Implementatie van de Europese Richtlijn 2010/32/EU van 10 mei 2010 tot uitvoering van de door HOSPEEM en EPSU gesloten kaderovereenkomst inzake de preventie van letsels veroorzaakt door scherpe voorwerpen in de ziekenhuis- en gezondheidszorg
KB van 17 april 2013 Staat niet op zichzelf Deel van Codex over het Welzijn op het werk Uitvoeringsbesluit van de Wet Welzijn op het werk Alle relevante bepalingen van de Welzijnswet en de Codex zijn van toepassing Sociaal Strafwetboek is van toepassing
Scherp medisch instrument = arbeidsmiddel in de betekenis van KB van 12/08/1993 KB van 17 april 2013 in feite overbodig
Toepassingsveld Werkgevers: Beperking tot ziekenhuizen en gezondheidssector Inbegrepen aanverwante activiteiten Werknemers: ook stagiairs, studentenwerknemers, uitzendkrachten, vrijwilligers Aannemers en onderaannemers: Met personeel, bv. schoonmaakfirma Aannemer kan zelfstandige zijn zonder eigen werknemers, bv. zelfstandig arts
Preventiebeleid Risicoanalyse + maatregelen: rekening houden met arbeidsgerelateerde psychosociale factoren (stress, werkdruk) Werkgever vraagt advies aan het Comité PBW Opleiding: bijzondere aandacht voor nieuwe en tijdelijke werknemers Melding, opvolging, registratie: melding is verplichting voor werknemer Werkgever reageert op melding, onderzoekt oorzaak en omstandigheden, registreert ongevallen en incidenten
Aangifteplicht De arbeidsgeneesheer doet aangifte aan geneesheer-arbeidsinspecteur en aan FBZ van voorbeschiktheid voor beroepsziekte Infectie ten gevolge van injectie = ernstig arbeidsongeval, De preventieadviseur (niveau 1 of 2) bezorgt een omstandig verslag aan de regionale directie van Toezicht op het Welzijn op het Werk
Epidemiologie accidentele bloedcontacten Katrien Van Crombrugge Antoon De Schryver IDEWE. Confidential.
Bloedoverdraagbare aandoeningen IDEWE. Confidential.
Bloedoverdraagbare aandoeningen in de gezondheidszorg Patiënt naar patiënt Healthcare H worker naar patiënt Patiënt naar healthcare worker IDEWE. Confidential.
Bloedoverdraagbare aandoeningen transmissie na ABC Risico (bron pos) Risico (bron onbekend) HBV 30% ( 5-43%) 0.21% 10% HC V 1.9% ( 1-10%) 0.024% >80% HIV 0.3% (0.01-5%) 0.00035% 100% chroniciteit IDEWE. Confidential.
IDEWE. Confidential.
Epidemiologie Europa: 1,2 miljoen prikongevallen/jaar Nederland: 13000-15000 prikongevallen/jaar België: registratiegegevens WIV - in 73 instellingen in de periode juni 2003 december 2009-7,9 prikongevallen /100 bedden (0,3 25) - schatting: jaarlijks 11210 ABC Verenigde Staten (29 ziekenhuizen, 2007): 27,97 (33,49) prikongevallen /100 bezette bedden IDEWE. Confidential.
Epidemiologie IDEWE. Confidential.
Epidemiologie België IDEWE. Confidential.
Epidemiologie België IDEWE. Confidential.
Epidemiologie België IDEWE. Confidential.
