REGIO OOST-VLAANDEREN Marialand 31 9000 GENT +32 9 223 11 25 www.katholiekonderwijs.vlaanderen AARDRIJKSKUNDE Leen Van Hecke voor leraren aardrijkskunde derde graad tso/kso Nieuw leerplan aardrijkskunde derde graad tso/kso We bezorgen jou graag het schrijven van An Callemeyn, coördinator wetenschappen van Katholiek Onderwijs Vlaanderen aan directies en leraren aardrijkskunde. Zoals u wellicht reeds vernomen hebt, worden vanaf 1 september 2017 nieuwe eindtermen aardrijkskunde en natuurwetenschappen voor de derde graad tso/kso van kracht. Dit heeft als gevolg dat er nieuwe leerplannen zullen worden ingevoerd. Omdat binnen het tso/kso een grote variatie aan studierichtingen bestaat, met al of niet natuurwetenschappen in het complementair of specifiek gedeelte, zullen 2 leerplannen worden gehanteerd nl.: Een geïntegreerd leerplan aardrijkskunde en natuurwetenschappen (waarin zowel de nieuwe eindtermen aardrijkskunde als natuurwetenschappen verwerkt zijn) Een leerplan aardrijkskunde (waarin enkel de nieuwe eindtermen aardrijkskunde verwerkt zijn). Bij welke studierichtingen hoort welk leerplan? Studierichtingen zonder natuurwetenschappen (in complementair of specifiek gedeelte) Leerplan Artistieke opleiding Autotechnieken Bouw- en houtkunde Bouwtechnieken Creatie en mode Elektriciteit-elektronica Hier zijn verschillende keuzemogelijkheden nl.: 1. De school verandert de lessentabel niet. Binnen het vak aardrijkskunde worden ook de nieuwe eindtermen natuurwetenschappen opgenomen. Hiervoor geldt het geïntegreerd leerplan (2 graaduren: 1 1). RM mei 2016 Aardrijkskunde 1
Elektrische installatietechnieken Elektromechanica Elektronische installatietechnieken 2. De school brengt een extra uur (vanuit het complementair deel) in het basisgedeelte. Hospitality Hotel Houttechnieken Industriële ICT Koel- en warmtechnieken Mechanische vormgevingstechnieken Onthaal en public relations Mogelijkheid 1 Binnen het vak aardrijkskunde worden ook de nieuwe eindtermen natuurwetenschappen opgenomen. Het extra uur geeft ruimte om de uitbreidings- en verdiepingsdoelstellingen van het geïntegreerd leerplan te behandelen. Hiervoor geldt het geïntegreerd leerplan (3 graaduren). Deze keuze geniet de voorkeur. Podiumtechnieken Vliegtuigtechnieken Mogelijkheid 2 De vakken aardrijkskunde (2 graaduren) en natuurwetenschappen (1 graaduur) worden afzonderlijk gegeven. Voor aardrijkskunde geldt het leerplan aardrijkskunde (2 graaduren: 1 1). 3. De school brengt twee extra uren (vanuit het complementair deel) in het basisgedeelte. De vakken aardrijkskunde (2 graaduren) en natuurwetenschappen (2 graaduren) worden afzonderlijk gegeven. Voor aardrijkskunde geldt het leerplan aardrijkskunde (2 graaduren: 1 1). Studierichtingen met (natuur)wetenschappen (in complementair of specifiek gedeelte) Leerplan Architecturale en binnenhuiskunst Architecturale vorming Voor deze studierichtingen geldt het leerplan aardrijkskunde (2 graaduren: 1 1). RM mei 2016 Aardrijkskunde 2
Audiovisuele vorming Beeldende vorming Biotechnische wetenschappen Boekhouden-informatica Brood en banket Chemie Dier- en landbouwtechnische wetenschappen Farmaceutisch-technisch assistent Fotografie Gezondheids- en welzijnswetenschappen Grafische communicatie Handel Industriële kunst Industriële wetenschappen Informaticabeheer Jeugd- en gehandicaptenzorg Lichamelijke opvoeding en sport Multimedia Muziek Natuur- en groentechnische wetenschappen Optiektechnieken Orthopedietechnieken Planttechnische wetenschappen Printmedia Schoonheidsverzorging Secretariaat-talen Slagerij en vleeswaren RM mei 2016 Aardrijkskunde 3
