Dak isolatie al te veel offertes vallen tegen actie dakisolatie Ons onderzoek leert dat het niet eenvoudig is om een goede offerte te krijgen van een aannemer in dakisolatie. Test-Aankoop stelt u via een partner een correcte plaatsing voor met kwalitatieve materialen, tegen een redelijke prijs en met billijke algemene voorwaarden. www.testaankoop.be/actiedakisolatie Als u uw dak laat isoleren, is een correcte plaatsing cruciaal. Maar een goede offerte krijgen van een aannemer in dakisolatie is niet eenvoudig. Test-Aankoop lanceert in dat verband nu zelf een actie rond dakisolatie. onderzoek over belgië Wij selecteerden 11 woningen, verspreid over het land, met een schuin dak dat nog niet of niet voldoende was geïsoleerd. Concreet gingen de bewoners, onze onderzoekers, op zoek naar aannemers die dakisolatie plaatsen. Ze namen rechtstreeks contact met hen op of via websites die als tussenpersoon fungeren en u offertes van aannemers beloven. Foto: Werkspoor.be 59 aannemers Al bij al kwamen onze onderzoekers zo in contact met 59 aannemers, die op een na, allemaal ter plaatse kwamen. Wij bekeken de uitleg en de informatie die de aannemers ter plekke gaven, de technische gegevens uit hun offerte (voor zover ze die bezorgden), de voorwaarden inzake prijs, voorschotten, uitvoeringstermijn en garantie, alsook de informatie over de mogelijke financiële steun (premies, belastingvoordeel...). 46 Test-Aankoop 584 maart 14 www.testaankoop.be
Giorgia Caroli, Els Niclaes en Roger Vanparys D door uw dak te isoleren kunt u de verwarmingskosten voor de woning gemiddeld tot 30 % verminderen. Van een interessante ingreep gesproken. Bovendien steekt de overheid financieel een handje toe. Zo worden er premies toegekend, zowel bij zelfplaatsing als bij plaatsing door een vakman. In het laatste geval zijn de premies in Vlaanderen dubbel zo hoog. Als een vakman uw dak isoleert, kunt u bovendien 30 % belastingvoordeel genieten. Door uw dak te isoleren kunt u de verwarmingskosten gemiddeld tot 30 % verminderen Als u een vakman inschakelt, wat mag u dan verwachten? Zullen die aannemers u een correct voorstel overmaken met een redelijke prijs en billijke voorwaarden? Om te weten wat aannemers in dakisolatie zoal in petto hebben, legden onze onderzoekers contacten met 59 firma's. Aandringen op reactie Wanneer onze onderzoekers de aannemers rechtstreeks contacteerden, moesten ze gemiddeld toch twee keer bellen om hen tot een bezoek te bewegen. Websites die offertes vanwege diverse > 1 op de 5 aannemers geeft geen offerte kalender > gemiddeld is het 11 dagen wachten op een offerte > slechts 3 op de 10 offertes vermelden het bestaan van premies en belastingvoordeel > gemiddeld genomen zou er 2 maanden liggen tussen de ondertekening van de offerte en de start van de werken > zowat 1 op de 2 offertes geeft alleen een richtprijs informatie TECHNISCHE EXPERTISE > bijna 3 op de 10 technische oplossingen zijn niet goed (genoeg) PRIJS > 1 op de 5 aannemers vraagt een voorschot van 70 % en meer alvorens de werken zijn afgerond JURIDISCH ASPECT > bij 6 op de 10 offertes bent u niet zeker van een goede garantie www.testaankoop.be maart 14 584 Test-Aankoop 47
