Beleid Ziekte gob Versie: 006 Definitief Datum: 23/12/2011

Transcriptie

1 Beleid Ziekte gob Versie: 006 Definitief Datum: 23/12/2011

2 Inhoud Inleiding... 3 Wanneer is een kind ziek?... 4 Wat te doen als een kind ziek is?... 5 Aandachtspunten:... 5 Handelingen bij een ziek kind... 6 Handelingen die moeten plaatsvinden... 6 Waarom worden de handelingen uitgevoerd... 6 Wat is er nodig om de handelingen uit te voeren... 6 Hoe worden de handelingen uitgevoerd... 6 Medicijnverstrekking... 6 Aandachtspunten:... 7 Wet BIG... 7 Epi-pen... 7 Wering van zieke kinderen (en gastouder)... 9 Hoe worden ouders/verzorgers geïnformeerd over ziektes bij de gastouder Ongevallen Vaststelling ongeval Preventieve maatregelen Bijlagen Wet publieke gezondheid Adressenoverzicht Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 2 van 14

3 Inleiding De mogelijkheid bestaat dat kinderen bij de gastouder voor het eerst in aanraking komen met infectieziekten. Wanneer een kind ziek is of wordt bij de gastouder vindt er overleg plaats met de ouders/verzorgers, waarbij vastgesteld moet worden hoe te handelen. Ondanks het feit dat bij ziekten, zieke kinderen, de inschatting van vraag en gastouders per situatie verschilt, is het verstandig om daarvoor richtlijnen te ontwikkelen. Het beleid Ziekte is zo n richtlijn. Het gaat om het bieden van handvatten aan de gastouder wat betreft het omgaan met zieke kinderen. Binnen de gastouderopvang is overleg tussen de gastouder en vraagouder van groot belang als het gaat om het opvangen van zieke kinderen. De gastouder zal de afweging maken, gezien zijn of haar persoonlijke situatie, gezin/andere gastkinderen en of deze extra zorg/aandacht geboden kan worden. Infectiegevaar, overdracht en besmettingsgevaar moeten daarin meegenomen worden. Ook mag men niet uit het oog verliezen dat kinderen wanneer ze ziek zijn of zich ziek voelen, zich waarschijnlijk thuis het best op hun gemak voelen. Er ontstaat een situatie waarin er als een kind ziek is of ziek wordt bij de gastouder, in overleg met ouders/verzorgers, vastgesteld moet worden hoe te handelen. Voor een beschrijving van de infectieziekten en wat in zo n geval te doen dient tevens de GGD-wijzer geraadpleegd te worden De GGD-wijzer kan op de volgende wijze worden geraadpleegd: Via het internet-adres kan aan de linkerzijde van de pagina een keuze gemaakt worden Informatie voor via de balk die verschijnt, dient gekozen te worden voor kindercentra en BSO. Op de pagina die verschijnt, kan aan de rechterzijde een keuze gemaakt worden aan de hand van de benodigde informatie. Binnen de opvang geldt de regel dat zieke kinderen de opvang niet kunnen bezoeken. Enerzijds omdat men daar niet (voldoende) voor toegerust is en omdat het in een aantal gevallen i.v.m. infectiegevaar, overdracht of besmettingsgevaar is uitgesloten dat een kind de gastouder bezoekt. Anderzijds omdat we mogen veronderstellen dat kinderen wanneer ze ziek zijn of zich ziek voelen, zich waarschijnlijk thuis het beste op hun gemak voelen. Het is in het belang van de uitvoering van Wet publieke gezondheid dat de gastouder weet welke kinderen meedoen aan het Rijksvaccinatieprogramma. Hieruit kan aan de hand van de leeftijd worden opgemaakt in welke fase van vaccinatie de kinderen zich bevinden. Alle gastouders zijn verplicht kennis te nemen van de beleidsplannen en protocollen zoals die binnen zijn vastgelegd. Zij zijn zich bewust van hun verantwoording ten opzichte van de gastkinderen. Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 3 van 14

