Inleiding: Per 1 januari 2007 is de nieuwe Wet Inburgering (WI) in werking getreden. Deze wet komt in de plaats van de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN). De uitvoeringstaken van de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk in het kader van de WIN werden uitgevoerd door de ISD Midden-Langstraat. Uit de nieuwe wet vloeien een aantal wettelijke taken voor de gemeenten voort: informerend, faciliterend en handhavend. Een deel van deze taken komt overeen met de uitvoeringstaken van de WIN die door de ISD werden uitgevoerd. Bij de voorbereiding van de WI is in de drie gemeenten aan de colleges gevraagd zich uit te spreken over eventuele voortzetting van uitvoeringstaken voor de WI door de ISD. Het standpunt van de colleges was dat voortzetting van de uitvoeringstaken bij de ISD voor de hand ligt daar waar sprake is van een relatie met een uitkeringssituatie. Op zich ligt deze link ook vanuit de wet voor de hand, omdat inburgeringstrajecten aan uitkeringsgerechtigden met een arbeidsplicht alleen mogen worden aangeboden in de vorm van een samenlooptraject: dus een gecombineerd traject van inburgering en re-integratie. Feitelijke informatie: Met de uitvoerende taken kan worden gestart zodra de verordening Inburgering per gemeente is vastgesteld (inmiddels in Heusden, Loon op Zand en Waalwijk vastgesteld), er een uitvoeringsovereenkomst is afgesloten en het mandaat is verstrekt. Het verstrekken van het mandaat en het aangaan van de uitoveringsovereenkomst is een bevoegdheid van het college. De taken van de gemeenten zijn informerend, faciliterend en handhavend. Binnen deze taken worden de volgende activiteiten onderscheiden. Intake: a. Informatieverstrekking Wanneer een nieuwkomer/oudkomer zich meldt bij de ISD wordt de persoon voorgelicht over de wettelijke richtlijnen en beleidsregels, waaronder de termijnen b. Houden van de intake Bepalen of iemand tot de wettelijke doelgroep behoort; Bepalen of iemand evt. ontheffing kan krijgen. Handhaving: a. Opstellen beschikking of kennisgeving stermijn; b. Bewaken voortgang; c. Opleggen bestuurlijke boete; d. Traject blijven volgen (herhaling); e. Eventuele verlenging termijn of ontheffing van de inburgeringsplicht. Facilitering: a. afnemen van een intaketoets en het opstellen van een diagnose; b. inning van de eigen bijdrage en eventueel vaststellen maandelijkse aflossingstermijnen; c. aanmelding bij de trajectaanbieder, beoordelen trajectplan van de aanbieder. Registratie en verantwoording: Alle mutaties moeten worden opgenomen in het Informatiesysteem Inburgering (ISI). Het ISI is het registratiesysteem voor gegevens van personen die actief zijn (geweest) met de inburgering. Het ISI bevat GBA- en andere gegevens (aanbodvoorziening, examenresultaat, 1 / 7
boetes) die van belang zijn om de individuele voortgang te volgen Het ISI vormt tevens de basis voor de (financiële) verantwoording door de gemeente. Uitvoeringstaken in relatie tot de ISD Kijkend naar de huidige taken en de relatie die er is met de verschillende doelgroepen is de conclusie dat de ISD een grote rol kan vervullen, daar voor een deel sprake is van dezelfde taken of omdat men de doelgroep al kent. We onderscheiden de inburgeraars in een aantal doelgroepen: 1. asielgerechtigden (nieuwkomers en oudkomers) gemeente is verplicht hen een aanbod te doen (inclusief maatschappelijke begeleiding) 2. gezinsvormers nieuwkomers gemeente mag geen aanbod doen, wel verplicht handhaven 3. uitkeringsgerechtigde inburgeringsplichtig of inburgeringsbehoeftig gemeente mag een aanbod doen indien arbeidsplicht wel altijd in combinatie met reïntegratie 4. oudkomers zonder inkomsten uit werk of uitkering inburgeringsplichtig of inburgeringsbehoeftig gemeente mag aan hen een aanbod doen 5. geestelijk bedienaren (nieuwkomers en oudkomers) gemeente is verplicht hen een aanbod te doen 6. werkenden inburgeringsplichtigen gemeente mag deze groep geen aanbod doen uit de rijksmiddelen, er is wel een taakstelling om een beperkt aantal te handhaven 7. werkenden inburgeringsbehoeftigen gemeente mag aan hen een aanbod doen (geen prioritaire doelgroep). Per groep wordt aangegeven wat de taken zijn en in hoeverre er een relatie is met de ISD in het kader van tot nog toe uitgevoerde taken ingevolge de WIN of i.v.m. een uitkering. 