onderzoek BIJ AANNEMERS IN DAKISOLATIE PRIJS BESCHRIJVING TESTRESULTATEN Provincie (plaats) Aannemer Per m² Renueva 107 minerale wol + polyisocyanuraat (PIR) 48 C A B 50 A D C De Witte 88 polyisocyanuraat (PIR) 5 C A D 0 A B C Antwerpen TS Isolatie 52 polyisocyanuraat (PIR) 5 B A D 0 C D C INPEKS 36 polyisocyanuraat (PIR) B A E 0 n. n. n. Artebo n. n. n. D D n. n. n. n. n. Isole Toit 74 polyisocyanuraat (PIR) B A B 90 A C C jomeb 98 cellulosevlokken 25 B A B 70 C D C Brussel (Jette) Delleuse & Fils 77 polyisocyanuraat (PIR) 22 B A B 90 E E C Wire-Lines 49 minerale wol 8 C B D 80 E E D Limbourg et Fleury n. ceullosevlokken n. B A n. 70 n. n. n. R & P n. minerale wol n. E D n. 70 n. n. n. SF & Partners 111 polyisocyanuraat (PIR) 16 C C D 50 A C C Brussel (St.-Gillis) RPF BATI 23 minerale wol 3 C C D 0 E D D M S Entreprise 62 geëxtrudeerd polystyreen (XPS) 23 D D D 70 A D D Boomer 59 cellulosevlokken 34 D B A 30 E E C Limburg Zolderse Dakcentrale 29 glaswol 13 C C D 0 E E D Godfried Meus 55 polyisocyanuraat (PIR) + minerale wol 5 D C A 0 n. n. n. Smekens n. n. n. C C n. 35 n. n. n. VDS 244 minerale wol in sarkingdak 2 B B A 30 A D C Durieux 154 minerale wol in sarkingdak 6 C A A 30 E E C Oost-Vlaanderen R & B dakwerken 29 minerale wol 1 A C C 50 A B C All-Divack 1 cellulosevlokken 4 A A C 30 E E C Energentis 34 polyurethaan (PUR) 3 C A D 25 n. n. n. Isolatie Verhoeven 43 minerale wol 16 B A B 0 A D B Appelmans Ace Bouw 157 minerale wol in sarkingdak 12 D A A 30 E E C Vlaams-Brabant Adams bvba 50 houtwolvlokken 8 C A C 0 A E C De Swaef Constructie 32 minerale wol 9 C B C 60 A E C Appelmans Ace Bouw 121 minerale wol langs binnen 12 D A C 30 E E D M.D. Productions n. n. n. D B n. 70 n. n. n. Duinenwacht 37 minerale wol 6 B A A 0 E D B De Schutter 67 polyurethaan (PUR) 7 E B B 30 A B B ISOROOF 39 minerale wol 0 C B D 0 A B C Van de Velde 38 minerale wol 9 B A B 50 A D C Isol Invest 44 minerale wol 3 B A D 13 C D C West-Vlaanderen Lampiris-Isol 43 minerale wol 6 B B B 30 E E C Ecocoon 29 inspuiten polyurethaanschuim 0 C A C 30 E E C ISO Protect 37 minerale wol 0 B A B 30 n. n. n. Vannes 47 minerale wol 5 D B D 0 A D D Brudak 39 minerale wol 8 C B D 33 C E D Dakwerken Verhelst n. n. n. D C n. n. n. n. n. Isolatiemateriaal voorgesteld door de aannemer Dagen tot offerte Bezoek van de aannemer: uitleg en informatie Globale beoordeling door de onderzoeker Beoordeling door de technisch expert Voorschot = x % van de prijs (mondeling gegeven en/of in offerte) Is de prijs definitief? Globale beoordeling door de juridisch expert EINDBEOORDELING 48 Test-Aankoop 584 maart 14 www.testaankoop.be
aannemers beloven, geven dan weer niet altijd thuis, zo blijkt. Het is ook niet omdat u op meer sites inschrijft, dat u meer reacties krijgt. Meerdere websites die als tussenpersoon fungeren, blijken soms met dezelfde aannemers te werken. Van de 59 aannemers die werden gecontacteerd, kwamen er 58 op bezoek. In het andere geval moest de onderzoeker zelf naar de aannemer met de maten van de zolder op zak. De helft van de aannemers brengt een eerste bezoek binnen 7 dagen. Bij de andere helft kan dit 2 tot 6 weken duren. 2 op de 3 aannemers komen tijdens het bezoek professioneel en overtuigend op de onderzoeker over. Maar de uitleg en informatie die ze dan geven, bleek bij onze latere analyse ondermaats te zijn in 3 op de 10 gevallen. 