afdekmaterialen en de uitgegraven klei. De uitgegraven klei werd gebruikt voor de tussenafdek en de eindafdek. 16 IVAREM activiteitenverslag 2010
De aanvoer Op 25 april 1989 werd het eerste afval aangevoerd naar de verkleiningsinstallatie. De stortput bleef bijna 15 jaar in exploitatie en werd als volgt opgevuld: Jaar Aanvoer vennoten Aanvoer niet-vennoten Totaal 1989 22 629 1 808 24 437 1990 59 337 13 371 72 708 1991 67 811 3 666 71 477 1992 75 412 568 75 980 1993 71 236 2 539 73 775 1994 74 657 961 75 618 1995 72 185 287 72 472 1996 61 074 203 61 277 1997 57 923 4 817 62 740 1998 55 993 1 619 57 612 1999 55 087 1 359 56 446 2000 83 522 40 454 123 976 2001 95 195 15 139 110 334 2002 105 186 20 212 125 398 2003 44 641 42 039 86 680 TOTAAL 1 001 888 149 042 1 150 930 Hinderbestrijding - Een constant aandachtspunt bij de exploitatie van de stortplaats was de bestrijding van hinder voor mens en milieu. Het betreft emissies van stortgas dat een broeikasgas is en dat geurhinder veroorzaakt, en van percolaatwater dat in de stortplaats ontstaat. Ook de hinder ten gevolge van waaivuil, meeuwen en ongedierte diende te worden bestreden. Om de stortgasemissies tegen te gaan werd een stortgasonttrekkingsinstallatie geplaatst die het stortgas uit het stortlichaam onttrekt en in een fakkel verbrandt. Deze installatie werd op 28 oktober 1992 officieel in gebruik genomen. De geurhinder werd eveneens bestreden door het vernevelen van een geurneutralisator. Op 21 oktober 1994 werd een stortgasenergiecentrale in gebruik genomen die op basis van warmtekrachtkoppeling elektriciteit produceert en warmte voor serreverwarming. - Het percolaatwater van de stortplaats werd oorspronkelijk gezuiverd in de voorziene beluchte lagunes. Toen bleek dat deze methode niet toeliet te voldoen aan de gestelde lozingsnormen, werd bijkomend onderzoek verricht en een nieuwe prijsaanvraag uitgeschreven, wat resulteerde in een in-situ zuivering door derden. Aangezien niet steeds aan de lozingsnormen kon worden voldaan, werd uiteindelijk overgeschakeld naar een ex-situ zuivering. - Het waaivuil afkomstig van de stortplaats werd bestreden door het zo snel mogelijk afdekken van de gestorte afvalstoffen en door het plaatsen van aarden dammen en opvangnetten. Bij krachtige wind werd het storten van verkleinde afvalstoffen stopgezet. Wanneer de stortplaats in de omgeving toch waaivuil veroorzaakte, werd dit handmatig door het personeel verwijderd. - Om de overlast van meeuwen en kraaien tegen te gaan werd samengewerkt met een valkenier. Om de ratten rond de stortplaats te verdelgen werd een gespecialiseerde firma voor ongediertebestrijding ingeschakeld. Ook de directe omwonenden konden een beroep doen op deze firma. IVAREM activiteitenverslag 2010 17
Stortgasonttrekking en valorisatie - De in oktober 1992 geplaatste onttrekkingsinstallatie heeft een maximale capaciteit van 1 000 m³ stortgas per uur. Gelet op de stijging van de stortgasproductie werden in december 2001 en februari 2003 bijkomende mobiele onttrekkingsinstallaties geplaatst elk met een capaciteit van 300 m³ stortgas per uur. In 2005 werd de stortgasonttrekking vernieuwd. De onttrekkingscapaciteit bedraagt 3 000 m³ stortgas per uur. Ook de stortgasvalorisatie werd uitgebreid met 2 motoren van elk 1,1 MW. Onttrokken hoeveelheid stortgas Onderstaande tabel geeft een raming van de onttrokken hoeveelheden stortgas sinds 1992. 