Korte impressie 2 e bewonersbijeenkomst VEDEL 14 februari 2013 Ook nu was de werkgroep LarenEnergie, initiatiefnemer van project VEDEL (Verwolde Duurzaam Energie Landschap), meer dan tevreden met de opkomst; dit keer hadden 32 bewoners uit het onderzoeksgebied gehoor gegeven aan de uitnodiging! De bijeenkomst vond plaats middenin het VEDEL gebied; Jan Schoemaker was onze gastheer en stelde zijn accommodatie op Landgoed Kranengoor, erf Broekschutte ter beschikking. De avond werd geopend door voorzitter Paul de Koning en werd gastheer Jan Schoemaker in de gelegenheid gesteld om iets te vertellen over de energieneutrale verbouwing van de werkschuur waar we te gast waren. De Anitya Foundation heeft zich hierbij laten adviseren door een energie-ingenieur. Aantal tips van deze: Bij nieuwbouw geldt: passief bouwen (www.nulwoning.nl), dus zwaar geïsoleerd, daar waar mogelijk potdicht met ventilatiemogelijkheden. Bij bestaande bouw: maatwerk toepassen. Nooit gaan slepen met warmte, wel met elektriciteit. De werkschuur kent een extreem laag energieverbruik, waardoor bijvoorbeeld warmtepomp of zonnepanelen bij de huidige energieprijzen niet rendabel zijn. Wel is er geïnvesteerd in infrastructurele flexibiliteit, waardoor t.z.t. maximaal kan worden ingespeeld op komende innovatieve ontwikkelingen en marktprijzen. Indien men zonnepanelen overweegt, kijk dan ook naar de nieuwste techniek; parabolische panelen. http://www.suncycle.nl, kleinschalig en compact, komen naar verwachting begin volgend jaar op de markt, Nederlandse uitvinding. Parabolisch of niet, let op de economische levensduur (duurzame kwaliteit/betrouwbaarheid van product en leverancier, de inschatting van toekomstige technologische innovatie, energieprijzen en het grillige gedrag van onze overheid De Marke: Herman Oltvoort licht toe dat een 5 tal boeren uit het gebied en Herman zelf, inmiddels de eerste bijeenkomst van het Praktijknetwerk achter de rug hebben. De eerste bijeenkomst was gericht op oriëntatie op de mogelijkheden en heeft men de vergister op De Marke bekeken. Voor de 2 e bijeenkomst staat het bemestingsplan /optimaal bemesten op het programma (www.wakkerlaorne.nl/?p=1139) en de 3 e bijeenkomst vind 18 oktober a.s. plaats. Klimaatneutraal boeren staat dan op de agenda. Geïnteresseerden kunnen nog altijd aanschuiven; contact opnemen met Chef de Marke Herman Oltvoort. Stand van Zaken tot nu toe: Paul: Geen uitbreiding gebied; naar aanleiding van de vraag tijdens het eerste overleg, of de werkgroep niet wilde overwegen het gebied uit te breiden, want er lag nu een stuk niemandsland tussen het onderzoeksgebied van VEDEL en dat van ADEL, heeft de werkgroep overlegd. Besloten is om in verband met de overzichtelijkheid, de gebiedsgrenzen te handhaven, echter; zijn er geïnteresseerden buiten het onderzoeksgebied, zijn zij van harte welkom aan te schuiven en mee te denken. Zij krijgen
dan ook een uitnodiging en de verslagen toegestuurd. Er zal een stukje geschreven worden over VEDEL voor het BEO krantje. Subsidie: In tegenstelling tot eerdere berichten, heeft VEDEL een toch een gemeentelijke subsidie ontvangen. In eerste instantie 8000,-- en recentelijk is daar nog 7000,-- bijgekomen, 15.000,- totaal dus. Geld maakt geld.want met dit geld wordt het makkelijker om in aanmerking te komen voor andere subsidiemogelijkheden; doorgaans hanteert men het 50-50 principe, de ontvanger moet zelf 50% financieren en die mogelijkheid hebben we nu. Bekeken wordt of we het subsidiebedrag kunnen verdubbelen via de Provincie. In het laatste werkgroepoverleg is besloten om alvast 2000,-- te reserveren voor een project op beide Larense basisscholen onder het motto; de jeugd van tegenwoordig, zijn de volwassenen van 2030. GEK: Gijs licht toe: Twee studenten van Hall Larenstein hebben hun afstudeeropdracht besteed aan het onderzoek potentie biomassa Verwolde. Op 10 januari jl. vond de presentatie plaats van hun bevindingen, bewoners uit het gebied, de werkgroep maar ook de gemeente waren hierbij aanwezig. De bevindingen waren positief, voldoende bijgroei van tak en tophout om een GEK te laten draaien. Een tweede stagiaire, Wander Sturris, heeft vervolgens ook nog een (deel)onderzoek op Kranengoor gedaan (onderzoeksrapporten zijn op te vragen bij werkgroep) De GEK is inmiddels in werking te bewonderen in Voorthuizen, de officiële opening heeft recentelijk plaatsgevonden. Gezien de positieve bevindingen is er inmiddels een verzoek tot subsidie ingediend bij de provincie betreffende Monumentale Energie Transitie. Als het verzoek wordt toegekend, is het