1 Jeugdgezondheidszorg Samen zorgen voor uw kind 4-12 0-14 jaar maanden
2 Centrum voor Jeugd en Gezin Om de samenwerking rond kinderen en jeugdigen te verbeteren, worden in alle gemeenten Centra voor Jeugd en Gezin opgericht. In deze centra werken instellingen waaronder de jeugdgezondheidszorg van GGD Hollands Noorden samen. Doel van de samenwerking is ervoor te zorgen dat (aanstaande) ouders, kinderen en jongeren voor al hun vragen rond opgroeien en opvoeden in dit centrum terecht kunnen. Afstemming in werkwijze is van belang. De jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar van GGD Hollands Noorden is een gemeentelijk gefinancierde dienst en maakt deel uit van de diensten van een Centrum voor Jeugd en Gezin. Jeugdgezondheidszorg GGD Hollands Noorden in de babyperiode De eerste afspraak Na de geboorte geeft u uw kind aan bij de gemeente. Deze geboorteaangifte wordt doorgegeven aan de jeugdgezondheidszorg. Binnen een paar dagen na de aangifte neemt een van onze medewerkers contact met u op om een eerste afspraak te maken. Meestal is dat een afspraak voor het uitvoeren van de hielprik en het gehooronderzoek. Het gehooronderzoek, de hielprik en het groeiboek Vanaf de vierde dag na de geboorte wordt door een medewerker van de jeugdgezondheidszorg bij uw kind een gehooronderzoek en het hielprikje uitgevoerd. Door middel van een dopje in het oor van uw baby wordt eerst gemeten of uw baby goed hoort. Deze test verloopt het beste als de baby rustig is of slaapt. U krijgt hiervan direct de uitslag. Daarna volgt de hielprik. Door middel van een prikje in de
3 hiel wordt wat bloed afgenomen voor onderzoek. Dit bloed wordt opgestuurd en in speciale laboratoria onderzocht op diverse aandoeningen. Tijdens het eerste bezoek overhandigt onze medewerker u ook een zogenoemd Groeiboek. Dit is een handig, persoonlijk boekje waarin u allerlei zaken over de groei en ontwikkeling van uw kind kunt opzoeken en bijhouden. Ook de afspraken met het consultatiebureau worden hierin opgeschreven. Na dit eerste bezoek wordt een afspraak voor een tweede huisbezoek, het intakehuisbezoek, gemaakt. U wordt hierover gebeld door de jeugdverpleegkundige. Het intakehuisbezoek Het intakehuisbezoek is vooral bedoeld als nadere kennismaking en wordt in principe uitgevoerd door de jeugdverpleegkundige met wie u de komende jaren te maken krijgt. De jeugdverpleegkundige noteert gegevens over u en uw kind in het gezondheidsdossier. Zij geeft ook informatie. Bijvoorbeeld over het consultatiebureau, het inloopspreekuur, hoe u haar kunt bereiken en hoe u afspraken kunt maken. De jeugdverpleegkundige beantwoordt tevens vragen die u hebt over uw kind. De medewerkers van het consultatiebureau zijn er niet alleen voor uw kind maar ook om u als ouder(s) te ondersteunen. Tijdens het intakegesprek en ook als uw kind ongeveer acht weken oud is, besteedt de jeugdverpleegkundige daarom extra aandacht aan uw gezinsomstandigheden. Als uw kind acht weken is, vindt dit gesprek meestal plaats tijdens het consultatiebureauconsult, hiervoor is extra tijd gereserveerd. Hebt u vragen? De jeugdverpleegkundige beantwoordt ze graag. Kijkt u voor het telefoonnummer in het groeiboek, op de achterzijde van deze brochure of op onze website: www.ggdhn.nl.
