EUCHARISTIEVIERINGEN SINT-PAULUSKERK zondag 10u30 Hoogmis WIJKKAPEL Londenstraat 44 zaterdag 18u00 - zondag 10u00 - weekdagen 18u00 PAROCHIESECRETARIAAT Sint-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen 03/231.33.21 maandag, dinsdag en donderdag van 10u00 tot 12u00 PASTOOR Paul SCHEELEN dagelijks bereikbaar tussen 09u00 en 10u00 op tel. 03/233.81.24 (St.Joris) dinsdag en donderdag van 10u15 tot 12u15 St-Paulusstraat 22 Antwerpen pastoor@sint-paulusparochie.be KERKFABRIEK ST.-PAULUS voorzitter Walter Vrinssen tel. 03/231.31.48 of 0477/500190 kerkfabrieksintpaulus@skynet.be ONTHAAL - pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart: Pastoor Paul Scheelen 03/233.81.24 - public relations, kerkgebouw en crypte: Walter Vrinssen 0477/500190 - concerten en evenementen: Leo Van achter 0473/978336 leo.vanachter@skynet.be - toerisme en rondleiding Sint-Paulusvrienden: Robert Vanherp 0495/570292 Walter Geluyckens 0494/448253 - Kerktoezichter Piet De Smet 0471025027 Inhoudsopgave EUCHARISTIEVIERINGEN september 2 ZONDAG 11 SEPTEMBER 2 FEEST VAN DE HEILIG KRUISVERHEFFING. ZONDAG 18 SEPTEMBER DAG DER ZEELIEDEN 2 LIEF EN LEED IN ONZE GEMEENSCHAP 3 PROCESSIE MET SCHELDEWIJDING 4 NOCTURNE OP 25 NOVEMBER 5 DE VIEZE VOETEN VAN CARAVAGGIO 6 INSPIREREND DISCOURS BIJ DE LOODSEN 12 HEBT U AL IETS INGEVULD OP HET EERSTE WEEKEND VAN OKTOBER? 13 OPEN MONUMENTENDAG 2011 14 PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER 16
EUCHARISTIEVIERINGEN zo 04 10u30 Orgelmis voorgegaan door Z.E.H. Michel Van Bostraeten zo 11 10u30 Koormis voorgegaan door Z.E.H. pastoor Paul Scheelen zo 18 10u30 Koormis voorgegaan door Z.E.H. pastoor Paul Scheelen zo 25 10u30 Koormis voorgegaan door Z.E.H. Louis Soetewey Zondag 11 september feest van de heilig Kruisverheffing. De eucharistieviering van 10u30 wordt voorgegaan door Z.E.H. pastoor Paul Scheelen. Uitvoering van de Missa in Honorem Sanctae Godelivae van E. D Hont. Verder ook nog werken van W.A.Mozart, J.S. Bach, F.J. Kraft en C. Simper. Dirigent Joost D Hont. Aan het orgel Nicolas De Troyer, titularis. Gelegenheid tot verering van de reliek van de H. Doorn. Herdenkingsviering voor Lucien Dorny en Willy D Eer. Zondag 18 september Dag der zeelieden Om 10u.30 plechtige eucharistieviering voorgegaan door E.H. Jos Van Hoof, havenaalmoezenier van de Marine in concelebratie met Z.E.H. pastoor Paul Scheelen en E.H. Willy Schuermans erehoofdaalmoezenier van de Marine. Muzikale omlijsting door het koor Acantus o.l.v. Godfried Van de Vijvere. Aan het orgel Hera Wyckers. Uitvoering van de Missa Paschalis van Sebastiaan van Steenberge.
LIEF EN LEED IN ONZE GEMEENSCHAP GEDOOPT werden door het Sacrament van het Doopsel opgenomen in onze christelijke geloofsgemeenschap 06 augustus Céleste Wouters 06 augustus Marie Lemense 14 augustus Amber Van De Calseyde 21 augustus Kiano en Kenzo Pottelsberghe hartelijk proficiat aan de dopelingen en de familie. ENGAGEMENTSVIERING 26 augustus Augustijn Verwerft en Adriana Verschuren oprechte gelukwensen. OVERLEDEN 12 juli Raymond Chapelle 21 juli Willy D Eer 13 augustus Anna Olthof mogen zij voor eeuwig thuis zijn in de hemelse vreugde en vrede van de Heer.
