Voorstel accountantscontrole Gemeente Molenwaard

Vergelijkbare documenten
Gemeente Dordrecht. Auditplan 2014

Deloitte. 6 NOV, OTL BAR-org-anisatie INGEKOMEN

Deloitte. Gemeente Dordrecht. Auditplan 2014 DORDRECHT. C,I r,

Gemeente Papendrecht Auditplan 2016

Gemeente Woudrichem. Auditplan 2015

Gemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013

oktober 2012 H.J.H. Maas MSc Concept/HM

Gemeente Dordrecht. Auditplan 2015

Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus AA WOERDEN. Beh. Ambt.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam, 8 november 2017

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER.

Deloitte. Plan van aanpak accountantscontrole Gemeente Gorinchem

Clientserviceplan 2009 Gemeente Doetinchem

Gemeente Gorinchem. Controleplan voor 2014

Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten.

Plan van aanpak accountantscontrole 2015 gemeente Woudrichem. Woudrichem 22 september 2015 Rein-Aart van Vugt Dennis van Vollevelde

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Mill en Sint Hubert

Aanbieding continuering accountants dienstverlening Deloitte Accountants B.V. voor de boekjaren 2019 tot en met 2021

Gemeente Alblasserdam. Auditplan 2015

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen

gemeente Eindhoven Raadsvoorstelinzake controleplan accountant 2013

Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand

Controleprotocol jaarrekening 2016

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Presentatie gemeente Gouda Auditcommissie d.d. 2 juli 2015

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD

Bevindingen jaarrekeningcontrole 2014 Gemeente Gorinchem. Klankbordgroep Financiën 11 juni Gorinchem, Rein-Aart van Vugt William Lagendijk

Voorlopige bevindingen jaarrekeningcontrole 2015 Gemeente Ridderkerk. Commissie Samen wonen en Samen leven

CONTROLEPROTOCOL 2015

Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord. Accountantsverslag 2014 april 2015

18 juni 2015 Rein-Aart van Vugt Toby Bergshoeff. Controle jaarrekening 2014

CONTROLEPROTOCOL. voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel

Kennismakings- informatiebijeenkomst gemeente Utrecht (nieuwe) raadsleden Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2009 van Waterschap Rivierenland

CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente IJsselstein te IJsselstein gecontroleerd.

Slagvaardig partnerschap

Kader aanbesteding accountantscontrole. Rekeningencommissie gemeenteraad Hilversum September 2013

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid

Controleprotocol gemeente Coevorden

Gemeente Maassluis. Accountantsverslag voor het boekjaar eindigend op 31 december 2008

Controleprotocol subsidie Vervoersautoriteit MRDH - Openbaar Vervoer, concessie Bus -

Voorstel aan college van Burgemeester en Wethouders

Object van controle is de jaarrekening Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is.

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking)

Gemeente Lelystad Ingekomen 16 JUN Kopie aan:

Gemeente Sliedrecht 2010 Auditplan

Controleprotocol 2014 t/m 2018 Regio Gooi en Vechtstreek

1. Inleiding De opdracht die u ons hebt verstrekt Onze onafhankelijkheid is gewaarborgd Frauderisico-analyse en beheersing 3

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

Bijlage 5G Zwijndrecht

Dienstverleningsplan 2017 gemeente Doetinchem Zwolle, 30 augustus 2017

PROGRAMMA VAN EISEN (CONTROLEPROTOCOL) VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE VAN DE JAARREKENING VAN DE OMGEVINGSDIENST GRONINGEN

1.2 Wettelijk kader CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL. 1.

INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARD 610 HET IN AANMERKING NEMEN VAN DE INTERNE AUDITWERKZAAMHEDEN

Controleaanpak belastingen ten behoeve van financiële overzichten deelnemers en hun accountants boekjaar 2018

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

SiSa cursus Gemeente en accountant. 21 november 2013

Controleverordening gemeente Papendrecht 2015

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTS- CONTROLE OP DE JAARREKENINGEN 2011 TOT EN MET 2014 VAN DE GEMEENTE BOXTEL

Plan van aanpak accountantscontrole 2014 gemeente Alblasserdam. Rein-Aart van Vugt Chantal Wemmerus

Controle verordening gemeente Opmeer, vastgesteld bij besluit van de raad van de gemeente Opmeer van 13 december 2018.