4 Het consultatiebureau Van tijd tot tijd nodigen wij u uit met uw kind in de leeftijd van 0 tot 4 jaar om naar het consultatiebureau te komen. Zo kunnen wij de ontwikkeling van uw kind volgen en eventuele afwijkingen tijdig op te sporen. Ook krijgt uw kind er de vaccinaties volgens het Rijksvaccinatieprogramma. De onderzoeken op het consultatiebureau worden verricht door de arts of de jeugdverpleegkundige. Zij geven ook de vaccinaties. De arts let vooral op de gezondheid en de ontwikkeling van uw kind. De jeugdverpleegkundige geeft u vooral voorlichting en advies over voeding, opvoeding, verzorging en veiligheid. Ook besteedt zij aandacht aan de gezinsomstandigheden. Bij beiden kunt u met uw vragen terecht. Op het consultatiebureau wordt u ontvangen door de assistente. Zij weegt uw kind, meet de lengte en de hoofdomvang en maakt de vervolgafspraken. Consultatiebureaubezoek Het eerste bezoek aan het consultatiebureau vindt meestal plaats wanneer de baby vier tot zes weken oud is. De afspraak hiervoor wordt gewoonlijk tijdens het intakehuisbezoek gemaakt. Bij uw eerste bezoek maakt de assistente u wegwijs. Tot uw kind vijftien maanden is, komt u ongeveer negen keer voor een consult. Daarna wordt u nog drie à vier keer uitgenodigd voor een onderzoek totdat uw kind 4 jaar is. Naarmate uw kind ouder wordt, zijn de perioden tussen de afspraken langer. Een consult begint met het wegen en meten van uw kind, vervolgens gaat u met uw kind naar de arts of jeugdverpleegkundige en na afloop maakt u bij de assistente de vervolgafspraak. Het consult bij de arts of de jeugdverpleegkundige duurt ongeveer vijftien minuten. Er wordt zoveel mogelijk op de afgesproken tijd gewerkt. Het kan gebeuren dat een ouder veel dringende vragen heeft of er een kwestie is die om extra aandacht vraagt. Het consultatiebureau kan in die gevallen dan wat uitlopen. Wij vragen daarvoor uw begrip.
5 Het is handig om een warme omslagdoek en een schone luier mee te nemen naar het consultatiebureau. Daarnaast is het belangrijk om bij elk bezoek het groeiboek en de vaccinatiekaarten (die u via het RIVM ontvangt) bij u te hebben. In het groeiboek worden de nieuwe afspraken opgeschreven, kunt u alvast vooraf vragen noteren, worden adviezen genoteerd en kunt u zelf ook de vaccinaties en de groei bijhouden. Vaccinaties Als bescherming tegen een aantal ernstige ziekten biedt de overheid het Rijksvaccinatieprogramma aan voor alle kinderen. Dankzij het Rijksvaccinatieprogramma zijn een aantal ernstige ziekten bijna geheel verdwenen. Soms lukt het toch niet helemaal een ziekte uit te bannen. Dan blijkt wel dat bij gevaccineerde kinderen/volwassenen de ziekte veel minder ernstig verloopt dan bij niet-gevaccineerde kinderen/volwassenen. Voor meer informatie verwijzen we naar de folder Rijksvaccinatieprogramma, om infectieziekten te voorkomen. Deze folder ontvangt u van het RIVM gelijktijdig met de vaccinatiekaarten voor uw kind (voor de 2e maand). U kunt deze folder ook vragen aan uw jeugdverpleegkundige of de informatie nazoeken op www.rijksvaccinatieprogramma.nl. Het ontvangen van de vaccinaties volgens het Rijksvaccinatieprogramma geschiedt op vrijwillige basis, in het belang van het kind en de volksgezondheid. U ontvangt vooraf informatie over het vaccinatieprogramma en u kunt uw vragen stellen aan de arts en/of de jeugdverpleegkundige. Op basis van de informatie verlenen ouders toestemming tot het geven van de vaccinaties, tenzij zij daar bezwaar tegen hebben.
