Endoscopiecentrum Pleurapunctie, onderzoek of behandeling
Endoscopiecentrum Inleiding U bent u naar het Endoscopiecentrum verwezen voor een pleurapunctie. Een pleurapunctie kan worden gedaan als onderzoek (diagnostische pleurapunctie) of als een ontlastende behandeling (therapeutische pleurapunctie). Diagnostische pleurapunctie Dit is een onderzoek om na te gaan of er vocht tussen de longvliezen (pleurabladen) aanwezig is. Als dit het geval is, wordt met een naald het vocht opgezogen. Daarna wordt onderzocht van welke aard dit vocht is. Therapeutische pleurapunctie Ook kan de pleurapunctie worden toegepast als een therapeutische, ontlastende behandeling. Bijvoorbeeld als een vochtophoping de long in verdrukking brengt en zo kortademigheid veroorzaakt. Via een naald wordt dit vocht dan weggenomen. De longarts kan tijdens een diagnostische pleurapunctie (onderzoek) besluiten tot een therapeutische, ontlastende pleurapunctie (behandeling). In deze brochure leest u over de voorbereiding op de pleurapunctie en de gang van zaken tijdens en na het onderzoek/de behandeling. Vervoer Een pleurapunctie heeft geen invloed op de rijvaardigheid. Het is echter raadzaam om niet zelf te rijden, omdat u zich vanwege het onderzoek niet zo fit voelt als u gewend bent. 1
Pleurapunctie, onderzoek of behandeling Voorbereiding Voor een pleurapunctie hoeft u niet nuchter te zijn. Dat wil zeggen dat u vooraf gewoon kunt eten en drinken. Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u daarmee een aantal dagen voor het onderzoek mee stoppen. Stoppen met bloedverdunners Als u bloedverdunners gebruikt en daarvoor onder controle staat van de trombosedienst, moet u hiermee een aantal dagen voor het onderzoek stoppen. Als u Sintrom of acenocoumarol gebruikt stopt u drie dagen voor het onderzoek. Als u Marcoumar of fenprocoumon gebruikt stopt u vijf dagen voor het onderzoek. Overleg met uw behandelende arts of u zeven dagen voor het onderzoek kunt stoppen met Aspirine of (acetylsalicylzuur) of Ascal (carbasalaatcalcium) Als u Plavix of clopidogrel gebruikt (meestal op voorschrift van een cardioloog), moet u zonder meer eerst met uw arts overleggen of u hiermee mag stoppen. Als u na overleg met uw arts niet mag stoppen met bloedverdunners, geeft u dit dan alstublieft door aan de arts die u voor onderzoek heeft doorverwezen. Verloop van het onderzoek Nadat u zich gemeld heeft bij de balie van het Endoscopiecentrum, kunt u plaatsnemen in de wachtkamer. Omdat er verschillende onderzoeken en behandelingen bij ons plaatsvinden, kan het lijken, dat een ander voor gaat. Een verpleegkundige haalt u op en brengt u naar de onderzoekskamer. 2
Endoscopiecentrum De arts en/of de verpleegkundige legt u de punctie uit en beantwoordt eventuele vragen. U trekt uw bovenkleding uit en u gaat op de rand van het bed of onderzoekstafel zitten of liggen. De diagnostische pleurapunctie (onderzoek) Met een enkele prik (punctie) wordt er een beetje vocht opgezogen. De plaats van de punctie wordt niet verdoofd. De injectie voor de verdoving voelt namelijk hetzelfde als de injectie om de naald tussen de longvliezen te brengen. Dit onderzoek duurt ongeveer 10 minuten. Het opgezogen vocht gaat naar het laboratorium. De therapeutische pleurapunctie (ontlastende behandeling) Hierbij wordt veel vocht verwijderd. Daarom wordt de plaats van de punctie wel verdoofd. Het vervolg van de behandeling is door deze verdoving meestal pijnloos. Wel kunt u tijdens de punctie last krijgen van een hoestprikkel. Deze behandeling duurt ongeveer 20 minuten. Het opgezogen vocht gaat soms naar het laboratorium. Bij de pleurapunctie staat de longarts meestal aan uw rugzijde. Vooraf wordt vaak een echografie gedaan, om een duidelijk beeld te krijgen waar geprikt moet worden. Vervolgens brengt de arts een naald in tussen twee ribben, tot in de holte tussen de twee longbladen (de pleuraholte). Met de naald wordt het vocht opgezogen. Daarna wordt de naald verwijderd en een pleister op de punctieplaats geplakt. Na het onderzoek Na het onderzoek vertelt de arts u of er veel of weinig vocht is weggehaald en hoe het er - met het blote oog gezien - uitziet. Als er vocht voor onderzoek naar het laboratorium gaat, krijgt u na enkele dagen de uitslag van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. 3
Pleurapunctie, onderzoek of behandeling Nazorg en leefregels Het is verstandig om na het onderzoek een uurtje rustig aan te doen. Bloedverdunners en overige medicijnen kunnen vaak s avonds weer volgens uw schema gebruikt worden. Volg daarbij de afspraken die u met uw arts (internist of huisarts) heeft gemaakt. De pleister kunt u na een dag verwijderen. Wanneer bellen Na een diagnostische pleurapuntie (onderzoek) ontstaan vrijwel nooit complicaties. Soms voelt de schouder wat pijnlijk aan. Dit gaat vanzelf weer over. Bij een therapeutische pleurapuntie ontstaan heel soms complicaties. Een zeldzame bijwerking van een therapeutische punctie is een klaplong. Zeer zelden ontstaat een lage bloeddruk. Ook zeer zelden ontstaat er een longoedeem. Dit is een vochtophoping in de long. Het is een reactie van de longen op het weglaten lopen van het vocht. Neem direct contact op met het Endoscopiecentrum als u plotseling kortademig wordt of hevige pijn op de borst krijgt. U kunt het Endoscopiecentrum bellen van maandag tot vrijdag van 08.00 tot 14.00 uur op telefoonnummer (050) 361 23 66. Buiten deze tijden belt u met het algemene nummer van het UMCG (050) 361 61 61 en vraagt u naar de dienstdoende longarts. 4
Patiënteninformatie vlk 152/1101