Gemeente Alphen aan den Rijn. Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379-1/032

Vergelijkbare documenten
Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied De Valk, hoek Hoge Valkseweg / Ganzenkampweg

1. Inleiding pag Grenswaarden pag Geluidsberekeningen pag Resultaten en toetsing pag Samenvatting en conclusie pag.

Gemeente Houten. Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai De Koppeling

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmingsplan Dorpsstraat 8a te Lunteren

Akoestisch onderzoek Schoutenhof II te Hardenberg

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bouwplan Nieuwedijk maart 2015

Bijlage I (Advies Wetterskip Fryslân)

Onderwerp Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai Torenpad Oost te Boskoop Datum 28 juni 2013 Uitgevoerd door J.M.B. Boere Kenmerk

Ontwerp Tracébesluit. N50 Ens-Emmeloord. Reconstructieonderzoek aanpassing Kamperweg gemeente Noordoostpolder. Datum 13 november 2013

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Wijzigingsplan Agrarisch Buitengebied, Harskamp, Laarweg 14-16

Akoestisch onderzoek Wet geluidhinder Noorderhemweg 12 te Roelofarendsveen

Akoestisch onderzoek Herontwikkeling Nassaulaan

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Uitwerkingsplan Het Nieuwe Landgoed, woningen deelgebied 5, Ede

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai

Nieuwbouwlocatie Bergweg te Rhenen

V.O.F. De Beemster Compagnie. Akoestisch onderzoek. plan De Nieuwe Tuinderij west en oost

omschrijving voorkeursgrenswaarde maximale ontheffingswaarde maximaal toelaatbaar binnenniveau

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmingsplan Twee woningen Tulpstraat. 22 juni 2015

Servicebureau De Friese Wouden

omschrijving voorkeursgrenswaarde maximale ontheffingswaarde maximaal toelaatbaar binnenniveau

Woningbouw Kaag en Braassem: nader onderzoek geluidsbelasting Infra 1B

Notitie. : Akoestische aspecten realisatie woning aan de Friesesteeg ong. te Achterberg

Dijkversterking Werkendam Akoestisch onderzoek wegverkeer

Inleiding. Gemeente De Bilt Afdeling beleid en strategie De heer M. Bosman Soestdijkseweg Zuid AB BILTHOVEN. Geachte heer Bosman,

Gemeente Wijdemeren. Akoestisch onderzoek herontwikkeling Kindertrefpunt Oud-Loosdrecht

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmingsplan De Klomp, Veenendaalseweg 45

Akoestisch onderzoek Bestemmingsplan DEK-terrein Medemblik. Gemeente Medemblik

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Wijzigingsplan Nabij Anthony Lionweg juni 2015

Nieuwbouwlocatie Elisabethstraat te Hengelo

KPO Planontwikkeling BV. 'Stiereveld' te Watergang Akoestische verkenning

Memo. Jennie ten Cate Gerrie Eleveld Advies, RUD Drenthe akoestische onderzoek Vaart 151, Gasselternijveen. Datum

Park Forum Zuid. Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai

Bijlage 3 Rapport akoestisch onderzoek

1. Inleiding. 2. Situatie. Notitie

Woningbouwontwikkeling te Aarlanderveen. Bepaling geluidsbelasting

Geluidbelasting wegverkeer op. woning Deventerkunstweg 10

De woningen die in deze rapportage worden onderzocht, bevinden zich in de blokken L, M en N, zoals weergegeven in afbeelding 1.1.

Gemeente Leiden. Akoestisch onderzoek. parkeergarage Garenmarkt wegverkeerslawaai

Gemeente Haaksbergen T.a.v. de heer B.J. Weustink Postbus AC Haaksbergen

Geluidbelasting wegverkeer op. woningbouwlocatie G. L. Rutgersweg te Neede

Zuiderpoort Fase 2 te Apeldoorn; akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Datum 6 december 2010 Referentie v2

Akoestisch onderzoek evenementenparkeerplaats Kasteel de Haar

Scanopy Ruimtelijke Ordening en applicatiebeheer T.a.v. de heer V. de Haan Antonius Matthaeuslaan AP Utrecht

Geluidbelasting wegverkeer op. locatie Kerkwijkweg te Didam

Akoestisch onderzoek Gemeente Beemster

Bijlage 2 Akoestisch onderzoek

1. Inleiding. 2. Akoestisch onderzoek spitsstroken

Notitie. Henk Groeneveld (gemeente Alblasserdam) Ad de Hek (Milieudienst Zuid-Holland Zuid) Openstelling Randweg/Oude Torenweg voor alle verkeer

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmings-/wijzigingsplan Noord IJsseldijk. 10 februari 2015

AK OESTISCH ONDERZOEK B E S T E MMINGSPLAN S T IPHOUT - GERWENSEWEG 58-60

Akoestisch onderzoek. Bestemmingsplan t Auerschoot Gemeente Gemert-Bakel

Akoestisch onderzoek. Blauwe Steen, Beers. Gemeente Cuijk. Plannaam 1

Akoestisch onderzoek weg- en railverkeerslawaai. Ede, Enka, uitwerkingsplan deelgebied J2

Projectbesluit Twee woningen Vrouwgelenweg De Volgerlanden, gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. Akoestisch onderzoek

RAPPORT AKOESTISCH ONDERZOEK

Ingenieursbureau Spreen Figuur 1 Wegen, objecten en bodemgebieden

Dienst Stedelijke ontwikkeling & Beheer Team Milieu

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai

Rapport akoestisch onderzoek Drogesestraat - Walterbos. Gemeente Cuijk

1 Inleiding Uitgangspunten... 7 Ruimtelijke situatie... 7 Brongegevens wegverkeer Waarneemhoogten Plangebied...

Dienst Stedelijke ontwikkeling & Beheer Team Milieu

In het plangebied is voorzien in de bouw van twee kantoorpanden met daaronder een semi-verdiept aangelegde parkeergarage.

Geluidbelasting wegverkeer op. landgoed Nieuwe Weuste

betreft Akoestisch onderzoek Kerkplein 10 te Bruchem

Barendrecht. Akoestisch onderzoek. Uitbreiding Vrijenburgschool (versie 1.0) drs. R.A.P. Effting.

Dienst Stedelijke ontwikkeling & Beheer Team Milieu

AKOESTISCH ONDERZOEK UITWERKINGSPLAN

Akoestisch onderzoek project:

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Wijzigingsplan Agrarisch Buitengebied, Ede, Lunterseweg 55a

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmingsplan Ede, OV Knoop - invloed Akulaan

Grenswaarden wegverkeerslawaai. 3BM Architectuur T.a.v. de heer E.B. van Luttikhuizen Wattstraat LV Zwijndrecht

Akoestisch onderzoek Rhoonse baan Ten gevolge van wegverkeer

Akoestisch Onderzoek. Kerkwijkweg 5 te Didam juni

Akoestisch onderzoek bedrijventerrein Schoterhoek II, Nieuwveen

Eisenhowerlaan 112, Postbus NL-2508 EE Den Haag T +31 (0) F +31 (0)

Rapport. Nieuwbouw De Looiers te Purmerend. Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai bestaande woningen. Definitief

Akoestisch onderzoek. Inleiding

INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING WETTELIJK KADER GEHANTEERDE UITGANGSPUNTEN Bestemmingswijziging Rekenmodel Toegepaste af

Rapport. Akoestisch onderzoek nieuwbouwplanvinkenpolderweg gemeente Alblasserdam. Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai nieuwbouwplan Vinkenpolderweg

Geluidbelasting wegverkeer op. locatie Dorpshuisplein

Akoestisch onderzoek wegverkeer en spoorwegverkeer Uitwerkingsplan XI van het Bestemmingsplan HanzePark Stationslaan en Hanzelijn (spoorweg)

LTO Noord Advies T.a.v.: de heer E.W. Lamberts Hoefweg 205A 2665 LB BLEISWIJK

Servicebureau De Friese Wouden

Akoestisch onderzoek Pandelaar 40-60

Eisenhowerlaan 112, Postbus NL-2508 EE Den Haag T +31 (0) F +31 (0)

Geluidbelasting wegverkeer en. industrielawaai op. bestemmingsplan Stekkenberg- West te Groesbeek

W I J Z I GINGSPLAN B U I TE N GEBIED HELMOND

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai woonzorgcomplex Zundertseweg te Roosendaal

Datum: 2 augustus 2013 Ons kenmerk: PC8797 Project: Woning Fort Oranje 27 te Woerden Betreft: Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai

Pieter Kramerstraat 49a Zuidoostbeemster Grontmij

NL.IMRO BP045.

