Verslag informatievergadering natuurinrichting Schansbroek Datum: 13 juni 2013 Uur: 19u00 tot 21u00 Plaats: zaal Het Kapelleke te Lieve Vrouwestraat in 3600 Genk uw bericht van uw kenmerk ons kenmerk AB-nummer datum - - TD4/637.2.22a/RDS.BB/790-2013-06-17 1. Inleiding Schepen van leefmilieu en wijkontwikkeling Joke Quintens verwelkomt de aanwezigen. Schepen Quintens legt uit dat via deze informatievergadering er meer uitleg wordt gegeven over de landinrichting van het natuurgebied Schansbroek. Zij stelt de sprekers voor, nl. Stijn Hermans van de die meer informatie zal geven over de landinrichting en Katleen Geets van Stebo die meer informatie zal geven over de sanering van de Stiemerbeekvallei. De sprekers zullen tijdens hun toelichting de impact van het project op de buurt toelichten. Voor elke buurtbewoner waarvoor het project een individuele impact heeft, zal nog een persoonlijke toelichting gegeven worden. Hiervoor dient er een afspraak met Katleen Geets van Stebo gemaakt te worden. Zij komt dan op huisbezoek. De schepen schetst al een aantal voordelen van het project, nl. de verbetering van de woonomgevingskwaliteit, het opwaarderen van de buurt, het oplossen van de wateroverlast, bevorderen van het wonen in het groen en het beter toegankelijk maken van het natuurgebied voor wandelaars. Het openbaar onderzoek voor dit project start op 14 juni 2013 en eindigt op 15 juli 2013. Tijdens dit openbaar onderzoek kan men de plannen aan het loket Leefomgeving inkijken. Er kunnen dan ook schriftelijk opmerkingen, bewaren en aanvullingen ingediend worden. 2. Toelichting Stijn Hermans van de Vlaamse Landmaatschappij () Stijn Hermans van de Vlaamse Landmaatschappij () geeft een toelichting over het landinrichtingsproject voor het natuurgebied Schansbroek. Hij doet dit aan de hand van een PPTpresentatie (zie website:www.genk.be). Enkele conclusies van zijn presentatie: Momenteel zit het project in een voorontwerpfase; Op deze maatregelen kunnen nog opmerkingen gegeven worden om zo te komen tot een eindontwerp. de bedoeling is om de buurt, doelgroepen en instanties bij het ontwikkelen en uitwerken van de visie voor de buurtzone aan het voetbalveld te betrekken; bij de inrichting van de buurtzone ter hoogte van het voetbalveld wil men rekening houden met de nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen (Thor-Park, dienstencentrum, Klaverberg, volkstuinen, enz.); het gebied moet beter beleefbaar en toegankelijk gemaakt worden voor de omwonenden. Zo zal er een wandelnetwerk uitgebouwd worden. Er wordt een verbinding met de Klaverberg voorzien en ter hoogte van de Springstraat wordt er een functionele fietsdoorsteek naar het Thor-Park voorzien, als alternatief voor de Maaseikerbaan.