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde

Accountants BERK CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017

undert Zundertse Regelgeving Wetstechnische informatie 2013/17314 Rubriek: Naam regeling: Verordening auditcommissie gemeente Zundert

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid. Gemeente IJsselstein

Datum collegevergadering : Stuurgroep Datum raadsvergadering : 14 februari Portefeuillehouder : B. Huizing Volgnummer : 9B.

Document:13IT Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van het Waterschap Brabantse Delta

Bijlage 5F Sliedrecht

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Nieuwe perspectieven Gemeente Dordrecht

Deloitte Ernst & Young PwC

: Controleprotocol voor de accountantscontrole inclusief normenkader

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen

Gemeente Dordrecht 2010 Auditplan

6 juni 2014 drs. M.M.M. Vogelpoel. Hierbij ontvangt u onze controleverklaring d.d. 5 juni 2014 bij de jaarrekening 2013 van uw gemeente.

Dienstverleningsplan 2016 gemeente Doetinchem Zwolle, 27 oktober 2016

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde

Besluit vast te stellen de:

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleprotocol Het Waterschapshuis vanaf boekjaar 2013

CONTROLEPROTOCOL 2017 VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE REGIONALE UITVOERINGSDIENST DRENTHE

$ - $ ( / - / 5 mei ( & ) 8 & / - / Nadere uitwerking aanpak accountantscontrole 2009

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9

Hierbij doen wij u onze controleverklaring d.d... mei 2012 bij de jaarrekening 2011 van uw gemeente toekomen.

Controleprotocol accountantscontrole jaarrekening 2011 Waterschap Rivierenland

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van Lavide Holding N.V. te Alkmaar gecontroleerd.

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen

A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017

Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast)

AUTEUR Corporate Control VERSIE finale versie 31 oktober 2012 PAGINA 1 van 5. Audit Charter TenneT

voorstel aan de gemeenteraad

VERANTWOORDINGS- EN CONTROLEPROTOCOL GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING SABEWA ZEELAND INZAKE BELASTINGEN EN HEFFINGEN BOEKJAAR 2013 GEMEENTE REIMERSWAAL

Voordracht aan Provinciale Staten. Van Subcommissie Bestuur en Middelen. Mei xxxx. Wijziging controleverordening.

Controleprotocol subsidies gemeente Alkmaar voor verantwoording subsidies >

Transcriptie:

Voorstel accountantscontrole 2014 Gemeente Molenwaard

Aan de leden van de auditcommissie van de gemeenten Molenwaard Postbus 5 2970 AA BLESKENSGRAAF Drs. I.L.J. Visser RA Voorstel accountantscontrole 2014 gemeente Molenwaard Geachte leden van de auditcommissie, Hierbij ontvangt u ons voorstel voor de aanpak van de accountantscontrole 2014. Wij hanteren de volgende indeling voor ons voorstel: 1. Inleiding 2. Controleaanpak en risicoanalyse 3. Communicatie 4. Overige controles en opdrachten en invulling adviesfunctie 5. Controleteam 6. Honorarium 7. Tot slot 1. Inleiding Dit auditplan is ontwikkeld om focus aan te brengen in onze controle en zodoende onze controle te richten op de specifieke ontwikkelingen, aandachtspunten en risico s zoals die vanuit ons perspectief als accountant voor uw gemeente van belang zijn. Wij beogen om het college en de gemeenteraad door de uitvoering van onze controle en de rapportering van de bevindingen daaruit, te ondersteunen bij het formuleren van een adequaat antwoord op de onderstaande aandachtspunten. Het auditplan voor 2014 is ingericht op basis van besprekingen met het management, auditcommissie en de informatie die is verkregen tijdens accountantscontroles over voorgaande boekjaren. In dit auditplan vindt u een uiteenzetting over de controleaanpak van Deloitte en de voorgenomen reikwijdte van onze accountantscontrole. Goede communicatie is van belang voor een efficiënte controle. In dit auditplan besteden wij dan ook aandacht aan de geplande communicatie momenten met de auditcommissie en het management. Tot slot is ook informatie opgenomen over het audit budget voor 2014.