GEMEENTE LOON OP ZAND

Akoestisch onderzoek (Standaard Rekenmethode I)

Rapport akoestisch onderzoek Herwijnen, Achterweg 78. Gemeente Lingewaal

Servicebureau De Friese Wouden

Rapport akoestisch onderzoek Voorzieningen Laar-Parkstraat. Gemeente Bernheze

BUIJVOETS BOUW- EN GELUIDSADVISERING

Geluidbelasting wegverkeer op. woningbouwlocatie Irenestraat. te St. Willibrord

AKOESTISCH ONDERZOEK ZOMERDIJK ZWARTSLUIS

Servicebureau De Friese Wouden

Transcriptie:

Gemeente Alphen aan den Rijn Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

INHOUDSOPGAVE blz. 1. INLEIDING 1 1.1. Algemeen 1 1.2. Doel van het onderzoek 1 1.3. Leeswijzer 2 2. WETTELIJK KADER EN UITGANGSPUNTEN WEGVERKEERSLAWAAI 3 2.1. Wettelijk kader wegverkeerslawaai 3 2.2. Uitgangspunten wegverkeerslawaai 3 2.2.1. Rekenmethode en rekenmodel 3 2.2.2. Verkeersintensiteiten 3 2.2.3. Snelheden van de voertuigen 5 2.2.4. Wegdekverharding 5 2.2.5. Schermen 5 2.2.6. Bodemgebieden 5 2.2.7. Eerder vastgestelde hogere waarden 5 2.2.8. Onderzochte situaties wegverkeer 6 3. RESULTATEN EN CONCLUSIES WEGVERKEERSLAWAAI 7 3.1. Resultaten wegverkeer variantenstudie geluidgevoelige bestemmingen 7 3.1.1. 2025 zonder maatregelen (B) 9 3.1.2. 2025 met geluidsreducerend asfalt (C) 9 3.1.3. 2025 met geluidsreducerend asfalt en maatregelen variantenstudie Grontmij (D) 9 3.1.4. 2025 met geluidsreducerend asfalt en geoptimaliseerde schermhoogte variantenstudie Grontmij (E) 10 3.2. Aanvullende vergelijking geluidniveau s op begane grond 10 Voor het bepalen van de akoestische effecten van een aanvullend scherm op de Julianabrug is voor de volgende situaties een vergelijking gemaakt: 10 4. WETTELIJK KADER EN UITGANGSPUNTEN VOEGOVERGANGEN 13 4.1. Richtlijn voegovergangen 13 4.2. Uitgangspunten voegovergangen 14 5. RESULTATEN EN CONLCUSIES VOEGOVERGANGEN 17 5.1. Resultaten voegovergang 17 5.1.1. 2025 zonder maatregelen, bovenzijde voegovergang (B) 18 5.1.2. 2025 met maatregelen variantenstudie, bovenzijde voegovergang (D) 18 5.1.3. 2025 met geoptimaliseerde schermhoogte, bovenzijde voegovergang (E) 19 5.1.4. 2025 onderzijde voegovergang 19 5.2. Voegovergangen beweegbare brug 19 5.3. Voegovergangen vaste brug en aanbruggen 19 6. KLAPPEREN VAL 21 6.1. Situatie voor 2013 21 6.2. Situatie in 2013 21 6.3. Gewenste situatie na renovatie 21 7. VOORSTEL EISEN OP TE NEMEN IN CONTRACT 23 7.1. Wegverkeerslawaai 23

7.2. Wegdek 23 7.3. Schermen 23 7.4. Voegovergangen 24 laatste bladzijde 24 BIJLAGEN aantal blz. I rekenresultaten (tabel) 4 II rekenresultaten (afbeeldingen) 9

1. INLEIDING 1.1. Algemeen De gemeente Alphen aan den Rijn gaat de Koningin Julianabrug over de Oude Rijn renoveren. Een belangrijke randvoorwaarde bij de renovatie van de Koningin Julianabrug is het verminderen van de geluidsoverlast die omwonenden ervaren. De oorzaak van de hinder is drieledig: - de omgevingshinder van de huidige oeververbinding (verkeersgeluid Willem de Zwijgerlaan); - het wegverkeer veroorzaakt overlast bij het passeren van voegen in het wegdek van de aanbruggen en de beweegbare brug. Dit komt door een momentane verhoging van het geluidniveau bij het passeren van de voegovergang (interactie tussen band en voeg, waardoor bij passages pieken in het geluidniveau optreden); - door de eenzijdige aansturing en oplegging van de val op 4 punten, ligt het val in gesloten toestand niet goed op haar oplegpunten. Bij passage van (vracht)verkeer leidt dit tot klappen die geluidsoverlast tot gevolg hebben. Bij de renovatie van de Koningin Julianabrug zal de oplegging van het val worden aangepast. Het klapperen van de val zal daardoor niet meer voorkomen. Geluidsafstraling vanwege de voegovergangen is niet volledig weg te nemen, maar kan wel worden gereduceerd door een goed (stil) ontwerp van de voegovergangen. 1.2. Doel van het onderzoek In dit document wordt ingegaan op alle drie de in de algemene inleiding genoemde punten. Verkeersgeluid In de Variantenstudie oeververbinding Koningin Julianabrug uitgevoerd door Grontmij zijn schermen voorgesteld om het geluidniveau ten gevolge van het wegverkeerslawaai te verminderen. Doel van dit onderzoek is het effect van deze schermen in combinatie met stil asfalt en een aanvullende schermvariant in beeld te brengen. Aanvullend is onderzoek gedaan naar een optimale maatregelvariant in het kader van de niet afgehandelde sanering. Overlast voegen in wegdek Daarnaast beschrijft deze notitie het akoestisch effect van de voegovergangen na vervanging. Klapperen val Als laatste zal in dit document worden ingegaan op het klapperen van het val en het voorkomen hiervan. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 1

1.3. Leeswijzer In hoofdstuk 2 is het wettelijk kader en zijn de uitgangspunten met betrekking tot het wegverkeerslawaai beschreven. De resultaten van de berekening voor wegverkeerslawaai en de daarbij behorende conclusies zijn opgenomen in hoofdstuk 3. Het wettelijk kader en de uitgangspunten met betrekking tot de voegovergangen is opgenomen in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 zijn de resultaten en conclusies van de voegovergangen beschreven. In hoofdstuk 6 wordt ingegaan op het klapperen van het val en het voorkomen hiervan. Hoofdstuk 7 geeft een eerste aanzet tot mogelijke contracteisen volgend uit dit akoestisch onderzoek. 2 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

2. WETTELIJK KADER EN UITGANGSPUNTEN WEGVERKEERSLAWAAI 2.1. Wettelijk kader wegverkeerslawaai In de Wet geluidhinder zijn normen en grenswaarden opgenomen met betrekking tot verkeersgeluid. Toetsen aan de normen en grenswaarden vindt echter alleen plaats bij wijziging van een weg. Bij de renovatie van de Koningin Julianabrug wordt de Willem de Zwijgerlaan niet gewijzigd. De positie van de rijstroken en de maximale snelheid zal niet wijzigen. Het wegdek zal wel worden vervangen. Echter, het vervangen van het wegdek door een - wat betreft de geluidproductie - gelijkwaardig of beter wegdek wordt niet als een fysieke wijziging gezien zoals bedoeld in de Wet geluidhinder. Het renoveren van de Koningin Julianabrug is daarom geen fysieke wijziging van de weg zoals bedoeld in de Wet geluidhinder. Voor het aspect geluid is het daarom geen wettelijke verplichting om consequenties te verbinden aan de renovatie van de brug. 2.2. Uitgangspunten wegverkeerslawaai 2.2.1. Rekenmethode en rekenmodel Er zijn berekeningen uitgevoerd voor de huidige situatie (peiljaar 2013) en toekomstige situatie (peiljaar 2025). Om de effecten van de geluidsreducerende maatregelen in beeld te brengen zijn de toekomstige de geluidsbelastingen berekend voor de situatie zonder maatregelen (referentiesituatie) en met de voorgestelde maatregelen. Ter bepaling van de geluidsbelastingen wegverkeer is een akoestisch rekenmodel opgesteld voor peiljaar 2013 en 2025. In het rekenmodel zijn de relevante objecten en wegen ingevoerd. De modellering is conform het Reken- en meetvoorschrift geluid 2012. De berekeningen zijn uitgevoerd met het computerprogramma Geomilieu, versie 2.30, dat gebaseerd is op standaard rekenmethode II. In het rekenmodel zijn op woningen binnen in de directe omgeving van de Koningin Julianabrug beoordelingspunten gelegd (zie afbeelding 4.1). Het geluidsniveau is op de beoordelingspunten invallend berekend. Op de berekende waarden is de aftrek toegepast volgens artikel 110g Wgh. De aftrek is afhankelijk van de representatieve rijsnelheid. Voor Willem de Zwijgerlijn bedraagt de representatieve snelheid 50 km/uur in zowel de huidige als toekomstige situatie. De aftrek bedraagt overeenkomstig 5 db. 2.2.2. Verkeersintensiteiten Voor de verkeerscijfers wordt onderscheid gemaakt in lichte voertuigen (lv), middel zware voertuigen (mv) en zware voertuigen (zv). Daarnaast is er een onderverdeling voor de dagperiode (07.009.00 uur), de avondperiode (19.003.00 uur) en de nachtperiode (23.00-07.00 uur). De verkeersintensiteiten zijn aangeleverd door de gemeente Alphen aan den Rijn. In tabel 2.1 zijn de verkeercijfers opgenomen. De verkeerscijfers zijn de som van de intensiteiten in beide richtingen. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 3

