VCLB Leuven informeert ouders

Op stap naar het secundair onderwijs VCLB Leuven informeert ouders december 2009 Filip Mels 1

Centrum voor Leerlingenbegeleiding Leerlingenbegeleiding Schoolloopbaanbegeleiding Leren en studeren Psychisch en sociaal functioneren Gezondheidspreventie op uw vraag 2

VCLB Leuven Voor vrij en gemeentelijk onderwijs We zijn zelf actief in het secundair onderwijs: Vrij Katholiek Gemeentelijk Vrij Steiner We garanderen objectieve informatie over het volledige aanbod Met respect voor uw keuze 3

Inhoud 1. Structuur van het secundair onderwijs 2. Kiezen van een richting 3. Kiezen van een school 4. Keuzebegeleiding door school en CLB 5. Vragen 5

Informatie opzoeken Brochure Naar de 1 ste graad Ouders van leerlingen 6 de leerjaar hebben een exemplaar gekregen www.vclbleuven.be Info -> Op stap naar het secundair onderwijs Presentatie infoavond Interessante links 6

Structuur van het secundair onderwijs (7) 6 5 4 3 ASO TSO KSO BSO ASO TSO KSO BSO 2de leerjaar (A) 2 BVL basisopties 1ste leerjaar (A) 1 1 B keuzegedeelte 9

Algemeen secundair onderwijs 7 6 5 4 3 ASO TSO KSO BSO ASO TSO KSO BSO 2de leerjaar (A) 2 BVL basisopties 1ste leerjaar (A) 1 1 B keuzegedeelte 10

ASO: Algemeen secundair onderwijs Doel Voorbereiden op hoger onderwijs Geen directe voorbereiding op het beroepsleven Inhoud Brede waaier algemeen vormende vakken Aanbod 2 e graad: eerder beperkt 3 e graad: ruimere keuzemogelijkheden 11

ASO: richtingen met klassieke talen Tweede graad Grieks-Latijn Grieks Latijn Derde graad Grieks-moderne talen Grieks-Latijn Grieks-wetenschappen Grieks-wiskunde Latijn-moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn-wiskunde 12

ASO: Richtingen zonder klassieke talen Tweede graad Economie Humane wetenschappen Sportwetenschappen Wetenschappen Wetenschappen-topsport Steinerpedagogiek Yeshiva (joods onderwijssysteem) Derde graad Economie-moderne talen Economie-sport Economie-wiskunde Economie-wetenschappen Humane wetenschappen Moderne talen-sport Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Sportwetenschappen Wetenschappen-wiskunde Wetenschappen-topsport Steinerpedagogiek Yeshiva 13

Beroepssecundair onderwijs 7 6 5 4 3 ASO TSO KSO BSO ASO TSO KSO BSO 2de leerjaar (A) 2 BVL basisopties 1ste leerjaar (A) 1 1 B keuzegedeelte 14

BSO: Beroeps secundair onderwijs Doel Voorbereiden op het beroepsleven Inhoud Nadruk op praktijkvakken en stage Aanbod Auto, Basismechanica, Bouw, Haarzorg, Kantoor, Land- en tuinbouw, Restaurant en keuken, Verkoop, Verzorging, Doorstroming Job 7 de jaar: diploma secundair onderwijs 4 de graad BSO HBO5 Verpleegkunde - Hoger onderwijs 15

Vlaamse kwalificatiestructuur Kwalificatieniveau Onderwijskwalificatie 8 Doctor 7 Master 6 Bachelor 5 Graduaat 4 Secundair onderwijs 3 2 de leerjaar 3 de graad BSO 2 2 de graad BSO - Basiseducatie 1 L.O. 16

Structuur van het secundair onderwijs 7 6 5 4 3 ASO TSO KSO BSO ASO TSO KSO BSO 2de leerjaar (A) 2 BVL basisopties 1ste leerjaar (A) 1 1 B keuzegedeelte 17