3 2. Controleaanpak en risico analyse De aanpak van de controle is gebaseerd op gedegen kennis van uw gemeente. De eerste stap die wij zetten, is het verkrijgen van inzicht in uw activiteiten en uw bedrijfsdoelstellingen. Op basis van deze informatie stellen wij een specifiek auditplan voor u op, waarin rekening wordt gehouden met de omstandigheden in uw gemeente en de sector. Zowel uw medewerkers als het controleteam van Deloitte worden zodoende in staat gesteld zich te concentreren op de belangrijkste jaarrekeningposten en transacties. Voor u is van belang dat wij onze kennis en ervaring op het gebied van administratieve verantwoording en financiële verslaglegging binnen de sector met u delen. Daarnaast verzekeren wij u van een hoog niveau van deskundigheid ten aanzien van de specifieke risico s en sectorspecifieke onderwerpen waarmee de gemeente Molenwaard geconfronteerd wordt. De controleaanpak van Deloitte, die wij in de figuur hiernaast hebben weergegeven, onderscheidt zich door de inzet van een brede groep professionals met specifieke sector- en functionele deskundigheid, die een integraal onderdeel vormt van het controleteam. Voor de controle van de gemeente Molenwaard zullen wij gebruikmaken van specialisten op het gebied van controlezekerheid, IT-auditing, fiscaliteiten en grondexploitaties. Zij zijn actief betrokken bij het proces van planning en risicoanalyse, en zijn gedurende het jaar beschikbaar om met het controleteam en het management van de gemeente Molenwaard besprekingen te voeren over risicoanalyse, onderwerpen op het gebied van administratieve verantwoording en financiële verslaglegging, ontwikkelingen binnen de sector en andere relevante onderwerpen. Wij zijn ons ervan bewust dat de effectiviteit en de efficiency van de controle van groot belang zijn voor zowel de gemeente Molenwaard als ons controleteam. Wij werken voortdurend aan de ontwikkeling van een nog efficiënter controleproces en aan verhoging van het kwaliteitsniveau door toegenomen effectiviteit van onze werkzaamheden. Onze focus op uw speerpunten Als wij het hebben over een op maat gemaakte, op risico s gerichte controlebenadering bedoelen we meer dan de nadruk leggen op de belangrijkste risico s. Onze aanpak kenmerkt zich door een

4 gerichte risicobenadering, die blootlegt wat er fout kan gaan en tot een afwijking van materieel belang kan leiden in belangrijke jaarrekeningposten en toelichtingen. Een belangrijke stap in onze risicoanalyse zijn de actuele ontwikkelingen. Wij stellen voor de volgende posten als speerpunt mee te nemen voor de controle van 2014: Grondexploitaties. De grondexploitaties nemen absoluut en relatief gezien een belangrijke plaats in binnen uw gemeente. Hierbij zullen wij ons met name richten op nieuwe ontwikkelingen in 2014 ten aanzien van de projecten en de follow-up van eerdere bevindingen. Naleving van inkoop- en aanbestedingsrichtlijnen. Wij richten ons hierbij specifiek op de naleving van EU-aanbestedingsrichtlijnen en de aanbestedingswet omdat deze op grond van het controleprotocol van de gemeente meewegen in het accountantsoordeel over de jaarrekening 2014. Kwaliteit van de interne controlefunctie binnen de gemeente. Voor onze accountantscontrole is de interne controlefunctie een belangrijke pijler binnen onze controle. Waar mogelijk steunen wij op de binnen uw gemeente uitgevoerde controles. Wij toetsen jaarlijks de kwaliteit van de interne controlefunctie. Monitoring verbonden partijen. Wij richten ons hierbij het toezicht vanuit de gemeente Molenwaard op verbonden partijen en op de vraag of afrekeningen van verbonden partijen in de jaarrekening van Molenwaard zijn verwerkt. Monitoring van actuele ontwikkelingen. Wij onderzoeken in hoeverre uw gemeente actief inspeelt op actuele ontwikkelingen, zoals nieuwe wetgeving. Een voorbeeld hiervan is de impact van de komende decentralisaties en de impact hiervan op de financiële positie van de gemeente Molenwaard. Ontwikkeling van de financiële positie van de gemeente in relatie tot de risico s die de gemeente loopt en het beschikbare weerstandsvermogen. De hiervoor beschreven aandachtspunten hebben wij onderkend op basis van onze kennis van uw gemeente en de ervaringen van de controles over de voorgaande boekjaren, waarbij wij uiteraard de input vanuit uw organisatie hebben meegenomen. Daarnaast besteden wij tijdens onze controle aandacht aan door de auditcommissie ingebrachte aandachtsgebieden en onderwerpen. Specifieke wensen auditcommissie voor de controle van 2014 Jaarlijks heeft de auditcommissie van de gemeente Molenwaard de mogelijkheid om speerpunten in te brengen, die wij in onze controle zullen betrekken. Deze speerpunten kunnen naar voren komen als gevolg van interne en externe ontwikkelingen, maar kunnen ook ontstaan uit eigen specifieke wensen en aandachtsgebieden. Wij stellen voor de wensen van de auditcommissie medio 2014 met u af te stemmen en op te nemen in onze controleaanpak.