2 motoren (m³/u) Gasketel (m³/u) Vaste fakkel (m³/u) Mobiele fakkel 1 (m³/uur) Mobiele fakkel 2 (m³/u) Totaal (m³/u) Totaal (m³/jaar) 1992 400 250 500 4 380 000 1993 400 250 575 5 037 000 1994 400 250 645 5 650 200 1995 400 250 65 715 6 263 400 1996 400 250 135 785 6 876 600 1997 400 250 205 855 7 489 800 1998 400 250 270 920 8 059 200 1999 400 250 335 985 8 628 600 2000 400 250 400 1050 9 198 000 2001 400 250 400 100 1150 10 074 000 2002 400 250 300 150 150 1250 10 950 000 2003 400 250 300 200 200 1350 11 826 000 2004 400 250 300 200 200 1350 11 826 000 2005 1100 9 636 000 2006 550 4 818 000 2007 440 3 854 400 2008 283 2 479 080 2009 185 1 619 063 - Het onttrokken stortgas bevat ongeveer 55 % methaangas en wordt maximaal gevaloriseerd. Dit gebeurt zonder steunbrandstof door middel van drie stortgasmotoren die een generator aandrijven (2 x 1 100 kwe + 1 x 660 kwe). De geproduceerde elektrische stroom wordt na transformatie (15 000V) op het openbare net geplaatst. De warmte van de motoren wordt gerecupereerd voor de verwarming van de nabijgelegen serres van het tuinbouwbedrijf Mortelmans. Voor de uit stortgas geproduceerde elektrische energie worden vanaf maart 2003 groenestroomcertificaten afgeleverd. 18 IVAREM activiteitenverslag 2009
Productie elektriciteit en warmte Jaar Elektriciteit (MWh) Warmte (MWh) 1996 4 153 5 917 1997 4 223 6 097 1998 4 052 6 061 1999 3 047 5 890 2000 2 612 4 107 2001 3 155 4 828 2002 2 768 4 100 2003 2 634 3 285 2004 3 543 3 633 2005 7 357 3 000 2006 9 385 2 975 2007 7 145 1 365 (1) 2008 4 680 1 629 (1) 2009 2 995 484 (1)(2) (1) Gemeten met een kwh-meter (2) Door een defect in de warmteleiding vond er geen levering van warmte plaats in januari 2009 tot en met juli 2009 Eindafdek en nazorg Na het beëindigen van de exploitatie van de stortplaats werd de eindafdek aangebracht en werd gestart met de periode van de nazorg. De wettelijke voorziene eindafdek werd aangebracht bestaande uit volgende lagen: 10 cm beschermzand, 2,5 mm PE-folie; 10 cm beschermzand, geotextiel, 30 cm draineerlaag, geotextiel; 70 cm bewortelingslaag. Deze bewortelingslaag werd ingeplant en ingezaaid met gras. In de nazorg dient vooral aandacht te worden besteed aan het stortgas, het percolaat en de peilputten. Ook worden de zettingen van de stortplaats opgevolgd. Er moet immers vermeden worden dat door verzakkingen water op de stortplaats blijft staan. Bij het aanbrengen van de eindafdeklaag werd de stortgasonttrekkingsinstallatie opnieuw aangelegd en uitgebreid tot een onttrekkingscapaciteit van 3 000 m³/uur zodat voldoende redundantie aanwezig is om de onttrekking van stortgas maximaal te garanderen. De totale beschikbare stortgasvalorisatiecapaciteit bedraagt ± 2,8 MWe. Het percolaatwater dat wordt opgepompt, wordt verzameld in een bufferbekken en periodiek afgevoerd voor zuivering naar een gespecialiseerde firma. De peilputten voor het grondwater rond de stortplaats worden 2 maal per jaar gecontroleerd. In 2009 besliste het bestuur van IVAREM een zonnepanelenpark te bouwen op de afgewerkte stortplaats. Op 1 oktober 2009 gingen de voorbereidende werken van start. Op 31 december 2009 was de basisinstallatie (12 960 zonnepanelen) volledig gebouwd en klaar voor indienstneming. De 1 488 zonnepanelen van de eerste uitbreiding waren gelegd en een eerste maal gekeurd. IVAREM activiteitenverslag 2010 19