PROCESSIE MET SCHELDEWIJDING P R O G R A M M A 10u30 Plechtige Eucharistieviering voorgegaan door Z.E.H. pastoor Paul Scheelen, wordt opgeluisterd met de uitvoering van de Missa Brevis KV275 van Wolfgang Amadeus Mozart door koor, orkest en soli. 11u45 Start processie Vertrek uit de kerk langs de Nosestraat - Korte Doornikstraat - Zirkstraat - Hofstraat - Wisselstraat - Grote Markt - Suikerrui Steenplein. Rustaltaar Zegening en Scheldewijding Terugweg via Suikerrui - Oude Koornmarkt - Tempelstraat - Handschoenmarkt (zegening aan de Kathedraal) - Suikerrui - Grote Markt - Kaasrui Korte en Lange Koepoort-straat - Zwartzustersstraat - Veemarkt - Nosestraat. 13u00 korte slotplechtigheid in de Sint-Pauluskerk. Het processiecomité zoekt voor 2 oktober a.s. nog mensen die zich geroepen voelen om het Mariabeeld mee te dragen in processie.
DE VIEZE VOETEN VAN CARAVAGGIO Het is precies het eerste wat kinderen opvalt bij dat grote schilderij van de Madonna van de Rozenkrans : de vuile voeten. Zij bekijken het werk zoals vroeger de biddende gelovige, geknield op de bidbank van de afsluiting. De vieze voeten van de armen, getekend door zwaar werk, gaven richting aan hun vertrouwvol gebed. Caravaggio had zijn opleiding gekregen in Milaan waar Carlo Borromeo de conciliebesluiten van Trente (1545-1563) stevig doorvoerde. Terug naar de realiteit van het evangelie met uitzuivering en theologische fundering zonder fantasieën. Toen Caravaggio vijf jaar werd (1576) brak in Milaan de builenpest uit die een totale anarchie ontketende in die stad met tienduizenden doden, ratelende karren met stapels lijken dag en nacht. Carlo Borromeo mobiliseerde alle priesters en monniken om lijken te verzorgen, begrafenissen fatsoenlijk te doen verlopen. Opende het eerste grote pesthuis voor 288 daklozen en behoeftigen Lazzaretto en trok zelf, blootvoets en in boetekleed, door de stad om zijn betrokkenheid met de lijdenden te manifesteren. Ook in de familie van Caravaggio richtte de pest een ware slachting aan. Hij verloor alle mannelijke familieleden.
De vernieuwende stimulans van Trente had de aandacht van de kerk terug gevestigd op de armen. Voeten stonden symbool voor de onaanzienlijken. Religieuze broederschappen voorzagen arme pelgrims die naar Rome kwamen van kleding en voedsel en wasten hun voeten. Want als de voeten het laagste en nederigste deel van het menselijke lichaam vormen, dan vormen de behoeftigen en onaanzienlijken het laagste deel van de kerk en hebben zij de zwaarste lasten te dragen in de wereld. Zij krijgen alle slagen, schokken en stoten te verduren ( ) Behoeftigen worden vernederd; niettemin heeft God hun grote eer aangedaan door te willen dat de grootste helden dezer wereld hen zouden dienen, hen liefdevol zouden behandelen en versterken met dienstbaarheid en aards voedsel (Theoloog Niccolo Lorini del Monte (1617) Toen Caravaggio Christus en heiligen met blote voeten schilderde, sloot hij aan bij de pauperistische vleugel van de katholieke kerk. In bijna alle schilderijen maakte hij duidelijk dat armen een prioriteit waren voor de volgelingen van Christus. Maar het viel niet steeds in goede aarde. In 1602 schilderde Caravaggio Mattheüs en de engel voor de Contarellikapel in Rome. In fel contrast met Michelangelo, zijn naamgenoot, die evangelisten neerzet op gebeeldhouwde marmeren tronen, schilderde Caravaggio Mattheüs als een suffe, verwarde pummel die zijn onsmakelijke zwerversvoeten agressief de ruimte van de toeschouwer insteekt. De engel bij hem verbeeldt de goddelijke liefde voor haveloze wezens als Mattheüs. Totaal verbijsterd ontdekt de oude leerling hoe hoopvol en jeugdig Gods bevrijdende boodschap oplicht.