6
7 Begeleiding bij borstvoeding Borstvoeding is voor baby s de meest natuurlijke voeding. Soms gaat het geven van borstvoeding vanaf de geboorte gemakkelijk, soms zijn er in het begin wat problemen. In dat geval kan uw jeugdverpleeg kundige u extra ondersteuning bieden, zodat u op een plezierige wijze borstvoeding kunt geven. Indien nodig kan de jeugdverpleegkundige u ook adviseren gebruik te maken van een lactatiekundige, een specialist op het gebied van borstvoeding. Al in de zwangerschap kunt u zich voorbereiden op het geven van borstvoeding door deel te nemen aan een voorlichtingsbijeenkomst over borstvoeding. U kunt voor deze bijeenkomsten kijken op onze website: www.ggdhn.nl. Inloopspreekuur Het is mogelijk om zonder afspraak bij een jeugdverpleegkundige langs te gaan. Daarvoor zijn er inloopspreekuren, speciaal bestemd voor ouders die vragen hebben. De dag en locatie die voor u van toepassing zijn, staan vermeld op de sticker in het groeiboek of is te vinden op de website: www.ggdhn.nl. Tijdens de inloopspreekuren kunt u uw kind bijvoorbeeld laten wegen of vragen stellen over uiteenlopende onderwerpen, zoals: de voeding, opvoeding, verzorging of de groei en ontwikkeling van uw kind. Indien nodig wordt een vervolgafspraak gemaakt. Begeleidingscontacten Er kunnen vragen of problemen zijn waarvoor meer tijd en begeleiding nodig is dan tijdens een consult beschikbaar is. Om ook deze vragen te kunnen beantwoorden, kunt u afspreken met de jeugdverpleegkundige bij u thuis of op een locatie van de GGD. Tijdens dat gesprek kan dieper op problemen worden ingegaan. Gedurende één of meer gesprekken zal de jeugdverpleegkundige dan samen met u zoeken naar een oplossing. Indien u behoefte heeft aan een gesprek of extra begeleiding kunt u dit aangeven bij uw jeugdverpleegkundige, arts, of u kunt ons bellen.
8 Bellen kan ook U kunt ook telefonisch advies krijgen over de gezondheid, groei, voeding, gedrag en opvoeding van uw kind. Daarvoor is op alle werkdagen tussen 08.30 en 16.30 uur een van onze jeugdverpleegkundigen telefonisch bereikbaar. Zie het Groeiboek voor het telefoonnummer. Digitale vraagbaak Op www.ggdhn.nl vindt u allerlei informatie over jeugdgezondheid en andere gezondheidsthema s. Opvoedspreekuur Met opvoedvragen kunt u terecht bij het Opvoedspreekuur. Tijdens een aantal gesprekken met een opvoedadviseur krijgt u (gratis) ondersteuning en advies bij vragen over de opvoeding van kinderen en jongeren tussen 0 en 19 jaar. Met de opvoedadviseur kunt u bespreken wat er aan de hand is. Zij kan u tips geven hoe u hier mee om kunt gaan en kan u helpen het probleem aan te pakken op een manier die bij u en uw gezinssituatie past. Vaak wordt gewerkt volgens de methode Triple P (Positief Pedagogisch Programma). Deze methode biedt praktische handvatten en ondersteuning om op een positieve manier met opvoeden bezig te zijn. Meer informatie over deze methode kunt u vinden op www.positiefopvoeden.nl. Door bij opvoedvragen tijdig een afspraak te maken, kunt u voorkomen dat deze vragen uitgroeien tot grotere problemen. De Opvoedspreekuren worden gehouden in diverse gemeenten en locaties. Voor informatie en afspraken kunt u contact met ons opnemen via telefoonnummer 088-01 00 555.
9 Video-hometraining Binnen het werkgebied van GGD Hollands Noorden kunnen gezinnen ook begeleid worden door middel van kortdurende Video-hometraining. Video-hometraining is een methode waarbij een speciaal opgeleide jeugdverpleegkundige thuis een aantal keer een filmopname maakt en verschillende momenten van deze opnames nabespreekt met u. U kunt leerpunten uit deze bespreking gebruiken tijdens lastige momenten bij de opvoeding van uw kind. Video-hometraining kan ook worden ingezet in de babyperiode, bijvoorbeeld als uw baby veel huilt of het contact maken met uw baby niet goed lukt. U kunt informatie vragen bij uw eigen jeugdverpleegkundige of arts. Zij kunnen met u kijken of u voor Video-hometraining in aanmerking komt en samen met u de aanmelding in gang zetten. Themabijeenkomsten en cursussen De GGD biedt regelmatig cursussen en themabijeenkomsten voor aanstaande ouders of ouders met (jonge) kinderen, bijvoorbeeld over de ontwikkeling, borstvoeding of opvoedvragen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de jeugdverpleegkundige of op onze website kijken www.ggdhn.nl. Afspraak afzeggen of verzetten Heeft u een afspraak en bent u verhinderd? Dan is het van groot belang dat u dit zo spoedig mogelijk doorgeeft; de vrijgekomen plaats kan dan voor een ander kind worden benut. Zegt u kort van tevoren af, dan kan het enige tijd duren voor een nieuwe afspraak kan worden gemaakt.
