Inhud Algemeen Geznd vedingsaanbd Vaste en rustige eetmmenten Allergieën en individuele afspraken Traktaties en feestje Vedingsaanbd vr kinderen tt 1 jaar Drinken Eten Vedingsaanbd vr kinderen van 1 tt 4 jaar Algemene uitgangspunten Gemiddelde heveelheden Vedingshygiëne: bereiden en bewaren van veding Flesveding en brstveding Andere veding
Algemeen Geznd vedingsaanbd Dit vedingsbeleid is grtendeels gebaseerd p de richtlijnen van de Schijf van Vijf van het Vedingscentrum. Wij vinden het belangrijk m kinderen geznde veding te bieden en z psitief bij te dragen aan hun ntwikkeling. Wij bieden daarm vrnamelijk prducten aan uit de Schijf van Vijf: Geznd eten met de Schijf van Vijf De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken, met in elk vak andere type prducten. De prducten die in de Schijf van Vijf staan zijn vlgens de laatste wetenschappelijke inzichten ged vr je lichaam. Als je eet vlgens de Schijf van Vijf krijg je daarnaast vldende mineralen, vitamines, eiwitten, klhydraten, vetten en vezels binnen. Het Vedingscentrum adviseert m elke dag een bepaalde heveelheid te eten uit elk vak. Die aanbevlen heveelheden zijn per leeftijd en geslacht verschillend, mdat de ene persn nu eenmaal iets meer ndig heeft dan de ander. Daarnaast geeft het Vedingscentrum het advies m binnen de verschillende vakken te variëren. Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 1
Niet in de Schijf van Vijf: niet ndig f minder geznd Niet in de Schijf van Vijf staan prducten: met te veel zut, suiker, transvet f verzadigd vet f te weinig vezels. Denk aan rmbter, vet vlees, vlle zuivelprducten, gezuten nten, witbrd en witte pasta. met negatieve gezndheidseffecten als je er veel van neemt. Bijvrbeeld vleeswaren, bewerkt vlees en dranken met veel suiker, zals frisdrank en sap. die niet bijdragen aan een geznde veding, zals kek en snep. De prducten buiten de Schijf van Vijf verschillen sterk van elkaar. Er zijn daarm 2 categrieën bedacht: de dagkeuze en de weekkeuze. Een dagkeuze is iets kleins: een klein kekje, wat vleeswaren f jam p brd, een waterijsje etc. Een weekkeuze is wat grter: een crissant, een stuk taart, een zakje chips, een glas frisdrank, chcpasta p brd. Wij bieden p nze lcaties vrije keuzes aan als brdbeleg. Zie uitleg bij tabel brdbeleg. Wij bieden bij uitzndering dagkeuzes als tussendrtje. Weekkeuzes bieden we niet aan. Vaste en rustige eetmmenten Wij hanteren vaste eettijden met vaste rituelen. Dit zrgt vr een herkenbaar ritme en dat levert de kinderen rust p. We eten samen aan tafel, zwel tussen de middag als bij tussendr mmenten. Dit is gezellig en het zrgt vr duidelijke eetmmenten. We nemen rustig de tijd m te eten en zrgen vr een fijne sfeer, maar we tafelen niet te lang. Onze pedaggisch medewerkers geven het gede vrbeeld aan tafel. Zij eten samen met de kinderen, ze begeleiden bij de maaltijd en hebben een vrbeeldfunctie. Onze pedaggisch medewerkers bepalen wanneer het kind eet, het kind bepaalt uit een geznd vedingsaanbd wat het eet en heveel het daarvan eet. Wij dringen geen eten p. Allergieën en individuele afspraken Wij huden rekening met allergieën van kinderen. Er is k ruimte m individuele afspraken te maken wanneer het ndzakelijk is m af te wijken van het vedingsbeleid, bijvrbeeld bij een dieet f een bepaalde (gelfs)vertuiging. Als de prducten die wij hanteren niet tereikend zijn dan nemen uders zelf eigen vedingsmiddelen mee. Traktaties en feestjes Een verjaardag betekent feest en bij z n verjaardag kmt vaak een traktatie kijken. Er kan zwel een nieteetbare traktatie als een eetbare traktatie aangebden wrden. Wij vinden het belangrijk dat de eetbare traktaties z geznd mgelijk zijn. We vragen uders dan k m traktaties z klein mgelijk te huden en niet te calrierijk te maken. Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 2