Richtlijn 2010/32/EU en KB 17/4/2013: enkele kritische beschouwingen Dr. Serge Vanderschueren Medisch directeur lid VVH Veerle De Wispelaereari 2010
18
2010/32/EU en kwaliteit Algemene trend naar meer maatschappelijke verantwoording: ziekenhuisaccreditering (JCI, NIAZ) Veiligheid patiënt én medewerkers QI-project Vlaamse overheid kwaliteitsindicatoren transparantie (te publiceren) 19
(1) Q versus Budgettaire context internationaal, bij begroting: besparing van n MIO in gezondheidszorg Prospectieve forfaitaire financiering van gezondheidszorg? Cfr. geneesmiddelenforfait Cfr. rapport Itinera Instituut: minstens deels P4P of P for Q (Australië, Canada, Italië, UK, VS, ) prikongevallen e.d. opnemen in notie Q 20
(2) Educatie en afdwingbaarheid Ter beschikking gestelde middelen niet steeds of verkeerd gebruikt (handschoenen, naaldcontainers, beschermingsbrillen, pipetteren ) Educatie en motivatie essentieel Nul-tolerantie bij niet naleving richtlijnen? Zeker bij zelfstandige artsen soms vrij moeilijk Technologische hulpmiddelen lossen niet alles op: cfr. operatie bij HIV+ 21
(3) Melding en opvolgingsprocedure Echte incidentie prikongevallen (cfr. VIM)? Verbeterende rapportering onderscheiden van toename incidentie Grote variatie tussen instellingen Verzekeringspremie beïnvloed? 22
Ziekenhuis zonder prikongevallen Alumni centrum Ziekenhuis- en Verplegingswetenschappen 13 mei 2013 paul van aken
Egineering, behavior, organization Overestimatie van de rol van safety devices: 1/3 van ongevallen met safer design needles (*) UZA case: korte perifere vascular access catheter geschatte meerkost op jaarbasis 65.000 momenteel top 5 van producten met hoogste kost Good practice: bestudeer patronen van ongevallen : Overvulde naaldcontainers Oplossing visueel management ; dashboard * A. Trinkoff: Work schedule, Needle use, Needlestick injury; Inf. Control Hosp Epid, Feb 2007
Business Case for Magnet Human Resources Increased RN retention and lower nurse burnout (Lacey et al., 2007; Aiken et al., 1997; Jones & Gates, 2007) Decreased RN vacancy rate and RN turnover rate (McConnell, 1999; Upenieks, 2003; Jones and Gates, 2007) Costs Reduction in RN agency rates (Upenieks,2003) Reduction in staff needlestick rates (Jagger et al., 1990; Neisner and Raymond, 2002; Clarke et al., 2002) Reduction in staff musculoskeletal and other injuries (Stone and Gershon, 2006) Marketing Return on Investment publication in lieu of ads (Woods 2002, Part 1; Woods and Cardin, 2002; Woods 2002, Part 2) Service Increased patient satisfaction (Gardner et al., 2007) Increased RN satisfaction (Brady-Schwartz, 2005; Laschinger et al., 2004; Waldman et al., 2004; Cimmiotti et al., 2005; Smith et al.,2006) Quality and Safety Decreased mortality rates (Aiken et al., 1994; Aiken et al., 1997; Aiken et al., 1999) Decreased pressure ulcers (Berquist-Beringer et al., 2009; Goode and Blegen, 2009; Rosenberg, 2009) Decreased falls (Bates et al.,1995; Nurmi and Luthje, 2002; Hitcho et al., 2004; Dunton et al., 2004; Hook and Winchel, 2006; Dunton et al., 2007).,. Patient safety and improved quality (Stone et al.,2007; Armstrong et al., 2008; Hughes et al., 2009; Armstrong and Laschinger, 2006; Laschinger and Leiter, 2006; Hines and Yu, 2009)
Hard Benefits Benefit Category Assumption Cost Savings Possibility for 500-Bed Hospital Pressure ulcer Cost per hospitalization = $43,180 X 2.5 case improvement $107,950 Decreased falls Cost for fall = $1,019-$4,253 X 3.8 case improvement $11,400 Improved RN vacancy and turnover Difference between Magnet and non-magnet X FTE costs $2,079,000 Decreased agency costs Premium pay X difference in Magnet versus non-magnet X 5 FTEs $260,000 Needlesticks Difference between Magnet and non-magnet @ $500/stick $25,000 Ref: ANCC