1 op de 5 maakt geen offerte op Gemiddeld was het na het bezoek 11 dagen wachten op een offerte. In een extreem geval kwam de offerte pas na bijna 7 weken (Renueva in Antwerpen). Opvallend is dat de 5 firma's die op een offerteaanvraag via een doorgeefsite reageren, dat sneller doen: 4 stellen al meteen bij hun bezoek ter plaatse een offerte op, de vijfde firma bezorgde die 3 dagen later. Van alle aannemers gaven er uiteindelijk 48 een offerte. 1 op de 5 aannemers laat dit dus na. Een kwestie van weken? 4 aannemers konden de werken, naar eigen zeggen, al 3 weken na de ondertekening van de offerte starten. In het andere uiterste was het 6 maanden geduld oefenen. Gemiddeld genomen zou er 2 maanden over gaan. Dit is uiteraard enkel een belofte. Hoeveel dagen de plaatsing zelf in beslag neemt, hangt mede af van de oppervlakte, Provincie (plaats) De resultaten voor Wallonië vindt u in onze Franstalige uitgave. Prijs per m² Voor een gelijke thermische prestatie (R = 4,5). Zonder rekening te houden met de afwerking. Dagen tot offerte Te rekenen vanaf het bezoek. Bezoek van de aannemer: uitleg en informatie Welke informatie geeft de aannemer ter plaatse, www.testaankoop.be hoe leest u de tabel? bv. over de materialen, zijn werkwijze, de financiële steun enz.? Globale beoordeling door de onderzoeker Zijn indruk over het bezoek ter plaatse. Beoordeling door de technisch expert Van de info uit de offerte. Isolatiemateriaal: hoeveel centimeter Polyurethaan (PUR)/ Polyisocyanuraat (PIR) Geëxtrudeerd polystyreen (XPS) de structuur en de staat van het dak (moet het dak worden vernieuwd?, is er een onderdak aanwezig? moet een bestaande afwerking worden verwijderd? enz.). Voor de woning in Limburg zou de plaatsing amper 2 dagen duren. In de provincies Luik en Waals-Brabant zou de klus het meeste tijd tot 3 weken in beslag nemen. De situatie ter plekke kan daar echter voor veel tussenzitten. Elke woning of elk dak is immers anders. Sommige aannemers raden in specifieke gevallen terecht aan om het dak van de woning niet langs de binnenkant te isoleren, maar langs buiten, met een zgn. sarkingdak. Hierbij komen de isolatieplaten boven op de kepers of spanten (en komt de isolatie dus niet tussen de kepers). Dan moeten wel alle dakpannen worden verwijderd en komt het dak hoger. Zo'n sarkingdak maakt soms een snellere plaatsing mogelijk (in één offerte 6 dagen tegenover dagen Globale beoordeling door de juridisch expert Van onder meer het voorschot, de prijs, de garantie en andere aspecten. Bij sommige aannemers vormen de offertes geen echt contract omdat ze geen handtekening van de klant vragen. Daarom geven wij geen score voor dit criterium (maar n.). Eindbeoordeling De technische beoordeling en de beoordeling van het voorschot zijn voor ons cruciaal. De eindbeoordeling kan hooguit redelijk zijn als een van beide criteria niet goed is. voor een R-waarde = 4,5? Linnen Katoen Hennep Glaswol/Rotswol Cellulose Kurk Geëxpandeerd polystyreen (EPS) Houtvezel Zeer goed Goed Redelijk Zwak Slecht n. niet van toepassing 13 17 24 voor een klassieke plaatsing), maar doet de factuur oplopen. Gebrek aan technische kennis Alle materialen die voorkomen in de offertes (minerale wol, polyurethaan enz.), zijn in principe oké. Bij de technische evaluatie is het cruciaal dat het hele dak wordt geïsoleerd en dat er een onderdak in goede staat aanwezig is, of dat de aannemer anders op zijn minst een oplossing voorstelt. Het onderdak zorgt ervoor dat het vocht dat via de dakpannen binnendringt, naar de dakgoot wordt afgevoerd en houdt de isolatie droog. 