4 Wanneer is een kind ziek? Een ziek kind betekent dat zowel ouders/ verzorgers en/of gastouders zorgen hebben over de gezondheidstoestand van een kind. Het geeft namelijk bij gastouder en ouders/ verzorgers een extra zorg en belasting. Zeker wanneer ouders/ verzorgers door omstandigheden niet in staat zijn op dat moment voor het kind te zorgen, omdat (één van de) beide ouders/verzorgers werken of studeren, of een combinatie van beide. Bij het beoordelen van een situatie spelen de volgende overwegingen: - de gezondheid en het welbevinden van het kind - de gezondheid en het welbevinden van andere (opvang) kinderen - de belangen van de gastouder Wanneer we binnen dit kader een situatie moeten inschatten en beoordelen is het soms heel lastig beslissingen te nemen op basis van belangenafweging. Het is tenslotte normaal dat een kind, zoals volwassenen, ook een dag niet lekker in zijn vel kan en mag zitten en ander gedrag vertoont dan we gewend zijn. Grenzen over wat ziek en wat niet-ziek is, zijn niet altijd even gemakkelijk en duidelijk te trekken. Onder een ziek kind verstaan we een kind dat één of meerdere van de volgende symptomen vertoond: - een kind dat boven de 38 o C koorts heeft - een kind dat huilerig, hangerig en duidelijk niet fit is - een kind dat niet wil eten en drinken - een kind dat alle aandacht vraagt en dit ten koste gaat van de eventuele andere kinderen - een kind dat heel veel verzorging vraagt Het is natuurlijk niet zo dat elk kind dat (tijdelijk) één van deze symptomen vertoond ziek is. Dit wordt ook aan de beoordeling van de gastouder overgelaten. Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 4 van 14

5 Wat te doen als een kind ziek is? Wanneer een kind ziek is, maakt de vraagouder in overleg met de gastouder afspraken over het wel of niet brengen van het kind. Ouders/verzorgers zullen zelf moeten bepalen wat ziek zijn is en wanneer zij het verantwoord vinden dat een kind gebracht kan worden. De gastouder kan zelf de afweging maken, gezien haar persoonlijke situatie, gezin/andere gastkinderen of hij/zij deze extra zorg/aandacht kan bieden. Belangrijk is het om met de vraagouder duidelijke afspraken te maken over het toedienen van medicijnen en het eventueel geven van pijnstillers. Als een kind dat ziek is gebracht wordt, moet door de gastouder goed in de gaten gehouden worden hoe een eventuele ziekte zich binnen een aantal uren ontwikkelt. Een graadmeter is het temperaturen, maar ook het gedrag van het kind, lichamelijke kenmerken, hygiëne en andere signalen. Dit protocol is geschreven als een handelingsplan voor de gastouder, wat men kunt doen wanneer een kind ziek is of wordt bij de gastouder. Indien een kind ziek is, noteert de gastouder dat in het schriftje van het kind of een apart daarvoor aangelegd schrift. Belangrijk is wanneer u voor het eerst de symptomen of het ziektebeeld constateert, datum en tijd te noteren. Vaak wordt een kind pas ziek wanneer een kind reeds bij de gastouder is. Het is van belang ouders/verzorgers daarvan op de hoogte te stellen. Probeer het kind, indien dit de situatie toelaat, zoveel mogelijk apart te houden van de andere kinderen, ook in het belang van het kind zelf en de andere kinderen. Wanneer men contact opneemt met de ouders/verzorgers is het van belang dat feitelijk wordt geconstateerd dat het kind ziek is. Het gaat om het delen van opvoedingsverantwoordelijkheid. Op grond van het contact zullen de ouders/verzorgers het kind al dan niet ophalen. In een aantal gevallen dient men de ouders/verzorgers te vragen het kind op te halen. Het is van belang te realiseren dat ouders/verzorgers niet altijd in staat zijn om direct het kind op te halen. Probeer hierover onderling afspraken te maken. Ouders/verzorgers zijn immers eindverantwoordelijk voor het kind. Indien ouders/verzorgers niet bereikbaar zijn op de door hen genoemde plaatsen, kan men ervan uitgaan dat het door ouders/verzorgers opgegeven waarschuwingsadres het aanspreekpunt wordt. Aandachtspunten: Houd het kind in de gaten; let op de ontwikkeling van de ziekte binnen een aantal uur. Graadmeter hiervoor is het temperaturen, gedrag van het kind, lichamelijke kenmerken, hygiëne en andere signalen. Onderhoudt eventueel contact met de ouders/verzorgers. Indien een kind ziek is, noteert de gastouder dat in een overdrachtschrift of een apart daarvoor aangelegd schrift. Schrijf op wanneer je voor het eerst de symptomen of het ziektebeeld constateert, samen met de datum en tijd. Probeer het kind, indien dat mogelijk is, zoveel mogelijk apart te houden van andere kinderen, ook in het belang van dat kind zelf. Indien een ziekte zich dusdanig ontwikkelt dat je het zelf niet meer aankunt of in het geval dat deskundige hulp nodig is, schakel dan direct een huisarts in (eventueel in overleg met de ouders/verzorgers) Ondertussen kunnen we het volgende doen bij het zieke kind: Gerust stellen; Veiligheid bieden; Temperatuur in de gaten houden; Extra zorg geven (bijvoorbeeld extra drinken); Observeren (hoe het ziektebeeld zich ontwikkelt en of het kind echt ziek is). Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 5 van 14