1.2. Verwerking van restafval in samenwerkingsverbanden 1.2.1. Hooge Maey De IVAREM-gemeenten wensten, met het oog op de sluiting van de stortplaats van Lier in 2003, over een verzekerde terugvalpositie te beschikken voor de verwerking van hun restafval. Daarom is IVAREM als stichtend vennoot toegetreden tot de intergemeentelijke vereniging Hooge Maey die tot doel heeft haar stortplaats te saneren en verder te exploiteren. De stortplaats Hooge Maey beschikt nog over een capaciteit voor tientallen jaren. Twee van de aangesloten gemeenten, Bornem en Duffel, zijn vertegenwoordigd in de raad van bestuur. IVAREM stelt een deskundige ter beschikking. 1.2.2. Alternatieve technieken: mechanisch-biologische scheidingsinstallatie Gelet op de voorziene stortverboden en het ontbreken van een sociaal draagvlak voor afvalverbranding, gaven de IVAREM-gemeenten de opdracht om de toepassing van alternatieve technieken voor de verwerking van hun restafval te onderzoeken. Deze onderzoeken werden op 2 sporen uitgevoerd: binnen het samenwerkingsverband AVERPA en in samenwerking met de intercommunale IOK. Verschillende technieken werden met elkaar vergeleken en uiteindelijk werd gekozen voor de techniek biologisch drogen en mechanisch scheiden, dit niet enkel om de economische en ecologische voordelen, maar ook omwille van de flexibiliteit en het duurzaamheidspotentieel dat deze techniek vanuit zijn grondstoffen- en brandstoffenbenadering biedt. Met IOK werd een samenwerkingsovereenkomst afgesloten ter voorbereiding en realisatie van het project. Door deze samenwerking werd een kritische massa bereikt die toeliet een installatie met een optimale schaalgrootte (150 000 ton per jaar) te bouwen. In de installatie worden de afvalstoffen biologisch gedroogd in composteertunnels, zodat zij 30% vocht verliezen. Het gedroogde materiaal wordt vervolgens gescheiden in 3 stromen: inerten, metalen en SRF (Solid Recovered Fuel). Op 7 december 1999 werd een Europese wedstrijdofferte uitgeschreven. Op 17 en 21 november 2000 werd fase 1 van de opdracht - het opmaken van de nodige documenten voor het aanvragen van de stedenbouwkundige vergunning - gegund. Voor de afzet van de outputstromen werd een onderhandelingsprocedure opgestart. Nadat de nodige vergunningen en afzetgaranties werden bekomen, werd op 29 november 2002 en 17 november 2002 fase 2 van de opdracht - de bouw van de installatie - gegund. Fase 3 - de exploitatie van de installatie - werd niet gegund. Door het faillissement van de firma Herhof in maart 2005 dienden IVAREM en IOK Afvalbeheer de installatie onder eigen beheer af te werken. De warme opstart werd aangevat in september 2005. De nodige technische optimalisaties werden onderzocht en uitgevoerd. Een nachtploeg werd ingevoerd. Jaar Productie 2006 64 000 ton 2007 91 000 ton 2008 98 000 ton 2009 89 000 ton 20 IVAREM activiteitenverslag 2009
1.3. Verwerking van restafval door derden Tijdens de opstart van de mechanisch-biologische scheidingsinstallatie werd een deel van het ingezameld afval in opdracht van IVAREM verwerkt in de verbrandingsinstallatie van ISVAG te Wilrijk en INDAVER te Beveren. Het betreft voornamelijk het restafval afkomstig van de gemeenten Sint-Amands, Bornem en Willebroek. Van zodra de capaciteit van de mechanisch-biologische scheidingsinstallatie voldoende hoog was, werd al het huisvuil afgevoerd naar Geel. Het grofvuil heeft een laag droogrendement en bevat veel stoorstoffen voor de mechanische scheiding. Daarom wordt deze fractie door derden verwerkt. 