men wil het gebied ontwikkelen tot 1 groot samenhangend gebied om zo de natuurwaarde te vergroten. Zo zullen voormalige afsluitingen opgeruimd worden en wordt het gebied beheerddoor Natuurpunt ; Voor de waterhuishoudingsproblematiek in dit mijnverzakkingsgebied op te lossen is er een hydrologische studie opgemaakt door ecorem. Als te nemen maatregelen zijnvoorgesteld: draineren van de tuinen (via ondergronds drainagesysteem of open grachtjes), aarden dammen te herstellen en het voormalige bekken terug in te schakelen; de buurtzone wordt voor meerdere functies (voetbal, speelpleinwerking, dienstencentrum, enz.) ontwikkeld waardoor de sociale controle ter hoogte van de Schans verhoogd wordt; tegen eind 2013 wil men het eindvoorstel klaar hebben en ter goedkeuring voorleggen aan de minister. Wat wordt er nu al gedaan aan de Stiemerbeek achter de Schansbroekstraat? Wat gaat daar op korte termijn gebeuren? Moet de buurt daar nog tien jaar met laarzen aan lopen? Via het draineren van de tuinen, het herstellen van de dammen en het inschakelen van het bekken wordt verwacht dat de tuinen droger worden en het natuurgebied zijn waterniveau kan behouden. Dit werd zo berekend via een studie die Ecorem vorig jaar over het projectgebied heeft uitgevoerd. Deze studie kan ook aan het loket Leefomgeving ingekeken worden. Het probleem met het teveel aan water heeft te maken met een gracht ter hoogte van de Schansbroekstraat (richting Hornszee). Deze gracht is door de jaren heen verdicht (modder, takken, enz.). Indien deze gracht terug open wordt gemaakt dan is het probleem van de wateroverlast opgelost. Want sinds de gracht verdicht is, is de wateroverlast begonnen. 3. Toelichting Katleen Geets (Stebo). Katleen Geets (Stebo) geeft een toelichting over de sanering van de Stiemerbeekvallei. Zij doet dit aan de hand van een PPT-presentatie (zie website:www.genk.be). Enkele conclusies van haar presentatie: zonevreemde activiteiten in het natuurgebied zijn niet toegelaten. Het gaat hier om het storten van afval (ook groenafval), het aanleggen van tuinen en plaatsen van omheiningen. De eigenaar zal hier in eerste instantie niet direct voor geverbaliseerd worden. Het is de bedoeling dat Stebo de eigenaars die in overtreding zijn individueel zal begeleiden en ondersteunen in het herstel naar de oorspronkelijke toestand 1 ; de eigenaars kunnen zelf contact opnemen met Stebo om een plaatsbezoek in te plannen. Doen ze dat niet dan worden ze zelf door Stebo gecontacteerd. De plaatsbezoeken vinden plaats van 10 juli tot en met september; de eigenaars die in overtreding zijn zullen de nodige tijd krijgen om hun zaak in orde te maken. Stebo zal wel een schriftelijke overeenkomst opmaken waarin de concrete afspraken rond het herstel worden opgenomen, de timing en de uit te voeren werken; door het natuurgebied te saneren en te herstellen zal de biodiversiteit van het gebied vergroten; het is ook de bedoeling om het natuurgebied beter bereikbaar te maken voor wandelaars. Er wordt geen groot aantal wandelaars verwacht omdat het om een klein gebied gaat. Het 1 En een situatie die in overeenstemming is met de principes van natuurgebied.
zullen voornamelijk de buurtbewoners zelf zijn die in het gebied gaan wandelen waardoor de sociale controle verhoogt. (o.a.naar ongehoorde activiteiten); Samen met de stad Genk is vooropgesteld om tegen het einde van 2013 het natuurgebied gesaneerd te hebben. 4. Vragenronde Stebo Een buurtbewoner merkt op dat door het verrijken van de bodem met groenafval er netels en bramen komen. Netels trekken vlinders aan en op bramen krijg je braambessen hetgeen toch ook goed voor de biodiversiteit is en de natuur ten goede komt. Het natuurgebied is oorspronkelijk een arm gebied en men wil deze oorspronkelijke en natuurlijke toestand herstellen ter bevordering van de biodiversiteit (o.a. amfibieën). Een buurtbewoner merkt op dat het hier niet over een natuurgebied gaat maar over een bufferzone. Deze bufferzone kwam er als buffer voor het woongebied ten opzichte van de zware industrie van het voormalige mijnterrein. Is hier nog zware industrie toegestaan? Op het mijnterrein Waterschei zal geen zware industrie meer uitgevoerd worden. Er wordt een wetenschapspark en KMO-zone voorzien. Dezelfde buurtbewoner merkt op dat de grootte van de bufferzone