Rol van de verpleegkundige werkomgeving 1/3 reductie needelesticks in Magnet facility versus Non Magnet facility) [Clarke et al, 2007; Havens and Aiken, 1999; Jagger et al., 1990] Working ratio: 30 needlesticks/100 beds CDC 385.000/yr 67,5/hospital 1/3 reductie voor 500 bedden (150 needlesticks) = 50 stick opportunity x $500 = $25.000 besparing
Verpleegkundige werkomgeving Staffing: (aantal, mix, ervaring in relatie tot patiëntdynamiek en HPPD) : for every one-hour decrease in nursing care hours on a shift on a critical care unit the probability of a needlestick injury for a nurse increased by 52%. + uurrooster van verpleegkundigen Omgevingsfactoren: Clarke et al. reported that the likelihood of experiencing needlestick injuries was 3 times higher among nurses working in hospitals with fewer resources, less leadership, lower staffing, and higher levels of emotional exhaustion Focus op resultaten: in onderzoek PW model
Besluit Huidige wetgeving houdt rekening met het multi factorieel model van prikongevallen Evenwicht tussen preventie, opleiding, melden opvolgprocedures Laat na een duidelijk informatiemodel (melding) voorop te stellen op grond waarvan benchmarking mogelijk zal zijn (needlesticks als organizational outcome?) Benadrukt de rol van het CPBW zonder grondige specificatie (rol van medewerkers) Organisatie blijft vrij om te focussen op maatregelen
Geïntegreerde aanpak van maatregelen ter preventie van scherpe letsels/prikongevallen: Herman Devriese preventie en milieu Mei 2013
Effect - Schade Belangrijkste besmettingen Hepatitis B Hepatitis C HIV Infectieuze dosis (µl) 1.4 0.04 100 Transmissiekans bij percutane blootst. Schade 4 (gevallen in België 2010) 5-43 % 3 % 0,3 % 1-2 % van infecties Profylaxe Vaccinatie Medische Opvolging Incidentie klein Snel Opstarten Belangrijkste schade Psychosociale belasting geprikte (negatieve lotje) Slide 31
21 oktober 2011 Waarschijnlijkheid en leeftijd/ervaring
Prikongevallen - vermijden Naar Terumo Conclusie: Analyse Risicobeoordeling (MUOPO) Bewustmaking Veiligheidsproducten Opleiding Procedure Minder prikongevallen
Preventie van prik-, snij- en spatongevallen PRIKONGEVALLEN PRIKVEILIGE GEDRAG + PROCEDURES SYSTEMEN NIET TE VERMIJDEN
i.s.m. Preventie en milieu, ziekenhuishygiëne, IDEWE, communicatie
Preventieve acties Sensibilisatiecampagne prikongevallen Aangepaste middelen en procedures Instructiefilm Stickers op naaldcontainers Sensibilisatie van onervaren WN ( studenten, AIO s) Aanpassing brochure, intranet : duidelijkheid Aangepaste affiche afval Pro-actieve risico-analyse Aangifte accidenteel bloedcontact opnemen binnen digitaal aangiftesysteem Screenen bronpatiënten??? 21 oktober 2011
Boodschap campagne 1. Draag handschoenen (bij potentieel bloedcontact) 2. Neem altijd een naald- container mee naar de patiënt 3. Herkap nooit (gebruikte naalden)
Instructiefilm
Naaldcontainer bij patiënt Prikbox Prikplateau
Preventieve acties Ondersteuning Sensibilisatiecampagne prikongevallen Sticker op RMA-vaten 21 oktober 2011
Ondersteuning Sensibilisatiecampagne prikongevallen Preventieve acties Sticker op RMA-vaten 21 oktober 2011
VVOV directieve 2010/32/EU
VVOV directieve 2010/32/EU 1 Doel Procedure te volgen na handelingen bij prikongeval
VVOV directieve 2010/32/EU 2 Verantwoordelijkheden Procedure van toepassing voor alle ziekenhuiswerkers Iedereen gevaccineerd tegen Hep B Prikongevallen steeds gemeld bij ongevallenverzekering via personeelsdienst Personeelsdienst geeft dit aan als arbeidsongeval aan ongevallenverzekering : dossier bijgehouden Medewerker : na 3mnd oproep voor nieuwe bloedcontrole
VVOV directieve 3 Beschrijving 2010/32/EU 3.1 Preventiemaatregelen 3.1.1 Vaccintie Iedereen die risico loopt : vaccinatie tegen Hep B
