Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012) Lieve Ponnet Adviseur-generaal Algemene directie humanisering van de arbeid Afdeling normen welzijn op het werk
Inhoud uiteenzetting Risicoanalyse = nieuw Actiewaarden = aangepast aan wetenschap Programma technische en organisatorische maatregelen = nieuw Minimumbepalingen = ARAB-bepalingen Koude/warmte Technologische/klimatologische oorsprong Gezondheidstoezicht = aangepast Gevoelige risicogroepen = nieuw Informatie en opleiding werknemers = nieuw/aangepast
Risicoanalyse Thermische omgevingsfactoren Technologische aard Klimatologische aard Evaluatie en meting Meet- en berekeningsmethodes Advies arbeidsgeneesheer/arbeidshygiënist en akkoord comité Geen akkoord : methodes waarvan referenties op website FOD WASO
Risicoanalyse : factoren Luchttemperatuur Relatieve luchtvochtigheid Luchtstroomsnelheid Thermische straling (zon, technologisch) Fysieke werkbelasting Werkmethodes en arbeidsmiddelen Werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen + combinatie van factoren
Risicoanalyse : fysieke werkbelasting Zeer licht werk : minder dan 117 watt Licht werk : 117 tot 234 watt Halfzwaar werk : 235 tot 360 watt Zwaar werk : 361 tot 468 watt Zeer zwaar werk : meer dan 468 watt
Preventiemaatregelen Invloed op risicofactoren en combinatie Rekening houden met actiewaarden Gangbare voorschriften en gebruiken inzake comfort = NBN EN ISO 7730
Actiewaarden koude Aard van het werk temperatuur ARAB-waarden Zeer licht werk 18 C 20 C Licht werk 16 C 18 C Halfzwaar werk 14 C 15 C Zwaar werk 12 C 12 C Zeer zwaar werk 10 C -----
Aard van het werk Actiewaarden Warmte Zeer licht werk 29 30 C Licht werk 29 30 C WBGTwaarde ARABtemperatuur Halfzwaar werk 26 26,7 C Zwaar werk 22 25 C Zeer zwaar werk 18 -----
WBGT-index Rechtstreekse meting Berekening op grond van klimatologische parameters Luchttemperatuur Relatieve luchtvochtigheid Luchtstroomsnelheid Thermische straling Methodes gepubliceerd op website FOD WASO
Doel : Programma van technische en organisatorische maatregelen Werkgever denkt op voorhand na over de maatregelen die moeten genomen worden wanneer het te koud of te warm is. Op het ogenblik van een koudegolf of hittegolf weet men onmiddellijk welke maatregelen moeten getroffen worden Wat? Beschrijving per (groep van) werkpost (en) of per (groep van) functie welke maatregelen van toepassing zijn Moet rekening houden met minimumvoorschriften van artikel 7 tot 15
Wie? Programma van technische en organisatorische maatregelen Werkgever Advies preventieadviseurs Advies comité Deel van globaal preventieplan Wijziging Wanneer er zich een wijziging voordoet in één of meerdere van de elementen die aanleiding hebben gegeven tot het opstellen ervan
Programma van technische en organisatorische maatregelen Technische maatregelen met invloed op omgevingsfactoren Bv. Ventilatie, afvoer van dampen en gassen, reflecterende schermen, luchtbevochtigers of ontvochtigers Verlaging fysieke werkbelasting Alternatieve werkmethoden Vermindering van de duur en intensiteit van blootstelling Aanpassing van werkroosters of arbeidsorganisatie Beschermingskledij Verfrissende of warme dranken
Bepaling afwisseling werktijd en rustpauzes: prioriteit 1. NBN EN ISO 7243, NBN EN ISO 7933, NBN EN ISO 9886 2. Indien niet 1 dan : vaststelling na advies arbeidsgeneesheer EN voorafgaand akkoord comité/vakbondsafvaardiging 3. Indien niet 1 of 2 dan : Collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in paritair comité en algemeen verbindend verklaard EN Vergelijkbare bescherming als deze in bijlage I 4. Indien niet 1 of 2 of 3 dan : waarden in bijlage I