We hebben hiervr een aantal prducten verzameld die getrakteerd mgen wrden. Dit zijn de vlgende etenswaren: Alle srten fruit; Alle srten grenten; Rzijnen; Halfvlle / magere zuivel znder suikers Vlkren eierkek; Wrstje; Kaasje; rijstwafel Verder mgen alle prducten uit ns vedingsbeleid k als traktatie gegeven wrden. Alles wat niet p bvenstaande lijst staat mag niet getrakteerd wrden. We geven het k niet mee naar huis mdat we uders thuis niet in een lastige psitie willen brengen. Bij speciale gelegenheden bieden wij zeer incidenteel zetigheid aan. Wij prberen de heveelheid suiker, zut en verzadigd vet die kinderen dan binnenkrijgen, vr zver mgelijk, te beperken. Bij speciale gelegenheden denken wij aan een waterijsje p een warme dag, een kruidnt rnd 5 december, iets lekkers bij de kerstlunch, een vruchtendrankje bij een vrstelling, etc. Warme avnd maaltijd Ouders zijn vrij m een warme avnd maaltijd mee te nemen. Ouders maken de keus wat vr avndeten het kind krijgt maar wij vragen m met een aantal richtlijnen rekening te huden: Wij eten ivm de rust tijdens de maaltijd de warme maaltijd m 16.00/16.15. Dit den wij mdat we dan met alle kinderen aan tafel zitten vr het vier uurtje en kinderen dan in alle rust kunnen eten znder gestrd te wrden dr uders die de kinderen p kmen halen; Er wrden naast de maaltijd geen extraatjes mee gegeven dr uders. Denk aan een bakje appelmes, een sausje, een schaaltje krepek; Kinderen krijgen bij ns geen tetje. Het tetje mgen zij thuis nuttigen; Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 3
Vedingsaanbd vr kinderen tt 1 jaar Baby s hebben een eigen vedingsschema. Wij hanteren nderstaande aandachtspunten vr hun veding. Drinken Melk: Met de uders is besprken f hun kind brstveding f flesveding krijgt. De afgeklfde brstveding leveren uders vldende gekeld f ingevrren (in kleine prties) af p het kinderdagverblijf. Vrzien van sticker met naam en datum. Ouders leveren geen klaargemaakte flesveding aan. Tijdens het verver, k in een keltas, kan de flesveding namelijk niet vldende kud wrden bewaard. Vanaf de leeftijd van 6 maanden tt 12 maanden krijgt een kind pvlgmelk. Het kind krijgt ng geen gewne melk tt hij 12 maanden is. Daarin zit te weinig ijzer en gede vetten en te veel eiwit. Ander drinken: Naast brstveding f pvlgmelk krijgen kinderen water f lauwe (vruchten)thee znder suiker. We zrgen dat de thee vldende is afgekeld f mengen de thee met kud water zdat deze niet te warm is. Wij bieden geen limnadesirp f diksap aan. Limnadesirp en diksap bevatten veel calrieën en suikers en dit vergrt de kans p vergewicht en tandbederf. In verleg met uders bepalen wij het mment wanneer wij starten met het efenen uit een beker. Bij vrkeur gaat het kind vanaf 8 maanden efenen met het drinken uit een (plastic) beker. Dat is beter vr de mndmtriek dan een beker met een tuit. Een kind heft bij ns de beker niet helemaal leeg te drinken, wij stimuleren dit wel. Ok vinden wij het belangrijk m p verschillende vaste mmenten mment te drinken en huden er rekening mee dat kinderen p een (warme dag) geneg vcht binnen krijgen. Eten (Eerste) hapjes: We starten met het geven van eerste hapjes in verleg met de uders. Vlgens de