opleidingsnieuws afbouw 18 april 2012 In dit nummer: Plafond- en wandmonteurs van start met verdiepingscursus 1 STUC werk en leren 4 Docenten buigen zich over vraagstukken 6 Bekwame stukadoors 7 Introductiewerkwijzer Afbouw 7 Kort nieuws en Agenda 8 Plafond- en wandmonteurs van start met verdiepingscursus Woensdag 15 februari gingen negen ervaren plafond- en wandmonteurs van start met een verdiepingscursus. De komende twee jaar bezoeken de deelnemers veertien fabrikanten waar zij hun vakkennis naar een hoger niveau tillen. De cursus is een initiatief van de Nederlandse Vereniging van Fabrikanten van plafond- en wandmaterialen (NVF), NOA, Bedrijfschap Afbouw en Savantis. De ontwikkelingen op het gebied van producten en materialen staan niet stil. Fabrikanten willen hun verwerkers daarover graag informeren. De verdiepingscursus voor ervaren en gemotiveerde plafond- en wandmonteurs maakt dat mogelijk. Door fabrikanten te bezoeken vergroten de deelnemers hun kennis en ervaring zowel in de breedte als in de diepte. Plafond- en wandbedrijven verminderen daarmee hun faalkosten, de sector verbetert zijn imago en de klant is verzekerd van het best mogelijke resultaat. Een brok ervaring Chicago Metallic in het Belgische Wijnegem bijt het spits af. Opgericht in de Verenigde Staten in 1893, produceert en verkoopt het bedrijf tegenwoordig wereldwijd plafondophangsystemen en plafondtoebehoren. Sinds 1966 is Chicago Metallic ook in Europa actief. Het Europese hoofdkantoor in Wijnegem dateert van 1974. Sales manager Eric Verheyen heet de deelnemers van harte welkom. Jullie zijn cracks, met een brok ervaring van heb ik jou daar. De bedoeling is om jullie nog beter te laten worden. We hopen dat deze dag een verrijking geeft van je kennisniveau, dat je straks nog beter inzetbaar bent en dat je met goed materiaal ook de juiste dingen weet te doen. Erik van Bouwel is verantwoordelijk voor kwaliteit en productinformatie bij Chicago Metallic. In een boeiende presentatie vertelt hij over de hoge kwaliteitsnormen waaraan de producten voldoen. De ISO-gecertificeerde ophangsystemen worden voortdurend getest op eigenschappen als draagkracht, doorbuiging, demonteerbaarheid, akoestiek en brandveiligheid. Een bijzonder onderwerp is de Nederlandse productrichtlijn voor zwembadtoepassingen. Met een zinklaag van bijna driemaal de gebruikelijke dikte zijn de productonderdelen maximaal bestand tegen vijanden als vocht en chloordamp. v lees verder op pagina 2 1
reportage Plafond- en wandmonteurs van start met verdiepingscursus vervolg van pagina 1 6.960 zonnepanelen op de daken van Chicago Metallic Erik staat ook stil bij de vraag waar de verantwoordelijkheid van de fabrikant begint en eindigt. Het gebruik van verkeerde pluggen in een poreus betonnen plafond kan de kwaliteit van het plafondsysteem tenslotte volledig tenietdoen. Zoals in veel beroepen draait het dus om communiceren. De man die de plafondsystemen levert moet praten met de man die de plafonds heeft laten bouwen, zodat uiteindelijk de plafond- en wandmonteur weet welke schroeven en pluggen hij moet gebruiken. En dan nog kan het misgaan, zo blijkt uit de discussie die onder de deelnemers ontstaat. Want waar blijf je als een minder ervaren elektricien besluit een snelophanger los te maken omdat die toevallig in de weg zit Problemus Leusecus Zoals de deelnemende fabrikanten onderling zijn overeengekomen, is Eriks presentatie geen commercieel verhaal. Hij vertelt gewoon waarom de producten van Chicago Metallic zijn zoals ze zijn. Die