Aanwerving van werknemers met regularisatie-aanvraag kan ook na de regularisatiecampagne in 2009 Samenvatting Door de nieuwe regularisatie-criteria van 19 juli 2009 kunnen mensen zonder wettig verblijf een verblijfsvergunning verkrijgen mits een arbeidscontract, de aflevering van een arbeidskaart B door het gewest en een regularisatie-aanvraag ingediend of aangevuld tussen 15 september en 15 december 2009. Heel wat mensen in deze situatie zoeken vandaag een nieuwe werkgever. Doordat het maanden kan duren vooraleer de Dienst Vreemdelingenzaken een beslissing neemt, is de tewerkstelling bij de eerste werkgever vaak niet langer mogelijk. Deze mensen kunnen aangeworven worden door een nieuwe werkgever zolang een arbeidsvergunning en arbeidskaart B kan aangevraagd worden bij het gewest. Het moet gaan om een contract van minstens één jaar. De werknemer moet het algemeen gewaarborgd minimumloon verdienen (1387,49 euro bruto per maand voor werknemers vanaf 21 jaar) en een uurloon volgens de geldende CAO s. Het gewest kent de arbeidsvergunning en de arbeidskaart B toe zonder arbeidsmarktonderzoek. Het gaat om: Personen met een aanvraag die voorwaardelijk werd goedgekeurd door de Dienst Vreemdelingenzaken. Binnen de drie maanden na deze beslissing moet de (nieuwe) werkgever een arbeidsvergunning aanvragen bij de gewestelijke administratie. Dit kan ook een andere werkgever zijn dan degene waarmee de werknemer een contract getekend heeft bij het indienen van de aanvraag. Personen met een aanvraag die nog niet beantwoord is door de Dienst Vreemdelingenzaken. Het nieuwe contract wordt best zo snel mogelijk aangetekend opgestuurd en gefaxt naar de Dienst Humanitaire regularisaties van de Dienst Vreemdelingenzaken. Eenmaal de aanvraag voorwaardelijk goedgekeurd is, kan de werkgever een arbeidsvergunning vragen bij het gewest van de plaats van tewerkstelling. Meer uitleg over de precieze voorwaarden en procedure vindt u in het bijgevoegde document dat hier meer specifiek op ingaat. Ook de gewestelijke migratiediensten, OR.C.A, CIRE en de juridische helpdesk van het VMC (contactgegevens: zie verderop) kunnen u meer uitleg verschaffen bij vragen hieromtrent. 1
Aanwerving van werknemers met regularisatie-aanvraag kan ook na de regularisatiecampagne in 2009 U bent werkgever en u zou graag iemand in dienst nemen die geen arbeidskaart of verblijfsvergunning heeft. Normaal gezien laat de wet dit niet toe. Vorig jaar is er een uitzonderlijke procedure gecreëerd om buitenlandse werknemers zonder wettig verblijf aan te werven. Deze procedure maakte deel uit van de regularisatiecampagne die liep van 15/09/2010 tot 15/12/2010. Maar ook na 16 december 2009 kan u werknemers zonder wettig verblijf in dienst nemen. Het moet dan wel gaan om werknemers die een regularisatie-aanvraag hebben ingediend of aangevuld in de bovenvermelde periode. Hoe dit juist in elkaar zit, leest u in deze brochure. Welke werknemers kunnen aangeworven worden en hoe? 1. Werknemers met een brief van de Dienst Vreemdelingenzaken met een voorwaardelijke goedkeuring van hun regularisatie-aanvraag die van kracht wordt op het moment dat zij een arbeidskaart B bekomen. Het gaat om personen, van wie de regularisatieaanvraag is behandeld, maar waarbij de oorspronkelijke werkgever (op basis van wiens arbeidscontract de regularisatie-aanvraag werd ingediend) geen arbeidskaart B aanvraagt of wenst aan te vragen (omdat de omstandigheden in zijn/haar bedrijf zijn veranderd, bijvoorbeeld). Werkgevers van buitenlanders met een regularisatie-aanvraag (op basis van criterium 2.8 B) die voorwaardelijk goedgekeurd is door de Dienst Vreemdelingenzaken, hebben 3 maanden om een arbeidsvergunning en arbeidskaart B aan te vragen bij de gewestelijke migratiedienst van de plaats van tewerkstelling. Ook een andere werkgever dan degene waarmee de werknemer een contract