Tabel 2.1. Verkeerscijfers Willem de Zwijgerlaan peiljaar 2013 lv mv zv lv mv zv lv mv zv 1 14.644 905 29 19 543 12 8 111 6 2 2 17.586 1.094 30 20 656 12 8 135 6 2 3 15.245 949 26 17 570 10 7 117 5 2 peiljaar 2025 1 19.301 1.200 34 22 720 14 9 148 7 2 2 20.317 1.263 35 24 758 14 10 155 7 2 3 21.702 1.350 38 25 810 15 10 166 8 3 Doorsnede 1 betreft Willem de Zwijgerlaan gelegen aan de westzijde van de Koningin Julianabrug tussen de Prins Bernhardlaan en de Ambonstraat (zie afbeelding 2.1). Doorsnede 2 is het wegvak gelegen tussen de Ambonstraat en de Lijsterlaan, dit wegvak bevat de Koningin Julianabrug. Doorsnede 3 is gelegen ten oosten van de Koningin Julianabrug tussen de Lijsterlaan en de Oranje Nassausingel. Afbeelding 2.1. Koningin Julianabrug en directe omgeving doorsnede mvt/etmaal mvt/uur in de dagperiode mvt/uur in de avondperiode mvt/uur in de nachtperiode 4 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

2.2.3. Snelheden van de voertuigen De gehanteerde snelheid in het rekenmodel voor Willem de Zwijgerlaan komt overeen met de maximaal toegestane rijsnelheid. Door de maximale toegestane rijsnelheid te hanteren wordt uitgegaan van de worst case situatie. De maximale rijsnelheid bedraagt 50 km/uur in zowel de huidige als de toekomstige situatie. 2.2.4. Wegdekverharding De wegdekverharding voor de Willem de Zwijgerlaan bestaat in de huidige situatie uit Dicht Asfaltbeton (DAB). Het val is voorzien van een dunne bitumineuze epoxylaag die is ingestrooid (in het rekenmodel is uitgegaan van DAB). Voor de toekomst (peiljaar 2025) wordt, voor de situatie zonder geluidsreducerende maatregelen, uitgegaan van de wegdekverharding zoals aanwezig in de huidige situatie. Voor de toekomstige situatie is stil asfalt als maatregel technisch mogelijk. Met uitzondering van het val. Op het val is het technisch niet mogelijk om een geluidsreducerend wegdektype aan te brengen. De dikte van het wegdek kan maximaal 6 mm bedragen op het val. Daarnaast mag het wegdek niet gaan schuiven bij een geopend val. De parameters die de geluidsafstraling van wegdektypen bepalen, worden ontleend aan de CROW-publicatie 316 De wegdekcorrectie voor geluid van wegverkeer 2012 (september 2012). 2.2.5. Schermen In de huidige situatie zijn er geen schermen langs de Willem de Zwijgerlaan gelegen. Voor de toekomstige situatie zijn schermen als maatregel technisch mogelijk. Er geldt wel een randvoorwaarde met beperking tot de hoogte van de schermen. De hoogte van de schermen kan vanwege inpasbaarheid en constructieve belemmeringen niet hoger zijn dan circa 2 m ten opzichte van de weg. De positie van de schermen is weergegeven op de afbeeldingen van bijlage II. Het voornemen is om de schermen uit te voeren in glas (transparant). Voor de schermen is daarom uitgegaan van reflecterende schermen in het rekenmodel. 2.2.6. Bodemgebieden In het rekenmodel wordt rekening gehouden met de akoestische eigenschappen van de bodem. Sportvelden en soortgelijke oppervlakken zijn als zacht bodemgebied ingevoerd. Akoestisch relevante harde bodemoppervlakken, zoals wegen en wateroppervlakken zijn als harde bodemgebieden ingevoerd. 2.2.7. Eerder vastgestelde hogere waarden Voor de woning gelegen aan de 169 is in het verleden reeds een hogere waarde vastgesteld in het kader van sanering (MBG 27994014, d.d. 29 september 1994). De hogere waarde bedraagt 63 db(a) op 1,5 en 4,5 m. De hogere waarde van 63 db(a) etmaalwaarde wegverkeer komt overeen met 61,40 en 61,36 db-lden op een hoogte van respectievelijk 1,5 en 4,5 m. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 5

Omzetten van hogere waarde in db(a) naar db De hogere waarde in db(a) etmaalwaarde wordt op de volgende wijze omgezet naar db-lden: - bereken voor de huidige situatie de etmaalwaarde en de Lden; - bepaal het verschil tussen de etmaalwaarde en Lden waarde; - Verminder de eerder vastgestelde hogere waarde in db(a) met het berekende verschil. 2.2.8. Onderzochte situaties wegverkeer De onderzochte situaties zijn in tabel 2.2 beschreven: Tabel 2.2. Onderzochte situaties aanduiding jaar beschrijving bijlage A 2013 huidige situatie II.A B 2025 zonder maatregelen II.B C 2025 met geluidsreducerend asfalt (dunne deklaag type A) II.C D 2025 met geluidsreducerend asfalt (dunne deklaag type A) + schermen II.D (hoogte 1.1 en 2 meter) conform variantenstudie Koningin Julianabrug, d.d. 16 november 2012 E 2025 met geluidsreducerend asfalt (dunne deklaag type A) + situering II.E schermen conform variantenstudie maar met een hoogte van 2 m voor alle schermen H 2025 met maatregelen op basis van saneringsonderzoek (schermen 2 m) en beoordeling aanvullende schermen op de brug (1.1 m) II.H 6 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

3. RESULTATEN EN CONCLUSIES WEGVERKEERSLAWAAI 3.1. Resultaten wegverkeer variantenstudie geluidgevoelige bestemmingen Op de gevels van de woningen in de directe omgeving van de Koningin Julianabrug zijn rekenpunten gelegd. De rekenpunten zijn weergegeven in afbeelding 3.1 en in bijlage III. Afbeelding 3.1. Situering rekenpunten De volledige resultaten zijn opgenomen in bijlage I. In tabel 3.1 is voor een aantal punten de resultaten samengevat. De resultaten en situaties (situering schermen en wegdek) zijn weergegeven in de afbeeldingen van bijlage II. De volgende situaties zijn in de tabel 3.1 opgenomen: - A: 2013 huidige situatie; - B: 2025 zonder maatregelen; - C: 2025 met geluidsreducerend asfalt (dunne deklaag type A); - D: 2025 met geluidsreducerend asfalt (dunne deklaag type A) + schermen conform variantenstudie Koningin Julianabrug, d.d. 16 november 2012; - E: 2025 met geluidsreducerend asfalt (dunne deklaag type A) + situering schermen conform variantenstudie maar met een hoogte van 2 m voor alle schermen. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 7