5 Fraude-risico-analyse Op grond van onze beroepsregels zijn wij verplicht controlewerkzaamheden uit te voeren om frauderisico s aan te pakken. Onderdeel van onze uitgebreide controlewerkzaamheden ten aanzien van fraude is het evalueren van de opzet, invoering en operationele doelmatigheid van de processen die het management hanteert voor het vaststellen en aanpakken van risico s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude, en van de programma s en beheersingsmaatregelen die het management heeft opgezet om dat risico te ondervangen. Uitwerking aanpak voor speerpunten van de controle 2014 In de voorgaande paragrafen zijn wij ingegaan op onze risico-inschatting en op de wensen ten aanzien van specifieke aandachtspunten voor onze controle die de auditcommissie kan inbrengen. Hieronder hebben wij in een tabel onze geplande controleaanpak voor deze aandachtsgebieden weergegeven, inclusief een beschrijving op hoofdlijnen van de wijze waarop wij onze controletechnieken en controlewerkzaamheden gaan richten. Speerpunten controle Onderwerp Omschrijving risico Controleaanpak Deloitte. Grondexploitatie Monitoring actuele ontwikkelingen Als gevolg van de economische crisis kan de onderhanden werkpositie in de grondexploitatie oplopen, met het risico dat de gemaakte kosten niet meer worden terugverdiend bij verkoop van de kavels. Risico dat de gemeente onvoldoende inspeelt op actuele ontwikkelingen zoals nieuwe wet- en regelgeving. Beoordelen van de procedures rondom de (waardering van) de grondexploitatie, de hardheid van de uitgangspunten en de actualiteit van de kostprijscalculatie. Verder beoordelen van de procedures rondom kostenbewaking van de complexen. Vaststellen aan de hand van interviews en beleidsnota s van de gemeente dat aan actuele ontwikkelingen voldoende aandacht wordt besteed. Inkoop en aanbesteding Risico dat niet voldaan wordt aan de EUaanbestedingsregels en de voorwaarden van het inkoop- een aanbestedingsbeleid. Toetsen of de impact van nieuwe wet- en regelgeving (bijvoorbeeld de decentralisaties) juist, volledig en tijdig is verwerkt zijn in de meerjarenbegroting. Vaststellen door middel van deelwaarnemingen dat EU-aanbestedingsregels en de voorwaarden van het inkoop- en aanbestedingsbeleid zijn nageleefd.