kennis helpt de deelnemers de juiste productkeuze te maken en de onderdelen correct te monteren. Maar na een uurtje theorie is het echt tijd voor actie. Erik introduceert technical sales engineer Jan Pollenus: Er zijn weinig problemen waarvoor Jan geen oplossing heeft. Niet voor niets heeft hij de koosnaam Problemus Leusecus. Jan zet de deelnemers aan het werk met de montage van zichtbare en verdekte systemen. Ik doe één profiel voor, de rest mogen jullie doen. Net als tijdens de theorie blijkt hoe geïnteresseerd de deelnemers zijn. Zo ontstaat discussie over het kliksysteem en het bandrastersysteem waarmee tegels kunnen worden gefixeerd. Dat gebeurt bijvoorbeeld in een sporthal, om te voorkomen dat een bal met een snelheid van zestig kilometer per uur de tegels van hun plek kan stoten. Op welke manier reken je uit hoeveel zogeheten opwaaiveren je voor het gehele plafond nodig hebt? In welke volgorde ga je monteren? De opwaaiveren moeten bovenop de profielen worden geklikt, maar dan moet de bovenkant van de platen nog wel bereikbaar zijn. Een aardige uitdaging die ieder op zijn eigen manier oppakt. Over één kwestie is geen discussie: dat een plafondsysteem haaks dient te hangen. Maar hoe strak het systeem moet aansluiten op de verticale wanden, met een speling van een millimeter of een centimeter, is weer kwestie van smaak. Vijfhonderdste millimeter Na de lunch staat een rondleiding op het programma. Het fabriceren van plafondophangsystemen is niet zo gemakkelijk als het klinkt. Erik: De machines werken met een nauwkeurigheid van een vijfhonderdste millimeter. Lengteverschillen gaan cumuleren. Dat wil zeggen dat je alle verschillen bij elkaar moet optellen. Op een gegeven moment past het dan niet meer. Na de rondleiding volgt een tweede workshop. Ditmaal gaan de deelnemers aan de slag met specifieke oplossingen. Opnieuw ontstaan diverse discussies en wisselen de deelnemers praktijkervaringen uit. Erik van Bouwel vertelt over kwaliteitsnormen De komende twee jaar bezoeken de plafond- en wandmonteurs de andere deelnemende fabrikanten. Ook die zullen dieper ingaan april 2012 2
Het Afbouwpaspoort Speciaal voor de sector Afbouw werd een paspoort gemaakt waarin alle gevolgde vak- en veiligheidstrainingen van de bezitter zijn genoteerd. Het boekje is ook belangrijk voor de verdiepingscursus. Het is de bedoeling dat de deelnemers bij alle bijeenkomsten hun paspoort meenemen. De fabrikant voorziet het paspoort bij zijn bedrijf van een stempel met datum. De verdiepingscursus geeft deelnemers gelegenheid hun vakmanschap verder te vergroten. Ik doe één profiel voor, de rest mogen jullie doen. Programma 15 februari 2012 Chicago Metallic 15 maart 2012 Faay Vianen 12 april 2012 Hunter Douglas Plafondsystemen Nederland 18 oktober 2012 Saint-Gobain Ecophon 13 november 2012 Knauf, Lafarge Gips, Saint-Gobain Gyproc Nederland 4 december 2012 NE-Benelux 6 februari 2013 Saint Gobain Insulation Solutions 15 maart 2013 Rockwool/Rockfon 11 april 2013 OWA Benelux De deelnemers tonen het Afbouwpaspoort op de specifieke verwerkingsmogelijkheden van hun producten en materialen, zodat de monteurs deze gebruiken zoals ze zijn bedoeld. Het eerste cursustraject is een pilot. Als het programma aan de hoge verwachtingen blijkt te voldoen, komt er een vervolg zodat ook andere gemotiveerde plafond- en wandmonteurs zich kunnen aanmelden. De cursus is bestemd voor monteurs die minimaal drie jaar in de branche werken en van wie het bedrijf is aangesloten bij het Bedrijfschap Afbouw. Voor de kosten hoeven ze het niet te laten. De deelnemers ontvangen voor de dagen waarop ze bedrijven bezoeken een reis- en verletvergoeding. Daarmee wordt het nog aantrekkelijker om deel te nemen. 17 oktober 2013 Armstrong Building Products 7 november 2013 Saint-Gobain API 3 december 2013 Barrisol-Normalu Meer informatie Wilt u meer weten over de verdiepingscursus? Neem contact op met Anika Morsink van Savantis. Telefoon: 0182-64 11 11. Of bel Frans van Dijk van de NOA. Telefoon: 0318-52 72 90. 3 april 2012