getekend heeft bij het indienen van de regularisatie-aanvraag kan dit aanvragen. De termijn van drie maanden begint vanaf de verzendingsdatum van de aangetekende brief van de Dienst Vreemdelingenzaken met de voorwaardelijke regularisatie (zie bijlage 4). De gewestelijke migratiediensten kennen een arbeidskaart B toe zonder arbeidsmarktonderzoek voor deze voorwaardelijk geregulariseerde werknemers (K.B. van 7 oktober 2010). De gewestelijke ministers van werk hebben aangegeven dat ze de aanvragen voor een arbeidsvergunning en arbeidskaart B voor deze specifieke regularisatiecampagne relatief soepel zullen beantwoorden. Indien de werknemer verscheidene deeltijdse contracten heeft, moet elke werkgever het gewest verwittigen dat er meer dan één arbeidskaart aangevraagd wordt. De Brusselse en Waalse migratiedienst aanvaarden deeltijdse contracten van verschillende werkgevers, de Vlaamse migratiedienst niet. Bij de aanvraag voor de gewestelijke migratiediensten moet onder andere een modelcontract, een aanvraagformulier en een kopie van de brief met de voorwaardelijke machtiging tot verblijf van de Dienst Vreemdelingenzaken. Meer informatie over deze procedure en de vereiste documenten vindt u op de websites van de verschillende gewestelijke migratiediensten (zie bijlage 1). Voor advies en informatie in verband met het aanvragen van een arbeidsvergunning en arbeidskaart, contacteer de bevoegde gewestelijke dienst, Vlaams Minderhedenforum of uw sociaal secretariaat. Als het Gewest beslist geen arbeidsvergunning en arbeidskaart B toe te kennen, zal u geïnformeerd worden over die beslissing en de redenen ervoor. In dat geval raden we u sterk aan om beroep aan te tekenen tegen deze beslissing, via aangetekende brief, binnen de maand na de datum die wordt vermeld op de aangetekende brief. Dit beroep zal onderzocht worden door de Gewestelijke Minister van Werk. 2
Als het bevoegde Gewest de arbeidsvergunning toekent, dan zal ze u die bezorgen. De werknemer zal de arbeidskaart B kunnen ophalen bij de gemeente waar hij verblijft. De werknemer kan beginnen werken zodra de werkgever een arbeidsvergunning en de werknemer een arbeidskaart B ontvangen heeft. De werknemer zal op basis van de arbeidskaart B uitgenodigd worden in het gemeentehuis waar hij woont om een verblijfsvergunning voor een jaar te ontvangen. 2. Werknemers met een nog niet beantwoorde regularisatie-aanvraag die ingediend of aangevuld is tussen 15 september en 15 december 2009 Het betreft werknemers die een regularisatie-aanvraag ingediend of aangevuld hebben tussen 15 september en 15 december 2009, maar het ingediende arbeidscontract is niet langer geldig of opgezegd. Bovendien hebben deze personen mogelijks nog geen antwoord gekregen van de Dienst Vreemdelingenzaken en beschikken ze dus enkel over een bewijs van indiening van hun regularisatie-aanvraag. Als u meer zekerheid zou willen of de betrokken kandidaat-werknemer in aanmerking komt voor regularisatie via werk, kan u een kopie van zijn regularisatie-aanvraag bekijken of contact opnemen met de advocaat of de gespecialiseerde juridische of sociale dienst die de werknemer bijstaat. Meer informatie hierover kan u ook bekomen bij het Vlaams Minderheden Centrum (VMC) of bij de Coordination des Initiatives s Réfugiés et des Etrangers (CIRE). Enkel mensen die aan onderstaande voorwaarden voldoen kunnen geregulariseerd worden via werk: Een regularisatie- aanvraag ingediend of aangevuld hebben tussen 15 september en 15 december 2009. Ononderbroken in België verblijven sedert 31 maart 2007. Geïntegreerd zijn. Er wordt gekeken naar een geheel van elementen die niet noodzakelijk allemaal moeten vervuld zijn: schoolgaande kinderen, activiteiten in het verenigingsleven, één van de landstalen spreken, taal - of alfabetiseringscursussen gevolgd hebben, Eén (of verschillende deeltijdse) arbeidscontract(en) kunnen