richtlijn Veding en eetgedrag van de Jeugdgezndheidszrg, is dit tussen 4 en 6 maanden en geven we een paar lepeltjes per efenmment. We beginnen met de zgenaamde efenhapjes, waarbij het eten fijngeprakt is. Zdra kinderen hapjes krijgen, laten we ze de mndmtriek efenen met een (ndiep, plastic) lepeltje. In verleg met de uders gaan we na de leeftijd van 6 maanden de melkvedingen steeds meer vervangen en gaat het kind steeds meer echte maaltijden eten. Grentehapjes nemen uders zelf mee. Het fruit dat we als efenhapje tussendr geven is vers gepureerd. We bieden bij dit fruithapje ng geen cmbinaties van verschillende srten fruit aan. Het kind leert dan eerst wennen aan de lsse smaken. Z leert hij die beter herkennen en waarderen en dat is beter vr zijn smaakntwikkeling. Naarmate het kind beter kan happen, zal het stukjes vers fruit en grente krijgen. Aan een zachte smaak went een kind makkelijker. Het fruit waarmee we beginnen is bijvrbeeld peer, appel, banaan, melen en perzik. Geen kiwi en aardbei mdat dit een allergie gevelige fruitsrt is. Het cnsultatiebureau adviseert tegenwrdig te starten met een grente hapje. Omdat dit in praktische zin niet haalbaar is p ns kinderdagverblijf, zijn uders vrij dit mee te nemen van thuis en ver te stappen p ns fruit als kinderen daar klaar vr zijn. Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 4
Brdbeleg: We besmeren het brd altijd met een beetje zachte (dieet)margarine uit een kuipje, hierin zitten veel nverzadigde (gede) vetten. Meer beleg dan margarine heft niet. Gebruiken we tch meer beleg, dan kiezen we vr beleg uit de tabel p pagina 4. Wij geven kinderen tt en met 12 maanden geen hning. Hning kan besmet zijn met een bacterie waar jnge kinderen erg ziek van kunnen wrden. Tussendrtjes (vanaf 8 maanden): Reepje brd; Paar lepeltjes magere yghurt Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 5
Vedingsaanbd vr kinderen vanaf 1 jaar Algemene uitgangspunten Wij hanteren nderstaande algemene uitgangspunten: Wij geven water: Wij geven de kinderen water (met eventueel bijvrbeeld een schijfje sinaasappel f ander fruit f grente). Daarnaast bieden we lauwe (vruchten)thee znder suiker aan. Wij bieden halfvlle melk aan tijdens de lunch; Wij bieden geen limnadesirp f diksap aan. Limnadesirp en diksap bevatten veel calrieën en suikers en dit vergrt de kans p vergewicht en tandbederf. Smeersel: Kinderen tt 4 jaar kunnen het beste (dieet)margarine eten. In (dieet)margarine zitten vral gede vetten, die kinderen in hun eerste levensjaren hard ndig hebben. Vral Schijf van Vijf beleg: Als beleg bieden wij vral Schijf van Vijf prducten aan vr p brd. Daarnaast bieden we een paar prducten vr p brd aan die niet in de Schijf van Vijf staan en vrije keuzes zijn. Wij zrgen ervr dat het beleg mager is en niet te veel calrieën en ngeznde vetten bevat. Ok letten we p de heveelheid suiker en zut. Prducten die weekkeuzes zijn bieden we niet aan. Geen smeerkaas: Wij bieden geen smeerkaas aan. Hier zit namelijk veel zut in. Als alternatief geven we(light) zuivelspread f hüttenkäse. Geen (smeer)leverwrst: Wij bieden geen (smeer)leverwrst aan. In (smeer)leverwrst zit namelijk veel vitamine A. Het kan schadelijk zijn als een kind structureel teveel vitamine A binnenkrijgt. Aangezien het kind thuis al (smeer)leverwrst zu kunnen krijgen, bieden wij uit vrzrg geen (smeer)leverwrst aan. Als alternatief kan vegetarische smeerwrst gegeven wrden. Geen rauw vlees: Wij geven kinderen geen prducten van rauw vlees, zals filet américain, ssenwrst, carpacci f niet-drbakken tartaar. Wij geven k geen rauwe f vrverpakte gerkte vis. Hierin kunnen ziekmakende bacteriën zitten. Ntenpasta f pindakaas znder suiker en zut: Wij geven geen Ntenpasta f pindakaas bij Hupsakee. We hebben relatief veel kinderen met een (ernstige) nten allergie waardr wij het risic te grt achten dat kinderen die een allergie hebben in cntact kmen met de ntenpasta f pindakaas. We adviseren kinderen die geen allergie hebben deze geznde prducten thuis wel te geven. Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 6
Vedingsaanbd Vr kinderen vanaf 1 jaar hebben wij het nderstaande vedingsaanbd. Uitgangspunt hierbij is dat er vrnamelijk Schijf van Vijf prducten wrden aangebden. Kinderen jnger dan 4 jaar hebben weinig ruimte vr dagkeuzes. Alleen vr p brd bieden we een paar prducten buiten de Schijf van Vijf aan (alleen dagkeuzes / vrije keuzes). Wij bieden geen weekkeuzes aan. Kinderen mgen tijdens de lunch 1 bterham met een vrije keuze. Ze starten altijd met een geznde keuze uit de Schijf van Vijf. Drinken Water (kraanwater); Afgekelde (Vruchten)thee znder suiker; Halfvlle melk Brd en beleg Schijf van Vijf prducten en geznde keuzes; bruinbrd; wij bieden alleen bruinbrd aan met minstens 4,5 gram vezels per 110 gram. Zachte (dieet)margarine (seizens)fruit, geprakt f in kleine stukjes, zals banaan, appel, aardbei en avcad; (seizens)grente, zals tmaat, wrteltjes en kmkmmer, in schijfjes/ kleine stukjes; (light)zuivelspread f hüttenkäse; Ei; Vegetarische smeerwrst; Halve plak 48+ kaas van Kastin de kaasber (minder tegevegd zut). Minder vette en minder zute vleeswaren zals kipfilet, ham, bterhamwrst, kalkenfilet. Dagkeuzes (kwel vrije keuzes), hiervan bieden we er maximaal 2 tegelijk bij een brdmaaltijd aan (Halva)jam; Vruchtenhagel; Appelstrp; hning Tussendr in de chtend en in de middag (Seizens)fruit, zals stukjes appel, peer, banaan, kiwi, druiven, melen, aardbei, mandarijn, avcad; (Seizens)grente, zals stukjes wrteltjes, kmkmmer, paprika, sneptmaatjes; Vlkren knäckebröd, vlkren krentenbrd, vlkren mueslibrd; vlkren sepstengel, vlkren biscuitje. Incidentele tussendrtjes: augurk, zilveruitjes, lijven. Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 7
Gemiddelde heveelheden Onderstaande tabel geeft de gemiddelde dagveding van kinderen per leeftijdsgrep weer. Dit is de dagveding die kinderen ndig hebben m alle vedingsstffen binnen te krijgen. Dit is inclusief het eten en drinken dat kinderen s mrgens en s avnds thuis krijgen. De heveelheden zijn gemiddeldes en dienen als richtlijn vr pedaggisch medewerkers en uders. De heveelheden passen wij aan p de beheften van elk kind. 1-3 jaar jngen en meisje gram grente 50-100 prties fruit 1,5 bruine f vlkren bterhammen 2-3 pscheplepels vlkren graan-prducten f 1-2 aardappelen prties vis, peulvruchten f vlees 1 gram ngezuten nten 15 prties zuivel 2 gram kaas - gram smeer- en bereidingsvetten 30 liter vcht 1 Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 8