onderwijs STUC werk en leren Sinds 1 januari zijn samenwerkingsverbanden in de sector Afbouw op een nieuwe manier georganiseerd. De bekende organisaties in Purmerend, Rotterdam, Assen, Zutphen, Rosmalen en Rijen gaan als collectief de markt bewerken en intensief samenwerken. Dat gebeurt onder de noemer STUC werk en leren. STUC volgt hiermee het voorbeeld van Schilder^sCOOL, het samenwerkingsverband in de sector Schilderen en Onderhoud. De sector Schilderen en Onderhoud kende gespecialiseerde opleidingsbedrijven, de zogeheten Samenwerkingsverbanden Praktijkopleiding Schilderen of SPOS en, kijkt John Broeders, directeur van STUC Zuid-Nederland, terug. In 2008 kwam uit elf van deze SPOS en de coöperatieve vereniging Schilder^sCOOL tot stand. De bedoeling was om de opleidingen kwalitatief te verbeteren en efficiencyvoordeel te behalen door onderdelen uit het opleidingsproces gezamenlijk uit te voeren. Een ander belangrijk voordeel van de samenwerking is een betere herkenbaarheid en grotere naamsbekendheid door de eenduidige professionele uitstraling. Inmiddels zijn dertien van de achttien SPOS en bij Schilder^sCOOL aangesloten. In de sector Afbouw hebben we dat voorbeeld overgenomen. initiatieven die het kenniscentrum onderneemt nog beter op de kaart worden gezet. Ondernemers spelen voortdurend in op kansen en mogelijkheden voor hun bedrijf. Ze begrijpen dat ook aan de huidige crisis een einde komt. Maar hoe profiteert een ondernemer straks van de weer aantrekkende markt? Waar haalt hij dan voldoende vakmensen vandaan? Vakman word je niet vanzelf. Daar gaat een gedegen opleiding aan vooraf. Met STUC beschikken we over een goed georganiseerd opleidingsmodel dat aansluit bij de economische situatie en de behoefte van het bedrijfsleven. Bijzondere voordelen STUC is een initiatief van de Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA) en de landelijke samenwerkingsverbanden in de afbouw. Op dit moment telt STUC vijf locaties in Nederland. Voor werkgevers heeft het lidmaatschap van een samenwerkingsverband bijzondere voordelen. Broeders: Het samenwerkingsverband werft en selecteert geschikte leerlingen en plaatst ze bij aangesloten leerbedrijven. Voordat de leerlingen de werkvloer opgaan leren zij de basisvaardigheden van het beroep op school. Ze zijn dus direct inzetbaar voor het bedrijf. Werkgevers nemen de leerling niet in dienst. De aankomende vakmensen zijn in dienst van STUC. Er is dus geen sprake van werkgeversrisico s, administratieve rompslomp of andere verplichtingen. Ook betalen werkgevers alleen de gewerkte uren, tegen een aantrekkelijk en vast tarief. Tot slot zorgt STUC voor intensieve begeleiding van de leerling, het bedrijf en de leermeester. Peter van den Broek, manager voor de sector Afbouw bij Savantis, is blij met het nieuwe collectief. Voortaan kunnen de uiteenlopende april 2012 4
