Collumfractuur (gebroken heup)
U bent in het TweeSteden Ziekenhuis binnengekomen via de afdeling Spoedeisende Hulp. Daar is gebleken dat uw heup is gebroken. Samen met de (orthopedisch) chirurg heeft u en/of uw familie besloten dat er een operatie plaats moet plaatsvinden. Deze brochure geeft u informatie omtrent de operatie en de herstelperiode. Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, dan kunt u die stellen aan de behandelend arts of de verpleegkundige. Een gebroken heup Een heupfractuur ontstaat meestal na een val. Een dergelijke breuk komt in principe voor bij mensen van alle leeftijden. Maar met name bij mensen van 65 jaar en ouder omdat deze zwakkere botten hebben. Een breuk (fractuur) treedt op rond het bovenste gedeelte van het dijbeen. Deze kan op verschillende plaatsen breken. Na een operatie herstelt de heup vaak goed, hoewel het algehele herstel lang kan duren. Het herstel is onder andere afhankelijk van de toegepaste techniek maar zeker ook afhankelijk van de algehele gezondheidstoestand. Onderzoek op de spoedeisende hulp Door middel van lichamelijk onderzoek en een röntgenfoto kan de arts vaststellen of uw heup gebroken is. Verder volgt er: Lichamelijk onderzoek door de arts E.C.G(hartfilmpje)
Bloedafname voor onderzoek U krijgt een infuus Een katheter(slangetje) in de blaas. Hiermee wordt de urine opgevangen in een katheterzak en hoeft u niet meer zelf te plassen. Opname in het ziekenhuis De verpleegkundige bereidt u voor op de operatie en stelt u vragen over de algemene conditie, thuissituatie en uw activiteitenpatroon. Indien er in de thuissituatie niet voldoende hulp is straks, kan zij een aanvraag doen voor thuiszorg of een verblijf in een verpleeg- of verzorgingstehuis. Dit laatste geldt met name voor de patiënt die alleenstaand is of met een partner leeft die zelf ook beperkingen heeft in het dagelijks leven. Medicijnen De medicijnen die u tijdens uw verblijf nodig heeft, ontvangt u van de ziekenhuisapotheek. Neem geen eigen medicijnen in zonder te overleggen met de verpleegkundige of de arts. Indien de verpleegkundige vraagt om nog medicijnen naar het ziekenhuis mee te laten brengen, laat u dit dan door uw familie meenemen in de originele verpakking. De operatie Het kan voorkomen dat u meteen op dezelfde dag geopereerd wordt of op een later moment dit hangt af van verschillende factoren. De operatie vindt plaats onder algehele verdoving (narcose) of een ruggenprik. De anesthesioloog bespreekt met u de mogelijkheden. Een (orthopedisch) chirurg herstelt uw heup. Deze hersteloperatie kan worden gedaan met een nieuwe heupprothese of m.b.v een metalen pen of plaat met schroeven. Kop/halsprothese De chirurg vervangt uw heupkop door een prothese.
Dynamische heupschroef De chirurg behandelt uw heup met een schroef. Uw heupkop blijft behouden. Schroeven De chirurg behandelt uw heup met schroeven. Uw heupkop blijft behouden. Grendelpen De chirurg behandelt uw heup met een grendelpen (gammanagel) Uw heupkop blijft behouden. Na de operatie Na de operatie wordt u wakker op de uitslaapkamer (recovery/ verkoeverkamer). De anesthesioloog en de verkoever verpleegkundige houden dan toezicht op u. Indien u voldoende wakker bent en alles verloopt voorspoedig, gaat u terug naar de afdeling. U heeft dan nog een infuus in de arm. Hier wordt o.a. vocht en antibiotica (om een infectie te voorkomen) door gegeven. Het kan zijn dat u een drain (slangetje) in de wond heeft. De drain wordt meestal na 24 uur verwijderd. De blaaskatheter wordt ook verwijderd zodra u weer wat kunt lopen. Meestel krijgt u de eerste 24 uur wat zuurstof toegediend. Pijn Wij vragen met behulp van een pijnscorelijst dagelijks hoe uw pijn is. De verpleegkundige stelt in overleg met de arts de pijnstilling bij. Geef dus duidelijk aan als u pijn heeft!
Uit bed Onder begeleiding van fysiotherapeut of verpleegkundige komt u de eerste dag uit bed. U hoort dan ook of u op het been mag staan en hoeveel u mag belasten. Dit hangt af van wat de orthopeed/chirurg afgesproken heeft (dit hangt af van de soort operatie). Daarna wordt het mobiliseren stap voor stap uitbereid. Ook wordt er de dag van de operatie of de dag na de operatie nog een controlefoto gemaakt Wondbehandeling De arts en verpleegkundige kijken de wond dagelijks na. Het is voldoende om de wond droog te verbinden. In het begin gebeurt dit dagelijks. Thuis mag dit als de wond niet lekt om de 3 dagen. Indien de wond lekt dan wel dagelijks. U mag totdat de hechtingen of nietjes verwijderd zijn niet douchen (eerste 14 dagen ongeveer) in verband met infectiegevaar. Voeding Naast goed eten is ook voldoende drinken belangrijk voor uw herstel. Wanneer blijkt dat dit niet lukt of niet voldoende is kan de diëtiste ingeschakeld worden. Complicaties Wondinfectie Als onverhoopt de wond ontstoken raakt is het soms nodig u te behandelen met antibiotica. Soms is opnieuw een aanvullende operatie noodzakelijk. Trombose en longembolie Bij trombose ontstaan er bloedstolsels in de bloedvaten. Als deze stolsels een bloedvat afsluiten, ontstaat er een embolie. Om dit te voorkomen krijgt u gedurende 6 weken één keer per dag bloedverdunnende medicijnen. Dit geschiedt in de vorm van een injectie juist onder het huidoppervlak. Wij kunnen u leren om dit zelf te spuiten, of de thuiszorg in te schakelen hiervoor. In een verpleegtehuis of verzorgingstehuis wordt dit voor u gedaan.