Volgens Caravaggio zagen Christus en de leerlingen er meer uit als armoezaaiers dan als kardinalen. Deze afbeelding van de heilige werd afgewezen als grof en onbetamelijk. De kardinaal bedankte er voor om tijdens zijn maaltijd steeds opnieuw geconfronteerd te worden met de vuile voeten van Mattheüs naar hem gericht. De kerkelijke hiërarchie nam rond de jaren 1604 meer en meer afstand van de verdieping die het concilie van Trente had meegebracht. De christelijke kunst moest, zo vond zelfs de paus, niet langer de armoede verheerlijken. Integendeel ze moest de armoezaaiers respect, angst, gehoorzaamheid en ontzag bijbrengen. Madonna met de Rozenkrans Nog een nieuwere en realistischere schilderstijl ontwikkelt Caravaggio in dit werk, dat waarschijnlijk in Napels besteld werd voor de Dominicanenkerk door de koopman Radulovic uit Ragusa. Alhoewel de Dominicanen de artistieke waarde ervan erkenden, werd het toch afgewezen alweer omwille van de blote, vieze voeten. De kunsthandelaars Vinck en Finson verwierven dit werk en brachten het naar Aix-en- Provence en vervolgens naar Antwerpen. Als drijvende kracht van een groep kunstenaars kocht Rubens van de erven Finson en Vinck dit werk voor de Antwerpse Dominicanen. De kennismaking met dit doek en de diepe invloed van Caravaggio op Rubens zal de Vlaamse en Hollandse schilderkunst sterk beïnvloeden.
De Madonna van Loreto Over Caravaggio is veel geschreven. Zijn hoogmoed, zijn overgevoeligheid voor zijn status, zijn agressiviteit, zijn vechtlust, zijn seksueel leven. Maar je kan ook zijn diepe mystieke inslag niet ontkennen. Pelgrims zijn naar Loreto gekomen. Hun opgelapte kleren zijn besmeurd. De ruwe, kapotgelopen voeten kan je bijna ruiken. Maar ze worden beloond voor deze zware pelgrimage. De maagd verschijnt aan hen beiden in de deuropening van het Huizeke van Loreto. Met zwart haar, weelderig vormen en een mollige Bambino op de armen staat Maria als een Romeinse schone aan haar straatdeur. Hier wordt de droom van elke eenvoudige pelgrim waar. Aan het einde van je tocht, wacht een visioen. Met een merkwaardige danspas neigt Maria zich naar de armen. Jezus zegent hen beiden. Voor Caravaggio was de hoogste devotie de verering van de pijnlijke voeten. Ermete Cavalletti, die dit schilderij besteld had, was lid van de broederschap van de Santissima Trinità dei Pellegrini. Als rijke man had hij in navolging van Christus de voeten van de pelgrims gewassen. Deze keer was de familie, in nagedachtenis van hun vader die ondertussen overleden was, erg opgetogen met het vertolkte armoede ideaal.
Maria houdt toezicht op de verdeling van de rozenkrans. In de zestiende eeuw werd de cultus van de rozenkrans zeer populair. Meer dan ooit probeerde de kerk de massa te bereiken. De legende dat Maria aan Dominicus deze kralenketting had bezorgd werd snel verspreid en verbeeld, niet in het minst door de Dominicanen en de Dominicaner paus Pius V. Merkwaardig wordt ook hier weer een prominente plaats gegeven aan een stuwende groep gelovigen die zich verdringen om de rozenkrans te ontvangen. Maria houdt toezicht. Anders dan in het werk van Loreto kijkt het kind Jezus ons aan. Niet zegenend maar vragend, bevragend: Zal de kerk de opdracht waar maken die zijn Moeder geeft om present te zijn bij de armsten?
