Ziekteprotocol kinderopvang Juni 2015 Protocol ter ondersteuning van handelswijze bij ziektegevallen in de kinderopvang
ZIEKTEPROTOCOL KINDEROPVANG Algemeen Het ziekteprotocol is opgesteld conform de Wet Bestrijding Infectieziekten en Ziekteoorzaken, waarin beschreven staat hoe te handelen in geval van ziekte van kinderen. Het protocol is van toepassing voor alle vormen van kinderopvang aangesloten bij de Stichting Welzijn Winterswijk (SWW BV). Onder kinderopvang wordt verstaan: kinderopvang, gastouderopvang (0-13 jaar), peuteropvang en buitenschoolse opvang. Te weten kindercentrum de Springplank, kinderdagverblijf Jodokus/Bubbels, bso de Boemerang, bso de Vuurtoren, Sport- en Spelbso Kicken, bso Bargerbengels, bso de Schakel, Cultuur BSO&ZO en de locaties peuteropvang: de Speeldoos, het Klaverblad, de Klaproos, Pippeloentje, Peuterhuis en Emmakröskes. Alle pedagogisch medewerkers en gastouders zijn op de hoogte van de inhoud van dit protocol en handelen er ook naar. In opdracht van de directeur-bestuurder zorgt de leidinggevende kinderopvang ervoor dat het protocol op alle vestigingen aanwezig is. De website www.infectieziekten.nl wordt geraadpleegd en zo nodig wordt informatie over ziekte aan ouders gecommuniceerd. Dit protocol is ontwikkeld door de kwaliteitsmedewerker in samenwerking met de leidinggevende kinderopvang, pedagogisch medewerkers en de oudercommissie. Ouders ontvangen bij plaatsing van hun kind een exemplaar van dit protocol. OMGAAN MET ZIEKE KINDEREN Inleiding Binnen de kinderopvang geldt in algemeenheid dat zieke kinderen het kindercentrum niet kunnen bezoeken. Enerzijds omdat men niet de juiste zorg en aandacht kan geven en omdat het in een aantal gevallen i.v.m. infectiegevaar, overdracht of besmettingsgevaar niet verantwoord is dat een kind een kindercentrum bezoekt. Anderzijds omdat we mogen veronderstellen dat kinderen wanneer ze ziek zijn of zich ziek voelen, zich thuis of bij naaste familie het beste op hun gemak voelen. Wanneer is een kind ziek? De kinderopvang is niet berekend op de opvang van zieke kinderen. Ziekte is echter een nogal rekbaar begrip. De beslissing of een kind al dan niet op de groep kan blijven wordt in principe genomen door de pedagogisch medewerkers. Bij twijfel wordt overlegd met de leidinggevende. Het belang van het zieke kind staat hierbij voorop, maar er wordt ook rekening gehouden met het belang van de andere kinderen en de pedagogisch medewerkers zelf. Als een kind een zieke indruk maakt wordt er door de pedagogisch medewerker op de volgende symptomen gelet: speelt het kind zoals we van hem of haar gewend zijn praat het kind zoals we van hem of haar gewend zijn voelt het warm aan huilt het vaker of langer dan anders 2
heeft het regelmatig natte luiers gaat het regelmatig naar de wc wil het steeds liggen of slaapt het meer dan anders klaagt het kind over pijn Het wil nog niet zeggen dat al deze symptomen veroorzaakt worden door ziekte. Naar aanleiding van het gericht observeren van het kind en het vaststellen van feitelijke gegevens beslist de pedagogisch medewerker, in overleg met haar of zijn collega, of het kind op de groep kan blijven, of ouders gebeld moeten worden, of dat misschien zelfs direct een arts gewaarschuwd moet worden. Wanneer wordt er een huisarts ingeschakeld? In principe is bij ziekte van een kind de ouder degene die de huisarts inschakelt. Alleen als er acuut gevaar dreigt, schakelt men vanuit het kindercentrum direct een arts in. Voorbeelden van dergelijke gevallen zijn: -een kind dat het plotseling benauwd krijgt; -een kind dat bewusteloos raakt of niet meer op aanspreken reageert; -een kind met plotselinge hoge koorts; -een kind dat plotseling ernstig ziek lijkt; -ongevallen Richtlijnen bij zieke kinderen Wanneer moet een ziek kind worden opgehaald of mag het niet komen? als het kind te ziek is om aan het dagprogramma deel te nemen. Koorts is hierin een belangrijke graadmeter. Hierbij is een lichaamstemperatuur van 38,5 C en hoger bepalend. als de verzorging te intensief is voor de pedagogisch medewerkers als het de gezondheid van de andere kinderen beïnvloedt Hoe handelen de pedagogisch medewerkers? 