1.4. Recyclage van afvalstoffen in eigen regie 1.4.1. Groenafval In 1992 opteerden de IVAREM-gemeenten voor de selectieve inzameling van de droge fracties, m.a.w. niet voor een GFT-inzameling, maar voor de inzameling van papier en karton, kunststoffen en metalen. Als groenregio dient IVAREM groenafval in te zamelen op de containerparken, viermaal per jaar snoeihout op afroep op te halen en het thuiscomposteren te bevorderen. IVAREM besliste om de groenafvalcompostering in eigen regie te organiseren. Op 18 juli 1997 werd de groencomposteringsinstallatie met een capaciteit van 15 000 ton per jaar officieel in gebruik genomen. Het betreft een installatie met een composteervloer voorzien van een geforceerde beluchting, een ruim bekken voor de opvang van het percolaatwater en een hal voor de opslag van compost. Voor de verwerking worden volgende machines ingezet: een verkleiner, een zeef met windshifter, een bandenkraan en een wiellader. Door een melding werd de vergunde capaciteit van de installatie uitgebreid tot 20 000 ton per jaar. Gelet op de stijgende aanvoer en teneinde de hinder van de installatie tot het uiterste minimum te beperken, besliste IVAREM de installatie uit te breiden met een tunnelcompostering en de capaciteit te verhogen tot 30 000 ton per jaar. De tunnelcompostering werd in oktober 2005 in gebruik genomen. Het groenafval wordt omgezet tot compost (± 50 % van de input) die wordt afgezet in de tuinbouwsector, bij potgrondfabrikanten, de gemeenten en particulieren. IVAREM heeft op 2 maart 2000 het VLACO-label bekomen voor de geproduceerde groencompost. Het thuiscomposteren wordt bevorderd door opleiding, begeleiding en ondersteuning van de compostmeesters en door het ter beschikking stellen van gesubsidieerde compostvaten, compostbakken en wormenbakken 1.4.2. Inerte materialen Op de containerparken die IVAREM uitbaat worden grote hoeveelheden inerte materialen ingezameld. Ook door de gemeenten en door firma s worden inerte materialen aangevoerd. Deze werden tot 26 maart 1995 gestort op een categorie 3 stortplaats die door IVAREM werd uitgebaat in het afvalverwerkingscentrum te Lier. Op 30 november 1995 werd de milieuvergunning afgeleverd voor de recyclage van inerte materialen. Het steenpuin afkomstig van de containerparken werd afgezeefd met een schudzeef die door IVAREM werd aangekocht, in verschillende bruikbare fracties (zand, fractie 0-10, fractie 10-60 en fractie 60-150). Voor het breken van de zeefoverloop (grote puinbrokken) werd sporadisch een breekinstallatie ingehuurd. Het gerecycleerde zand en steenpuin werden gebruikt voor de exploitatie en de afwerking van de stortplaats en dienden als funderingslaag bij de aanleg van verhardingen. Omwille van de verstrengde eisen van VLAREA en COPRO die, gelet op de beperkte aanvoer (30 000 à 35 000 ton per jaar), economisch niet haalbaar bleken voor IVAREM, werd de recyclage van inerte materialen afgebouwd en uitbesteed aan derden. De verwerking van inerte materialen beperkt zich tot de tijdelijke opslag en het afzeven van de materialen die door gemeenten, particulieren en bedrijven worden aangevoerd. IVAREM activiteitenverslag 2010 21