Tabel 3.1. Resultaten wegverkeerslawaai (samenvatting) reken- punt omschrijving waarneemhoogte (m) geluidsbelasting in db situatie A situatie B situatie C situatie D situatie E 01 Arubastraat 25 1,5 47 48 46 46 46 01 Arubastraat 25 7,5 50 51 50 50 49 05 Blijenbergstraat 12 t/m 12S 2,5 58 59 57 57 57 05 Blijenbergstraat 12 t/m 12S 11,5 59 59 58 58 58 06 Blijenbergstraat 13 t/m 48 2,5 59 59 59 59 59 06 Blijenbergstraat 13 t/m 48 8,5 59 60 59 59 59 09 Cornelis de Vlamingstraat 1A t/m 1C 1,5 56 57 55 55 55 09 Cornelis de Vlamingstraat 1A t/m 1C 4,5 59 60 58 58 58 10 Cornelis de Vlamingstraat 1 t/m 17 1,5 56 57 55 55 55 10 Cornelis de Vlamingstraat 1 t/m 17 7,5 58 59 57 57 57 07 Cornelis de Vlamingstraat 19 t/m 31 1,5 56 56 55 55 55 07 Cornelis de Vlamingstraat 19 t/m 31 7,5 57 58 57 57 57 11 Cornelis de Vlamingstraat 33 en 37 1,5 55 56 55 55 55 11 Cornelis de Vlamingstraat 33 en 37 7,5 57 58 57 57 57 12 Cornelis de Vlamingstraat 41 1,5 55 56 56 56 56 12 Cornelis de Vlamingstraat 41 7,5 57 58 57 57 57 19 Emmalaan 1 1,5 55 55 54 49 48 19 Emmalaan 1 7,5 62 63 61 60 57 21 Emmalaan 2 1,5 56 56 54 50 50 21 Emmalaan 2 7,5 60 60 58 57 55 24 Emmalaan 4 1,5 53 54 52 51 50 24 Emmalaan 4 7,5 54 55 53 53 52 26 Emmalaan 8 1,5 48 48 46 46 46 26 Emmalaan 8 7,5 52 52 51 51 50 13 Emmalaan 10 1,5 48 49 47 47 47 13 Emmalaan 10 7,5 52 52 50 50 50 32 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 1,5 59 60 59 59 59 32 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 10,5 60 61 60 60 60 34 138A 1,5 55 56 54 54 54 34 138A 4,5 56 57 55 55 55 36 151A t/m 151G 1,5 49 49 48 47 47 36 151A t/m 151G 4,5 50 50 49 48 48 37 153 en 155 1,5 52 52 51 50 50 37 153 en 155 4,5 53 53 52 51 51 38 159 en 161 1,5 53 54 52 52 52 38 159 en 161 4,5 54 55 53 53 53 38 159 en 161 7,5 54 55 53 53 53 39B 165 1,5 55 55 54 53 53 39B 165 7,5 56 56 55 54 54 39 167 1,5 55 55 54 54 54 39 167 7,5 57 58 56 56 56 40 169 1,5 54 55 54 54 54 40 169 4,5 63 64 62 62 62 43 187 1,5 55 55 54 53 53 43 187 4,5 61 61 59 59 59 45 203 en 207 1,5 48 49 47 45 44 45 203 en 207 4,5 52 53 51 51 50 46 213 t/m 219A 1,5 49 49 48 47 47 46 213 t/m 219A 4,5 50 51 49 48 48 60 Voorstraat 2 1,5 55 56 54 49 48 60 Voorstraat 2 7,5 62 63 61 60 57 63 Voorstraat 4 t/m 12 1,5 56 56 55 50 48 63 Voorstraat 4 t/m 12 4,5 62 63 61 55 52 57 Voorstraat 14 1,5 56 57 55 50 48 57 Voorstraat 14 7,5 62 63 61 60 58 58 Voorstraat 16 1,5 57 57 55 50 49 58 Voorstraat 16 4,5 62 63 61 56 52 59 Voorstraat 18 en 20 1,5 57 58 56 50 49 59 Voorstraat 18 en 20 4,5 62 63 61 56 52 61 Voorstraat 22 1,5 57 58 56 50 49 61 Voorstraat 22 7,5 62 63 61 60 58 61B Voorstraat 24 t/m 28 1,5 57 58 56 51 50 61B Voorstraat 24 t/m 28 4,5 62 63 61 56 53 62 Voorstraat 30 1,5 57 58 56 51 50 8 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

reken- punt omschrijving waarneemhoogte (m) geluidsbelasting in db situatie A situatie B situatie C situatie D situatie E 62 Voorstraat 30 4,5 62 63 61 57 54 65 62B 1,5 53 54 52 52 52 65 62B 7,5 55 56 54 54 53 66 64 1,5 55 56 54 50 50 66 64 4,5 57 58 56 53 53 69B 66 1,5 52 53 51 45 45 69B 66 4,5 64 65 62 52 51 72 77 1,5 51 51 50 46 45 72 77 7,5 67 68 65 65 66 1 Voor deze woning is eerder een hogere waarde vastgesteld van 61,40 db en 61,36 db op respectievelijk een waarneemhoogte van 1,5 en 4,5 m voor de Willem de Zwijgerlaan. 2 Een beperkt aantal woningen aan de Voorstraat heeft 3 geluidsgevoelige bouwlagen. 3.1.1. 2025 zonder maatregelen (B) In de toekomstige situatie zonder maatregelen (situatie B) bedraagt het geluidniveau vanwege het wegverkeer op de Willem de Zwijgerlaan maximaal 68 db. Dit treedt op voor de woning gelegen aan de 66 en 77. Voor de woning gelegen aan de 169 waarvoor een hogere waarde is vastgesteld van 63 db(a) etmaalwaarde overeenkomend met 61,36 db Lden (waarneemhoogte van 4.5 m) bedraagt de geluidsbelasting zonder maatregelen circa 2 db meer dan de eerder vastgestelde hogere waarde. Aangezien de weg niet fysiek wordt gewijzigd zijn er geen consequenties vanuit de Wet geluidhinder verbonden aan deze overschrijding. 3.1.2. 2025 met geluidsreducerend asfalt (C) Door het aanleggen van stil asfalt (lengte circa 400 m, afgebeeld in bijlage II) kan de geluidsbelasting worden gereduceerd met circa 2 db. Voor de woningen direct gelegen aan de weg ( 66 en 77) bedraagt de afname maximaal afgerond 3 db. De geluidsbelasting bedraagt maximaal 65 db. Voor de woning gelegen aan de 169 neemt de geluidsbelasting met 1 db af door de maatregel. De geluidsbelasting bedraagt met 63 db meer dan de eerder vastgestelde hogere waarde van 61.36 db op een waarneemhoogte van 4,5 m. 3.1.3. 2025 met geluidsreducerend asfalt en maatregelen variantenstudie Grontmij (D) Door het plaatsen van schermen (situatie D) met een hoogte van 2 m ter hoogte van 66 en schermen met een hoogte van 1,1 m ter hoogte van de en de Voorstraat neemt de geluidsbelasting af. Het scherm met een hoogte van 1,1 m ter hoogte van de Voorstraat heeft een effect van circa 5 db op de eerste en tweede bouwlaag. Op de 3 e bouwlaag (komt beperkt voor) is het effect van het scherm circa 1 db. Het scherm met een hoogte van 2,0 m ter hoogte van de 66 is afhankelijk van de te beschouwen gevel. Het effect is het grootst op de gevel parallel aan de Willem de Zwijgerlaan en bedraagt afgerond 14 db op 4,5 m (bovenste verdieping van de woning). De geluidsbelasting op de maatgevende gevel (haaks op weg) bedraagt 54 db. Het lagere scherm met een hoogte van 1,1 m ter hoogte van de 77 heeft een geluidsreducerend effect van circa 10 db op de tweede bouwlaag. Op de bovenste verdieping van de woning heeft het scherm afgerond een effect van maximaal 1 db afhankelijk van de beschouwde gevel. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 9

3.1.4. 2025 met geluidsreducerend asfalt en geoptimaliseerde schermhoogte variantenstudie Grontmij (E) Door het verhogen van de schermen neemt de schermwerking toe (situatie E). Aan de Voorstraat neemt door verhogen van het scherm van 1,1 m naar 2,0 m de geluidsreductie met 3 à 4 db toe op de tweede bouwlaag en met 2 db op de derde geluidsgevoelige bouwlaag. Voor de woning gelegen aan de 77 neemt de geluidsbelasting, op de derde bouwlaag, met circa 1 db toe als gevolg van de schermverhogingen. Door het verhogen van het scherm aan de Voorstraat ontstaan er aanvullende reflecties van het geluid in het scherm. De bijdrage van deze reflecties zijn groter dan de afname die wordt gerealiseerd door het verhogen van het scherm ter hoogte van de 77. De derde bouwlaag wordt immers niet/nauwelijks afgeschermd door een scherm met een hoogte van 2 m. Wel heeft een hoger scherm effect op de geluidsbelasting van de tweede verdieping. Het verhogen van het scherm geeft een aanvullende geluidsreductie van circa 3 db. Het verder verhogen van de schermen is technisch niet mogelijk. Voor de woning gelegen aan de 169 hebben de schermen geen effect. De geluidsbelasting bedraagt circa 1 db meer dan de eerder vastgestelde hogere waarde. 3.2. Aanvullende vergelijking geluidniveau s op begane grond Voor het bepalen van de akoestische effecten van een aanvullend scherm op de Julianabrug is voor de volgende situaties een vergelijking gemaakt: - A: 2013 huidige situatie; - C: 2025 met geluidsreducerend asfalt (dunne deklaag type A); - H: 2025 met geluidreducerend asfalt (dunne deklaag type A) + situering schermen conform aanvraag sanering (hoogte 2 m) + schermen (hoogte 1.1 m) over de brug. Tabel 3.2. Resultaten wegverkeerslawaai begane grond reken- punt omschrijving waarneemhoogte (m) geluidsbelasting in db situatie A situatie C situatie H 01 Arubastraat 25 1,5 47 46 41 05 Blijenbergstraat 12 t/m 12S 2,5 58 57 57 06 Blijenbergstraat 13 t/m 48 2,5 59 59 59 09 Cornelis de Vlamingstraat 1A t/m 1C 1,5 56 55 52 10 Cornelis de Vlamingstraat 1 t/m 17 1,5 56 55 55 Cornelis de Vlamingstraat 19 t/m 07 31 1,5 56 55 55 11 Cornelis de Vlamingstraat 33 en 37 1,5 55 55 55 12 Cornelis de Vlamingstraat 41 1,5 55 56 56 19 Emmalaan 1 1,5 55 54 47 21 Emmalaan 2 1,5 56 54 47 24 Emmalaan 4 1,5 53 52 45 26 Emmalaan 8 1,5 48 46 43 13 Emmalaan 10 1,5 48 47 42 32 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 1,5 59 59 59 34 138A 1,5 55 54 53 36 151A t/m 151G 1,5 49 48 42 37 153 en 155 1,5 52 51 44 38 159 en 161 1,5 53 52 45 38 159 en 161 7,5 54 53 51 39B 165 1,5 55 54 45 10 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