9 aannemers krijgen een negatieve score omdat ze "vergeten" een voorzetwand mee te isoleren en/of het onderdak "over het hoofd zien". Ook belangrijk is dat de isolatie aan alle voorwaarden voldoet om recht te geven op de premie en het belastingvoordeel. Op Wire-Lines na (die amper 8 cm minerale wol voorstelt), komen alle gecontacteerde aannemers met een correcte minimale isolatiedikte en R-waarde (R staat voor de warmteweerstand) op de proppen. Vaak sporen ze de enquêteurs zelfs aan om forser te isoleren, wat wij toejuichen. De isolatie moet worden afgewerkt met een dampscherm of -rem zodat ze niet door vocht wordt aangetast. Alle aannemers uit de enquête maken hier melding van, op Energentis na. Een aannemer vond het beter onderdak noch dampscherm aan te brengen "zodat het water langs beide kanten door zou kunnen"! Voor een goed begrip: een damprem en een dampscherm zijn beide luchtdicht, maar de damprem laat nog enigszins damp door terwijl een maart 14 584 Test-Aankoop 49
HOEVEEl KOST UW DAKISOLATIE U UITEINDELIJK? Voorbeeld voor een dak van 70 m² en isolatie met een R-waarde van minstens 4,5 Vlaanderen Wallonië Brussel Totale kosten om het dak te isoleren 2 150 2 150 2 150 Premie via het gewest 560 910 1 050 Belastingvoordeel 680 680 680 Totaal door uzelf te betalen 910 560 4 Energiebesparing (in euro per jaar) 0 0 0 Terugverdientijd (in jaar) 4,5 3 2 hoe leest u de tabel? Premie via het gewest Soms worden er extra voorwaarden opgelegd, bv. een minimale hoogte van de zolder in Brussel. In Brussel en Wallonië hangen de premies mee van het inkomen af. Brussel keert 10 extra per m² uit bij gebruik van natuurlijke isolatiematerialen (bv. cellulose, hennep ). Belastingvoordeel Dit bedraagt 30 % van de factuur met een maximum van 3 040 (eigenlijk nog te verhogen met de gemeentelijke opcentiemen). De kosten voor onderdak, isolatie en lattenwerk komen in aanmerking, niet de binnen afwerking of dakramen. dampscherm totaal niets doorlaat. Tot slot zijn koudebruggen uit den boze, omdat die onder meer problemen met condens kunnen veroorzaken. Een mogelijke oplossing hiervoor is een tweede laag isolatie tussen extra lattenwerk aanbrengen dwars over de eerste laag isolatie en over de kepers tussen dewelke de eerste laag isolatie zit. Onze technische expert beoordeelde alle technische informatie uit de offertes. Hij vond ze in 3 op de 10 gevallen ondermaats. Sterk uiteenlopende prijzen Ondanks het feit dat alle enquêteurs eenzelfde thermische prestatie voor de gewenste isolatie vooropstelden (een R-waarde van 4,5), kan de prijs voor de materialen en de plaatsing zelf zoals de aannemer die mondeling en/of in hun offerte opgaven, zeer sterk uiteenlopen. Voor elke woning varieert de prijs minstens van enkel tot dubbel. In een geval schommelt de prijs zelfs tussen 23 en 111 per m²; dat is een verhouding van bijna 1 tot 5. Er is een besparing mogelijk als de isolatie in de zoldervloer wordt aangebracht in plaats van het schuine dak. Dat kan als het om een niet-bewoonbare zolder gaat. Sommige aannemers formuleren daadwerkelijk voorstellen in die richting. Meer INFO Met onze interactieve module "Energie