De voordelen Geen werkgeversrisico Geen salarisadministratie en andere rompslomp Geen ziektekosten en verletkosten Continuïteit in uw personeelsbestand Werving en selectie van juiste leerling-werknemer door STUC Breder opgeleide leerling-werknemer Intensieve begeleiding van leerling-werknemer (Bij)scholing van huidig personeel Professionele vraagbaak Verschillende STUC-vestigingen in Nederland Ondersteund door NOA en Savantis Ook BOL-leerlingen Van den Broek en zijn mensen zijn met alle macht in de weer om meer leerlingen voor de beroepen te interesseren. Bijvoorbeeld met STUC Zuid- Nederland en Zadkine, locatie Rijen en De Vakopleiding Afbouw zijn we gedachten aan het uitwerken om ook BOL-leerlingen met STUC een contract te laten sluiten. Ze worden dan tegen een speciaal tarief gedetacheerd. Het is mogelijk om twee leerlingen tegelijk bij een bedrijf de vaardigheden onder de knie laten krijgen, of om één leerling bij twee bedrijven op de werkvloer te laten meelopen. Is de opleiding voltooid en bevalt het wederzijds goed, dan kunnen die leerlingen in dienst van STUC langer bij een bedrijf aan de slag blijven. Deze overstap naar de BBL-variant vindt bij voorkeur plaats na één jaar. Voor zowel leerling als bedrijf is het een aantrekkelijke constructie. Zo kunnen we in deze moeilijke tijd toch aan voldoende gemotiveerde leerlingen komen en ze een leerwerkplek aanbieden. We hebben alle bedrijven in de regio aangeschreven. Een deel daarvan gaan we ook bezoeken of nabellen. Zo zetten we samen met onze partners in het bedrijfsleven en het beroepsonderwijs de schouders eronder om nu en in de toekomst kwalitatief goed opgeleide werknemers af te leveren. Meer informatie Meer informatie over STUC vindt u op www.stucwerkenleren.nl en op www.devakopleiding.nl. Ook kunt u contact opnemen met de consulent van Savantis in uw regio. Kijk op www.savantis.nl of bel het algemene telefoonnummer: 0182-64 11 11. Vestigingen STUC Zuid-Nederland telefoon: 073-64 58 108 e-mail: zuidnederland@stucwerkenleren.nl STUC Oost-Nederland telefoon: 08800-316 00 e-mail: oostnederland@stucwerkenleren.nl STUC Noord-Nederland telefoon: 0592-26 60 68 e-mail: noordnederland@stucwerkenleren.nl STUC Rotterdam telefoon: 010-245 08 60 e-mail: rotterdam@stucwerkenleren.nl STUC Purmerend telefoon: 06-52 62 98 96 e-mail: purmerend@stucwerkenleren.nl 5 april 2012
onderwijs Docenten buigen zich over vraagstukken Vrijdag 27 januari namen zes stukadoorsdocenten deel aan een studiedag. Op het hoofdkantoor van de NOA in Veenendaal bespraken zij vraagstukken rond twee opleidingen: Assistent Afbouw en Gezel Stukadoor. Fotostrips Niels vraagt de docenten om kritisch te kijken. De opleiding Assistent Afbouw wordt grotendeels ingevuld met praktijkopdrachten. Het idee is om voor enkele praktijkopdrachten fotostrips te ontwikkelen. Een fotostrip brengt de handelingen van de betreffende praktijkopdracht stap voor stap in beeld. Voor de leerling is dat een handige leidraad tijdens de uitvoering. Bovendien heeft de strip een extra functie als naslagwerk. Voor wat betreft de bestaande opleiding Gezel Stukadoor kregen we het signaal dat te veel projecten werden behandeld, met te veel verschillende onderwerpen. Ook bleken niet alle opdrachten even geschikt te zijn om op het leerbedrijf uit te voeren. Daarom willen we onderwerpen schrappen en beter structureren. Vandaag vragen we de docenten om input hiervoor. Jaap Gaasbeek, Paul Holdijk en Meindert Mossel We ontwikkelen nooit alleen, zegt Savantis-onderwijskundige Niels Korst. Studiedagen leiden altijd tot zinvolle informatie. Doordat meer dan de helft van de stukadoorsdocenten aan deze dag deelneemt kunnen we de vraagstukken nog beter checken. Zo