KSO: Kunst secundair onderwijs Doel Algemene vorming Ontplooien van artistieke, creatieve vaardigheden Inhoud Algemene vakken + kunstvakken : theorie en praktijk Drie studiegebieden Ballet Beeldende kunsten: vorming - kunsten Podiumkunsten: Muziek, Woordkunst-drama Doorstroming Vaak naar kunstrichtingen in het hoger onderwijs Andere richtingen blijven mogelijk 18

TSO: Technisch secundair onderwijs Inhoud Algemene vakken Theoretisch-technische vakken Praktijk Brede waaier aan studierichtingen Niet enkel nijverheidsrichtingen 20

Drie types TSO-richtingen Accent op theorie en doorstroming Industriële wet., Techniek-wet., Biotechn. wet., Accent op praktijk en beroepsgericht Autotechnieken, Tuinbouwtechnieken, Elekrotechnieken, Grafische technieken, Gericht op doorstroming en beroep Handel, Elektromechanica, Jeugd- en gehandicaptenzorg, Secretariaat-talen, Schoonheidsverzorging, 21

1 e leerjaar 7 6 5 4 3 ASO TSO KSO BSO ASO TSO KSO BSO 2de leerjaar (A) 2 BVL basisopties 1ste leerjaar (A) 1 1 B keuzegedeelte 22

Eerste leerjaar A: lessentabel Gemeenschappelijke basisvorming 27/28 u Keuzegedeelte 5/4 u Totaal 32 u 23

Basisvorming 1A Katholiek GO! Gemeentelijk Godsdienst / zedenleer 2 2 2 Nederlands 5 5 4 Frans 4 4 4 Engels - 2 - Wiskunde 4 5 4 Aardrijkskunde 2 2 2 Geschiedenis 1 1 2 Natuurwetenschappen 2 1 2 Lichamelijke opvoeding 2 2 2 Muzikale opvoeding 1 1 1 Plastische opvoeding 2 1 2 Techniek 2 2 2 24

Keuzemogelijkheden in 1A Zeer vele invullingen mogelijk Geen officiële benamingen Een mogelijke indeling Latijn Algemene vakken ( Moderne ) Technische vakken Kunstvakken Sport 25

Latijn 4/5 u Klassieke studiën / Latijn Woordenschat ( 750 woorden) Grammatica (verbuigingen, vervoegingen, ) Eenvoudige zinnen vertalen Romeinse geschiedenis en cultuur Kennismaking met het Grieks (alfabet) Mogelijkheid 2 u Latijn + aanvulling N, F, W 26

Kiezen voor Latijn? Troeven Vormende waarde Geheugen, analytisch denken, andere talen, cultuur Vraagt behoorlijke studie-inzet Stimulans om te leren werken Alle mogelijkheden blijven open Doorgaans gemotiveerde groepen positieve invloed 27

Kiezen voor Latijn? Beperkingen Vorming kan ook via andere vakken Latijn is geen must voor hoger onderwijs Kan nadelig zijn voor sommige leerlingen: bij mislukking kans op verlies van zelfvertrouwen negatieve schoolbeleving geen positieve ervaring met andere vakken 28

Algemene vakken ( Moderne ) Uitbreiding algemene vakken Extra uren Nederlands, Frans, Wiskunde Extra inoefenen, herhaling Vooral in Katholiek onderwijs Troef: grondiger en breder beheersen Andere vakken Wetenschappelijk werk Lichamelijke, Muzikale, Plastische opvoeding Economie Vooral in GO! Troef: belangstelling aanspreken 29

Technische vakken 4 / 5 u Technologische opvoeding / activiteiten Praktische vaardigheden inoefenen Inhoud is verschillend per school! Handel, Hotel-voeding, Sociale en technische vorming, Nijverheidstechnieken, In functie van aanbod in hogere jaren Vaak: 2 u Technologische act. + 2 u Ne, Fr, Wi Troef: belangstelling aanspreken, zelfvertrouwen opbouwen 30