voorleggen van minstens één jaar en een minimumloon van minstens 1387,49 euro bruto per maand (voor meer uitleg zie Voorwaarden waaraan het contract moet voldoen ). Het is aangewezen dat de werknemer het nieuwe contract, met vermelding van het (eventuele) dossiernummer bij de Dienst Vreemdelingenzaken, zo snel mogelijk met een aangetekende brief verstuurt en faxt naar: Dienst Vreemdelingenzaken - Bureau Humanitaire Regularisaties Antwerpsesteenweg 59b 1000 Brussel Fax: 02/274.66.71. Hou ermee rekening dat het verschillende maanden kan duren vooraleer de Dienst Vreemdelingenzaken de regularisatie-aanvraag voorwaardelijk goedkeurt. Het standaardcontract voorziet de mogelijkheid om een uiterste begindatum voorop te stellen. Daardoor vervalt het contract als u tegen die datum nog geen beslissing hebt ontvangen. Hierdoor vermijdt u onredelijk lang te moeten wachten tot uw werknemer aan de slag kan. Als de Dienst Vreemdelingenzaken de regularisatie-aanvraag voorwaardelijk goedkeurt, heeft de werkgever drie maanden de tijd om een arbeidsvergunning en arbeidskaart B met een modelcontract aan te vragen bij de gewestelijke migratiedienst van de plaats van tewerkstelling (zie uitleg hoger 1.Werknemers met een voorwaardelijke goedkeuring van hun regularisatie-aanvraag). Voorwaarden waaraan het contract moet voldoen 1. Het (of verschillende deeltijdse) arbeidscontract(en) moet(en) minstens één jaar duren of van onbepaalde duur zijn. 2. Het (of verschillende deeltijdse) arbeidscontract(en) moet(en) samen een maandelijks loon garanderen dat minstens gelijk is aan het algemeen gewaarborgd minimumuurloon (1387,49 euro bruto per maand voor werknemers vanaf 21 jaar 1 ) en een uurloon volgens de geldende CAO s. 1 94% van dit bedrag voor 20-jarigen, 88% van dit bedrag voor 19-jarigen, 82% van dit bedrag voor 18-jarigen 3
Als werkgever moet u het contract volgens bovenstaande voorwaarden ondertekenen. De gewestelijke migratiedienst kan nagaan of het om een reëel haalbare tewerkstelling gaat (bijvoorbeeld of u geen te grote schulden hebt) en in welke mate u zich in regel gesteld hebt indien u in het verleden veroordeeld zou zijn (bijvoorbeeld voor zwartwerk). Voorbeeld: Een persoon x werkt 4 dagen per week (30 uur) als ploegbaas in de bouwsector. Het wettelijk minimum loon voor zijn werk is 15,239 /uur. Deze persoon verdient per maand 1828,68 of meer. Dit is meer dan 1387,49, het algemeen minimumloon. Het uurloon is het juiste loon voor zijn werk in zijn beroepssector. Dit contract kan dus aanvaard worden voor een regularisatie. Het contract moet opgesteld worden volgens een speciaal standaardmodel. Dit model kan terug gevonden worden op de websites van de gewestelijke migratiediensten. (zie bijlage 1). Het typecontract voorziet een aantal specifieke bepalingen voor werkgevers, maar die zijn minimaal gehouden. Voor meer uitleg zie bijlage 2. Mogelijk stelt u zich nog de volgende vragen: Hoe lang duurt deze procedure? De Dienst Vreemdelingenzaken heeft al verschillende duizenden beslissingen genomen in het kader van deze regularisatiecampagne. De Dienst Vreemdelingenzaken stelt alles in het werk opdat de aanvragen snel behandeld worden. Ga er van uit dat een beslissing minstens enkele maanden duurt. Het is onmogelijk vooraf te zeggen hoe lang dit duurt. De gewestelijke migratiediensten zullen de aanvragen vrij snel behandelen indien het op het eerste gezicht om een reëel haalbare tewerkstelling gaat en indien u de regels respecteert in verband met arbeidsrechten en sociale zekerheid en erop toeziet dat de tewerkstelling pas begint als u over de nodige vergunningen beschikt. Over het algemeen wordt binnen de vier weken een arbeidsvergunning afgeleverd. Welk risico loop ik als werkgever in deze hele procedure? U heeft dezelfde plichten als iedere andere werkgever. Als u de normale regels