besparen in de woning" komt u te weten welke ingrepen voorrang verdienen om uw woning energiezuiniger te maken. www.testaankoop.be/auditenergie Meer technische uitleg over dakisolatie leest u in ons dossier over "Zelf uw dak isoleren": www.testaankoop.be/dakisolatie Info over financiële steun Zowat de helft van de aannemers snijdt spontaan het thema van de subsidies en/of het belastingvoordeel aan. Amper 3 op de 10 kleven daar ook concrete bedragen en cijfers op. Opvallend is dat de vertegenwoordigers van websites die als tussenpersoon fungeren, allen goed scoren op dit vlak. Natuurlijk moet de informatie juist zijn. Zo liet een aannemer weten dat "je alleen belastingen kan aftrekken als je een lening sluit voor de dakisolatie". Dat klopt niet. Billijke overeenkomst? In meer dan de helft van de gevallen is de opgegeven prijs niet definitief. 3 op de 4 aannemers vragen bij hun bezoek of op de offerte een voorschot, of behouden zich toch die mogelijkheid voor. Van hen vraagt bijna een derde dat u 70 % en meer betaalt nog vóór de werken zijn afgerond. Dat is te veel. Als klant hebt u dan nog maar weinig verweer als de werken achteraf niet naar behoren blijken te zijn uitgevoerd. We lieten de algemene voorwaarden ook analyseren door een juridisch expert van ons team van Budget & Recht. U leest er meer over in B&R 233. We geven hier mee dat u vaak met onevenwichtige voorwaarden te maken krijgt. Zo geven heel wat aannemers geen leveringstermijn op, zodat u eigenlijk niet weet wanneer (en of) ze zullen komen. En bij 2 op de 3 aannemers bent u niet zeker van een goede garantie. Tegenvallend totaalplaatje De meeste aannemers geven bij hun bezoek veel informatie en uitleg over de dakisolatie, de materialen en hun werkwijze. Maar bij de technische beoordeling vallen 3 op de 10 aannemers door de mand. Al te weinig aannemers geven voldoende info over de financiële steun. Omgekeerd vragen nogal wat aannemers een groot deel van de factuur te betalen nog vóór de werken zijn afgerond. En de voorwaarden zijn doorgaans niet billijk te noemen. Al bij al kunnen slechts 3 op de 59 aannemers ons met hun uitleg en offerte bekoren. Wanneer u met een aannemer in dakisolatie scheep wilt gaan, informeert u zich maar beter goed op voorhand. Vraag ook steeds referenties. Test-Aankoop is overigens van plan om met de sector samen te zitten om een modelovereenkomst met billijke voorwaarden op te stellen. Raadgevingen Een goede offerte bemachtigen van een aannemer is geen sinecure. We helpen u op weg met enkele tips. > Vraag minstens 3 offertes om te kunnen vergelijken. U kunt het best minstens 5 aannemers aanspreken om zeker 3 offertes binnen te krijgen. > Het dak en het onderdak moeten in goede staat zijn alvorens u isolatie laat plaatsen. Zorg dat de aannemer zich hierover uitspreekt en duidelijk aangeeft welke extra werken en kosten ermee gepaard gaan. > Vraag naar de eventuele kosten voor bv. een afwerking met gipskartonplaten. > Vraag de aannemer uitleg over de premies en/of het belastingvoordeel. Laat alles concreet uitrekenen. > Controleer of de voorgestelde isolatie voldoet om recht te geven op premies en belastingvoordeel. > Betaal niet meer dan 15 % voorschot. > Laat vóór u tekent, een uitvoeringstermijn in de overeenkomst opnemen. 50 Test-Aankoop 584 maart 14 www.testaankoop.be