1.5. Recyclage van afvalstoffen door derden Voor andere recycleerbare afvalfracties - de voorbehandeling door sortering uitgezonderd - is het economisch niet verantwoord om een recyclage in eigen regie te organiseren. IVAREM organiseert op regelmatige basis een marktbevraging voor de recyclage van de in de aangesloten gemeenten ingezamelde recycleerbare afvalstoffen. De prijsvragen voor de verwerking van PMD en papier/karton gebeuren in het kader van de samenwerking met Fost Plus. Voor afvalstoffen waarvoor een aanvaardingsplicht geldt, wordt de verwerking door de betrokken organisaties geregeld: Recupel, Bebat Voor KGA is het verwerkingscontract gekoppeld aan het inzamelcontract. Vooral voor de afvalstoffen die op de containerparken worden ingezameld, wordt regelmatig een marktbevraging georganiseerd. Het betreft: recycleerbaar bouwafval, niet-recycleerbaar bouwafval, asbestcementafval, houtafval, kunststoffen, textielafval, motorolie, frituurolie en -vet, oude metalen en piepschuim. 22 IVAREM activiteitenverslag 2010
2. Sortering, overslag en transport van afvalstoffen 2.1. Sortering en overslag in eigen regie Gelet op de voorziene sluiting op 28 september 2003 van de stortplaats te Lier werden vanaf januari 2003 de nodige maatregelen getroffen om de sortering en overslag van afvalstoffen in het afvalverwerkingscentrum mogelijk te maken. In 2003 werd het bunkergebouw omgebouwd tot een werkvloer voor overslag en sortering en de nodige vergunningen werden aangevraagd voor de overslag van huisvuil, grofvuil, vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen, houtafval, autobanden en AEEA (afgedankte elektrische en elektronische apparaten). Sinds de sluiting van de stortplaats wordt het huishoudelijk afval en het vergelijkbaar bedrijfsafval dat niet in perscontainers wordt ingezameld, overgeslagen in het afvalverwerkingscentrum. Uit het grofvuil en uit het vergelijkbaar bedrijfsafval werden recycleerbare fracties zoals houtafval, metalen uitgesorteerd. Om vermenging van afvalstromen te vermijden en een vlotte werking mogelijk te maken, werd beslist een deel van de overslagactiviteiten (papier/karton en AEEA) te verplaatsen naar de GORA-loods naast het containerpark. Eind 2008 heeft IVAREM een overeenkomst voor een publiek-private samenwerking (PPS) met Veolia afgesloten. De samenwerking betreft het afhandelen van grofvuil en sloophout. In 2009 ging de PPS van start met de productie van RDF uit grofvuil en vergelijkbare bedrijfsafvalstoffen. Het RDF wordt in kader van een exportvergunning bekomen door Veolia, afgevoerd naar de installatie van E.On in Hürth (Duitsland). 2.2. Transport in eigen regie De afvalstoffen die op de containerparken worden ingezameld, worden door de containervervoerdienst naar de respectievelijke verwerkers vervoerd. De containervervoerdienst is opgestart in 1994 en beschikt over vrachtwagens met een containerbeladingsysteem en een aanhangwagen: oorspronkelijk twee, later vier en sinds 2003 vijf. Een zesde en zevende vrachtwagen worden gebruikt voor intern containervervoer in het afvalverwerkingscentrum. 2.3. Transport door derden - In drukke periodes werden externe firma s ingezet voor het transport van de containers van de containerparken. Houtafval en gemengde kunststoffen werden door de verwerker zelf opgehaald. IVAREM stelde hiertoe wisselcontainers ter beschikking. - Het transport van het restafval naar de externe verwerkers gebeurt sinds 29 september 2003 zowel over de weg als over het spoor. - Het afval dat in Mechelen, Berlaar, Bonheiden en Duffel door de inzameldienst van IVAREM werd ingezameld in perscontainers, werd in het goederenstation van Muizen op een spoorwagon gedeponeerd en over het spoor vervoerd naar de verwerkers. - Het afval van Willebroek, Bornem, Sint-Amands en Puurs werd overgeslagen bij Indaver in Willebroek en werd in het goederenstation van Boom op het spoor geplaatst naar de verwerker. - De andere afvalstoffen werden overgeladen in speciale containers en over het spoor of met opleggers afgevoerd naar de respectievelijke verwerkers. IVAREM activiteitenverslag 2010 23