Vedingshygiëne: bereiden en bewaren van veding Wij gaan veilig m met het eten van de kinderen m te vrkmen dat ze ziek wrden. Bij het bereiden en bewaren van veding hanteren wij de nderstaande aandachtspunten. Als richtlijn gebruiken wij hiervr de bewaarwijzer met de veilig eten-kaart. Daarnaast gebruiken wij de hygiënecde vr kleine instellingen. Flesveding en brstveding Vrbereiding: De flesjes van de kinderen zijn vrzien van een naam. De afgeklfde brstveding is vrzien van naam en datum. Van tevren maken we de werkplek schn en wassen we nze handen met water en zeep. Klaarmaken: We maken de flesveding per fles klaar en niet al van tevren. De flesveding en afgeklfde brstveding verwarmen we au bain Marie, in een flessenwarmer f in de magnetrn p de laagste stand. We laten de melk niet warmer wrden dan 30-35 C (drinktemperatuur). Dit is met name van belang vr brstveding, mdat de beschermende stffen in deze veding verlren gaan als de melk te warm wrdt. We druppelen klaargemaakte melk p de binnenkant van de pls m te velen f deze niet te warm is. Schnmaken: Melk die verblijft na het veden gien we weg. Direct na het drinken spelen we de fles en speen schn met kud water. De fles en de speen wassen we in heet sp met een flessenbrstel f in de afwasmachine p een lang wasprgramma p minimaal 55 C. De fles en speen laten we nderstebven p een schne, drge dek drgen. Bewaren: Brstveding: gekeld aangeleverde brstveding plaatsen we z snel mgelijk nderin de kelkast. We bewaren deze maximaal 3 dagen in de kelkast. Ingevrren brstveding bewaren we maximaal 6 maanden in de vriezer. Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 9
Andere veding Vrbereiding: De handen van de kinderen wassen ze met water en zeep vr het eten en na tiletbezek. De handen van de pedaggische medewerkers wassen ze met water en zeep vr het eten en vr het bereiden van veding, na het aanraken van rauw vlees en rauwe grente, na tiletbezek en na het verschnen van baby s. Ingevrren prducten ntdien we afgedekt in de kelkast f in de magnetrn p ntdistand. We zrgen ervr dat het aanrecht, keukengerei en snijplanken schn zijn. Grente en fruit wassen we m stf en vuil te verwijderen. Aanbieden van vedingsmiddelen: Brd wrdt bij baby s eerst als krstje gegeven zdat kinderen het uit het vuistje kunnen eten dr er aan te sabbelen; Later geven we het brd znder krstje in kleine blkjes in de mnd; Kunnen kinderen zelfstandig eten dan bieden we stukjes aan p een brdje zdat zij het zelf kunnen pakken; Peuters krijgen de bterham in 2 helften. Vanaf 3 jaar laten we peuters vaker zelf de bterham smeren met veilige materialen. Fruit en grentes maken wij schn en bieden wij in partjes aan. Baby s beginnen met een gepureerd fruithapje. Naarmate zij grter wrden zitten er grvere stukjes in de fruithap. Kunnen zij zelfstandig fruit en grentes vast huden en in de mnd stppen dan bieden wij het aan in kleine smalle partjes. Druiven en cherrytmaatjes snijden wij in de lengte drmidden vr alle leeftijden. Grentes snijden wij waar mgelijk in langwerpige reepjes, wrtel raspen we tt 2 jaar. Klaarmaken: Het eten scheppen we enkele keren m tijdens pwarmen in de magnetrn. Bewaren: We maken gebruik van watervaste stift m de datum waarp het prduct gepend is te vermelden. Verpakkingen sluiten we direct na gebruik. We gebruiken afsluitbare bakjes m eten te beschermen tegen uitdrgen, bacteriën en schadelijke stffen. Bederfelijke prducten, zals vleeswaren, leggen we direct na gebruik weer in de kelkast (4 C). We gien deze prducten weg als de te gebruiken tt -datum is verlpen. Staat p een prduct Gekeld bewaren dan hrt het in de kelkast. Prducten met het bewaaradvies kel bewaren bewaren we in een dnkere ruimte bij een temperatuur van 12 tt 15 C. Prducten die binnen de ten minste hudbaar tt -datum vallen, gebruiken we alleen als de verpakking nbeschadigd is en/f de aanblik, de geur en de smaak van het prduct ged zijn. Na de hudbaarheidsdatum gebruiken we prducten niet en vernietigen we ze. Vedingsbeleid kinderdagverblijf Hupsakee 10