Kunstvakken 4 / 5 u Beeldende vorming Inhoud Waar? Artistieke opvoeding, expressie, tekenen, muzische vorming, bewegingsleer, dans, In enkele KSO-scholen (vb: Sint-Lukas Brussel) Wel in meerdere scholen vanaf 2 de jaar 31

Sport - Topsport 4 / 5 u Sport Meerdere sporten één sport Niet zo veel scholen (GO!) Topsport Enkel mits selectie 32

Eerste leerjaar A methodeonderwijs Middelbare Steinerschool Methodeonderwijs Middenschool Ring (gemeenschapsonderwijs volgens Freinetpedagogiek) 33

Eerste leerjaar A aanbod in Leuven KSLeuven: Latijn, Moderne, Technologie (1 school: VML) Provinciaal en Gemeenschapsonderwijs (GO!): Latijn, Sport, verschillende combinaties wetenschappen, technologie, artistieke vorming 34

1 e leerjaar 7 6 5 4 3 ASO TSO KSO BSO ASO TSO KSO BSO 2de leerjaar (A) 2 BVL basisopties 1ste leerjaar (A) 1 1 B keuzegedeelte 35

Eerste leerjaar B Voor leerlingen die Sterke voorkeur hebben voor meer praktijkgerichte opleiding Moeilijkheden met basisleerstof taal en/of rekenen Nederlands, Frans, Wiskunde Gedeeltelijke herhaling 4 de, 5 de, (6 de ) leerjaar Andere vakken (Mavo, Natuurwetenschappen, ) Minder theoretisch Technologische opvoeding Praktische kennismaking met verschillende domeinen 36

Eerste leerjaar B Kleinere klasgroepen Meer aandacht en hulp voor elke leerling Werken aan zelfvertrouwen en motivatie Nu behaal ik ook eens een 8! Waar? Scholen met in bovenbouw minstens BSO/(KSO)/TSO Kiezen voor 1B Wie? Overgang kan ook vanuit buitengewoon onderwijs of vanuit 5 e lj als 12 jaar wordt voor 31 december Best leerkracht en CLB contacteren Bij twijfel: 1A proberen? 37

Overgangen tijdens het schooljaar Van 1A naar 1B of omgekeerd 1B 1A: 15 november 1A 1B: 15 januari Veranderen van keuzegedeelte Wettelijk: altijd In de praktijk: tot na de Kerstvakantie Als er nog plaats is 38

Het tweede leerjaar (A) Programma Gemeenschappelijke vorming : 24 u Basisoptie : 7/5 u Complementair gedeelte : 1/3 u Basisopties Vooral doorstroming naar ASO: GL, Lat, MW Vooral doorstroming naar theoretisch TSO: Ha, IW, TW Vooral doorstroming naar TSO: ME, HV, Vooral doorstroming naar KSO: Artistieke vorming, Ballet 40

Beroepsvoorbereidend leerjaar Gemeenschappelijke vorming Beroepenvelden Metaal-elektriciteit Kantoor-verkoop verzorging-voeding. Sterk praktijkgericht: ± 10 u praktijk Meer specifieke keuze in het 3 de jaar 41

Attesten op het einde van 1A A-attest: geslaagd 87,8% Toegelaten in alle basisopties 2 de jaar B-attest: geslaagd maar Geen Grieks-Latijn, Latijn 9,6% Geen Grieks-Latijn, Latijn, Moderne wet. Geen 2 de leerjaar A C-attest (niet geslaagd) Overstappen naar BVL kan toch 2,7% 42

Attesten op het einde van 1B A-attest Geslaagd Eventueel getuigschrift basisonderwijs Leerling mag naar BVL of 1A (niet naar 2A) B-attest Bestaat niet in 1B C-attest Niet geslaagd Leerling kan toch naar BVL 93% 7% 43