respecteert in verband met arbeidsrechten en sociale zekerheid, en er bovendien op toeziet dat de tewerkstelling pas begint als u over de nodige vergunningen beschikt, riskeert u niets. Bij verlenging van de arbeidskaart kan het Gewest controleren of alle lonen en RSZ-bijdragen stipt zijn betaald. Hou dus zeker alle bewijzen zorgvuldig bij. De verlenging van de arbeidsvergunning en de arbeidskaart is een taak van de werkgever. Als één van beiden niet tijdig vernieuwd wordt, kan de werknemer niet meer legaal werken. Vraag dus tijdig de verlenging aan. Kan ik mijn werknemer ontslaan? Dat kan opnieuw volgens de normale regels rond ontslag. Uw werknemer riskeert wel om de verblijfsvergunning te verliezen, als hij of zij zonder werk valt. Ontslag kan dus zware gevolgen hebben. Verwittig uw werknemer tijdig (minstens 3 maanden van tevoren) als u niet van plan bent om het contract na 1 jaar verder te zetten. Op die manier kan de werknemer nog op zoek naar een nieuwe werkgever voor zijn of haar verblijfsvergunning vervalt. Als u voor de werknemer opnieuw een arbeidskaart B na een jaar wil aanvragen, moet u dit ten laatste een maand voor het einde van de arbeidskaart B doen. Bij verlenging van de arbeidskaart kan het Gewest controleren of alle lonen en RSZ-bijdragen stipt zijn betaald. Hou dus zeker alle bewijzen zorgvuldig bij. De werknemer kan geen aanspraak maken op werkloosheidsvergoedingen en begeleiding door de VDAB/Actiris/FOREM. Werknemers met een arbeidskaart B kunnen bij technische werkloosheid problemen ondervinden om hun uitkering te bekomen. Hij of zij kan contact opnemen met een vakbond voor advies. 4
Referenties: Actuele info over de regularisatie: http://www.vmc.be/vreemdelingenrecht/wegwijs.aspx?id=81 19/07/2009: Instructie m.b.t. de toepassing van het oude artikel 9,3 en het artikel 9bis van de vreemdelingenwet 04/09/2009: Vademecum: Verduidelijkingen over de uitvoering van de instructie van 19 juli 2009 inzake de toepassing van het oude artikel 9, 3e lid, en artikel 9bis van de vreemdelingenwet (gereviseerde versie 21.09.2009) Algemene regelgeving ivm tewerkstelling buitenlandse werknemers: http://www.werk.belgie.be/moduletab.aspx?id=4888&idm=102 Voor meer informatie kan u ook contact opnemen met: Vlaams Minderhedenforum (Nederlands): www.vreemdelingenrecht.be Juridische helpdesk: 02/205.00.55 (maandagvoormiddag, woensdagnamiddag, vrijdagnamiddag) Association pour le Droits Des Etrangers (Frans): www.adde.be OR.C.A. (Nederlands): 02/274.14.31 / info@orcasite.be / www.orcasite.be CIRE (Frans): 02/629.77.07 / rdepasse@cire.irisnet.be / www.cire.be Gepubliceerd op 09/08/2010. 5
Bijlage 1 De procedures bij de gewestelijke migratiediensten en de modelcontracten 1.Procedures en vereiste documenten Meer informatie over de procedure en de vereiste documenten vindt u op volgende websites van de gewestelijke migratiediensten: In het Vlaams Gewest: http://www.werk.be/wg/werknemers_buitenlandse_nationaliteit/duurzame_lokale_verankering_- _Arbeidskaart_B/ In het Brussels Gewest: http://www.bruxelles.irisnet.be/fr/citoyens/home/travailler/travailler_comme_ressortissantetranger/per mis_de_travail/permis_b.shtml#regularisation In het Waals Gewest: http://emploi.wallonie.be/themes/permis_travail/menu.htm 2. Modelcontracten Het contract waarmee een arbeidsvergunning en arbeidskaart B aangevraagd wordt, moet opgesteld worden volgens een speciaal standaardmodel. Dit model kan terug gevonden worden op de websites van de gewestelijke migratiediensten: In het Vlaams Gewest: http://www.werk.be/wg/werknemers_buitenlandse_nationaliteit/documenten/2009_aanvraagformulier_ regularisatieaanvrager.doc In het Brussels Gewest: http://www.bruxelles.irisnet.be/cmsmedia/fr/contrat_de_travail_type_regularisation.pdf?uri=ff80818124 550fcf01245869f1a6009c In het Waals Gewest: http://emploi.wallonie.be/themes/permis_travail/docs2009/contrat%20rgularisation%20- %20102009.pdf Bijlage 2 Toelichting bij het modelcontract Artikel 5 van het modelcontract vermeldt dat de werkgever verantwoordelijk is voor de onkosten van de aanvraag van de arbeidsvergunning. Deze aanvraag is gratis in de drie gewesten. Artikel 6 van het modelcontract vermeldt dat de werkgever verantwoordelijk is voor de medische kosten van de werknemer. Dit artikel wordt pas van kracht wordt als het arbeidscontract effectief ingaat, d.w.z. nadat de arbeidsvergunning en de arbeidskaart B afgeleverd zijn. Zolang de werknemer niet geregulariseerd is, is hij zonder wettig verblijf. De medische kosten van buitenlanders zonder wettig verblijf worden terugbetaald door het OCMW ingeval van behoeftigheid (Koninklijk Besluit betreffende de dringende medische hulp van 12 december 1996). Het artikel 6 is een aansporing opdat de werkgever, net zoals bij elke tewerkstelling van een nieuwe werknemer, onmiddellijk een DIMONA aangifte doet. Op basis daarvan moet de werknemer zich onmiddellijk inschrijven bij een ziekenfonds. De werkgever hoeft dus niet zelf in te staan voor medische kosten. De ziekteverzekering van de werknemer zal in orde zijn vanaf de eerste dag van de tewerkstelling. Hij moet dus geen wachttijd doorlopen. Heel uitzonderlijk kan het gebeuren dat de geregulariseerde opnieuw moet ingeschreven worden bij de mutualiteit. Soms is er in deze situatie een wachttijd van zes maanden vooraleer de persoon opnieuw verzekerd is. Namelijk als de mutualiteit de kandidaat-geregulariseerde geschrapt heeft omdat hij de twee kalenderjaren voor de herinschrijving bij de mutualiteit geen bijdragen betaald heeft. In de praktijk komt deze situatie heel zelden voor. Als u zeker wil zijn, neemt u best contact op met het vroegere ziekenfonds van de werknemer. Meer info over de draagwijdte van artikel 6 van het modelcontract vindt u op de website van de Federale Overheidsdienst Werk: http://www.meta.fgov.be/defaultnews.aspx?id=25468. 6
Bijlage 3 Gewestelijke migratiediensten aan wie de arbeidsvergunning en arbeidskaart B gevraagd moeten worden 1. Vlaams Gewest Arbeidsbemiddelingsbureaus Provincie Vlaams-Brabant Koning Albert II-laan 35 bus 21 1030 Brussel Tel: 02 553 39 42 / Fax: 02 553 44 22 (elke E-mail: arbeidskaart@vlaanderen.be Arbeidsbemiddelingsbureaus Provincie Antwerpen Lange Kievitstraat 111-113 bus 22 2018 Antwerpen Tel: 03 224 95 05 / Fax: 03 224 95 00 (elke E-mail: arbeidskaart.antwerpen@vlaanderen.be Arbeidsbemiddelingsbureaus Provincie Limburg Koningin Astridlaan 50 bus 6 3500 Hasselt Tel: 011 74 27 00 / Fax: 011 74 27 09 (elke E-mail: arbeidskaart.hasselt@vlaanderen.be Arbeidsbemiddelingsbureaus Provincie Oost- Vlaanderen Nederkouter 28 9000 Gent Tel: 09 235 01 50/ Fax: 09 235 01 70 (elke E-mail: arbeidskaart.gent@vlaanderen.be 2. Brussels Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest Directie Werkgelegenheidsbeleid en Meerwaardeneconomie Vooruitgangstraat, 80, 1035 Brussel Tel: 02 204 13 99 (elke werkdag van 9u tot 12u) Fax: 02 204 15 28 e-mail:arbeid.eco@mbhg.irisnet.be 3. Waals Gewest Ministère de la Région wallonne Direction générale de l'économie et de l'emploi Place de la Wallonie, 1 5100 Namur Tél. : 081/33.37.00 (elke werkdag van 9u tot 12u) Fax. : 081/33.38.88 e-mail: permisdetravail@spw.wallonie.be 4. Duitstalige Gemeenschap: Ministerium der Deutschsprachigen Gemeinschaft Abteilung Ausbildung Beschäftigung und Europäische Programme Gospertstrasse, 1-5 4700 EUPEN Tel 087/59 64 84 Fax 087/56 95 60 e-mail: norbert.schommers@dgov.be, elfriede.lenz@dgov.be, angelika.mennicken@dgov.be http://www.dglive.be Arbeidsbemiddelingsbureaus Provincie West- Vlaanderen Baron Ruzettelaan 1 8310 Assebroek (Brugge) Tel: 050 55 93 30 / Fax: 050 55 93 39 (elke E-mail: arbeidskaart.brugge@vlaanderen.be 7
Bijlage 4 Voorwaardelijke beslissing 2.8.B-1 8