worden de producten straks breder gedragen. Vandaag bespreken we eerst de stand van zaken rond de nieuwe opleiding Assistent Afbouw. Daarna nemen we de ervaringen door met het gewijzigde leerling- en docentenpakket van de opleiding Gezel Stukadoor, inclusief de toekomstplannen. Vervolgens gaan de docenten zelf aan de slag. Terwijl het ene groepje docenten vraagstukken bespreekt rond de opleiding Assistent Afbouw, gaat het andere groepje aan de slag met vraagstukken rond de opleiding Gezel Stukadoor. Na de lunch worden de rollen omgedraaid. In twee groepjes gaan de docenten aan de slag. Ik vind het positief dat we zelf onze mening kunnen inbrengen, meent docent Jaap Gaasbeek. Je moet het samen doen. Door naar elkaar te luisteren halen we de knelpunten eruit en hebben we straks lesstof die we goed kunnen overbrengen. Mans Wijnand vult aan: Een dag als deze levert altijd wat op, zoals meer uniformiteit in de uitvoering van de vraagstukken op de werkvloer. De dag wordt gezamenlijk afgesloten Chris de Vries, Mans Wijnand en Willem van der Meijde Vrije middag De komende tijd gaat Niels het commentaar samen met de leden van de betreffende werkgroepen kritisch bekijken. De meeste onderdelen blijven waarschijnlijk behouden en andere gaan we clusteren. Onderdelen die te specialistisch zijn, zoals een opdracht rond het opstellen van een diepgaand advies over buitenstukadoorswerk, zullen we waarschijnlijk aanpassen of schrappen. Is de studiedag voor herhaling vatbaar? Niet op mijn vrije middag, lacht Willem van der Meijde. Jawel hoor, het zou niet verkeerd zijn! april 2012 6
EXAMENS uitgeverij Bekwame stukadoors Introductiewerkwijzer Afbouw Afgelopen januari slaagden 33 kandidaten in het vakcentrum te Veenendaal voor de niveau 2-opleiding Stukadoor. Zij waren de eersten die de vernieuwde Proeve van Bekwaamheid aflegden. Om de praktijkexamens efficiënter te kunnen organiseren werd de Proeve van Bekwaamheid ingekort van drie naar twee dagen. De toetsvaststellingscommissie Afbouw stond voor de uitdaging om de inhoud, de uitvoerbaarheid en de moeilijkheidsgraad te behouden of zelfs te verbeteren. Voor de vernieuwde proeve werden drie verschillende versies ontwikkeld. Elke versie bevat de noodzakelijke onderdelen Binnenwanden, Buitenwanden en Plafonds. Afgelopen jaar werd het concept tweemaal door oud-leerlingen uitgetest. Na de nodige aanpassingen konden in januari de eerste kandidaten echt aan de slag. Eind februari presenteerde de uitgeverij van Savantis een nieuw afbouwbreed naslagwerk. De Introductiewerkwijzer Afbouw is inzetbaar voor alle afbouwopleidingen op niveau 2 en voor de opleiding Assistent Afbouw (niveau 1). Hiermee komt een einde aan de uitgave van verschillende publicaties per opleiding. Onderwerpen als veilig en gezond werken, werken met kleuren en kwaliteitszorg zijn relevant voor alle beroepen binnen de afbouw. Deze onderwerpen komen dan ook terug in de Introductiewerkwijzer Afbouw. Daarnaast besteedt het naslagwerk onder meer aandacht aan de bedrijfstak en de verschillende afbouwberoepen. Door het gebruik van beroepspictogrammen kan het naslagwerk ook gericht worden ingezet voor een specifiek beroep. Zo kan een leerling besluiten bepaalde informatie over te slaan die niet relevant is voor zijn eigen vak. Voor het onderwijs De Introductiewerkwijzer Afbouw is ontwikkeld voor het onderwijs. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met vragen. Deze vragen dienen ter verwerking van de informatie uit het hoofdstuk. Al met al telt de fullcolouruitgave bijna 150 pagina s. Het naslagwerk is standaard opgenomen in de leerling- en docentenpakketten van de betreffende opleidingen. Deze kunt u bestellen via de webshop op www.savantis.nl. Examinatoren beoordelen het eindwerkstuk Goed te doen De ingekorte proeve was qua tijd goed te doen, ook in de ogen van de kandidaten, kijkt examensecretaris Anika Morsink terug. De tweede dag tegen twaalf uur waren ze allemaal klaar. Het was niet te moeilijk en niet te gemakkelijk. Met cijfers tussen 5,5 en 9,4 is de hele groep geslaagd. Voor de examinatoren was het wel hard doorwerken. Zij hebben een dag minder tijd om ongeveer dezelfde tussenbeoordelingen te geven. Daarom was op de eerste dag naast de secretaris en de voorzitter nog een extra examinator aanwezig. De deelnemers aan de examinatorentraining van 16 en 17 januari bevestigden dat de moeilijkheidsgraad goed is, net als de kwaliteit van de drie verschillende versies. Ze noemden ook enkele verbeterpunten waarmee we de proeve verder zullen aanscherpen. Al met al is de vernieuwde Proeve van Bekwaamheid voor alle betrokken partijen een mooie besparing, met toch het behoud van kwaliteit waarop werkgevers mogen rekenen. Inhoud Deel 1: Introductie in de bedrijfstak afbouw 1. De bedrijfstak afbouw onder de loep 2. Systematisch werken in de afbouw Deel 2: Basis naslagwerk 1. Informatiebronnen 2. Solliciteren en werken in de afbouw 3. Veilig en gezond werken 4. Milieu 5. Samenwerken en communiceren 6. Werken met kleuren 7. Kwaliteitszorg 8. Rekenen 7 april 2012
ACTUEEL Kort nieuws en Agenda Skills Masters Zaterdag 17 maart ontving de 21-jarige stukadoor Ricardo van Veenschoten, Nederlands Kampioen Stukadoren 2012, de Markwatbokaal. Dat gebeurde tijdens het evenement Skills Masters in Ahoy Rotterdam, waar bijna 35 duizend bezoekers zich oriënteerden op hun beroepskeuze. Tijdens Skills Masters 2012 verzorgden Ricardo en Sander een demonstratie stukadoren. Ze deden dat in een gedeelde stand met de nummers 1 en 2 van de nationale kampioenschappen plafond- en wandmontage: Ward Appeldoorn uit Sevenum (werkzaam bij Verhaag Parketvloeren/ Afbouwprojecten) en Michel Keizer uit Hengelo (werkzaam bij Sepawand). De Markwatbokaal is een wisselbokaal. Ricardo nam hem over van Kees van Os uit Veldhoven (werkzaam bij stukadoorsbedrijf W. Derhaag), Nederlands Kampioen Stukadoren 2011. Savantis organiseert de kampioenschappen om de afbouwvakken onder de aandacht te brengen van potentiële leerlingen. Ricardo werkt bij Stukadoorsbedrijf Dodo in Nijkerk. Op 2 december jl. behaalde hij de eerste plaats bij de nationale kampioenschappen in het vakcentrum Afbouw te Veenendaal. Als tweede eindigde toen Sander Verhagen uit Schijndel, werkzaam bij Goossens Stukadoorsbedrijf. Stefan Hoegen uit Vriezenveen, werkzaam bij Kok Afbouw Westerhaar, werd derde. @kbb_savantis Het laatste nieuws over Savantis vindt u nu ook op Twitter. Wilt u ons volgen? Ga naar http://twitter.com/kbb_savantis. Agenda 6 juni 2012 Landelijke dag vmbo Bouwen, Wonen en Interieur Colofon Redactie: Bijdragen: Vormgeving: Peter van den Broek, Paul van Wezenberg, Marc van Zanten Peter van den Broek, Niels Korst, Paul van Wezenberg Leo van der Helm Beeldmateriaal: Chicago Metallic, Anika Morsink, Fotografie Henk Snaterse, STUC werk en leren, Paul van Wezenberg Oplage: 9.000 exemplaren Druk: Veldwijk-Van Loon Grafische Bedrijven B.V., Waddinxveen Postbus 76 2740 AB Waddinxveen Limaweg 25 2743 CB Waddinxveen T 0182-64 11 11 F 0182-64 11 00 info@savantis.nl www.savantis.nl april 2012 8