VVOV directieve 2010/32/EU 3.2.1 Naaldcontainers Belangrijkste gedragsregel : nooit herkappen Naaldcontainers : enige toegestane depot voor naalden en scherpe voorwerpen Onmiddellijke deponering in naaldcontainers (niet achterlaten op verzorgingsveden) Naaldcontainers : voldoende en dicht bij plaats van gebruik
VVOV directieve 2010/32/EU Naaldcontainers dienen regelmatig vervangen (max vulhoogte respecteren) Volle container : onmiddellijk permanent gesloten en in voorzien recipiënt voor risicohoudend medisch afval (kartonnen doos met gele zak) Indien toch herkapping nodig : met 1 hand en spuit liggend : opscheppen
VVOV directieve 2010/32/EU 3.1.3 Voorkom blootstelling van beschadigde huid en slijmvliezen
VVOV directieve 2010/32/EU 3.1.4 Prikpennen Voordeel : na gebruik schiet de naald in het omhulsel
VVOV directieve 2010/32/EU 3.1.5 Insulinepennen Voor individueel gebruik Zelfs na gebruik, als naald vervangen wordt, blijft er een risico van bloedoverdraagbare pathogenen in Insulinereservoir
VVOV directieve 2010/32/EU 3.1.6 Andere scherpe voorwerpen en multidosisflacons Scherpe voorwerpen : 1 malig gebruik (of hergebruikt indien mogelijk, enkel na sterilisatie ervan) Multidosisflacons : enkel met steriele naald en spuit indien voor # patiênten Unidosisflacons en voorgevulde spuiten dragen de voorkeur
VVOV directieve 2010/32/EU 3.2 Handelingen in geval van prikongeval 3.2.1 Procedure EHBO Huid wassen : water,zeep,ontsmetting Alcohol 70% + laten drogen Polyvidonjodium of Chloorhexidine 0.5% + laten drogen Bleekwater 12 verdund tot 1/5 of 1/10Min 5min (bij gebrek aan bovenstaande oplossingen) Tetanusvaccinatie indien meer dan 10j geleden
VVOV directieve 2010/32/EU 3.2.2 Bloedcontrole Onmiddellijk : bloedafname na verwonding uiterlijk 7 dagen : via spoedgevallendienst Analyse op : HIVantistoffen-antigeen Hep C antistoffen Hep B surface antistoffen : verplicht vaccinatie bij gezondheidswerkers Vaccinatiekaart!
VVOV directieve 2010/32/EU 3.2.3 Onmiddellike bloedcontrole bij patiënt waarvan bloed afkomstig is Behandelende arts van de patiënt op de hoogte brengen op advies van de ethische commissie Bloedcontrole : Hep B,Hep C en HIV Patiënt ook informeren over resultaat van bloeduitslag
VVOV directieve 2010/32/EU Analyse van genomen staal : HIV antstoffen-antigeen Hep C antistoffen Hep B surface antistoffen
VVOV directieve 2010/32/EU 3.2.5 Prikongeval met naald na ongekende oorsprong Bloedcontrole binnen 7 dagen na verwonding Analyse op : HIV antistoffen-antigeen Hep C antistoffen Hep B surface antistoffen : als niet gevaccineerd of ongekende vaccinatiestatus : toediening anti HBs hyperimmunoglobulines(500iu) + vaccinatie indien niet reeds gebeurd of te weinig antistoffen (-of=10iu/ml) : 2dosis 500IU(1mnd interval)
VVOV directieve 2010/32/EU 3.2.6 Opvolging Bij ieder prikongeval : na 6 maand nieuwe bloedcontrole HIV antistoffen-antigeen Hep C antistoffen Hep B indien bij eerste bloedafname geen Hep B surface antistoffen Bepaling Hep B surface antigeen Bepaling Hep B core antistoffen
SAFETY-PRODUCTEN IN BELGIE Een macro-economische studie -Situatieschets 2006 13.05.2013 - Economisch luik
ECONOMISCHE IMPLICATIES BUITENLANDSE ERVARINGEN - 2006 Verenigde Staten Geval +/- 600 $ Exclusief kosten voor PEP (post expositie profylaxe) behandeling en exclusief alle indirecte kosten Frankrijk GERES directe kosten per naaldprik tussen 250 euro en 1600 euro PEP door middel van tritherapie, +/- 500 euro per behandeling Australië 1950 euro per prikongeval
HET EPIDEMIOLOGISCH MODEL - 2006 Safety producten 70% van prikongevallen te vermijden Incidentie 9,6 accidentele prikongevallen en snij-ongevallen per 100 ziekenhuisbedden per jaar in België (WIV studie 10,1 accidentele bloedcontacten per 100 ziekenhuisbedden per jaar) 10 psychiatrische ziekenhuizen, 3,3 accidentele prikaccidenten per 100 ziekenhuisbedden Belgische ziekenhuizen: 5740 aantal prikongevallen Onderraportage Unamec-studie: 140 verpleegeenheden binnen 8 Belgische ziekenhuizen VS (57%) en WIV (49,5%)! Te vermijden prikongevallen met safety producten: 7.957