1. Asielgerechtigden nieuwkomers en oudkomers ook in de WIN kwam deze groep bij de ISD voor intake, facilitering en begeleiding/. Voor de asielgerechtigde nieuwkomers geldt dat er nu ook sprake is van een verplichte intake, waarbij informatie over de wet moet worden gegeven en ze komen in aanmerking voor een aanbod van de gemeente. Maatschappelijke begeleiding is verplicht maar de gemeente kan zelf invulling geven aan de mate van begeleiding. Voor deze groep worden afspraken gemaakt met stg. Vluchtelingenwerk. Het opleggen van een eventuele boete was ook een maatregel die door de ISD in het kader van de WIN kon plaatsvinden. De meeste asielgerechtigde nieuwkomers hebben zelf nog geen inkomen en zijn dan ook afhankelijk van een uitkering van de ISD. Voor de asielgerechtigde oudkomer geldt dat meestal al een WIN-traject heeft plaatsgevonden (alle asielgerechtigden binnengekomen na 01.01.1998). De groep is dus grotendeels vanuit het verleden bekend bij de ISD, een aantal van hen heeft momenteel ook nog een uitkering. 2. Gezinsvormers nieuwkomers in de WIN ook een groep die door de ISD werd opgeroepen voor een intake, informatie en een aanbod bij het ROC. Nu een groep die nog wel opgeroepen moet worden voor de intake, geïnformeerd moet worden en gehandhaafd, echter een aanbod behoort voor deze groep niet meer tot de mogelijkheden. De groep heeft ook geen uitkering omdat er in het gezin al een minimum inkomen aanwezig moet zijn als voorwaarde voor gezinsvorming. Daar de taken hier hetzelfde zijn als voor de asielgerechtigde nieuwkomers (op het aanbod na) is het efficiënt en effectief om de taken voor deze doelgroep bij de ISD te continueren. 3. Uitkeringsgerechtigden inburgeringsplichtig of inburgeringsbehoeftig de relatie met de ISD is hier duidelijk, hoewel er ook sprake kan zijn van inburgeraars met een 2 / 7
uitkering via een andere instantie. Indien er een arbeidsplicht is opgelegd kan een inburgeringsaanbod alleen plaatsvinden gecombineerd met een re-integratietraject. 4. Oudkomers zonder inkomsten uit werk of uitkering (inburgeringsplichtigen of inburgeringsbehoeftigen) de gemeente mag aan deze doelgroep een aanbod doen. Binnen deze groep wordt op basis van de verschillende criteria in de verordening voorrang gegeven aan vrouwen met ouderlijk gezag over minderjarige kinderen, waarbij ook leeftijd (van jong naar oud) en het hebben van een vergunning voor bepaalde tijd criteria zijn om voorrang te krijgen. Vaak zullen zij binnen de inburgering kiezen voor het domein opvoeding, gezondheid en onderwijs. Een aantal zal mogelijk toch de wens hebben om nu of in de toekomst te gaan werken en voor het domein werk kiezen. Deze groep is in feite niet bekend bij de ISD. De inburgeringsplicht voor deze groep vangt pas aan na actie van de gemeente ( intake en beschikking). Deze actie zal in 2007 nog niet gericht plaatsvinden, gelet op het beschikbare aantal trajecten. Vanuit de doelgroep is het mogelijk dat men aan de gemeente om een aanbod vraagt. Deze vraag zal worden geïnventariseerd. Afhankelijk van de ruimte in het aantal trajecten wordt door de gemeente bekeken of en wanneer men in aanmerking kan komen voor een traject. Hoewel de ISD misschien niet veel affiniteit heeft met deze doelgroep zou de intake, de informatieverstrekking over de wet, de facilitering en de door de ISD kunnen plaatsvinden. Groot voordeel hiervan is dat de uitvoering van de WI voor de verschillende groepen binnen de gemeente op een eenduidige wijze plaatsvindt. Voor de informatieverschaffing, maar zeker voor de is dat wenselijk, zo niet noodzakelijk. Indien de gang naar de ISD een drempel is zijn er ook mogelijkheden om de drempel te verlagen, bijvoorbeeld door de intake in de wijk te laten plaatsvinden (buurthuis, basisschool, bibliotheek etc.) of in een van de locaties van de gemeentehuizen. Indien de gemeenten gerichter gaat werven op deze groep kan ook de trajectaanbieder of een lokale instelling ingezet worden voor de eerste werving. 