Overmatige koude van technologische oorsprong Gekoelde lokalen Actiewaarden overschreden Maatregelen Aangepaste werkkledij en PBM Beperking luchtstroomsnelheid, rekening houdend met werking installaties Technische middelen om beschermkledij na gebruik te drogen Warme dranken zonder kosten voor werknemers Rusttijd in rustlokaal, indien arbeidsgeneesheer het nodig oordeelt
Overmatige koude van klimatologische oorsprong Open werklokalen en arbeidsplaats in open lucht Verwarmingsinrichtingen aanwezig tussen 1/11 en 31/3 in werking ingevolge weersomstandigheden en in elk geval bij temperatuur lager dan 5 C Mogen worden opgesteld in andere lokalen, in voorlopige constructies, mits akkoord werknemersvertegenwoordigers comité of vakbondsafvaardiging
Overmatige koude van klimatologische oorsprong Specifiek winkels detailverkoop < 5 C : verbod tewerkstelling buiten <10 C : gebruik verwarmingsinstallatie of mogelijkheid zich op te warmen Vloer waardoor rechtstreeks contact met grond vermeden Bescherming tegen weer en wind Aanpassing arbeidstijd : Niet voor 8 u of na 19 u Niet langer dan 2 uur zonder onderbreking van 1 uur Maximum 4 uur per dag
Overmatige warmte van technologische oorsprong Gesloten werklokalen Convectie Overschrijding actiewaarden op werkpost met zwaarste last Inrichting voor kunstmatige verluchting of afzuiging Bijkomende maatregelen : Verlaging van de blootstellingsduur door afwisseling van werktijd met rustpauzes in rustlokaal Verfrissende dranken om vochtverlies tegen te gaan na advies van de arbeidsgeneesheer
stralingen Overmatige warmte van technologische oorsprong Overschrijding actiewaarden Maatregelen : Beveiligingsschermen Reflectorische beschermingskledij Beschermingskledij met ingebouwd koelsystemen Bijkomende maatregelen : Verlaging van de blootstellingsduur door afwisseling van werktijd met rustpauzes in rustlokaal Verfrissende dranken om vochtverlies tegen te gaan na advies van de arbeidsgeneesheer
Overmatige warmte van klimatologische oorsprong Bij overschrijding van actiewaarden Gedurende 48 uur : kunstmatige verluchting Na verstrijken van termijn van 48 uur : afwisseling arbeidstijd met rustpauzes Verdeling van verfrissende dranken om vochtverlies tegen te gaan na advies arbeidsgeneesheer Bij warmte van zowel technologische als klimatologische oorsprong = maatregelen technologische oorsprong
Overmatige warmte van klimatologische oorsprong Zonnestraling Bescherming door installatie Aanpassing arbeidsorganisatie Rechtstreekse zonnestraling Collectieve beschermingsmiddelen Persoonlijke beschermingsmiddelen
Overmatige warmte bij Korte blootstelling interventies Ernstige overmatige warmte Interventie Maatregel door arbeidsgeneesheer Hij stelt vooraf de maximale blootstellingsduur en arbeidsorganisatie vast Hij kan overgaan tot monitoring van fysiologische parameters tijdens blootstelling
Passend gezondheidstoezicht Twee gevallen Blootstelling om technologische redenen aan Koude : < 8 C Warmte met overschrijding actiewaarden Normale dagtaak Regelmatig Voorafgaand toezicht en periodiek (jaarlijks) Gewoonlijk buiten tewerkgesteld worden
Gevoelige risicogroepen Aanpassing van maatregelen aan de vereisten van deze werknemers Advies arbeidsgeneesheer Bijvoorbeeld : jongeren, zwangere werkneemsters, cardiovasculaire klachten
Informatie en opleiding Resultaten risicoanalyse, evaluaties en metingen Letsels die kunnen veroorzaakt worden bij blootstelling Actiewaarden Maatregelen om risico s te voorkomen of te beperken Kennis van belang en actie voor opsporen en signaleren lichamelijke symptomen Invloed van individuele eigenschappen op belasting Veilige handelingen en professionele praktijken om blootstelling te verminderen gezondheidstoezicht