reken- punt omschrijving waarneemhoogte (m) geluidsbelasting in db situatie A situatie C situatie H 39 167 1,5 55 54 45 40 169 1,5 54 54 49 43 187 1,5 55 54 50 45 203 en 207 1,5 48 47 43 46 213 t/m 219A 1,5 49 48 42 60 Voorstraat 2 1,5 55 54 47 63 Voorstraat 4 t/m 12 1,5 56 55 48 57 Voorstraat 14 1,5 56 55 48 58 Voorstraat 16 1,5 57 55 48 59 Voorstraat 18 en 20 1,5 57 56 48 61 Voorstraat 22 1,5 57 56 49 61B Voorstraat 24 t/m 28 1,5 57 56 49 62 Voorstraat 30 1,5 57 56 49 65 62B 1,5 53 52 46 66 64 1,5 55 54 46 69B 66 1,5 52 51 45 72 77 1,5 51 50 44 Door het plaatsen van schermen over de brug neemt het geluidniveau ter plaatse van de begane grond af (situatie A). Door het plaatsen van de schermen over de brug neemt het geluidniveau af met maximaal 10 db. Echter moet daarbij worden opgemerkt dat de voorkeursgrenswaarde voor nieuwe situaties ligt op 48 db. De gemiddelde afname globaal 4 db betreft voor de rekenpunten in de nabijheid van de Oude Rijn. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 11

12 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

4. WETTELIJK KADER EN UITGANGSPUNTEN VOEGOVERGANGEN 4.1. Richtlijn voegovergangen Er is geen wettelijk kader met betrekking tot voegovergangen. Wel is er een richtlijn opgesteld door Rijkswaterstaat Geluideisen voegovergangen, d.d. 26 maart 2013. De eisen uit de richtlijn die aan de voegovergang bij Rijkswaterstaatswerken worden gesteld zijn afhankelijk van de rijsnelheid van het verkeer en het wegdektype. De eis uit de richtlijn wordt strenger bij lagere rijsnelheden en bij toepassing van stil asfalt en schermen. Immers door het verlagen van de rijsnelheid en toepassen van bron- en overdrachtsmaatregelen neemt de geluidsbelasting op de woningen (of andere geluidsgevoelige bestemming) van het wegverkeer af, waardoor de optredende pieken in het geluidniveau veroorzaakt door de voegovergang beter tot uiting komt. Het is technisch niet altijd mogelijk om aan de eisen uit de richtlijn te voldoen (bijvoorbeeld voegovergangen met grote dilatatiecapaciteit). Echter dan dient tenminste de best toepasbare techniek te worden toegepast. Controle van de geluideisen uit de richtlijn kunnen alleen worden gecontroleerd volgens de methode zoals beschreven in de richtlijn Geluideisen voegovergangen, d.d. 26-03013. Geluideisen uit de richtlijn Geluideisen voegovergangen bij Rijkswaterstaatwerken De eis met betrekking tot de voegovergang is tweeledig, namelijk een geluideis aan de bovenzijde van het kunstwerk en een geluideis aan de onderzijde van het kunstwerk. In tabel 4.1 is de eis met betrekking tot de bovenzijde opgenomen. Tabel 4.1. Geluideis bovenzijde voegovergang bij Rijkswaterstaatswerken wegdek Geluideis (L voeg boven (db(a)) bij 50 km/uur DAB 76 Dunne deklaag type B 1 72 1 De eis met betrekking tot dunne deklaag type A is niet opgenomen in de richtlijn. Het hanteren van de eis voor dunne deklaag type B is een worst case benadering. De geluideis voor de onderzijde van de voegovergang is opgenomen in tabel 4.2. Tabel4.2. Geluideis onderzijde voegovergang bij Rijkswaterstaatswerken wegdek Geluideis (L voeg boven (db(a)) bij 50 km/uur zonder scherm met scherm 1 DAB 71 66 Dunne deklaag type B 2 70 65 1 Indien er schermen langs de weg worden geplaatst zal het geluidniveau vanwege het wegverkeerslawaai afnemen. De optredende pieken aan de onderzijde van de voegovergang wordt daardoor minder gemaskeerd door het wegverkeerslawaai. De richtlijn stelt daarom verschillende eisen voor de situatie met en zonder scherm. 2 De eis met betrekking tot dunne deklaag type A is niet opgenomen in de richtlijn. Het hanteren van de eis voor dunne deklaag type B is een worst case benadering. Toetsing aan de eis vindt plaats door het uitvoeren van metingen. Voor de eis aan de bovenzijde aan het kunstwerk wordt gemeten op 7,5 m uit het hart van de gemeten rijstrook en 3,0 m boven het wegdek. Het maximaal A- gewogen geluidniveau van lichte motorvoertuigen wordt gemeten. De microfoon wordt geplaatst ter hoogte van de locatie waar het hart van de rijstrook de voegovergang kruist. Aan de onderzijde wordt het maximaal A-gewogen geluidniveau gemeten van zware motorvoertuigen. De metingen Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 13

worden uitgevoerd op een meethoogte van maximaal 3 m onder het rijdek aan de rand van het kunstwerk. De minimale meethoogte bedraagt 1 m. De horizontale afstand tot de voegovergang dient minimaal 5 m te bedragen. De meetmethode voor de boven en de onderzijde is in detail beschreven in de richtlijn Geluideisen voegovergangen, d.d. 26 maart 2013. 4.2. Uitgangspunten voegovergangen De eisen uit de richtlijn zijn vertaald naar te verwachten maximale geluidniveaus (indicatief) op de nabij gelegen woningen ten gevolge van de voegovergang. Er is daarbij onderscheidt gemaakt in geluidbronnen voor de bovenzijde en de onderzijde van de voegovergangen. Bovenzijde kunstwerk De richtwaarde zoals geldt boven het kunstwerk (72 db(a)) op 7.5 m afstand) is vertaald (methode II.2 uit de handleiding Meten en reken industrielawaai ) naar een bronvermogen van 99 db(a). De 1 khz band is als maatgevend beschouwd. Per voegovergang is er 1 puntbron gemodelleerd ter hoogte van de voegovergang en in het midden van de weg. Voor de bron is een hoogte van 0.1 m boven het wegdek aangehouden, zodat er reflectie optreedt in het wegdek (worst case). Voor enkele relevante woningen is het maximale geluidniveau bepaald als gevolg van de meest nabij gelegen puntbron. In afbeelding 4.1 is de Koningin Julianabrug weergegeven. In de afbeelding zijn onder andere de locaties van de voegovergangen en de (technische) ruimten onder de brug weergegeven. Ter hoogte van de woning gelegen aan de 66 bevindt zich een parkeerplaats onder de brug. Afbeelding 4.1. Situering voegovergangen en technische ruimten 14 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