berekend werd in functie van de zware industrie op het voormalige mijnterrein. Nu er geen zware industrie meer mogelijk is, kan deze bufferzone toch verminderd worden? Sinds de invoering van het gewestplan Hasselt Genk in 1979 werd de zone tussen de Schansbroekstraat en het voormalige mijnterrein als natuurgebied ingedeeld. De grootte van dit gebied is via dit gewestplan vastgelegd en daar kan niet van afgeweken worden. Nu waren de mijnen al van voor 1979 actief. Dus het kan zijn dat het gebied tussen de Schansbroekstraat en het mijnterrein oorspronkelijk als bufferzone bedoeld was. Via de Springstraat wordt er een doorsteek gemaakt naar het Thor Park. Kunnen hier ook auto s passeren? Neen, deze doorsteek is enkel bedoeld voor niet-gemotoriseerd verkeer zoals fietsers en wandelaars. Het gemotoriseerd verkeer moet het Thor Park bereiken via de André Dumontlaan. Een buurtbewoner legt uit dat er 12 à 13 jaar geleden al sprake was om van een servitudeweg ter hoogte van de Schansbroekstraat 39 en 43 een wandel- en fietspad te maken. Toen zijn er enkele buren naar de stad geweest om een alternatief voor te stellen ter vrijwaring van dezeservitude. Dit werd volgens deze buurtbewoner door de stad Genk goedgekeurd en op papier gezet. Er wordt aan de buurtbewoner gevraagd om dit ondertekende document van de stad Genk aan de Dienst Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling te bezorgen zodat dit aan het dossier kan toegevoegd worden.
Dezelfde buurtbewoner heeft ook een aantal bekommernissen. Hij heeft schrik dat de wandelpaden niet goed gaan onderhouden worden. Daarnaast heeft hij ook schrik dat er gemotoriseerd verkeer (brommers en motors) gaat passeren. Een buurtbewoner vraagt of het voetbalterrein aan De Schans gaat verdwijnen? Dit voetbalterrein gaat niet verdwijnen en blijft normaliter zijn huidige ligging behouden. Bedoeling is wel om de omgeving van het voetbalterrein op te waarderen (bvb. met fitnesstoestellen, volkstuintjes, enz.) Een buurtbewoner merkt op dat er in het verleden al speeltuigen aanwezig waren. Door de jaren heen werden deze speeltuigen verwaarloosd en afgebroken door jongeren die niet van de buurt afkomstig waren. Deze jongeren zorgen voor overlast (drugs, grafiti, enz.) en zorgen voor een onveilig gevoel in de buurt. Deze situatie is nu wel verbeterd maar af en toe is er wel nog overlast. Door de ontwikkeling van het dienstencentrum en het Thor Park gaan er meer mensen in deze buurt komen. Indien er aan De Schans een mooie infrastructuur wordt voorzien (zoals bvb. fitnesstoestellen) dan gaan er meer mensen aan De Schans komen waardoor de sociale controle vergroot wordt. De buurt mag altijd suggesties doen voor de ontwikkeling van dit gebied. Dat is immers de bedoeling van dit project. Een buurtbewoner merkt op dat er in het natuurgebied een voormalig stort kan gesitueerd worden. Dit stort zou asbesthoudend materiaal en resten van medicijnen bevatten. Dit stort werd volledig onderzocht door een erkende bodemsaneringsdeskundige in opdracht van nv Mijnen. Het asbesthoudend materiaal en ander afval dat aan de oppervlakte lag, werd deskundig verwijderd. Daarna werd het volledige stort afgedekt. Dit stort vormt geen gevaar voor de buurt. Er mag natuurlijk wel niet gegraven worden in het stort. Het rapport dat de erkende deskundige heeft opgemaakt, kan ingekeken worden bij de Dienst Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling. Een buurtbewoner verwijst naar de plannen van tien jaar geleden. Waarom werden de toenmalige geplande werken niet uitgevoerd? Waren de toenmalige plannen dan niet goedgekeurd? Deze plannen werden afgekeurd door het Agentschap Natuur en Bos (ANB). Het plan was om de beek te verplaatsen en te laten hermeanderen in het natuurgebied. Dit werd echter niet toegestaan door ANB. Vandaar dat dit plan niet uitgevoerd kon worden. Sommige buurtbewoners van de Schansbroekstraat hebben geen problemen meer met water. Alleen de mensen in de buurt van de Bisleistraat zouden nog problemen hebben. Er wordt wederom verwezen naar de gracht ter plaatse. Deze gracht moet dringend vrijgemaakt en geruimd worden. Maar men moet niet gaan draineren waar het niet nodig is. Een buurtbewoner merkt op dat er toch geen kikkers kunnen gekweekt worden door de talrijke aanwezigheid van kraaien in de buurt.