1. De symptomen, temperatuur, datum en tijdstip worden genoteerd op een registratieformulier. 2. De pedagogisch medewerkers overleggen met elkaar en eventueel wordt de leidinggevende kinderopvang geraadpleegd. 3. De website infectieziekten over de symptomen/het ziektebeeld wordt geraadpleegd. 4. De ouders worden door een van de pedagogisch medewerkers telefonisch op de hoogte gebracht en gevraagd het zieke kind op te komen halen. De ouders zelf beslissen of eventueel de huisarts wordt ingeschakeld. 5. Als er acuut gevaar dreigt schakelt het kindercentrum direct een arts in. In zo n geval wordt ook de leidinggevende kinderopvang op de hoogte gebracht. Een van de pedagogisch medewerkers ontfermt zich zoveel mogelijk over het zieke kind tot het wordt opgehaald. De kindercentra hanteren de richtlijnen en adviezen van de GGD. Daar waar twijfel is zal in overleg met de GGD door de leidinggevende kinderopvang een besluit genomen worden. 3
Als er binnen het kindercentrum sprake is van een infectieziekte worden de ouders op de hoogte gebracht en geïnformeerd middels een infoposter op de groep. Bij een meer dan normaal aantal gevallen van infectieziekten, meldt de pedagogisch medewerker dit bij de leidinggevende kinderopvang. Deze is wettelijk verplicht de infectieziekte en het aantal gevallen, zonder naamsvermelding, te melden bij de GGD (Wet Bestrijding Infectieziekten). Wettelijk verplichte melding van infectieziekten (Artikel 26 van de Wet publieke gezondheid) In het geval van het optreden van een infectieziekte dienen er maatregelen te worden getroffen om te voorkomen dat de infectieziekte zich verder verspreidt. Hoe eerder hierbij maatregelen worden genomen, des te kleiner is het eventuele gevolg. Meld binnen een werkdag het optreden van een ongewoon aantal van de hieronder genoemde aandoeningen van vermoedelijk infectieuze aard, zowel bij kinderen als personeel op basis van artikel 26 van de Wet publieke gezondheid, bij de plaatselijke GGD: - Acute maag- en darmaandoeningen; - Geelzucht; - Huidaandoeningen; - Andere ernstige aandoeningen van vermoedelijk infectieuze aard. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hersenvliesontsteking of meerdere gevallen van longontsteking in korte tijd. NB. Het is ondoenlijk om alle ziekteverschijnselen uitputtend te beschrijven. In alle gevallen beslist de leiding van het kindercentrum of een kind dat ziek is wel of niet kan blijven of komen. Wanneer een ouder twijfelt of het kind gebracht kan worden neemt hij/zij tijdig telefonisch contact op met de pedagogisch medewerker van de groep. Na overleg beslist de pedagogisch medewerker of het kind de groep kan bezoeken. Als een kind door ziekte het kindercentrum niet kan bezoeken, dan meldt de ouder dit op het kindercentrum. Dit geschiedt telefonisch in ieder geval voor 9.00 uur s ochtends op de dag van opvang. Mocht een ouder het niet eens zijn met een beslissing dan kan hij/zij contact opnemen met de leidinggevende kinderopvang. Dit kan zowel schriftelijk als mondeling. Eventueel kan men ook contact opnemen met de directeur-bestuurder. Wanneer mogen kinderen in ieder geval niet komen In een aantal gevallen is het uitgesloten dat kinderen naar het kindercentrum komen. Dit in verband met het besmettingsgevaar en de ernst van de aandoening: - ernstige of bloederige diarree - geelzucht (wanneer een kind dit heeft opgelopen tijdens een vakantie) - tuberculose - buiktyfus - difterie - polio 4