Enkele cijfers (Vlaanderen) 6 5 ASO: 40% KSO: 2% TSO: 34% BSO: 24% 4 3 ASO: 44% KSO: 2% TSO: 30% BSO 25% 2 2A: 82% BVL: 18% 1 1A: 87% 1B: 13% Klassieke talen: 1 ste j:? 2 de j: 18% 2 de gr: 13% 3 de gr: 10% Leuvense situatie: meer Klassieke talen 1 e graad 44

Websites Welke? (Vermeld in scholengids) Studiekiezer: www.studiekiezer.be Stapper: www.destapgent.be/stapper Wat? Uitleg structuur Studierichtingen n Zoeken via structuur, alfabetisch, belangstelling Steekkaart studierichting n Vooropleiding, programma, inhoud vakken, uitwegen 45

www.destapgent.be/stapper 48

Keuze van een richting Combinatie: Troeven van de richtingen Wat heeft uw kind nodig? 53

Afstromen in de waterval? Deeltijds - Moderne - Technisch - Kunst Beroeps Buitengewoon - Latijn Kiezen op basis van TROEVEN? of STATUS? Wie kiest op basis van status kan bij problemen enkel lager kiezen i.p.v. beter kiezen 54

Of geloven in kansen op opstromen? ZALM- EFFECT EEN STEVIGE BASIS LEGGEN OM TE KUNNEN GROEIEN 55

Motor voor het LEREN is MOTIVATIE Brandstoffen zijn: Interesse Uitdaging Gepaste plaats in groep 56

Een vakkenpakket kiezen in 1A is belangrijk Maar toch: is maar één aspect van schoollopen en kan elk jaar bijgestuurd worden 57

Houd dus (ook) rekening met de noden van uw kind Belangstelling Mogelijkheden Inzet en zelfvertrouwen De mening van je dochter / zoon 58

Belangstelling Hoe inschatten? Weten wat specifieke vakken inhouden Mini-lesje Latijn (www.digiclb.be/slb/latijn) Huidige voorkeur voor vakken Vrije tijd In welke mate rekening mee houden? Als je iets (niet) graag doet,... Op 12 jaar.? Statusoverwegingen verdringen belang van belangstelling 59

Mogelijkheden Belang? Instroom en moeilijkheidsgraad van opties Verschillen maar ook overlap Haalbare uitdagingen Hoe inschatten? Resultaten 6 de leerjaar: n positie - verschillen per vak - hoe behaald? Ervaren leerkracht weet wat resultaten betekenen Testonderzoek door CLB? 61

Inzet en zelfvertrouwen Bij goede inzet nu Je kan meegaan in een ambitieuze keuze Bij geringe inzet nu Stimuleer maar wees realistisch Bij minder zelfvertrouwen Gevoeligheid voor goede resultaten en klaspositie Een gunstige klaspositie heeft voordelen 62

De mening van je dochter / zoon Stimuleer het formuleren van een eigen mening Houd er rekening mee Als de meningen verschillen? 63

Vertrouwen in onderwijs en tevredenheid over scholen Vertrouwen in instellingen Onderwijs 79% Sociale zekerheid 67% Politie 55% Administratie 44% minder: pers, leger, parlement, justitie, Tevredenheid van ouders over scholen (op 10) - Kleuter 9,0 - Lager 8,6 - Secundair 8,2 66

Kiezen van een school Mogelijke aandachtspunten Hoe informeren over scholen? Inschrijven in een school 67

Mogelijke aandachtspunten Wat vindt u belangrijk? Vragenlijst als inspiratiebron en hulpmiddel Overlopen van de vragenlijst Enkele aandachtpunten toelichten Resultaten onderzoek vermelden 68

Aandachtspunten bij schoolkeuze Algemene gegevens Onderwijsnet (60%) Praktische gegevens Bereikbaarheid (50% < 5 km.) Open-dagen en inschrijvingsprocedure Infomomenten Inschrijvingsprocedure - inschrijvingsstop 69