Natuurpunt Een buurtbewoner vraagt naar de werken in het bos ter hoogte van de Bisleistraat. Waarom wordt dit gedaan? Het is daar nogal een modderpoel. Er is daar een hoogspanningslijn aanwezig. In heel Genk worden er momenteel werken aan de hoogspanningslijnen uitgevoerd in opdracht van ELIA. De bewoners van de Schansbroekstraat 39 en 59 hebben klachten over bomen in het natuurgebied die bij hun in de buurt staan. Deze bomen zouden een risico vormen (staan scheef richting hun huizen). Natuurpunt beheert deze gronden. Natuurpunt beschikt niet over een algemene kapmachtiging om bomen in het gebied te kappen. Enkel bomen die een gevaar vormen, kunnen gekapt worden. De verantwoordelijke van Natuurpunt, de heer Jos Lycops, zal met deze mensen een afspraak maken om een plaatsbezoek in te plannen. Een buurtbewoner merkt op dat al veel deskundigen hun zegje over het gebied hebben gedaan. Waarom wordt de buurt niet meer betrokken bij de opmaak van eventuele plannen over het gebied. Er zijn daar mensen die daar al tientallen jaren wonen en die perfect op de hoogte zijn van de problematiek. Deze mensen hebben ook de ervaring van hoe de toestand vroeger was en hoe ze geëvolueerd is. Waarom kunnen deze mensen niet eens uitgenodigd worden om mee ter plaatse te gaan? Hij verwijst verder ook naar sommige zeer natte plekken in het gebied waar je zelfs niet met gewone laarzen kunt komen. Het is nu net de bedoeling om de buurtbewoners te betrekken bij de opmaak van de plannen. Vandaar dat deze vergadering georganiseerd wordt. Voor vragen ivm de sanering op het particulier domein kan Katleen Geets van Stebo gecontacteerd worden die bij de bewoners ter plaatse komt. Daarnaast kunnen suggesties voor het gebied geformuleerd wordenaan het loket Leefomgeving waar dit dossier ook ter inzage ligt. Een buurtbewoner is van mening dat er toch serieuze problemen zijn in het gebied. In de jaren 70 gingen alle eiken in het gebied kapot. Nu gaan zelfs de elzen in het gebied kapot. Een buurtbewoner heeft vragen bij een bepaald kaartje dat de tijdens de presentatie heeft getoond. Naast de pijl (doorsteek fietspad van Maaseikerbaan naar Thor Park via Springstraat) vraagt hij zich af wat die andere pijlen (boven en onder deze doorsteek fietspad) betekenen? Stijn Hermans legt uit dat dit bestaande doorsteken zijn (Bisleistraat en wandelpad). Het is dus gewoon een visualisatie van de bestaande toestand. Een aantal buurtbewoners betwijfelen of er wel veel volk vanuit het dienstencentrum en Thor Park geïnteresseerd gaat zijn om in het natuurgebied van de Schansbroek te komen wandelen. Op het Thor Park is toch al een groenpark met picknickfaciliteiten voorzien? Het is sowieso de bedoeling om het natuurgebied op te waarderen. Door deze opwaardering en het voorzien van extra faciliteiten (bvb. fitnesstoestellen) aan De Schans (ter hoogte van het voetbalplein) hoopt men meer volk naar dit gebied te lokken.