de bedoeling dat hiermee een business case wordt opgesteld. Gele briefjes ronde Tijdens de eerste bewonersbijeenkomst zijn er al onderwerpen genoemd die mogelijk nader onderzocht zouden kunnen worden. De werkgroep LarenEnergie heeft een eerst grove rubricering aangebracht: Landschap Energie opwekk Energie bespar. streek Sociale Cohesie Inrichting Zonnepanelen Energielabel Streekproducten Sociale contacten versterken Biomassa Wegen-opwekken energie door wrijving Muurisolatie Streek boek Kleine bestaande innovaties delen Vraag aan de aanwezigen om aan te vullen, wijzigen etc. Een onderwerp per geel briefje. De volgende onderwerpen zijn genoemd: - digitale boerenmarkt: verkoop lokale producten, koppelen aan website
- inzetten educatie/recreatie, koppeling maken met Wakker Laorne - combinatie melkrobot/zonnepanelen - energie opwekken dmv apparatuur zoals op sportscholen (Sjahto) wordt gebruikt - gebruik regenwater - asfaltwegen (warmte opslag) zonneboiler - vortex induced vibration - gezamenlijk composteren - waterkracht bij stuwen (Dortherbeek) - inventarisatie totale energieverbruik binnen het VEDEL gebied van de afgelopen 3 jaar - verbruik meten van de elektrische apparatuur die wordt gebruikt - verlichting in en om het huis beperken - vervangen oude cv ketels - muurisolatie - kleine windmolen -frequentieregelaar vacuümpomp - warmte uit melk hergebruiken voor verwarmen (boiler)water via warmte wisselaar - kavelruil - naoberschap versterken, uitleggen aan nieuwkomers: is niet ouderwets -lokale samenwerking tussen bedrijven - website VEDEL gebied; bewoners, bedrijven, projecten, verhalen, legendes -commissie verzamelen nieuwe ideeën in samenwerking met de Anitya Foundation - ontwikkelen van app s over het gebied: streekproducten, ambachten, soorten bomen etc - voortrekkersfunctie van Lochem uitbuiten: kennis coöperatie vormen -jaarlijkse lokale innovatieprijs; ondernemer in de schijnwerpers (duurzaamheid) Een hele lijst weer, die nieuwe rubricering noodzakelijk maakt. Opvallend weinig onderwerpen, op kavelruil na, die met (agrarische)bedrijfsvoering te maken hebben. En een nieuw thema erbij: PR en communicatie. De afspraak werd gemaakt dat een aantal bewoners (Ria Markvoort, Hermine van der Does, Peter Geluk, Albert Krist en Jos Geverink namens de werkgroep LE) op korte termijn alle onderwerpen gaan rubriceren in overzichtelijke thema s. Naar aanleiding van de vraag naar de doelstelling van VEDEL: De vraag die is geformuleerd luidt: Wat zijn de mogelijkheden voor het opwekken van duurzame energie in ons gebied. Duurzaamheid, landschapsontwikkeling, een bloeiende landbouw en een goede leefbaarheid gaan daarbij hand in hand. De doelstelling is te komen tot een klimaatneutraal VEDEL in 2030. Het begrip klimaatneutraal wordt als volgt gedefinieerd: per saldo bestaat geen overschot van emissies CO2, lachgas en methaan meer in 2030. De aanname is, dat uitstoot van CO2 en lachgasemissie uiteindelijk kunnen worden vermeden en dat methaan uiteindelijk sterk kan worden verminderd. Als randvoorwaarde binnen het project geldt, dat onderzoek en realisatie van de doelstellingen zodanig worden uitgevoerd, dat dit door de bewoners van het gebied wordt gedragen en ondersteund.
Uitgangspunten, gebaseerd op zes belangrijke principes van het energielandschap: 1. Lokaal eigendom: het energielandschap moet toegankelijk zijn voor alle bewoners en bedrijven en de opbrengst vloeit terug naar de lokale samenleving. Een vorm daarvoor is bijvoorbeeld de coöperatieve energievereniging. 2. Versterking van het grondgebonden agrarisch familiebedrijf: boeren gaan meer klimaatgericht werken met behoud van rentabiliteit en kunnen ook leverancier worden van energiegrondstoffen. 3. Financiële rentabiliteit: voor de bedrijven in het gebied is het de uitdaging economische winst ( rentabiliteit ) te combineren met duurzaamheid en visie op lange termijn. 4. Biodiversiteit: zaken als betere bodemgesteldheid en afwisselend aantrekkelijk landschap versterken de biodiversiteit en maken het gebied weerbaarder, aantrekkelijker en productiever. 5. Cradle to cradle: het sluiten van kringlopen, waarbij afval als grondstof wordt ingezet, duurzame energie wordt gebruikt en de waarde van het gebied toeneemt. 6. Fotosynthese: planten vangen zonne-energie op en leggen deze via fotosynthese vast in koolhydraten, vetten en eiwitten. Dit zijn de bouwstenen voor ons voedsel. Fotosynthese dient als de basis voor klimaatneutraliteit, waarbij CO2 wordt vastgelegd in biomassa en bodem. Volgend bewonersoverleg: 3 april a.s. 20.00 uur Holmershuizen 7