KOSTEN PRIKONGEVALLEN 1. KOSTEN VAN (PREVENTIEF) ONDERZOEK Onderzoeken worden verricht naar de mate van risico van besmetting van het slachtoffer met Hepatitis B (HBV), Hepatitis C (HCV), HIV Tijd 0: alle slachtoffers van ongelukken met bloedcontact Follow-up A: slachtoffers die een onbekend risico vormen: 49% Follow-up B: slachtoffers waarvan de tests (tijd 0) negatief zijn: 33% Follow-up C: slachtoffers met een bekend of uiterst verdacht HIV risico: 1,1 % Follow-up D: slachtoffers met een HCV risico: 3,5 % Follow-up E: slachtoffers met een HBV risico: 1,8% Jaarlijkse kosten (2006) : 831.500 euro
2. KOSTEN VAN PREVENTIEVE BEHANDELING HIV aantal dagen behandeling tri-therapie of andere Preventieve behandeling van mensen met een HBV-risico injectie en vaccinatie 119.000,00 62.000,00 Totaal 181.000,00
3. KOSTEN VAN BEHANDELING IN GEVAL VAN BESMETTTING Incidentiecijfers Aantal/jaar Gemiddelde jaarlijkse kosten behandeling HIV 0,20 92.000,00 Hepatitis C 6 496.000,00 Hepatitis B 0,50 23.000,00
4. KOSTEN VAN BENODIGDE ARBEID EN PRODUCTIVITEITSVERLIES Kosten geneesheer 623.000,00 Kosten verpleegkundige 192.000,00 Kosten preventie-adviseur 95.000,00 Productiviteitsverlies werknemer 2.815.000,00
TOTALE KOSTEN 1. Kosten van een (preventief) onderzoek 831.000,00 2. Kosten van een preventief onderzoek en behandeling 181.000,00 3. Kosten van een behandeling in geval van besmetting 610.000,00 4. Kosten van benodigde arbeid en productiviteitsverlies 3.724.000,00 5. Waarde mortaliteitsreductie 1.495.000,00 6. Waarde comorbiditeitsreductie 289.000,00 7. Waarde reductie welzijnsverlies werknemer 9.730.000,00 Algemeen totaal 16.861.000,00
KOSTEN VOOR VERVANGEN VAN CONVENTIONELE DOOR SAFETY PRODUCTEN Product Hoeveelheid per jaar Prijs conv. Product Prijs safety- Prijsverschil Kostenvervanging Prod. Hypodermische naalden Vacuum bloedafname naalden 32.000.000 0,03 0,19 0,16 5.120.000,00 5.606.000 0,07 0,17 0,10 561.000,00 Intraveneuze katheters 5.333.000 0,54 1,07 0,53 2.827.000,00 Vleugelnaalden 1.705.000 0,21 0,64 0,43 733.000,00 Bloedafnamesets 666.000 0,4 0,47 0,07 47.000,00 Priknaald poortkatheters Hechtingsdraad met tupercutnaald 340.000 2,47 5,98 3,51 1.194.000,00 400.000 5,09 5,82 0,73 292.000 Lancetten 2.747.000 0,05 0,25 0,20 549.000 Totaal 48.797.000 11.322.000,00
KOSTEN/BATEN BIJ INZETTEN VAN SAFETY PRODUCTEN Kosten 11.322.000,00 Totaal baten 16.861.000,00 Kost die jaarlijks door safety producten wordt bespaard 11.829.000,00 Baten bij inzetten van safety producten 480.000,00
KOSTEN/BATEN BIJ INZETTEN VAN SAFETY PRODUCTEN (QALY) Kosten 11.322.000,00 Baten 1. Baten door gebruik van safety producten 5.347.000,00 2. Waarde mortaliteitsreductie 1.495.000,00 3. Waarde comorbiditeitsreductie 6,43 QALY 289.000,00 4. Waarde kwaliteitsvermindering leven 19.144.000,00 Geen opvolging na prikongeval 75,43 QALY 3.394.000,00 Opvolging na prikongeval 246,44 QALY 11.090.000,00 Opvolging met kans op besmetting 103,56 QALY 4.660.000,00 Totaal baten 26.275.000,00 Kost die jaarlijks door safety producten wordt bespaard 18.393.000,00 Baten bij inzetten van safety producten 7.071.000,00
AANBEVELINGEN KB opmaken in navolging van Europa Safety producten verplicht inzetten Voorkomt 70% van de prikongevallen Positief kosten-baten saldo voor overheid bij inzet van safety producten Extra kosten voor ziekenhuizen vergoeden via ziekenhuisbudget
Implementatie van de Europese Richtlijn 2010/32/EU van 10 mei 2010 tot uitvoering van de door HOSPEEM en EPSU gesloten kaderovereenkomst inzake de preventie van letsels veroorzaakt door scherpe voorwerpen in de ziekenhuis- en gezondheidszorg