6 Handelingen bij een ziek kind Handelingen die moeten plaatsvinden Natuurlijk moet men eerst weten of een kind echt ziek is. Door temperatuurmetingen en observatie kun je een feitelijke constatering maken. Hierdoor kun je dus bepalen of een kind ziek is. De gastouder neemt contact op met de ouders/ verzorgers en geeft door wat er met het kind aan de hand is: Symptomen Gedrag van het kind Ernst van de ziekte Indien van toepassing; aantal graden koorts Waarom worden de handelingen uitgevoerd De eerder genoemde handelingen worden uitgevoerd om een zo duidelijk mogelijk beeld te krijgen van het kind, zodat er voorzorgsmaatregelen genomen kunnen worden. Wanneer het gaat om een infectieziekte of een besmettelijke ziekte kun je andere ouders/ verzorgers hiervan op de hoogte stellen (zie: Hoe worden ouders/verzorgers geïnformeerd over heersende ziektes bij de gastouder). Wat is er nodig om de handelingen uit te voeren Om te kunnen meten hoeveel koorts een kind heeft, gebruik je een thermometer. Let op de hygiëne bij en na gebruik. Wanneer een kind ziek is, moet je de ouders/verzorgers op de hoogte kunnen stellen. Daarvoor heb je gegevens van het kind nodig. De belangrijkste gegevens die je nodig hebt zijn: - Telefoonnummers van ouders/verzorgers; - Telefoonnummer van de werkgever van de ouders/verzorgers; - Noodadres. Zorg ervoor dat je tijd maakt voor het kind en dat je in alle rust deze handelingen kunt uitvoeren. Hoe worden de handelingen uitgevoerd Probeer een zo rustig en schoon mogelijke omgeving te creëren voor het kind. Wanneer een kind ziek is, heeft het behoefte aan rust. Ook kun je in alle rust de ouders/verzorgers bellen en hen informeren over de toestand van het kind. Schakel, indien mogelijk, iemand in om te ondersteunen bij de zorgtaken. Leg zoveel mogelijk aan kinderen vanaf 1,5 à 2 jaar uit welke handelingen je gaat uitvoeren: - koorts meten - ouders/verzorgers bellen - etcetera Medicijnverstrekking Er worden bij de gastouder geen koortsverlagende medicijnen gegeven op eigen initiatief. Het is wel mogelijk om, bijvoorbeeld ter overbrugging van de tijd tussen het melden aan de ouder en het ophalen van een ziek kind, in overleg én met toestemming van de ouder een koortsverlagend middel te geven. Dit kan alleen indien dit door de ouder eerder is verstrekt aan de gastouder en wanneer het formulier toediening medicatie ingevuld is. Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 6 van 14