Daarnaast is het door allerlei omstandigheden mogelijk dat de pedagogisch medewerkers toch besluiten kinderen met bepaalde infectieziekten te weren. Dit gebeurt in overleg met de leidinggevende kinderopvang. Hierbij wordt gehandeld volgens de richtlijnen van de GGD. Wanneer mogen kinderen onder voorbehoud komen? In een aantal gevallen mogen kinderen alleen het kindercentrum bezoeken als er bepaalde maatregelen zijn getroffen. - Als een kind hoofdluis heeft moet dit behandeld worden volgens de richtlijnen van het LSH (Landelijk Steunpunt Hoofdluis). - Wanneer een kind krentenbaard heeft moeten de blaasjes worden afgedekt. Als dit niet mogelijk is mag het kind de groep weer bezoeken als de blaasjes zijn ingedroogd, of wanneer de aandoening behandeld wordt met antibiotica, 24 uur na het starten met antibiotica. Voorzorgsmaatregelen Kleine kinderen hebben nog weinig weerstand tegen infectieziekten. Daardoor zijn ze veel vaker ziek dan volwassenen. Het is een natuurlijk gegeven dat kinderen een aantal infecties moeten doormaken om hun weerstand op te bouwen. Het is daarom niet zinvol (en bovendien ook onmogelijk) om alle contact met ziekteverwekkende micro-organismen te vermijden. Weerstand tegen infectieziekten kan ook opgebouwd worden door vaccinatie. Op het kindercentrum wordt bijgehouden welke vaccinaties kinderen hebben gehad. Zo kan in het geval van uitbraak van een infectieziekte, zoals kinkhoest of rode hond, direct gekeken worden welke kinderen alsnog met spoed gevaccineerd dienen te worden. Dit wordt vervolgens gemeld aan de ouders. Voor infectieziekten geldt een meldplicht bij de GGD. In het kader van de algemene hygiëne in de kinderopvang, worden er allerlei voorzorgsmaatregelen in acht genomen. Op deze manier wordt er naar gestreefd verspreiding van infectieziekten zoveel mogelijk tegen te gaan. Er is te allen tijde tenminste een (pedagogisch) medewerker op het kindercentrum aanwezig die beschikt over een geldig EHBO-diploma met aantekening verbandleer en reanimatie. Geneesmiddelengebruik kinderen Het komt voor dat kinderen in het kader van herstellen van ziekte geneesmiddelen gebruiken. Ook in andere gevallen komt het regelmatig voor dat ouders vragen of er geneesmiddelen toegediend kunnen worden aan hun kind op het kindercentrum. Om de gezondheid van de kinderen te waarborgen is het van belang dat de geneesmiddelen op een juiste wijze verstrekt worden en medisch handelen op een verantwoorde wijze plaatsvindt Alleen wanneer ouders de Akkoordverklaring gebruik geneesmiddelen/ zelfzorgmiddelen hebben ingevuld en ondertekend mogen pedagogisch medewerkers geneesmiddelen toedienen aan het kind op het kindercentrum. 5
In alle gevallen van geneesmiddelentoediening door pedagogisch medewerkers gebeurt dit onder verantwoordelijkheid van de ouders. De pedagogisch medewerkers zijn niet bevoegd injecties toe te dienen of andere medische handelingen uit te voeren waarvoor zij niet zijn opgeleid. Bij twijfel kan de pedagogisch medewerker beslissen het geneesmiddel niet toe te dienen. Als u twijfelt of een geneesmiddel kan worden toegediend op het kindercentrum, neem dan contact op met de pedagogisch medewerkers. Gegevens kinderen Op het inschrijvingsformulier staan de kindgegevens vermeld, onder andere de bereikbaarheid van ouders/verzorgers en noodadressen. De kindgegevens worden bewaard op een vaste plek. Wij verzoeken u wijzigingen direct door te geven. Wanneer u (tijdelijk) niet op het vaste werkof woonadres bereikbaar bent, dient u uw bereikbaarheid voor die dag door te geven aan de pedagogisch medewerkers. Dit wordt genoteerd in het logboek. In eerste instantie trachten we in situaties waarin deskundige medische hulp ingeroepen dient te worden, dit in overleg met de ouders/verzorgers te doen. Hetzij met de eigen huisarts of indien nodig met de dichtstbijzijnde huisarts. Mochten ouders/verzorgers niet bereikbaar zijn, dat zal contact gezocht worden met de opgegeven noodadressen. Bij acute situaties wordt natuurlijk direct gebeld met 1-1-2 of de Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis. Ziekteprotocol pedagogisch medewerkers In het algemeen gelden voor pedagogisch medewerkers dezelfde richtlijnen in geval van ziekte als beschreven in het ziekteprotocol voor kinderen. 6