De locatie van de geluidbronnen ter bepaling van het maximale geluidniveau voor de bovenzijde kunstwerk komen overeen met de aangegeven posities van de voegovergangen Onderzijde kunstwerk Voor de onderzijde van het kunstwerk is uitgegaan van 65 db(a). Deze richtwaarde is van toepassing voor situaties met geluidschermen. In de toekomstige situatie komen niet overal schermen te staan, desondanks is er geen onderscheidt gemaakt in de situatie met en zonder geluidschermen. De meetmethode uit de richtlijn stelt dat het niveau aan de rand van het kunstwerk gemeten dient te worden. Er is een bandbreedte gegeven met betrekking tot de meetpositie, mede omdat de locatie van de meting niet sterk bepalend is voor het gemeten niveau. De eis van 65 db(a) is vertaald (methode II.3 (aanname: opening in wand 35 m 2 ) uit de handleiding Meten en reken industrielawaai ) naar een bronvermogen van 80.5 db(a). De 500 Hz band is als maatgevend beschouwd. De puntbronnen zijn aan de rand van het kunstwerk gemodelleerd op een hoogte van 1,5 m. De bronnen zijn gelegen tussen de (technische) ruimten en de onderdoorgang van de. Voor enkele relevante woningen is het maximale geluidniveau bepaald als gevolg van de meest nabij gelegen puntbron. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 15

16 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

5. RESULTATEN EN CONLCUSIES VOEGOVERGANGEN 5.1. Resultaten voegovergang Het maximale geluidniveau is alleen berekend voor de woningen waar de hoogste niveaus zijn te verwachten. In afbeelding 5.1 zijn de bronnen ter bepaling van het maximale geluidniveau en de rekenpunten weergegeven (niet voor alle rekenpunten zijn de resultaten opgenomen in tabel 5.2). Afbeelding 5.1. Situering rekenpunten en bronnen De volgende situaties zijn in de tabel opgenomen: - B: 2025 zonder maatregelen; - D: 2025 met schermen conform variantenstudie Koningin Julianabrug, d.d. 16 november 2012; - E: 2025 met schermen conform variantenstudie maar met een hoogte van 2 m voor alle schermen. De situering van de schermen is opgenomen in bijlage II. Voor de situatie zonder maatregelen (B) zijn de resultaten van het maximale geluidniveau opgenomen ten gevolge van de onderzijde als bovenzijde van de voeg. Voor de overige situaties (situatie D en E) is het maximale geluidniveau ten gevolge van de onderzijde van de voegovergang identiek aan situatie B (geen maatregelen). Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 17

Tabel 5.2. Resultaten voegovergang rekenpunt omschrijving waarneemhoogte [m] situatie B bovenzijde maximaal geluidniveau in db(a) situatie BA onderzijde situatie D bovenzijde 2 situatie E bovenzijde 2 19 Emmalaan 1 1.5 49 50 44 (-5) 44 (-5) 19 Emmalaan 1 4.5 59 49 52 (-7) 48 (1) 19 Emmalaan 1 7.5 60 49 60 (0) 57 (-3) 21 Emmalaan 2 1.5 50 43 49 () 49 () 21 Emmalaan 2 4.5 56 43 56 (0) 56 (0) 21 Emmalaan 2 7.5 56 43 56 (0) 56 (0) 40 169 1.5 55 55 55 (0) 55 (0) 40 169 4.5 67 53 67 (0) 67 (0) 41 169 4.5 65 44 65 (0) 65 (0) 43 187 1.5 54 47 54 (0) 54 (0) 43 187 4.5 63 46 63 (0) 63 (0) 43 187 7.5 63 46 63 (0) 63 (0) 44 187 4.5 57 37 57 (0) 57 (0) 44 187 7.5 58 37 58 (0) 58 (0) 57 Voorstraat 141 1.5 54 35 50 (-4) 49 (-5) 57 Voorstraat 14 4.5 63 37 57 (-6) 53 (0) 57 Voorstraat 14 7.5 63 37 64 (1) 61 () 63 Voorstraat 4 t/m 12 1.5 54 42 50 (-4) 48 (-6) 63 Voorstraat 4 t/m 12 4.5 64 42 56 (-8) 52 (2) 68 66 1.5 45 71 43 () 43 () 68 66 4.5 59 61 49 (0) 49 (0) 72 77 1.5 51 31 48 (-3) 48 (-3) 72 77 4.5 67 35 56 (1) 51 (6) 72 77 7.5 67 41 67 (0) 68 (1) 73 77 1.5 47 35 47 (0) 45 () 73 77 4.5 51 38 50 () 47 (-4) 73 77 7.5 54 44 53 () 54 (0) 73B 77 1.5 60 25 53 (-7) 52 (-8) 73B 77 4.5 70 24 60 (0) 55 (5) 73B 77 7.5 69 26 69 (0) 65 (-4) 1 Een beperkt aantal woningen aan de Voorstraat heeft 3 geluidsgevoelige bouwlagen 2 Tussen haakjes is de afname ten opzichte van de situatie zonder maatregelen opgenomen (situatie A) 5.1.1. 2025 zonder maatregelen, bovenzijde voegovergang (B) Het maximale geluidniveau als gevolg van de bovenzijde van de voegovergang bedraagt (indicatief) maximaal 69 db. Dit treedt op voor de woning gelegen aan de 77. Voor de woning gelegen aan de 169 bedraagt het maximale geluidniveau (indicatief) 67 db. 5.1.2. 2025 met maatregelen variantenstudie, bovenzijde voegovergang (D) Door het plaatsen van schermen neemt voor een aantal woningen het maximale geluidniveau af. Echter voor de woning 77 en 169 neemt het maximale geluidniveau niet af. Ter hoogte van 169 zijn geen schermen beschouwd. Het scherm ter hoogte van de 77 is te laag om effect te hebben. Als gevolg van reflecties treedt er voor de woning gelegen aan de Voorstraat 14 een toename op van 1 db. 18 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

5.1.3. 2025 met geoptimaliseerde schermhoogte, bovenzijde voegovergang (E) Door het verhogen van de schermen neemt het maximale geluidniveau voor een aantal woningen verder af. Voor de woning gelegen aan de Voorstraat 14 is eveneens geen sprake meer van een toename door reflecties. Voor de woning gelegen aan de 77 heeft het verhogen van de schermen een nadelig effect op het optredende maximale geluidniveau voor de gevel parallel aan de weg. Door reflecties bedraagt het maximale geluidniveau op deze gevel 1 db meer dan in de situatie zonder schermen. Voor de gevels haaks op de weg treedt wel een verbetering op. 5.1.4. 2025 onderzijde voegovergang Het maximale geluidniveau ten gevolge van de onderzijde van de voegovergang bedraagt maximaal (indicatief) 71 db. Dit treedt op voorde woning gelegen aan de 66. Deze woning is direct gelegen naast de brug. Schermen hebben geen invloed op het maximale geluidniveau ten gevolge van de onderzijde. Ondanks het toepassen van stille voegovergangen zullen de pieken ten gevolge van de voegovergangen (bovenzijde en onderzijde) voor de woningen nabij de Koningin Julianabrug duidelijk waarneembaar zijn. 5.2. Voegovergangen beweegbare brug Het val van de beweegbare brug is (geheel of gedeeltelijk) gemaakt van staal. Net als de meeste andere materialen zet staal uit bij temperatuursverhogingen en treedt verkorting op bij lage temperaturen. Om het mogelijk te maken dat de brug zowel bij zeer hoge temperaturen (het wegdek kan wel 60 graden Celsius worden) als bij zeer lage temperaturen functioneert, is er aan de voor- en achterkant van het val ruimte gereserveerd voor de hierboven beschreven uitzetting en verkorting. De ruimte tussen het bewegende deel van het dek is minimaal bij zeer hoge temperaturen en maximaal bij zeer lage temperaturen. Bij een goed ontworpen overgang is er alleen een horizontale kier. Dit kan niet voorkomen worden. Wel kan voorkomen worden dat er ook een verticaal hoogteverschil ontstaat tussen het vaste en beweegbare deel van het dek. 5.3. Voegovergangen vaste brug en aanbruggen Het vaste deel heeft door het type constructie maar een beperkt aantal voegovergangen. Deze zijn op dit moment uitgevoerd als bitumineuze voegovergangen, wat al een geluidsreducerende keuze is. Wel is het zo dat door slijtage het geluidsreducerende effect van dergelijke overgangen na een aantal jaar (meestal 6-8 jaar) weg is en de voeg opnieuw moet worden aangebracht. Geadviseerd wordt de vaste voegovergangen ook bij renovatie bitumineus en daarmee geluidreducerend uit te voeren. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 19