7 KIJK ALTIJD EVEN IN HET KINDDOSSIER OF HET NIET ALLERGISCH IS VOOR EEN BEPAALD MIDDEL! HET KINDDOSSIER KAN WORDEN GERAADPLEEGD VIA DE BEMIDDELINGSMEDEWERKERS Wanneer een kind in verband met een ziekte medicijnen toegediend moet krijgen dan gebeurt dat alleen met toestemming van de ouders/verzorgers. De ouders/verzorgers vullen, ook bij geneesmiddelen die niet op recept zijn verkregen, altijd een formulier toediening medicatie in. Dit formulier is terug te vinden in het kinddossier en de gastouders ontvangen een kopie. Aandachtspunten: Medicijnen moeten in de originele verpakking zitten (inclusief een bijsluiter), waarop staat hoeveel, wanneer en op welke wijze deze toegediend moeten worden Let op de houdbaarheidsdatum Bij onduidelijkheden hierover kan de gastouder contact opnemen met de ouder, huisarts of apotheek Bewaar medicijnen buiten bereik van kinderen Wanneer een medicijn in de koelkast bewaard wordt, dan dient dit in een afgesloten doos te zitten Laat ouders/verzorgers nieuwe medicijnen altijd eerst zelf toedienen (de eerste keer dat het gebruikt wordt) Wanneer een medicijn tweemaal daags gegeven moet worden kan dit voor en na de opvang van het kind, en dus niet tijdens de opvang. Wet BIG Uitleg: wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg; regelt onder meer de wettelijke eisen voor opleidingen in de gezondheidszorg, de bevoegdheden van beroepsbeoefenaars en een herziening van het medisch tuchtrecht. Er worden door de gastouders geen voorbehouden handelingen volgens de wet BIG verricht (bijvoorbeeld het geven van injecties). Als dit in het kader van het ziektebeeld van levensbelang is, dan gelden de volgende voorwaarden: - De ouders/verzorgers moeten vooraf schriftelijke toestemming hebben gegeven; - Er moet vooraf duidelijke instructie plaatsgevonden hebben, bij voorkeur door de behandelend arts; - Het gebeurt altijd in overleg met de bemiddelingsmedewerker - Degene die de handeling verricht moet zichzelf hiertoe in staat achten. In noodsituaties, en zeker ook wanneer levensbedreigende situaties ontstaan, wordt er los van elke wet door iedereen naar beste weten en kunnen gehandeld. Epi-pen Bij het gebruik van een epi-pen of een soortgelijk middel in geval van shock dienen afwijkende richtlijnen gevolgd te worden. Wanneer er een kind is die hiervan gebruik moet maken, wordt hiervoor een apart protocol gebruikt. Dit kan opgevraagd worden bij de afdeling Kwaliteit & Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 7 van 14

8 Veiligheid op het Centraal Kantoor van. Verder gelden dezelfde regels als bij de toediening van medicatie. Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 8 van 14

9 Wering van zieke kinderen (en gastouder) Het doormaken van een aantal veel voorkomende infectieziekten behoort tot de normale ontwikkeling van een kind. Deze ziekten zijn over het algemeen eenvoudig van mens op mens overdraagbaar. Op plaatsen waar veel kinderen samen komen is er daarom een grote kans op verspreiding van dergelijke veel voorkomende ziekten. Maar ook een aantal meer zeldzame en ernstige infectieziekten kunnen via onze opvang verspreid worden. Kinderen niet toelaten -in het vervolg wering genoemd- is volgens de GGD niet altijd effectief. volgt het advies van de GGD. Als er bij de gastouder een kind een ernstige infectieziekte heeft, of er zijn meerdere kinderen die een infectieziekte hebben opgelopen, wordt dit kenbaar gemaakt bij het secretariaat van het Centraal Kantoor van onze stichting en bij de GGD. Artikel 7 van de Infectieziektewet bepaalt dat verplicht de GGD op de hoogte moet stellen van het optreden van een ongewoon aantal zieken met diarree, geelzucht, huidaandoeningen of andere ernstige aandoeningen van vermoedelijk infectieuze aard, zowel bij de kinderen als bij het personeel. Dit gebeurt aanvankelijk anoniem. De GGD heeft hiervoor de volgende richtlijnen (zie ook GGD-wijzer): Diarree Aandoening Geelzucht Schurft Huiduitslag (vlekjes) Overige ernstige aandoeningen bij vermoedelijke infectieuze aard (denk aan meerdere gevallen van longontsteking of hersenvliesontsteking in korte tijd) Het te volgen beleid Melden indien meer dan eenderde deel van de groep binnen één week klachten heeft Eén geval melden Melden bij drie gevallen in dezelfde groep Melden bij twee of meer gevallen binnen twee weken in dezelfde groep Melden In het geval dat de GGD vraagt naar de concrete namen van de zieke kinderen, moet er altijd eerst toestemming van de ouders/verzorgers zijn (in het kader van privacy), of zullen ouders/verzorgers zelf contact met de GGD opnemen. Voor een beschrijving van de meest voorkomende infectieziekten dient de GGD-wijzer geraadpleegd te worden. Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 9 van 14

10 Hoe worden ouders/verzorgers geïnformeerd over ziektes bij de gastouder Zodra bekend wordt dat er een bepaalde (infectie-)ziekte bij een kind geconstateerd is, worden de ouders/verzorgers van de andere kinderen door de betreffende gastouder geïnformeerd De gastouder kan altijd voor overleg bellen met het gastouderbureau, indien nodig zal men informatie inwinnen bij de GGD De administratie van het gastouderbureau belt naar de GGD voor informatie over deze ziekte en vraagt om een informatiebrief De GGD maakt een voorlichtingsbrief voor de ouders/verzorgers en deze wordt gefaxt naar het Centraal Kantoor Er wordt uitsluitend gewerkt met informatiebrieven van de GGD De administratie zorgt er voor dat de informatiebrieven worden verspreid naar de betreffende gastouder en alle gekoppelde vraag-ouders/verzorgers De informatiebrief van de GGD wordt bij de gastouder opgehangen met de vermelding dat deze ziekte heerst Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 10 van 14