6 Speerpunten controle Onderwerp Omschrijving risico Controleaanpak Deloitte. Verbonden partijen Financiële tekorten van verbonden partijen die kunnen worden afgewenteld op de gemeenten zijn niet juist, volledig en tijdig verwerkt in de jaarrekening. Verkrijgen van een overzicht van alle verbonden partijen waarin de gemeente deelneemt. Beoordelen van monitoring gemeente op verbonden partijen. Interne controle Voor het uitvoeren van een efficiënte en effectieve accountantscontrole is de kwaliteit van de interne controle cruciaal. Risico bestaat dat niet kan worden gesteund op de werkzaamheden van de interne controle. Beoordelen of de tekorten juist, volledig en tijdig verwerkt zijn in de gemeentelijke jaarrekening. Vaststellen dat de interne controle functie voldoet aan de daaraan te stellen eisen (status in de organisatie, reikwijdte van de functie, technische competenties en professionele zorg). Vaststellen dat de reikwijdte van het werk en de controleprogramma s voldoen, interne controles goed gepland gereviewd en gedocumenteerd zijn. Wettelijke voorschriften Fraude-risicoanalyse De mogelijkheid van het doorbreken van de interne controlemaatregelen door het management en/of schattingen door het management dienen met een voldoende mate van professioneel kritische houding worden beoordeeld. Vaststellen dat er voldoende grondslag is voor het trekken van conclusies, rechtdoen aan de omstandigheden en consistent zijn met de bevindingen. Toetsing van de juistheid van journaalposten in het grootboek en andere wijzigingen in de opstelling van de financiële overzichten. Inzicht verkrijgen in de zakelijke grondslag van significante transacties die geen onderdeel vormen van de normale bedrijfsuitoefening van de gemeente. Uitvoering van het auditplan Onderdeel van de uitvoering van het auditplan is het evalueren van de opzet en de toetsing van de operationele effectiviteit (werking) van de interne beheersingsmaatregelen en het uitvoeren van gegevensgerichte controlewerkzaamheden. Waar mogelijk voeren wij testwerkzaamheden van interne beheersingsmaatregelen en gegevensgerichte werkzaamheden gelijktijdig uit, in overeenstemming met de International Standards on Auditing. Dit zorgt voor een efficiënt verloop van de controle.

7 Bij onze beoordeling van het systeem van interne beheersing toetsen wij onder andere de aspecten tijdigheid, juistheid en volledigheid van de informatievoorziening. Daarnaast toetsen wij op procesniveau of de interne beheersingsmaatregelen toereikend zijn ten aanzien van relevante potentiele fouten in belangrijke jaarrekeningposten en toelichtingen. Onze gegevensgerichte controlewerkzaamheden bestaan uit een specifieke combinatie van cijferanalyses en detailcontroles van transacties en saldi. Deze werkzaamheden zijn ontworpen om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de financiële overzichten geen afwijkingen van materieel belang bevatten. Weging van fouten en onzekerheden (jaarrekening) De goedkeuringstoleranties zijn vastgelegd in het Besluit Accountantscontrole Decentrale Overheden (BADO). Dit zijn de wettelijke minimumeisen. Dit betekent dat wij een goedkeuringstolerantie hanteren van maximaal 1% voor fouten en van maximaal 3% voor onzekerheden voor de jaarrekening als geheel. Naast de weging van fouten en onzekerheden om tot een accountantsoordeel (t.b.v. strekking controleverklaring) te komen, is het ook nuttig om een rapporteringstolerantie af te spreken. Fouten, die de rapporteringstolerantie overschrijden, zullen wij opnemen in ons rapport van bevindingen. Wij stellen voor om, conform voorgaande jaren, voor de gemeente Molenwaard uit te gaan van een rapporteringstolerantie voor niet gecorrigeerde fouten en onzekerheden in de jaarrekening van 25.000.