Sociale en technische wetenschappen Tandtechnieken Techniek-wetenschappen Toegepaste beeldende kunst Voedingstechnieken Vrije beeldende kunst Woordkunst-drama Voorscholingstraject Om de invoering van het geïntegreerd leerplan vlotter te laten verlopen wordt een voorscholingstraject aangeboden. Deze voorscholing staat open voor alle leraren aardrijkskunde en/of natuurwetenschappen, die het geïntegreerd leerplan aardrijkskunde natuurwetenschappen zullen geven. In het schooljaar 2016-2017 worden vijf sessies (voor het 5de jaar) aangeboden die dieper op de inhoudelijke en didactische aanpak van het leerplan ingaan. In het schooljaar 2017-2018 volgt de voorscholing voor het 6de jaar. Meer informatie over de nascholing en de inschrijvingsmodaliteiten vindt u vanaf mei 2016 op de website van de nascholing www.nascholing.be. We hopen dat de voorbereiding vlot mag verlopen. voor alle leraren aardrijkskunde 1 Push-and pull-factoren bij migratiestromen, toegepast op de Syrië-vluchtelingen De Evangelische Omroep (NL) heeft de voorbije maanden een reeks uitgezonden Rot op naar je eigen land, een beetje de (hardere en minder genuanceerde!) tegenhanger van onze VIER-reeks Terug naar eigen land. De EO heeft als vervolg op dit programma een spel ontwikkeld waarbij je zelf kunt ervaren hoe het is om vluchteling te zijn. Je vindt het op http://vluchtelingen.eo.nl. RM mei 2016 Aardrijkskunde 4
Welke moeilijke keuzes moet je maken als je gaat vluchten? Kies je voor een gevaarlijke boottocht? Of heb je genoeg geld om een andere route te nemen? Kruip in de huid van Ramy of Fida uit Syrië en probeer veilig Europa te bereiken. Aan de hand van hun verhalen wordt duidelijk in welke situatie je bent beland en welke opties je hebt voor je doorreis. De knop verdieping geeft meer informatie over bv. opvang in de regio, de situatie op Lesbos en een filmpje met de ervaring van iemand bij het strand van Izmir. Het (simulatie)spel laat zien dat vluchtelingen niet zomaar in onze contreien terechtkomen en geeft een beeld van alle obstakels die zij ondervinden. Leerlingen kunnen op die manier en op hun niveau inzicht verwerven in de push- and pull -factoren die migratiestromen beïnvloeden. 2 ICT-tip: Hoe groot is Afrika? Op het eerste zicht lijkt Rusland veel groter dan Afrika, Groenland zelfs groter dan Europa. Op www.thetruesize.com kun je de ware grootte van landen vergelijken. Sleep bijvoorbeeld Rusland over Afrika en dan zie je dat Rusland toch een pak kleiner is dan Afrika. Je kunt er ook aan leerlingen tonen welke de verhouding is van de grootte van de landen van het Midden-Oosten t.o.v. België. voor leraren aardrijkskunde 3de graad Aardrijkskundige thema s met een wetenschappelijke blik benaderd Aardrijkskunde heeft in de derde graad heel wat linken met exacte wetenschappen. Vaak (té vaak?) wordt echter niet ingegaan op de wiskundige en wetenschappelijke achtergronden van (bijvoorbeeld) de uitloging en aanrijking in bodems (chemie), atmosferische processen (fysica), kaartprojecties (wiskunde) RM mei 2016 Aardrijkskunde 5
Vanaf volgend schooljaar zal de Faculteit Wetenschappen van Ugent enkele bijscholingen organiseren die telkens één aardrijkskundig thema (cartografie, platentectoniek, gesteenten, kosmografie) zullen benaderen vanuit de big ideas binnen de wetenschappen. Dit concept wordt uitgelegd met concrete voorbeelden tijdens een gratis inleidende sessie einde dit schooljaar, meer specifiek op woensdag 25 mei. Meer info vind je op: http://www.ugent.be/we/nl/diensten/ipvw-ices/aanbod/leerkrachten/aardrijkskunde. RM mei 2016 Aardrijkskunde 6