11 Ongevallen Vaststelling ongeval Ongelukken zijn vaak gebonden aan een bepaalde ontwikkelingsfase van het kind. Dit wetende is het wellicht mogelijk preventieve maatregelen te nemen. In het onderstaande overzicht wordt aangegeven welke ongelukken het meeste voorkomen per leeftijdscategorie 0 1 jaar Vallen van commode/bed/tafel/uit wipstoel Verslikken bij het verkennen van objecten met de mond 1 2 jaar Omvallen, vallen uit kinderstoel Zich verbranden aan hete vloeistoffen en voorwerpen Snijden, prikken Inslikken gevaarlijke stoffen/pillen Te water geraken 2 3 jaar Val uit raam Val van trap Struikelen/botsen/stoten Snijden Te water geraken Inslikken In neus stoppen Gevaarlijke stoffen 3 4 jaar Vallen/botsen/snijden Te water geraken Branden aan vuur Bekneld raken 4 5 jaar Vallen Bekneld raken Snijden aan glas en scherpe voorwerpen Bekneld raken tussen deuren en dergelijke 5 9 jaar Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 11 van 14

12 Vallen met sport en spel Vallen en bekneld raken met de fiets Snijden en prikken aan gereedschap Verbrandingen van vuur (vuurtje stoken) Verkeersongevallen Vallen komt in iedere leeftijdscategorie voor. De gevolgen van een val kunnen variëren van een flinke bult, schaafwond, tand door de lip en bloedneus, tot een diepe wond, of een ernstige kneuzing/breuk. In het voorjaar en zomer bestaat de kans dat kinderen gestoken worden door een bij, wesp of ander insect. Tijdens het buitenspelen lopen kinderen eveneens de kans een beet van een teek op te lopen. Preventieve maatregelen Alle noodzakelijke preventieve maatregelen worden verwoord in de risico-inventarisatie Veiligheid en Gezondheid die per gastouder en locatiespecifiek wordt opgesteld. Bijlagen Wet publieke gezondheid In 2008 is de Wet publieke gezondheid in werking getreden, en verviel de Infectieziektenwet. Deze wet regelt onder andere de melding van infectieziekten en maakt maatregelen mogelijk om verspreiding van infectieziekten tegen te gaan. Artikel 26 van de Wet publieke gezondheid luidt: 1. Het hoofd van een instelling waar voor infectieziekten kwetsbare populaties verblijven of samenkomen voor een of meer dagdelen per etmaal, stelt de gemeentelijke gezondheidsdienst van de gemeente waarin de instelling gelegen is, op de hoogte van het optreden van een ongewoon aantal zieken met maag- en darmaandoeningen, geelzucht, huidaandoeningen of andere ernstige aandoeningen van vermoedelijk infectueuze aard in de desbetreffende populatie of bij het begeleidend of verzorgend personeel. 2. Bij regeling van Onze Minister kunnen nadere regels worden gesteld over de wijze waarop en de termijn waarbinnen de berichtgeving plaatsvindt. In dit artikel gaat het over infectieziekten die niet meer in de wet voorkomen en dan ook niet gemeld worden door laboratoria, huisartsen en/of specialisten, nadat de diagnose is gesteld. Voor ziekten zoals tyfus en paratyfus bestaat nog een meldingsplicht door artsen en laboratoria. Wij moeten nu melden bij de GGD wanneer er een verhoogd aantal kinderen zijn met dezelfde ziekteverschijnselen. Niet alleen diarree, geelzucht en huidaandoeningen (ook wratjes en waterwratjes) moeten worden gemeld, maar ook ademhalingsproblemen, krentenbaard en RS-virus bij jonge kinderen. Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 12 van 14

13 Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 13 van 14

14 Adressenoverzicht GGD Zeeland Westwal CM Goes Tel Fax Streeklaboratorium Zeeland Bezoekadres Goes Valckeslotlaan SC Goes Tel Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) Bezoekadres: CentreCourt Prinses Beatrixlaan AL Den Haag Postadres: Postbus CM Den Haag Tel Fax info@vwa.nl Versie: 006 Definitief Datum 23/12/2011 Pagina 14 van 14