8 3. Communicatie Een belangrijk onderdeel van onze verantwoordelijkheid als onafhankelijke accountant van de gemeente Molenwaard is ondersteuning te bieden aan de auditcommissie bij het uitoefenen van haar bestuurlijke verantwoordelijkheden. Tijdens de uitvoering van de controle houden wij u op de hoogte van de voortgang van de werkzaamheden, de aandachtsgebieden en de afstemming met het management. Daarnaast informeren wij u over markt- en economische ontwikkelingen, bestuurlijke ontwikkelingen, en de toegang tot deskundigen en educatieve middelen om de effectiviteit van de toezichthoudende rol van de auditcommissie te verhogen. Wij stellen de volgende formele contactmomenten voor: Gesprekspartner Frequentie per jaar Onderwerp Auditcommissie 3 Pre-auditgesprek en rapport van bevindingen. Voorlopige inschatting is dat driemaal overleg met de auditcommissie wenselijk is. Mocht er behoefte zijn aan extra overleg dan is dat uiteraard mogelijk. Portefeuillehouder financiën Algemeen directeur en MT 2 Pre-auditgesprek, managementletter, accountantsverslag en controleverklaring, diverse onderwerpen 2 Pre-auditgesprek, managementletter, accountantsverslag en controleverklaring, diverse onderwerpen Over het jaar 2014 zullen door ons de volgende rapportages worden uitgebracht: Interim-controle Jaarrekeningcontrole Managementletter Controleverklaring en accountantsverslag Gemeenteraad Afschrift Origineel Auditcommissie College van burgemeester en wethouders Afschrift, en bespreking bevindingen op hoofdlijnen. Origineel Origineel. En bespreking bevindingen op hoofdlijnen. Afschrift De raad is opdrachtgever voor de controle van de jaarrekening. Wij zullen de raad en het college op de volgende momenten over de voortgang en de bevindingen van de controle informeren:

9 Na de interim-controle brengen wij een managementletter uit, gericht aan het college van burgemeester en wethouders. De hoofdlijnen van de managementletter worden door ons afgestemd met de auditcommissie. Bestuurlijk relevante zaken worden altijd ook via het accountantsverslag aan de gemeenteraad gerapporteerd. Bij controlebevindingen waarvan wij het van belang achten dat de raad daar direct over wordt geïnformeerd. In een dergelijke situatie zullen wij het college adviseren eerst zelf de informatie aan de raad te verstrekken. Als het college de raad niet informeert, dan zullen wij zelfstandig de raad informeren. Indien wij bij een controle afwijkingen constateren die leiden tot het niet afgeven van een goedkeurende verklaring, zijn wij verplicht de raad hierover terstond schriftelijk melding te maken en hier een afschrift van aan het college te zenden. Na afronding van onze controle ontvangt de raad ons accountantsverslag. Wij leggen het concept accountantsverslag eerst ter afstemming van de feiten voor aan het college. Voorafgaand aan de raadsbehandeling van de jaarstukken bespreken wij met de vertegenwoordiging van de raad (auditcommissie) het accountantsverslag. Na iedere controle beoordelen wij de opvolging van de aanbevelingen. Hieraan besteden wij aandacht in onze managementletter door het opnemen van een bijlage stand van zaken eerder uitgebrachte adviezen en hanteren hierbij een stoplichtmodel.