Aandachtspunten bij schoolkeuze Studie-aanbod: Schooltypes qua aanbod - Enkel ASO - Enkel BSO -TSO - Enkel KSO - Breed aanbod: ASO - BSO - TSO - (KSO) Een mogelijke loopbaan tot in het 6 de jaar? 70

Scholengids Wat? Contactgegevens Data infomomenten Overzicht van het studieaanbod Regio s in bundel Leuven Overijse-Tervuren-Zaventem Andere regio s Brussel, Haacht, Tienen, Aarschot : vanavond beschikbaar www.digiclb.be/scholengids 71

Aandachtspunten bij schoolkeuze Aantal leerlingen en klassamenstelling Grootte van de school Aantal leerlingen in het 1 ste jaar - per klas Evenwicht jongens - meisjes Samenstelling klassen Wensen i.v.m. samen zitten 72

Aandachtspunten bij schoolkeuze Evaluatie Hoe vaak is er een rapport? Verhouding dagelijks werk - examens Aantal A-, B- en C-attesten Organisatie van activiteiten School is er niet enkel om te leren Speeltijden en middagpauze: sport, spel,... Naschools: cultureel, sport, schoolreizen, 73

Aandachtspunten bij schoolkeuze Leerlingenbegeleiding Interne leerlingenbegeleiding Inhaallessen: welke vakken, welke jaren? Aanbod bij bijzondere noden: dyslexie, ADHD,... Leren leren, studiekeuzebegeleiding Preventie: sociale vaardigheden, pesten, verslaving Contact met ouders: oudercontact,... Samenwerking met CLB: welk, wie, wanneer Opvoedingsklimaat Welke waarden staan centraal? Discipline: wat kan wel en niet? 74

Aandachtspunten bij schoolkeuze Doorstroming naar Hoger onderwijs of arbeidsmarkt Vele ouders vinden dit belangrijk (70%) Doorstroming en slaagcijfers in het Hoger onderwijs Niveauverschillen tussen scholen? Doorstroming naar arbeidsmarkt Keuze van leerling of ouders? Invloed klasgenoten Als de meningen verschillen? 75

Hoe informeren over scholen? Scholen zelf Brochures en schoolreglement Website: kalender - projecten - foto s -... Info-avonden en open-deurdagen Meer onafhankelijke bronnen Andere ouders met kinderen in de school Leerkracht 6 de leerjaar CLB-medewerker van de secundaire school Doorlichtingsverslag (www.schooldoorlichtingen.be) 76

Inschrijven in een school (zie tekst in scholengids) Basisprincipe: recht op inschrijving Instemmen met pedagogisch project en schoolreglement Registratie in het inschrijvingsregister Gerealiseerde inschrijving Leerling kan ook effectief starten in de school Weigering Niet beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden Capaciteit is overschreden (volgorde!) School moet melden aan ouders Aanmelding Intentie tot inschrijving kenbaar maken Niet in alle scholen mogelijk Vb. KS Leuven: telefonische aanmelding 77

Inschrijven in een school Voorrang voor bepaalde leerlingen? Broers en zussen Kinderen van eenzelfde gezin ( leefeenheid ) Scholen moeten voorrang geven Kansarme of niet-kansarme leerlingen Scholen kunnen voorrang geven Onder bepaalde voorwaarden Gebeurt in de praktijk zelden Leerlingen lagere school op dezelfde campus In principe geen voorrang (uitzonderingen) 78

Start inschrijvingen 1 e jaar Ten vroegste op 1 september van voorgaand schooljaar Voorrangsperiode (broers en zussen ) Moet voorafgaan aan andere inschrijvingen en maximaal 6 weken School verwittigt ouders Gegevens van de scholen: zie overzicht in scholengids Scholengemeenschap Drieklank Broers-zussen: 8 maart 26 maart 2010 Andere leerlingen: 20 april 2010 79