20 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

6. KLAPPEREN VAL 6.1. Situatie voor 2013 Voordat in het voorjaar van 2013 maatregelen zijn genomen heeft het beweegbare deel van de Koningin Julianabrug, het val, veel geluidsoverlast bezorgd. Bij het passeren van een vrachtwagen was er een luide klap te horen op het moment dat deze vrachtwagen het val opreedt. Dit klapperen van het val heeft te maken met de wijze waarop het huidige val is ontworpen. Het huidige val heeft aan de zijde van de voorhar (de zijde zonder basculekelder) vier zogenaamde opleggingen. Aan de zijde van de achterhar (bij de basculekelder) speelt dit niet omdat de oplegging hier via de draaipunten plaatsvindt. De vier opleggingen zijn het gevolg van het gegeven dat het bestaande val 4 hoofdliggers heeft. Al deze hoofdliggers dragen bij belasting kun krachten af op een eigen steunpunt aan de voorhar zijde. Indien er geen belasting op de brug aanwezig is wordt het val door het bewegingswerk op de opleggingen gedrukt. Door de lengte van de aandrijfas zal de oplegdruk aan de noordzijde hoger zijn dan aan de zuidzijde. Het kan zelfs zo zijn dat het steunpunt aan de zuidzijde helemaal niet opligt maar er ruimte is tussen de oplegging en de hoofdligger. Als dit het geval is zal bij ieder zwaar voertuig een klap optreden omdat een oplegging van niet opliggen opeens naar opliggen overgaat. 6.2. Situatie in 2013 Om het klapperen tegen te gaan zijn door de gemeente Alphen aan den Rijn in 2013 vijzels geplaatst bij de buitenste opleggingen. Deze vijzels worden na iedere opening op spanning gezet en zorgen ervoor dat de kans op klapperen aanzienlijk afmeent. Op dit moment maakt de brug aanzienlijk minder geluid dan voor plaatsing van de vijzels, het echt harde klapperen is verdwenen. 6.3. Gewenste situatie na renovatie Het toepassen van de vijzels is een tijdelijke oplossing. Na de renovatie moet het probleem aan de bron zijn aangepakt en zich niet meer voordoen. De volgende oplossingsrichtingen zullen (al dan niet gecombineerd) worden overwogen: - symmetrisch aandrijfwerk waardoor alle hoofdliggers evenveel oplegdruk hebben; - twee opleggingen aan de voorhar zijde waardoor niet opliggen niet meer kan optreden; dit kan door terugbrengen van het aantal hoofdliggers van vier naar twee; of door het toepassen van meer dan twee hoofdliggers maar een zwaar voor- en achterhar waardoor twee opleggingen voldoende zijn; - meer dan twee opleggingen maar slappe voor- en achterhar waardoor niet opliggen niet kan optreden. Alle voorgestelde oplossingen hebben tot doel het klapperen te voorkomen doordat alle opleggingen altijd contactdruk hebben. Dit is verder onderdeel van het rapport voorontwerp val. Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 21

22 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

7. VOORSTEL EISEN OP TE NEMEN IN CONTRACT 7.1. Wegverkeerslawaai 7.2. Wegdek De akoestische eigenschappen van het toegepaste wegdek dienen vastgesteld te zijn volgens de methode C wegdek 2012 en gepubliceerd te zijn op www.stillerverkeer.nl. Op basis van de wegdekcorrectie dient het product op papier te voldoen aan een reductie-eis die gelijkwaardig (of beter) is zoals gesteld voor een dunne deklaag B (CROW publicatie 316, d.d. september 2012). Controle kan plaatsvinden door het uitvoeren van een CPX-meting. Deze toetsmomenten en toetswaarden kunnen in het bestek nader worden gedefinieerd. 7.3. Schermen Voorgesteld wordt schermen conform afbeelding 7.1 op te nemen in het contract. Deze schermen zijn tot stand gekomen door berekeningen voor de woningclusters die aangemeld zijn als niet-afgehandelde saneringssituaties. De geluidbeperkende constructie moet akoestisch gesloten worden uitgevoerd. Openingen spleten en onvoldoende dichte voegen in schermen doen afbreuk aan de geluidsisolatie en zorgen voor een toename van het geluidsniveau achter de schermen. De geluidisolatie van het scherm dient minimaal 10 db meer te bedragen dan de berekende schermwerking. Afbeelding 7.1. Locaties (sanering) schermen Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032 23

De berekende schermwerking bedraagt maximaal 14 db. De geluidsisolatie van het scherm dient derhalve minimaal 24 db te bedragen (conform richtlijn geluidbeperkende constructies langs wegen, d.d. 15 maart 2012). De hoogte van de schermen kan vaak op meerdere wijzen worden geïnterpreteerd. In de vraagspecificatie dient de schermhoogte als volgt te worden gedefinieerd: de schermhoogte is het verschil in hoogte tussen de bovenkant van het scherm en de kantverharding van de weg. 7.4. Voegovergangen In de vraagspecificatie kan worden verwezen naar de richtlijn Geluideisen voegovergangen, d.d. 26 maart 2013. Vooraf kan er getoetst worden of de GeluidLabelWaarde van de specifieke voegovergang aansluit bij de eis uit de richtlijn. Wanneer de GeluidLabelWaarde lager is dan de geluideis, heeft verificatie op voorhand plaatsgevonden. Achteraf (indien er geen GeluidLabelWaarde bekend is van de specifieke voegovergang) kan controle plaatsvinden door metingen. Deze metingen moeten in dat geval worden uitgevoerd volgens de procedure zoals beschreven in de richtlijn Geluideisen voegovergangen, d.d. 26 maart 2013. 24 Witteveen+Bos, AL379/14-002.601 definitief d.d. 4 februari 2014, Akoestisch onderzoek reductie geluidsoverlast Koningin Julianabrug AL379/032

BIJLAGE I REKENRESULTATEN (FIGUUR + TABEL) Witteveen+Bos, bijlage I behorende bij rapport AL379/14-002.601 d.d. 4 februari 2014

Witteveen+Bos, bijlage I behorende bij rapport AL379/14-002.601 d.d. 4 februari 2014

62 32 31 30 61B 61 Voorstraat Frederik Hendrikstraat 59 58 57 63 60 19 72 73 73B 77 20 Emmalaan 69B 13 21 66 68 26 22 24 69 66 65 64 169 42 39 38 37 46 44C 44B 45 39B 38B 45B 43 40 8 9 34 10 5 7 Blijenbergstraat 11 12 6 36 Witteveen+Bos rekenpunt weg bebouwing 1 Source: Esri, 1B DigitalGlobe, GeoEye, i-cubed, USDA, USGS, AEX, Getmapping, Aerogrid, IGN, IGP, swisstopo, and the GIS User Community Koningin Julianabrug (bijlage III) Rekenpunten getekend: gecontroleerd: goedgekeurd: opdrachtgever: projectnaam: projectcode: ing. J.A.J. Snijders ing. H.H. Bakker ing. H.H. Bakker gemeente Alphen aan den Rijn Koningin Julianabrug AL379 formaat: A4 liggend schaal: 1:1650 versie: datum: tekeningnr: definitief 1 29-01014 1 0 10 20 30 40 50 m D:\projecten\AL379\02b GIS - januari 2014\mxd\rekenpunten-A4-Bijlage_3.mxd 29-01014 14:09:57