5. Geestelijk bedienaren de gemeente is verplicht binnen deze doelgroep zowel de nieuwkomers als de oudkomers een aanbod te doen. Hiervoor geldt een apart aanbod en ook andere bepalingen t.a.v. de financiering voor de gemeente. In de WIN kwam het ook een enkele keer voor dat een geestelijk bedienaar zich als nieuwkomer in de gemeente vestigde. De ISD had hiervoor dezelfde taken als voor de overige nieuwkomers en hoewel ook hier meestal geen combinatie is met een uitkering is het het meest effectief en efficiënt dit ook in de WI te continueren. 6. Werkende inburgeringsplichtigen gemeente mag deze groep geen aanbod doen. Voor zover het nieuwkomers zijn vangt de meteen aan. Voor zover het oudkomers zijn geldt ook bij deze groep dat pas aanvangt na het opleggen van de termijn in een beschikking door de gemeente. Deze groep heeft geen prioriteit bij de gemeenten. Enige wat hier extra van toepassing is, is een door het Rijk opgelegde taakstelling om een (klein) aantal inburgeraars de inburgeringsplicht op te leggen. Gelet op de taken hierin voor de gemeente: intake, informeren en handhaven ook hier kiezen voor eenduidigheid en de ISD laten uitvoeren. 7. Tot slot de groep werkende inburgeringsbehoeftigen gemeente mag deze groep een aanbod doen in het kader van de tijdelijke regeling vrijwillige inburgering. Het rijk geeft al aan dat deze doelgroep niet behoort tot de prioritaire doelgroepen (uitkeringsgerechtigden en oudkomers zonder inkomsten). Ook binnen onze eigen 3 / 7
prioriteitsstelling is dit een categorie met een lage prioriteit. Gelet op het feit dat er sprake is van een tijdelijke regeling en een beperkt totaal aanbod aan trajecten voorlopig deze groep niet in aanmerking laten komen voor een aanbod. Samenvatting Doelgroep Asielgerechtigden (nieuwkomers en oudkomers) Nieuwkomers gezinsvormers Uitkeringsgerechtigden (inburgeringsplichtig en inburgeringsbehoeftig) Oudkomers zonder inkomsten uit werk of uitkering Geestelijk bedienaren Werkenden inburgeringsplichtigen Werkenden inburgeringsbehoeftigen Uitvoering door ISD informatie facilitering (verplicht aanbod doen)) Informatie Informatie facilitering ( gedeeltelijk samenlooptrajecten) informatie ism trajectaanbieder of andere lokale instelling facilitering Informatie facilitering (verplicht aanbod doen) Informatie (op eigen verzoek of nav opgelegde taakstelling gemeente) Handhaving (nav opgelegde taakstelling) Informatie op eigen verzoek Voorlopig uitsluiten van aanbod (ivm beperkt aantal trajecten) UitvoeringsovereenkomstAfspraken m.b.t. de uit te voeren taken door de ISD worden vastgesteld in een uitvoeringsovereenkomst. Deze overeenkomst wordt aangegaan voor onbepaalde tijd. Jaarlijks worden afspraken gemaakt over de uit te voeren werkzaamheden en de budgetten die de gemeente hiervoor beschikbaar stelt. Bekostiging ISD De budgetten aan de ISD kunnen vastgesteld worden o.b.v. een bedrag per inburgeraar. De bekostiging en de afrekening van de gemeente vinden in principe ook op deze basis plaats. Voor ontvangt de gemeente 310,- per inburgeraar zonder aanbod. Voor een inburgeraar met aanbod gelden twee tarieven, 6.180,- en 4.235,-, het verschil heeft te maken met het feit dat er bij het lagere tarief sprake is van een samenlooptraject met re-integratie en er bij inkoop van dit traject van uitgegaan wordt dat door de ISD ook middelen worden ingezet. Theoretisch zijn de tarieven als volgt opgebouwd: Uitkeringsgerechtigde/ 4.235 (rijk: 4.005 en eigen bijdrage) samenlooptraject Examen 230 Cursus 3.225 Vergoeding gemeente 780 (inclusief 310 ) Bijdrage ISD in kosten cursus ntb Oudkomer zonder inkomsten 6.180 (rijk: 5.950 en eigen bijdrage) Examen 230 Cursus 4.300 4 / 7