Start inschrijvingen 1e jaar Katholieke Scholengemeenschap Leuven (www.ksleuven.be) Bekommernissen Respecteren keuzeproces en vermijden van dubbel inschrijven Verloop Telefonisch aanmelden op 18 mei 2010 Start aanmeldingen via gratis inbelnummer 18 21 uur n n n Slechts in 1 school van de scholengemeenschap Opgeven van keuze 1A/1B Daarna op school inschrijven (op uitnodiging) Wie later inschrijft: gewoon op school inschrijven 80

Praktische aanbevelingen Schrijf tijdig in Vraag een schriftelijk bewijs van inschrijving of weigering met datum/volgnummer Bij vragen of problemen Directie school Coördinerende directie scholengemeenschap CLB Voorzitter Lokaal overlegplatform 81

Keuzebegeleiding door school en CLB Brief ouders + brochure Naar de 1 e graad Keuzelessen (vaak met Op stap naar het s.o. ) Infoavonden Overleg leerkracht - CLB: bespreking studiekeuze Oudercontact met leerkracht - CLB-medewerker BaSO-fiche door school + ouders Begeleiding door CLB: Zeker via gesprek Eventueel testonderzoek (vooral bij A/B-twijfel) Infomomenten: maak er gebruik van!

Je kind kennen: twee hulpmiddelen in de klas en thuis: OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS bij het gesprek met de basis- en secundaire school: DE BASO-FICHE 84

OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS stap 1: Ik denk na over kiezen stap 2: Ik leer mezelf kennen stap 3: Ik verken de beroepenwereld stap 4: Ik leer het secundair onderwijs kennen stap 5: Ik maak een keuze 85

Opgave uit het keuzewerkboek Wat vind je zelf? Wat vinden je ouders? Ik ben handig Ik ben goed in sport ja soms neen ja soms neen ja soms neen ja soms neen Ik kan me vlot uitdrukken Ik leer gemakkelijk Ik maak vlug vrienden ja soms neen ja soms neen ja soms neen ja soms neen ja soms neen ja soms neen 86

In heel wat scholen: de BaSO-fiche Ondersteuning van ouders bij de communicatie met de secundaire school 05-06 voor de eerste keer toegepast in Katholiek onderwijs Leuven daarna verdergezet en uitbreiding naar andere regio s 87

BaSO-fiche: mogelijke inhoud Bijzonderheden i.v.m. Schoolloopbaan Leer- en ontwikkelingsstoornissen, Handicap, Geïntegreerd onderwijs (GON) Sterke kanten Aandachtspunten voor het gesprek met de secundaire school 88

BaSO-fiche: mogelijke inhoud Zorgpunten en geboden ondersteunende aanpak voor : Leervorderingen (taal, wiskunde ) Leer- en werkhouding Socio-emotioneel functioneren Gezondheid Keuzeplan Zuinigheidsprincipe: wat geen bijzondere aandacht verdient wordt niet vermeld 89

BaSO-fiche: voor een vlotte start in het secundair onderwijs Wat er op staat over uw kind: Voorgesteld door het zorgteam Overlegd met de ouders (gesprek!) Eindredactie door leerkracht 6e lj Overhandigd aan leerling en ouders Bestemming: Ouders nemen het mee naar de secundaire school 90

Een geslaagd keuzeproces Weten wat er te kiezen valt wat je kind nodig heeft welke stappen je kan zetten 91

Een geslaagd keuzeproces OUDERS LEERLING LEERKRACHT BASISSCHOOL SECUNDAIRE SCHOOL CLB-MEDEWERKER in samenspraak 92

Vragen? 1. Nu 2. Bij de CLB-anker in uw school 93

Centrum voor Leerlingenbegeleiding voor Vrij en Gemeentelijk Onderwijs Heb je vragen over leren, studiekeuze, gezondheid, gevoelens, gedrag of relaties? CLB-medewerkers helpen leerlingen, ouders en leerkrachten. Zij zorgen ook voor medische onderzoeken en vaccinaties. Gratis, vertrouwelijk en in het Karel Van Lotharingenstraat 5 3000 Leuven 016 28 24 00 belang van de leerling. 94