3. Inzamelen van afvalstoffen 3.1. Inzamelen van restafval in eigen regie Het ondernemingsplan van IVAREM voorziet dat minstens 30 % en maximaal 70 % van de inzamelingen in eigen regie worden uitgevoerd. De DIFTAR-inzamelingen gebeuren voor 100 % in eigen regie (dus volledig door IVAREM). De DIFTAR-inzamelingen werden ingevoerd omdat IVAREM bij de inzameling maximaal het principe de vervuiler betaalt wil toepassen. In eerste instantie gebeurde dit met dure huisvuilzakken. Later werd overgeschakeld op een gewichts-diftar omdat dit de meest eerlijke aanrekening van de kosten is en leidt tot gewichtsreductie i.p.v. volumereductie. Om overslaginfrastructuur en -kosten te vermijden, koos IVAREM voor een inzameling in afzetbare perscontainers (met zijbeladers of achterbeladers). In de gemeenten waar een DIFTAR-inzameling voorzien was, zijn er aan hoogbouw zoals in Willebroek, Bonheiden, Mechelen, Duffel en Berlaar, en in de historische kern van Lier ondergrondse verzamelcontainers geplaatst waar de burger tegen betaling zijn afval kon storten (20 of 60 liter). Voor de inzameling van grofvuil opteerde IVAREM in de gemeenten met DIFTAR huis aan huis voor een systeem op afroep waarbij een vaste ophaalkost en een tarief per kg worden aangerekend. In de andere gemeenten wordt er per volume aangerekend. De huis-aan-huisinzameling gebeurde met een containerwagen met open container en voorzien van een hydraulische laadbrug. Ook op de containerparken werd grofvuil ingezameld. Hier dient betaald te worden per begonnen halve m³. 3.2. Inzamelen van restafval door derden Voor de inzamelingen die niet door IVAREM in eigen regie worden uitgevoerd, schreef IVAREM regelmatig offerteaanvragen uit. 3.3. Inzamelen van recycleerbare afvalstoffen 3.3.1. Inzamelingen aan huis en op standplaatsen door derden Glas Reeds sinds 1982 organiseert IVAREM in samenwerking met een private partner de inzameling van glas door middel van glascontainers (glasbollen) die op het openbaar domein werden opgesteld. Met de realisatie van de containerparken vanaf 1989 werd ook de glasinzameling op de containerparken geleidelijk uitgebouwd. Door de samenwerking met Fost Plus vanaf oktober 1995 werd de glasinzameling geïncorporeerd in het Fost Plus - contract. De inzameling op standplaatsen werd uitbesteed (contracten van 5 jaar) en de inzameling op de containerparken werd in eigen regie georganiseerd. Fost Plus betaalde de volledige kosten van de glasinzameling. Sinds 2003 zamelt IVAREM ook glas in door middel van ondergrondse containers. Deze containers met kleine bovengrondse zuil beperken de geluidshinder en het sluikstorten, wat de omgeving esthetisch veel aangenamer maakt. Papier en karton Om de selectieve inzameling van papier en karton te bevorderen, heeft IVAREM in 1991 in de gemeenten de samenwerking met - en ondersteuning van - verenigingen gepromoot. Ten gevolge van de samenwerking met Fost Plus en de verstrengde bepalingen van de Uitvoeringsplannen voor Huishoudelijke Afvalstoffen die een