Vergoeding gemeente 650 (inclusief 310 ) Begeleiding 1.000 Zoals gezegd is deze verdeling puur theoretisch. De gemeente kan binnen en tussen de budgetten schuiven. Gelet op bovenstaande wordt voorgesteld voor alle trajecten met aanbod (dus zowel uitkeringsgerechtigd als oudkomer) 780,- aan de ISD beschikbaar te stellen voor alle uit te voeren taken (inclusief de intaketoets). Voor de categorie inburgeraars geen aanbod/wel wordt 310,- beschikbaar gesteld. Daarnaast houdt de ISD een urenregistratie bij, o.b.v deze gegevens dient uiteindelijk beoordeeld te worden of de financiering per traject toereikend is. Zeker het eerste jaar is onzeker of de trajectprijs voldoende is voor de uit te voeren activiteiten. Er moet rekening mee gehouden worden dat er sprake is van een periode waarin een aantal zaken nog nieuw zijn en meer tijd zullen kosten. Eventuele kosten die gemoeid zijn hiermee kunnen worden bekostigd vanuit het implementatiebudget dat de gemeenten hebben ontvangen. Voor de prestatie-overeenkomst van 2008 wordt dan opnieuw beoordeeld of de prijs per traject toereikend is. De berekeningssystematiek is met de ISD besproken en kwam redelijk overeen met de inschatting die daar gemaakt is, waarbij de ISD een schatting gemaakt heeft van totaal benodigde uren op jaarbasis en niet vanuit een vergoeding per inburgeraar. in in in Inzet van middelen: Dekking Dekking vindt plaats uit de middelen die van het Rijk worden ontvangen voor de uitvoering van de Wet inburgering. Extra trajecten worden ingekocht en bekostigd uit de aanwezige reserve WIN. Personele consequenties De taken worden uitgevoerd door de ISD. Momenteel wordt door de ISD de WIN uitgevoerd en wordt hierop 32 uur per week aan fte ingezet. De werkzaamheden voor de WIN nemen in de loop van 2007 af en in 2008 zal er nog slechts incidenteel inzet hiervoor nodig zijn (een enkele winner sluit het traject pas in 2008 af). Met de ISD worden afspraken gemaakt over afname van de apparaatskosten, daar de kosten voor de uitvoering van de WIN nu nog in de begroting van de ISD zijn opgenomen. Subsidie mogelijkheden Subsidiering vindt plaats vanuit het Rijk, in eerste instantie op voorschotbasis, later volgt voor een groot deel afrekening op basis van outputfinanciering Macrobutton NoMacro Klik hier en vul het risico in Risico's: De taken die door de ISD worden uitgevoerd worden gefinancierd op basis van het aantal uitgevoerde trajecten van alleen en de trajecten facilitering en. Daarnaast houdt de ISD een urenverantwoording bij, o.b.v. deze gegevens dient uiteindelijk beoordeeld te worden of de financiering per traject toereikend is. In het besluit inburgering is bepaald dat de gemeenten jaarlijks gegevens aan het rijk moeten verstrekken over de gemiddelde prijs van de in het betreffende jaar ingekochte inburgeringscursussen. Deze gegevens worden vervolgens door het rijk gebruikt om de landelijk gemiddelde cursusprijs te bepalen die mede bepalend is voor de hoogte van de rijksbijdrage. Advies: Ik stel u voor bijgaand besluit vast te stellen. 5 / 7
6 / 7
BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 12 juni 2007; besloten: - aan de ISD het volgende mandaat te verlenen: uitvoering van informerende, handhavende en faciliterende rol voor de verschillende groepen inburgeraars zoals hiervoor beschreven en zoals opgenomen in de met de ISD overeengekomen uitvoeringsovereenkomst Wet Inburgering - een uitvoeringsovereenkomst Wet Inburgering met de ISD af te sluiten en voor de bekostiging uit te gaan van een vergoeding per inburgeraar van 310,- voor de inburgeraar zonder aanbod/met en 780,- voor de inburgeraar met aanbod (inclusief intaketoets) en (voor uitvoeringsovereenkomst: zie bijlage). namens het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven 7 / 7