10 4. Overige controles en opdrachten en invulling adviesfunctie Het is mogelijk andere werkzaamheden aan de accountant op te dragen. Deze werkzaamheden kunnen verband houden met bijvoorbeeld specifieke controlewerkzaamheden met betrekking tot rechtmatigheid, de doelmatigheid en de doeltreffendheid. In veel gevallen zullen werkzaamheden met betrekking tot met name doelmatigheid en doeltreffendheid door een specifiek deskundige consultant moeten worden uitgevoerd. De deskundigheid van accountants kan hier dan bij worden ingeschakeld. De opdrachtverstrekking van specifieke opdrachten met betrekking tot rechtmatigheid, de doelmatigheid en de doeltreffendheid aan de accountant moet duidelijk worden bepaald. Dit is belangrijk omdat bij de opdrachtverlening voor specifieke opdrachten de onafhankelijkheid van de accountant niet in gevaar mag komen. Wanneer uw organisatie opdrachten voor specifieke onderzoeks- of adviesopdrachten verstrekt zullen wij daarom altijd met u beoordelen of onze onafhankelijkheid niet in gevaar komt. Wij treden hierover altijd in overleg met uw gemeente. De opdrachtverstrekking van specifieke opdrachten met betrekking tot rechtmatigheid, de doelmatigheid en de doeltreffendheid moet duidelijk worden bepaald. Deze specifieke werkzaamheden kunnen afhankelijk van de doelstelling door zowel de raad, het college als het managementteam worden opgedragen. De interne en externe factoren die uw bedrijfsvoering beïnvloeden, zijn mede bepalend voor hoe wij onze controle inrichten. Wij baseren onze controlestrategie tevens op de uitkomsten van de regelmatige besprekingen die wij met u zullen hebben. Door deze focus op uw organisatie ontstaat zicht op de achterliggende waarborgen voor betrouwbare informatie in uw organisatie. Dit vormt de basis voor onze natuurlijke adviesfunctie. Mede vanuit de samenwerking met de specialisten binnen Deloitte mag u van ons verwachten dat wij als kritisch controleur niet alleen een onafhankelijk en deskundig oordeel hebben, maar tevens vanuit onze controle ook praktische adviezen en oplossingen koppelen aan onze bevindingen. Deze adviezen komen tot uitdrukking in de managementletter en het rapport van bevindingen bij de jaarrekening. Tijdens de pre-audit meeting zullen wij met u in kaart brengen over welke onderwerpen u nader geadviseerd wilt worden. Door onze kennis van actualiteiten en voor u relevante onderwerpen in combinatie met uw en onze kennis van uw organisatie, kunnen wij deze onderwerpen zeer specifiek benoemen. Daarnaast zullen wij u ook ongevraagd adviseren wanneer hiertoe aanleiding bestaat. Wij zien de natuurlijke adviesfunctie niet uitsluitend als bijproduct van onze controle. Ook indien wij beschikken over informatie die voor uw organisatie van belang kan zijn, mag u van ons verwachten dat wij deze kennis proactief met u zullen delen. Onze industry group Lokaal Bestuur en ons wetenschappelijk bureau hebben een belangrijke centrale rol in onze interne en externe informatievoorziening. Wij informeren onze cliënten en medewerkers op continue basis over actuele ontwikkelingen, niet alleen bij de uitvoering van de controle, maar ook door middel van publicaties, periodieken en (thema)bijeenkomsten.

11 5. Samenstelling controleteam De accountantscontrole over 2014 wordt uitgevoerd door een team van ervaren medewerkers met expertise in de publieke sector onder leiding van de heer drs. R.M.J. (Rein-Aart) van Vugt RA en de heer drs. I.L.J. (JaapJan) Visser RA. U heeft aangegeven dat continuïteit van onze dienstverlening belangrijk voor u is. Met onderstaand controleteam bieden wij u zowel op bestuurlijk als op ambtelijk vlak een team dat bekend is met uw organisaties. Hierdoor worden uw medewerkers zo min mogelijk belast met de accountantscontrole. drs. R.M.J. (Rein-Aart) van Vugt RA Audit partner Rein-Aart van Vugt is audit partner bij Deloitte Accountants B.V. Tot zijn cliënten behoren gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, woningcorporaties, welzijnsinstellingen en cliënten in de profitsector. Hij is verantwoordelijk accountant voor diverse gemeenten. Rein-Aart is betrokken geweest bij adviesopdrachten op het gebied van planning en control, verbetertrajecten, productbegrotingen en grondexploitaties. Daarnaast is hij binnen de regio Zuid-West verantwoordelijk voor de werkgroepen Besluit begroting en verantwoording en Rechtmatigheid. In zijn rol als audit partner is Rein-Aart verantwoordelijk voor de controlewerkzaamheden en is primair aanspreekpunt voor directie en bestuur. drs. I.L.J. (JaapJan) Visser RA Audit senior-manager JaapJan Visser is senior-manager en heeft ervaring in de publieke sector. Tot zijn cliënten behoren diverse gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en coöperaties. Daarnaast is JaapJan één dag per week werkzaam bij ons bureau vaktechniek, op het gebied van lokaal- en middenbestuur. JaapJan is betrokken geweest bij adviesopdrachten op het gebied van planning en control en subsidietrajecten en heeft daarnaast bijzondere onderzoeken uitgevoerd naar aanbestedingsdossiers en fusies. Als seniormanager is hij verantwoordelijk voor de vaktechnische kwaliteit van de onder zijn aansturing uitgevoerde controlewerkzaamheden en rapportages.