Bijlagetabel 1. Resultaten wegverkeer ten gevolge van Willem de Zwijgerlaan incl. aftrek art. 110g Wgh waarneempunt omschrijving waarneemhoogte [m] A : Geluidsbelasting 2013 zonder maatregelen [db] B : Geluidsbelasting 2025 zonder maatregelen [db] C : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A [db] D : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A + schermen conform variantenstudie [db] E : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A + schermen conform variantenstudie - opgehoogd [db] H : Geluidsbelasting 2025 maatregelen geoptimaliseerd o.b.v. san. en Actieplan Geluid + scherm 01 Arubastraat 25 1,5 47 48 46 46 46 41 01 Arubastraat 25 4,5 49 49 48 48 48 45 01 Arubastraat 25 7,5 50 51 50 50 49 48 01B Arubastraat 25 1,5 47 47 46 46 46 40 01B Arubastraat 25 4,5 48 49 47 47 47 43 01B Arubastraat 25 7,5 49 50 48 48 48 47 05 Blijenbergstraat 12 t/m 12S 2,5 58 59 57 57 57 57 05 Blijenbergstraat 12 t/m 12S 5,5 58 59 57 57 57 57 05 Blijenbergstraat 12 t/m 12S 8,5 59 59 58 58 58 57 05 Blijenbergstraat 12 t/m 12S 11,5 59 59 58 58 58 58 06 Blijenbergstraat 13 t/m 48 2,5 59 59 59 59 59 59 06 Blijenbergstraat 13 t/m 48 5,5 59 60 59 59 59 59 06 Blijenbergstraat 13 t/m 48 8,5 59 60 59 59 59 59 08 Cornelis de Vlamingstraat 1A t/m 1C 1,5 54 54 52 52 52 46 08 Cornelis de Vlamingstraat 1A t/m 1C 4,5 56 57 55 55 55 50 09 Cornelis de Vlamingstraat 1A t/m 1C 1,5 56 57 55 55 55 52 09 Cornelis de Vlamingstraat 1A t/m 1C 4,5 59 60 58 58 58 56 10 Cornelis de Vlamingstraat 1 t/m 17 1,5 56 57 55 55 55 55 10 Cornelis de Vlamingstraat 1 t/m 17 4,5 58 59 57 57 57 57 10 Cornelis de Vlamingstraat 1 t/m 17 7,5 58 59 57 57 57 57 07 Cornelis de Vlamingstraat 19 t/m 31 1,5 56 56 55 55 55 55 07 Cornelis de Vlamingstraat 19 t/m 31 4,5 57 58 57 57 57 56 07 Cornelis de Vlamingstraat 19 t/m 31 7,5 57 58 57 57 57 57 11 Cornelis de Vlamingstraat 33 en 37 1,5 55 56 55 55 55 55 11 Cornelis de Vlamingstraat 33 en 37 4,5 57 57 57 57 57 57 11 Cornelis de Vlamingstraat 33 en 37 7,5 57 58 57 57 57 57 12 Cornelis de Vlamingstraat 41 1,5 55 56 56 56 56 56 12 Cornelis de Vlamingstraat 41 4,5 57 58 57 57 57 57 12 Cornelis de Vlamingstraat 41 7,5 57 58 57 57 57 57 19 Emmalaan 1 1,5 55 55 54 49 48 47 19 Emmalaan 1 4,5 62 63 60 54 51 51 19 Emmalaan 1 7,5 62 63 61 60 57 57 20 Emmalaan 1 1,5 53 53 51 47 46 44 20 Emmalaan 1 4,5 59 59 57 51 49 48 20 Emmalaan 1 7,5 59 59 57 57 54 54 21 Emmalaan 2 1,5 56 56 54 50 50 47 21 Emmalaan 2 4,5 59 60 58 54 53 51 21 Emmalaan 2 7,5 60 60 58 57 55 55 22 Emmalaan 2 1,5 54 55 53 51 50 46 22 Emmalaan 2 4,5 57 57 55 54 53 50 22 Emmalaan 2 7,5 57 58 56 55 54 54 24 Emmalaan 4 1,5 53 54 52 51 50 45 24 Emmalaan 4 4,5 54 54 53 52 52 48 24 Emmalaan 4 7,5 54 55 53 53 52 52 26 Emmalaan 8 1,5 48 48 46 46 46 43 26 Emmalaan 8 4,5 51 51 50 49 49 46 26 Emmalaan 8 7,5 52 52 51 51 50 49 13 Emmalaan 10 1,5 48 49 47 47 47 42 13 Emmalaan 10 4,5 51 51 49 49 49 46 13 Emmalaan 10 7,5 52 52 50 50 50 49 30 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 1,5 58 59 57 57 57 57 30 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 4,5 60 60 58 59 59 59 30 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 7,5 60 60 58 58 59 59 30 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 10,5 60 60 58 58 59 59 31 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 1,5 59 60 58 58 58 58 31 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 4,5 60 60 59 59 59 59 31 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 7,5 60 61 59 59 59 59 31 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 10,5 60 61 59 59 59 59 32 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 1,5 59 60 59 59 59 59 32 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 4,5 60 61 59 60 60 60 32 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 7,5 60 61 60 59 60 60 32 Frederik Hendrikstraat 66 t/m 152 10,5 60 61 60 60 60 60 34 138A 1,5 55 56 54 54 54 53

waarneempunt omschrijving waarneemhoogte [m] A : Geluidsbelasting 2013 zonder maatregelen [db] B : Geluidsbelasting 2025 zonder maatregelen [db] C : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A [db] D : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A + schermen conform variantenstudie [db] E : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A + schermen conform variantenstudie - opgehoogd [db] H : Geluidsbelasting 2025 maatregelen geoptimaliseerd o.b.v. san. en Actieplan Geluid + scherm 34 138A 4,5 56 57 55 55 55 54 36 151A t/m 151G 1,5 49 49 48 47 47 42 36 151A t/m 151G 4,5 50 50 49 48 48 45 37 153 en 155 1,5 52 52 51 50 50 44 37 153 en 155 4,5 53 53 52 51 51 47 38B 157 (bijeenkomstfunctie) 1,5 52 53 52 51 51 44 38B 157 (bijeenkomstfunctie) 4,5 53 54 52 52 52 47 38 159 en 161 1,5 53 54 52 52 52 45 38 159 en 161 4,5 54 55 53 53 53 48 38 159 en 161 7,5 54 55 53 53 53 51 39B 165 1,5 55 55 54 53 53 45 39B 165 4,5 55 56 54 54 54 49 39B 165 7,5 56 56 55 54 54 53 39 167 1,5 55 55 54 54 54 45 39 167 4,5 57 57 56 56 56 50 39 167 7,5 57 58 56 56 56 54 40 169 1,5 54 55 54 54 54 49 40 169 4,5 63 64 62 62 62 55 41 169 4,5 64 64 63 63 63 54 42 169 1,5 53 54 52 52 52 46 42 169 4,5 60 60 59 59 59 52 43 187 1,5 55 55 54 53 53 50 43 187 4,5 61 61 59 59 59 54 43 187 7,5 61 61 59 59 59 59 44 187 4,5 56 57 55 55 54 49 44 187 7,5 56 57 55 55 55 54 44B 189 (winkel) 1,5 52 53 51 50 50 46 44C 189 (winkel) 1,5 53 53 52 51 51 44 45 203 en 207 1,5 48 49 47 45 44 43 45 203 en 207 4,5 52 53 51 51 50 47 45B 209 (winkel) 1,5 50 50 49 48 48 43 45B 209 (winkel) 4,5 51 52 50 49 49 46 46 213 t/m 219A 1,5 49 49 48 47 47 42 46 213 t/m 219A 4,5 50 51 49 48 48 45 60 Voorstraat 2 1,5 55 56 54 49 48 47 60 Voorstraat 2 4,5 62 63 61 54 51 51 60 Voorstraat 2 7,5 62 63 61 60 57 57 63 Voorstraat 4 t/m 12 1,5 56 56 55 50 48 48 63 Voorstraat 4 t/m 12 4,5 62 63 61 55 52 51 57 Voorstraat 14 1,5 56 57 55 50 48 48 57 Voorstraat 14 4,5 62 63 61 55 51 51 57 Voorstraat 14 7,5 62 63 61 60 58 58 58 Voorstraat 16 1,5 57 57 55 50 49 48 58 Voorstraat 16 4,5 62 63 61 56 52 51 59 Voorstraat 18 en 20 1,5 57 58 56 50 49 48 59 Voorstraat 18 en 20 4,5 62 63 61 56 52 52 61 Voorstraat 22 1,5 57 58 56 50 49 49 61 Voorstraat 22 4,5 62 63 61 56 52 52 61 Voorstraat 22 7,5 62 63 61 60 58 58 61B Voorstraat 24 t/m 28 1,5 57 58 56 51 50 49 61B Voorstraat 24 t/m 28 4,5 62 63 61 56 53 52 62 Voorstraat 30 1,5 57 58 56 51 50 49 62 Voorstraat 30 4,5 62 63 61 57 54 52 64 62B 1,5 52 52 51 50 50 44 64 62B 4,5 52 53 51 51 51 47 64 62B 7,5 53 53 52 52 52 51 65 62B 1,5 53 54 52 52 52 46 65 62B 4,5 55 56 54 53 53 49 65 62B 7,5 55 56 54 54 53 52 66 64 1,5 55 56 54 50 50 46 66 64 4,5 57 58 56 53 53 51 68 66 1,5 50 50 49 44 44 43 68 66 4,5 67 68 65 51 51 51 69 66 1,5 52 53 51 46 46 43

waarneempunt omschrijving waarneemhoogte [m] A : Geluidsbelasting 2013 zonder maatregelen [db] B : Geluidsbelasting 2025 zonder maatregelen [db] C : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A [db] D : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A + schermen conform variantenstudie [db] E : Geluidsbelasting 2025 dunne deklaag type A + schermen conform variantenstudie - opgehoogd [db] H : Geluidsbelasting 2025 maatregelen geoptimaliseerd o.b.v. san. en Actieplan Geluid + scherm 69 66 4,5 63 64 62 54 54 50 69B 66 1,5 52 53 51 45 45 45 69B 66 4,5 64 65 62 52 51 51 72 77 1,5 51 51 50 46 45 44 72 77 4,5 67 68 66 56 53 52 72 77 7,5 67 68 65 65 66 66 73 77 1,5 50 51 49 44 43 43 73 77 4,5 63 64 62 52 49 49 73 77 7,5 63 64 62 61 61 61 73B 77 1,5 55 56 54 51 50 49 73B 77 4,5 63 63 61 57 56 54 73B 77 7,5 63 63 61 61 59 59