10 Gezondheidsdossier en informatie-uitwisseling In de Wet Publieke Gezondheid is omschreven dat de GGD de gezondheid en ontwikkeling van een kind in kaart moet brengen. Dit doen wij met behulp van het gezondheidsdossier jeugdgezondheidszorg. In dit gezondheidsdossier nemen wij informatie op die wij verzamelen door onze onderzoeken vanaf de babyperiode en door overleg met anderen, zoals: school, behandelend specialist etc. De papieren jeugdgezondheidszorgdossiers zijn vanaf medio 2010 overgezet naar digitale jeugdgezondheidszorgdossiers. Gegevens uit de dossiers kunnen gebruikt worden voor epidemiologisch onderzoek. Daarnaast vraagt de Inspectie voor de Volksgezondheid gegevens over de gezondheid van kinderen. De gegevens die we hiervoor gebruiken, worden altijd geanonimiseerd. Vanzelfsprekend gaan wij zeer zorgvuldig om met gegevens uit het dossier. Wij volgen daarbij de regels van het privacyreglement en het beroepsgeheim. Bij verhuizing of verandering van school sturen wij het dossier naar de GGD die daarom vraagt. Het dossier wordt 15 jaar na het laatste onderzoek vernietigd. Uw kind kan ons vanaf 16 jaar zelf schriftelijk verzoeken hem of haar een kopie van het dossier toe te sturen. Verwijsindex De verwijsindex is een automatiseringssysteem dat hulpverleners bij elkaar kan brengen als zij zich zorgen maken over een kind. Als een jeugdarts of een jeugdverpleegkundige zich zorgen maakt over uw kind zal zij de zorgen uiteraard eerst met u bespreken. In sommige gevallen kan de jeugdarts of jeugdverpleegkundige aan u voorstellen om in de verwijsindex aan te geven dat hij/zij betrokken is bij de zorg voor uw kind.
11 Als andere hulpverleners dit ook doen, weten zij van elkaars betrokkenheid en kunnen ze elkaar gemakkelijker bereiken. Hierdoor kunnen de diverse activiteiten beter op elkaar worden afgestemd en hoeft u niet steeds opnieuw uw verhaal te doen. Als er contacten worden gelegd waarbinnen gegevens worden uitgewisseld over uw kind, dan wordt er toestemming aan u gevraagd. Klacht Indien u het niet eens bent met de informatie die u heeft gekregen, de wijze waarop u bent benaderd, of de manier waarop wij met u en/of uw kind omgaan, kunt u dit met de betrokken medewerker bespreken. Als dit niet tot een oplossing leidt, dan kunt u uw klacht schriftelijk kenbaar maken bij de klachtenfunctionaris van de GGD. GGD Hollands Noorden T.a.v. klachtenfunctionaris Postbus 324, 1740 AH Schagen
12 Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar: 088-01 00 552 regio Kop van Noord-Holland 088-01 00 550 regio Noord-Kennemerland, behalve kern Castricum 088-01 00 553 kern Castricum 088-01 00 551 regio West-Friesland Let op: Belt u een 088-nummer vanaf een mobiele aansluiting, dan kunnen er hoge kosten aan verbonden zijn, max. 0,30 per minuut. Dit is afhankelijk van uw provider en/of uw abonnement. GGD Hollands Noorden Hoofdkantoor Hertog Aalbrechtweg 22 Alkmaar Postadres Postbus 9276 1800 GG Alkmaar T 088-01 00 500 E info@ggdhn.nl I www.ggdhn.nl GGD/JGZ/bape/19/12-11