maandelijkse inzameling op het volledige grondgebied verplichten, is de papier- en kartoninzameling geprofessionaliseerd. IVAREM besteedde de huis-aan-huisinzameling uit (contracten van 5 jaar). De inzamelingen op de containerparken werden in eigen regie uitgevoerd. In de gemeenten Putte, Sint-Katelijne-Waver en Sint-Amands werd het papier en karton (gedeeltelijk) door verenigingen ingezameld. In Lier, Mechelen en Willebroek zijn er ondergrondse systemen voorzien waar de burger vrij zijn papier en karton kan brengen. De systemen maken deel uit van een milieustraatje (restafval, PMD, glas en papier/karton). 24 IVAREM activiteitenverslag 2010
Er is een opvangcapaciteit van 5 m³ voorzien. De ledigingen gebeurden volgens een vast schema dat flexibel kon bijgestuurd worden. Tot 31 december 2003 betaalde Fost Plus 25 % van de inzamelkosten. Vanaf 1 januari 2004 werd deze tussenkomst opgetrokken tot 30 %. PMD Sinds oktober 1995 organiseert IVAREM, in samenwerking met Fost Plus, de inzameling van PMD (Plastiek flessen en flacons, metalen verpakkingen en drankkartons). De inzameling gebeurt door middel van de blauwe PMD-zak. In Lier, Mechelen en Willebroek zijn er ondergrondse systemen voorzien waar de burger PMD tegen betaling kan brengen. De systemen maken deel uit van een milieustraatje (restafval, PMD, glas en papier/karton). Er is een opvangcapaciteit van 5 m³ voorzien. De ledigingen gebeurden volgens een vast schema dat flexibel kon bijgestuurd worden. Teneinde de burger aan te sporen tot voorkoming van verpakkingsafval heeft IVAREM steeds gepleit voor een relatief hoge prijs van de PMD-zak, die evenwel voldoende laag dient te zijn ten opzichte van de prijs van de restafvalzak. KGA IVAREM organiseert sinds 1991 de inzameling van KGA. Aanvankelijk gebeurde dit door wijkinzamelingen in de gemeenten. Door het toenemend succes van de inzamelingen op de containerparken werden de wijkinzamelingen geleidelijk afgebouwd. Snoeihout IVAREM organiseert sedert 2003 in enkele gemeenten de inzameling van snoeihout op afroep. Het snoeihout werd ingezameld met een perswagen en afgevoerd naar de composteerinstallatie in Lier. IVAREM promoot het thuis verhakselen van snoeihout. Dit gebeurt door middel van een kleine hakselaar die bediend wordt door een chauffeur-operator van IVAREM. Het verhakseld snoeihout blijft ofwel ter plaatse of wordt meegenomen door IVAREM. Oude metalen en afgedankte elektrische en elektronische apparaten Sinds 2003 biedt IVAREM aan de gemeenten de inzameling op afroep aan van oude metalen en afgedankte elektrische en elektronische apparaten. Deze fractie wordt mee ingezameld met het groot huisvuil en wordt uitgesorteerd op het AC te Lier. 3.3.2. Inzamelingen op containerparken in eigen regie 3.3.2.1. Aanleg van de containerparken Tussen 1989 en 1998 werden 13 containerparken aangelegd. Meerdere van deze containerparken werden ondertussen uitgebreid. Openingsdata van de containerparken: - Heist-op-den-Berg (Herentalsesteenweg) : 28/04/1989 - Willebroek : 29/04/1989 - Mechelen (Hanswijk de Bercht) : 28/05/1990 - Lier : 17/07/1990 en 20/07/2001 - Sint-Amands : 12/07/1995 - Putte : 28/10/1995 - Sint-Katelijne-Waver : 09/12/1995 - Bornem : 01/01/1996 (overname door IVAREM) - Duffel : 07/12/1996 - Bonheiden : 05/04/1997 - Mechelen (Blarenberglaan) : 01/07/1997 - Berlaar : 21/02/1998 - Heist-op-den-Berg (Impulsstraat) : 07/07/1998 IVAREM activiteitenverslag 2010 25