Een buurtbewoner verwijst weer naar het onveilige gevoel rondom De Schans. Er wordt daar veel gedeald. Door deze situatie is de buurt daar verloederd. Er waren speeltuigen en sportpleintjes maar de jongeren uit de eigen buurt durven daar niet te gaan spelen. Door volk van het dienstencentrum, het Thor Park en de eigen buurt naar daar te lokken, gaat er meer sociale controle zijn waardoor er niet meer gedeald gaat worden. Dealers houden immers niet van pottenkijkers. Het plaatsen van fitnesstoestellen is slechts een suggestie van de projectleiders. Deze projectleiders staan open voor alle suggesties van de buurt. Een buurtbewoner die dicht tegen de vijver achteraan de Hornszee woont, legt uit dat er wordt voorgesteld om water naar de vijver achteraan de Hornszee te pompen. Gaat er daar dan geen wateroverlast zijn? Neen het waterpeil gaat niet hoger zijn dan het hoogste waterpeil van nu (zonder werken). Het is de bedoeling om het waterpeil van de vijver minder te laten fluctueren om de geuroverlast tegen te gaan. Een aantal buurtbewoners stellen voor om van het natuurgebied een stiltegebied te maken. Zij vrezen dat het er veel te druk gaat worden. Een buurtbewoner is niet tevreden over de kikkerpoel die pas aangelegd is. Deze poel bevat afval (er wordt verwezen naar een porseleinen bak) en is niet mooi aangelegd. De kikkers kunnen alleen in de bestaande vijvers gesitueerd worden maar niet in deze nieuwe poel. Een buurtbewoner merkt op dat als iedereen van de buurt tegen het project is of het project dan niet wordt uitgevoerd? Het gebied aan de Schansbroek is een mijnverzakkingsgebied. Dit wil zeggen dat het gebied zo n 4 à 5 m onder het normale maaiveld gesitueerd is. Er zijn sowieso werken nodig om het overtollige water uit het woongebied te krijgen en voor de opwaardering van het natuurgebied. Hierbij wordt dan voornamelijk gedacht aan natuurontwikkeling en verbetering van de biodiversiteit. Daarnaast is het natuurgebied te droog. Er is dus ergens een probleem met de doorstroming van het water. Belangrijk is dat alle partijen nu samenwerken om iets moois van het gebied te maken. Het is zeker niet de bedoeling om de verkeerde mensen in het gebied aan te trekken. Er wordt voornamelijk getracht om het gebied op te waarderen en aantrekkelijker te maken. De buurtbewoners hebben hier dus ook baat bij. De ideeën en bezorgdheden tijdens deze vergadering geformuleerd, staan in het verslag vermeld. Daarnaast kunnen alle buurtbewoners nog suggesties formuleren aan het loket van de Dienst Leefomgeving of aan Katleen Geets van Stebo. Er wordt nogmaals verwezen naar de bewuste gracht aan de Schansbroekstraat. Deze gracht ligt op gebied van de stad Genk en is in beheer van Natuurpunt gegeven. De eigenaar is verantwoordelijk. Deze gracht moet vrij gemaakt worden.
5. Slotwoord schepen Joke Quintens Schepen Quintens bedankt iedereen voor zijn of haar aanwezigheid. Zij benadrukt nogmaals dat alle opmerkingen en suggesties van de buurt meer dan welkom zijn. Zij verwijst naar de afspraakmogelijkheden voor de plaatsbezoeken van Katleen Geets van Stebo. Verslaggever Bernd Bormans