Voor het eerst in de kunstgeschiedenis richtten de gelovigen zich niet tot Jezus of Maria maar tot Dominicus als symbool voor de kerk. Een hoogst onverwachte wending in de beeldvorming van de gelovigen. De contrareformatorische kerk plaatst zich tussen Christus en de gelovigen. Extra ecclesia nula salus, buiten de kerk is er geen heil te verwachten een interpretatie die Caravaggio nooit bedoeld heeft. Al snel zou deze beeldvorming vele kunstenaars inspireren. Onbewust werd daardoor ook de opvatting van mensen over de rol van de kerk sterk beïnvloed. Wij hebben moeten wachten op het aggiornamento van het Tweede Vaticaans Concilie eer dit denken werd gecorrigeerd. Pastoor paul scheelen
INSPIREREND DISCOURS BIJ DE LOODSEN Ons eerste INSPIREREND DISCOURS met Jürgen Mettepenningen was een succes. Met 73 geboeide luisteraars mochten we toch wel van een inspirerende avond genieten. Jürgen heeft de situatie van onze Kerk op een geanimeerde manier duidelijk proberen te maken. Uiteraard heeft ook hij niet dé oplossing, waarop een aantal aanwezigen eigenlijk een beetje gehoopt hadden. We kregen wel stof genoeg mee om het debat verder te zetten. Wij deden een rondvraag bij de aanwezigen welke dag het best zou passen om op regelmatige basis een Inspirerend Discours te organiseren. Hieruit bleek dat de eerste dinsdag van de maand voor de meesten de voorkeur kreeg. Wij zijn dan ook blij dat wij u nu al ons tweede INSPIREREND DISCOURS bij de LOODSEN mogen aankondigen. Op dinsdag 4 oktober 2011, 20.00u. komt filosoof, politicoloog en gastdocent filosofie & sociale economie aan de Artesis Hogeschool Antwerpen, Bleri Lleshi, een inspirerend discours houden over Identiteit en interculturaliteit. Bleri Lleshi is ook documentairemaker. Momenteel werkt hij bij Alba vzw als begeleider van uitgestoten jongeren. Zijn onderzoek is gericht op verscheidene thema s, zoals identiteit, interculturaliteit, sociale ongelijkheid. Tijdens deze avond zal hij ook uitleg geven bij de documentaire die getoond zal worden: Bxi, stad zonder eigenaar De Loodsen, St-Jacobsmarkt 43, 2000 Antwerpen. Deelname 5 Euro
Hebt u al iets ingevuld op het eerste weekend van oktober? Als het iets is dat nog uitgesteld of eventueel vervroegd kan worden, des te beter want dan kunt u dat weekend een bestemming geven waar u achteraf nog vaak kunt aan terug denken.. Waarover gaat het dan? Op 7-9 oktober zullen drie koppels samen met Hugo Dierick in Hoboken een weekend van Encounter Vlaanderen animeren voor gehuwden (samenwonenden voor het leven) Zij zullen vanuit hun eigen leven iets vertellen hoe zij al een aantal jaren proberen om nog altijd samen iets nieuws te beleven in hun relatie. Wie kan daar iets aan hebben? Al wie ooit of onlangs ervoor gekozen heeft om echt samen door het leven te gaan. Encounter bestaat binnenkort 40 jaar en blijft mensen aanspreken die er in lukken om de slijtage uit hun huwelijk te houden. Dit herfstweekend zou aan uw leven weleens meer kunnen veranderen dan een weekendje Barcelona of Venetië. Wil je daar meer over vernemen : zie onze website www.zininrelatie.be of telefoneer naar 03.2316134 (liefst s morgens voor 10 u of s avonds rond 19 u ) Er eens tussen uit met u twee een weekend vrij om samen iets te beleven Om dan s zondags thuis te komen niet veranderd maar anders benieuwd hoe anders je naar elkaar kunt kijken.. Goed om te weten: Het hele weekend verloopt binnen de intimiteit van het koppel, er zijn dus geen groepsgesprekken. Zo wordt de privacy van elke deelnemer ten volle gerespecteerd. Hugo Dierick hugo.dierick1@telenet.be