12 G.J.W. (William) Lagendijk Junior-manager William Lagendijk is junior manager bij Deloitte Accountants B.V. en daarmee verantwoordelijk voor de uitvoering van de controlewerkzaamheden. Onder andere het aansturen van assistentie en afstemmen met de cliënt valt onder zijn takenpakket. William heeft ervaring opgedaan bij de controles van gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en stichtingen en verenigingen. William is 7 jaar werkzaam bij Deloitte en sinds 2012 in zijn huidige rol betrokken bij de controle van Molenwaard. Hij heeft naast controleopdrachten ervaring opgedaan met het actualiseren en verbeteren van administratieve processen en met het begeleiden van gemeenten bij het opstellen van jaarrekeningen. Het team dat de tussentijdse controle uitvoert wordt ook ingezet bij de controle van de jaarrekening. De inzet van één team bevordert afstemming met uw organisaties en een efficiënte controle.

13 6. Honorarium Wij streven ernaar de gemeente Molenwaard onderscheidende professionele dienstverlening bieden tegen een redelijke vergoeding. Onze bewezen deskundigheid en ons streven naar tijdige en responsieve dienstverlening zetten wij in voor een goede professionele samenwerking. Daarbij werken we kostenbewust en voldoen daarbij aan professionele standaarden en richtlijnen. De inschatting van ons audit budget voor 2014 is als volgt, ter vergelijking hebben wij ook de bedragen van 2013 opgenomen: Honorarium 2014 2014 2013 Accountantscontrole: uitvoering basismodule interim-controle, jaarrekeningcontrole inclusief rechtmatigheidscontrole. 25.000 24.500 SiSa 2014 (uitgaande van de SiSa-regelingen zoals deze in de jaarrekening 2013 zijn opgenomen). 5.200 5.000 Totaal honorarium 30.200 29.500 Wij merken hierbij nog het volgende op: Bij ons voorstel is uitgegaan van een adequate administratieve organisatie met daarin begrepen de noodzakelijke maatregelen van interne controle die zichtbaar worden vastgelegd. Dit geldt ook voor het aspect rechtmatigheid. Mocht door onvoorziene omstandigheden binnen uw gemeente de uitvoering van de controle meer tijd vergen dan geraamd, dan zullen wij vroegtijdig met u contact opnemen en nadere afspraken maken. De raming van de kosten is gebaseerd op een goede oplevering en volledige naleving van de werkafspraken. Steeds meer specifieke verantwoordingen worden in de SiSa-bijlage in de jaarrekening opgenomen en worden niet meer apart gecontroleerd. Voor de eventuele overige specifieke verantwoordingen zullen wij vooraf per opdracht afspraken met u maken. In paragraaf 4 hebben wij een overzicht gegeven van het aantal besprekingen dat is begrepen in de hierboven genoemde prijs. Extra besprekingen brengen wij afzonderlijk in rekening tegen 850 per bespreking (partner en manager, 2 uur).

14 De door ons gehanteerde tarieven (in ) per functie bedragen: Functieomschrijving Tarief Partner 250-300 Manager 145-220 Senior staff 125-145 Staff 95-125 Assistenten 65-95 De genoemde bedragen zijn prijspeil 2014, exclusief omzetbelasting en inclusief bijkomende kosten. Deze tarieven zijn tevens van toepassing ingeval van aanvullende werkzaamheden als gevolg van het niet nakomen van (een deel van) de werkafspraken door uw organisatie. Eventueel meerwerk brengen wij uitsluitend in rekening in overleg met en na goedkeuring van de directie.

15 7. Tot slot Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd over de door ons voorgestelde controleaanpak voor 2014 en de daarmee samenhangende kosten. Wij verzoeken u, bij instemming met ons voorstel, het tweede exemplaar van deze brief te dateren en te ondertekenen en aan ons te retourneren. Hoogachtend, Deloitte Accountants B.V. Voor akkoord, Namens de gemeente Molenwaard drs. R.M.J. van Vugt RA Naam en functie: Datum: Bijlage(n): Algemene voorwaarden Deloitte.