De toezichthouder op de koffie? PlasBossinade Legal Updates 2014 2 oktober 2014 Paulien Waninge fiscaal advocaat Jewan de Goede bestuursrechtadvocaat
Praktijkvoorbeelden Zeepjeskoning Ultee beboet voor marktmanipulatie AMSTERDAM - Bob Ultee, eigenaar en oprichter van beleggingsfonds Sabon Funding, is door de beurswaakhond AFM twee keer beboet wegens manipulatie van de markt. Ultee noemt de boetes 'hilarisch'. Doorzoeking wegens illegale gewasbeschermingsmiddelen WAGENINGEN - In een woning en 2 bedrijfslocaties in het oosten en westen van het land heeft de Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de NVWA doorzoekingen verricht.
Praktijkvoorbeelden Kleine telecomproviders voldoen grotendeels aan de Wet bewaarplicht NZa: Uitspraak in beroepszaak Amstelveense tandkliniek BePerfect Nza verdenkt ziekenhuis van declaratiefraude
Toezichtinstanties Verschillende niveaus toezichthouders: rijksoverheid, provinciaal en gemeentelijk toezicht Specifieke (rijks)diensten: AT, AFM, DNB, ACM, nvwa, ILT Inspectie SZW,etc. Politie?
Toezicht, waar hebben we het over?
Typering Wat is toezicht eigenlijk? Definitie Bureauonderzoek Controle ter plaatse Aansporen, aanmanen, opleggen eis Toepassen handhaving
De twee sporen Strafrechtelijk spoor: Geldboetes, werk- of gevangenisstraf Bestuursrechtelijk spoor: Handhaving met last onder dwangsom of bestuursdwang, bestuurlijke boetes Punitieve of reparatoire sancties
Opsporing vs toezicht Opsporing gericht op strafrechtelijke afdoening Algemene wet bestuursrecht niet van toepassing bij opsporing en vervolging van strafbare feiten Waarom is het onderscheid van belang?
Bestuursrechtelijk: herstel- en bestraffende sancties Last onder bestuursdwang Ongedaan of beëindigen overtreding, voorkomen overtreding of wegnemen gevolgen overtreding Geen last nodig bij spoed Last onder dwangsom Herstel van de overtreding onder druk van betaling van een geldsom Verjaring 1 jaar na datum verbeuring dwangsom Keuzevrijheid voor toezichthouder, tenzij Bestraffende sancties: bestuurlijke boete
De toezichthouder en zijn bevoegdheden
De Toezichthouder : definitie Titel 5.2 Algemene wet bestuursrecht 5:11 Awb: Persoon bij of krachtens wettelijk voorschrift belast met het houden van toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift Inspectie SZW? Politie-ambtenaar? Gemeente-ambtenaar? Waterschapmedewerker? Stadswacht?
Bevoegdheden (bestuursrechtelijk) Wat mag een toezichthouder? Iedere plaats betreden, tenzij (5:15 Awb); Inlichtingen vorderen, ook kopieën (5:16 Awb); Staandehouden (impliciet ex 5:16 Awb) Inzage in en kopieën van zakelijke gegevens en bescheiden vorderen (5:17 Awb); Onderzoeksbevoegheid (5:18 /19 Awb). NB afwijkingen in bijzondere wetten! Meewerkplicht, tenzij Sanctie op niet meewerken
Bevoegdheden 5:13 Awb: evenredigheidsbeginsel (subj./obj.) Een toezichthouder maakt van zijn bevoegdheden slechts gebruik voorzover dat redelijkerwijs voor de vervulling van zijn taak nodig is Aantal toezichthouders? Aantal toezichtmomenten? Uitoefening bevoegdheden bij gegeven toestemming?
Bevoegdheden (strafrechtelijk) Wat mag een opsporingsinstantie? Staande houden (52 Sv); Aanhouden (53/54 Sv); Doorzoeking ter aanhouding (55 ev Sv); Inbeslagneming (94 ev Sv); Betreding (96 Sv); Doorzoeking (97 + 110 Sv) NB afwijkingen in bijzondere wetten! Sanctie op niet meewerken
Stadia gebruik bevoegdheden Gebruik strafrechtelijke bevoegdheden mede afhankelijk van onderzoeksstadium Opsporingsambtenaar, Officier van Justitie en rechter-commissaris Betreden, zoekend rondkijken of doorzoeken Inbeslagneming
Onverwachts bezoek
Stappenplan Stap 1: Wie staat er op de stoep? Toezichthouder vs opsporingsinstantie Stap 2: Wat is het doel van het bezoek? Toezicht, verdachte, getuige, derdenonderzoek Stap 3: Wat gaan de bezoekers doen? Controle, aanhouding, inbeslagneming, doorzoeking
Stap 4: Bel uw advocaat Recht op bijstand Bijstand tijdens een doorzoeking is toegestaan, zonder dat doorzoeking daardoor mag worden opgehouden (99a Sv) Overleg met advocaat voorafgaand aan verhoor als verdachte Advocaat aanwezig tijdens verhoor?
Verschoningsrecht Onderzoek vindt slechts plaats voor zover dit zonder schending van stands-, beroeps- of ambtsgeheim kan; Uitzondering op verschoningsrecht mogelijk; Afgeleid en informeel verschoningsrecht; Contractuele geheimhoudingsplicht.
Verzoek om verklaring af te leggen Hoofdregel bij strafzaken: niemand kan in eerste instantie worden verplicht een verklaring af te leggen; Hoofdregel bij toezichtszaken: meewerkplicht, tenzij verschoningsgerechtigde of criminal charge; Check bij onderzoeker: bent u getuige of verdachte?; Check bij uzelf: kans dat u van kleur verschiet?
Do s and dont s
Tijdens een verhoor Geen theekransje, maar ook niet strikt ingekaderd Zwijgrecht Eigen wetenschap Niet uitwijden: kort en bondig Betrek anderen niet bij uw verklaring Bewoordingen verhoor: doorlezen Pressiemiddel politie: in verzekering stellen
Rechtsmiddelen aanwenden Greep uit bestuursrechtelijke mogelijkheden: Procedure handhavingsbesluit Schorsing besluit (vovo) Rechter Greep uit strafrechtelijke mogelijkheden: Beklag tegen inbeslagname (Raadkamerprocedure) Bewijsuitsluiting/Niet-ontvankelijkheid OM Getuige: weigeren medewerking Klacht tegen toezichthouder wegens onheuse bejegening
Contact Paulien Waninge waninge@plasbossinade.nl nl.linkedin.com/in/paulienwaninge https://twitter.com/paulienwaninge Jewan de Goede degoede@plasbossinade.nl nl.linkedin.com/in/jewandegoede https://twitter.com/jewandegoede