Open monumentendag 2011 Het thema voor dit jaar: CONFLICTEN In de pandgang van de Sint-Pauluskerk hangen vier schilderijen die de zeeslag van Lepanto in beeld brengen. De vier taferelen zijn het werk van Jan Peeters en werden geschilderd 100 jaar na de zeeslag in 1671. De slag bij Lepanto op 7 oktober 1571 was één van de grootste zeeslagen uit de geschiedenis. Hij vond plaats in de buurt van Lepanto, dit is de naam van de vroegere Griekse havenstad Navpaktos, gelegen aan de Golf van Korinthe. De troepen van sultan Selim II waren in 1570 Cyprus binnengevallen en zetten nu koers naar Europa. De Venetianen vormden een alliantie met Paus Pius V en Filips II van Spanje; De geallieerde vloot vertrok onder de leiding van Don Juan van Oostenrijk, halfbroer van Filips II. De Turken werden geleid door opperbevelhebber Ali Pacha. Het werd een hevige strijd, waarbij de Turken verslagen werden. Het was een grote overwinning. We schrijven 7 oktober 1571. Tijdens deze zeeslag bad de dominicaner Paus Pius V onophoudelijk de rozenkrans. Hij schreef dan ook deze overwinning toe aan Onze- Lieve-Vrouw. Deze Paus zal heilig verklaard worden in 1712. Hij was
een nederig man, de zoon van een herder. Toen hij Paus werd liet hij in het Vaticaan een kloostercel bouwen en behield onder zijn pauselijk gewaad, de Dominicaanse pij. Zijn Dominicaans habijt zal trouwens vanaf zijn ambtsperiode de pauskleding worden tot op vandaag. Na deze overwinning werd in Sint-Paulus, de broederschap van de Heilige Rozenkrans gesticht. De broederschap bestaat nu nog. Op hun feestdag gaat nog steeds de processie uit met Scheldewijding. Het is nog de enige Mariale processie die in Antwerpen plaats heeft. De oktobermaand is voor de kerk de rozenkransmaand. De bezoeker laten we kennis maken met de vier grote schilderijen van deze zeeslag. Schilderijen die een beeld geven van deze belangrijke overwinning voor Europa. Onze gidsen zullen de bezoekers graag het verhaal in al zijn aspecten vertellen. Ook de 15 mysteries van de rozenkrans, een reeks schilderijen van o.a. Rubens, Van Dyck en Jordaens zijn op deze ontdekkingstocht in de kerk te bewonderen en refereren naar de ontstane devotie na de zeeslag. Slag bij Lepanto, Paolo Veronese, ca. 1572, Gallerie dell'accademia, Venetië, wga.hu Het conflict tussen Islamieten en Christenen zoveel jaar geleden is vandaag spijtig genoeg nog actueel en toch is er zoveel dat ons bindt. Walter Geluyckens Sint-Paulus media
PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER SEPTEMBER za 03 13u00 Huwelijk Kris Vrancken en Sarah Van Leuvenhaege zo 04 10u30 Orgelmis di 06 17u30 Vergadering St. Vincentiusconferentie zo 11 10u30 Heilig Kruisverheffing Koormis Herdenkingsviering Lucien Dorny en Willy D Eer ma 12 20u00 Laatste werkvergadering van het processiecomité za 17 11u00 Huwelijk Emmanuel Lenaerts en Desirée Kupers 14u00 Huwelijk Alexander Brzezicha en Elen Miskaryan zo 18 10u30 Dag der zeelieden Koormis za 24 14u00 Huwelijk Bart Nelissen en Carolien Leysen zo 25 10u30 Orgelmis do 29 10u00 Opzet beeld van O.L.Vrouw van de H. Rozenkrans OKTOBER za 01 11u00 Briefing processie zo 02 10u30 Orkestmis nadien processie met Scheldewijding di 04 17u00 Vergadering St.Vincentiusconferentie (pastorie) do 06 19u30 Bezoek kerk door Duitse reisorganisatoren vr 07 19u00 Jaarlijks vriendenmaal voor beide kapellen zo 09 10u30 Sluiting octaaf van de rozenkrans Koormis zo 16 10u30 Orgelmis Nadien Inleiding tot de orgelkunst door Herman Wouters en Nicolas De Troyer ma 20 18u00 Parochieraad in de Sint-Pauluscrypte za 22 11u30 Huwelijk Siegfried Smeyers en Goedele Sannen zo 23 10u30 Orgelmis Herdenkingsviering Anna Olthof do 27 09u00 Algemene repetitie voor concert van 28/10 vr 28 20u00 REQUIEM van W.A.Mozart zo 30 10u30 Orgelmis Verantwoordelijk uitgever: P. Scheelen, St.-Paulusstraat 22, Antwerpen JPh.32 Foto s: Piet De Smet, Paul Scheelen, Ray Sirjacobs