Delier/acute verwardheid Op oudere leeftijd heeft u een grotere kans op een delier (acute verwardheid). U bent dan vergeetachtig, weet niet meer waar u bent. Een geriater (speciale arts voor ouderen) kijkt dan vaak mee met de behandeling, doet onderzoeken en kan evt. medicatie voorschrijven. Hierover is ook een speciale folder delier beschikbaar. Naar huis U mag naar huis wanneer de arts klaar is met de medische behandeling: meestal na vijf tot zeven dagen. Dit betekent niet dat u dan al goed kunt lopen en al alles kunt. Daarvoor moet u gaan revalideren. Hiervoor zijn twee mogelijkheden: 1. U gaat naar huis met fysiotherapie. U mag zelf u eigen fysiotherapeut regelen. Mocht u niet voldoende mantelzorg hebben, kan de verpleegkundige de thuiszorg inschakelen. 2. Revalideren in het verpleegtehuis, Het kan voorkomen dat u meer revalidatie nodig heeft. Eventueel kan dan een verpleegtehuis aangevraagd worden. U mag hierin uw keuze aangeven. Maar indien dit verpleegtehuis geen plaats heeft en een ander verpleegtehuis wel, gaat u toch tijdelijk naar het verpleegtehuis dat wel plaats heeft. Eventueel kunt u dan later nog overgeplaatst worden naar het verpleegtehuis van uw voorkeur. U kunt dus niet blijven wachten in het ziekenhuis totdat het verpleegtehuis van uw voorkeur plaats heeft. Leefregels Kophals prothese (heupkop vervanging) Indien u een nieuwe heupprothese (zogenaamde kophals prothese) heeft gekregen: mag u niet de eerste 2 weken niet op de zij slapen, alleen op de rug. na 2 weken beslist de orthopeed/chirurg of u mag draaien, indien dat mag draait u met een kussen tussen de benen op de geopereerde zijde. U mag de eerste 14 dagen niet douchen U mag niet bukken de eerste 8 weken Autorijden, fietsen en zwemmen is de eerste 8 weken niet toegestaan.
Indien u een steunkous heeft voorgeschreven gekregen dient u deze 2 tot 6 weken te dragen. Dit totdat het been weer dun is. Fragmin (spuitje om een trombosebeen te voorkomen) dient dagelijks 6 weken lang gespoten te worden. U mag wel meerijden in de auto. Dit kunt u het beste op de volgende manier doen: Instappen Laat de auto ± 1 meter van de stoeprand parkeren zodat u geen last heeft van de trottoirband Laat een stevig kussen op de bijrijderstoel van de auto leggen Leg hierover een plastic zak, zodat het straks goed schuift als u op de zitting draait Zet de stoel zo ver mogelijk naar achteren Laat de rugleuning achterover klappen Ga met de rug naar de instap toe staan, dus met de benen tegen de auto aan Zet uw geopereerde been naar voren en houdt u stevig vast aan degene die u helpt. De helper kan u onder de oksels steunen. Laat u voorzichtig zakken op de stoel. Eventueel kunt u het raam open draaien en u dan aan de deur vasthouden Draai eerst beide benen zo dicht mogelijk naar de auto toe voordat u ze er één voor één intilt. Houdt u hierbij de knieën zo dicht mogelijk bij elkaar. Het geopereerde been tilt u half liggend naar binnen. Hiermee voorkomt u dat u de heup te ver moet buigen! U zit nu geheel in de auto. Ga rechtop zitten en laat de rugleuning rechtop zetten Opmerking [AB1]: Uitstappen Bij het uitstappen handelt u in omgekeerde volgorde Osteosynthese (gebroken heup behandeld met pen, of plaat en/of schroeven) Zie bovenstaand Echter de mate van belasting van het geopereerde been is sterk afhankelijk van de aard van de breuk en de verrichtte operatie, alsmede fixatie.
De belasting kan variëren van onbelast tot 50% belast en dit wordt u tijdens de eerste revalidatie in het ziekenhuis en de nabehandeling duidelijk gemaakt door de behandelend specialist of de fysiotherapeut. - Zodra de wond genezen is mag u douchen. - Autorijden, fietsen en zwemmen is pas toegestaan na genezing (vastgroeien) van het dijbeen/de heup. Tot slot Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben over opname of de nazorg dan kunt u tijdens uw opname terecht bij de verpleegkundige van de afdeling of de orthopeed. Als u met ontslag bent kunt u zich wenden tot de poli orthopedie of poli chirurgie. Belangrijke telefoonnummers Zorgcoördinator 0416-682407 Polikliniek orthopedie: 013-4655297 Vestiging Tilburg Receptie: 013-4655655 SEH: 013-4655216 Afdeling Fysio/ergotherapie: 013-4655233 Poli Chirurgie: 013-4655580 Vestiging Waalwijk Receptie: 0416-682222 Afdeling Fysio/ergotherapie: 0416-682682