Machinebouw Jesse van den Enden 1
Machinebouw Jesse van den Enden s-gravenzande Oktober 2013 2
Voorwoord Dit rapport is geschreven als opdracht vanuit SLB om meer duidelijkheid te geven over de sector machinebouw. Vorm en de inhoud van dit rapport zijn informatief. Het is een rapport over de sector machinebouw Dit rapport is bestemd voor ons als studenten zodat wij meer te weten komen over deze sector binnen werktuigbouwkunde. s-gravenzande, November 2013 3
Inhoudsopgave Samenvatting 5 Inleiding 6 1: 10 bedrijven in de sector machinebouw 7 2: 5 beroepen in de sector machinebouw 9 3: De overlapping van machinebouw met andere werktuigbouwkundige sectoren. 11 4: Interview 13 5: conclusie 14 Bronnenlijst 15 4
Samenvatting Dit rapport behandelt de sector machinebouw, met als doel meer te weten te komen over deze sector. De achtereenvolgende hoofdstukken gaan in op de sector machinebouw, zoals: - Voorbeelden van wat voor soort bedrijven er in de machinebouw voorkomen - Voorbeelden van wat voor soort beroepen er voorkomen in de machinebouw. - Overlappingen met de 7 andere sectoren. - Een interview met een werktuigbouwkundige. De conclusie is dat de sector machinebouw een heel brede sector is. Deze sector overlapt alle andere sectoren 5
Inleiding Bij machinebouw moet men denken aan het maken en onderhouden van mechatronische machines (elektrisch aangedreven machines). Deze machines zijn er ter automatisering van een groot scala van dingen zoals melkmachines, lasrobots, sorteermachines, kopieerapparaten, liften enz. Dit rapport behandelt verschillende beroepen en bedrijven in de sector machinebouw. 6
10 bedrijven in de sector machinebouw Rexnord Rexnord is een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het maken van lopende banden en de ontwikkeling daarin. We hebben een eigen systeem bedacht (Marbett, Rexnord en MCC) Deze innovatieve hightech oplossingen voor lopende banden worden overal ter wereld gebruikt voor het verbeteren van de productiviteit en de efficiency van productielijnen Cat (Caterpillar Inc.) Cat is een Amerikaans bedrijf dat zich voornamelijk bezighoudt met het ontwerp en de bouw van zware machines voor de weg- en waterbouw en mijnbouw. Daarnaast produceert het bedrijf generatorsets en andere apparatuur aangedreven door dieselmotoren en gasturbines. Het bedrijf levert in ruim 200 landen verspreid over de wereld. Cat staat vooral bekend om de grootte van hun machines. De waarde van het bedrijf is geschat op 30 miljard dollar. Vanhoucke Machinebouw Vanhoucke Machinebouw is een Belgisch bedrijf wat zich heeft gericht op de landbouwsector en is fabrikant van landbouwmachines. Zo hebben ze vele machines ontworpen zoals onkruidbestrijding, oogst- en verwerkingsmachines. Vanhoucke machinebouw is een dynamisch en innoverend bedrijf en hebben zich gespecialiseerd in het bedenken van technieken met het oog op een milieuvriendelijke bewerking. Lely (agriculture) Lely Is een bedrijf dat gevestigd is in Maassluis. Ze zijn nu flink aan het verbouwen en hebben een heel groot gebouw langs de snelweg. Lely is een bedrijf dat zich vooral bezig houdt met de landbouw en vee industrie. In de landbouw zijn ze vooral actief met machines voor achter de tractor zoals grasmachines, balenpers enz. In de vee industrie is Lely veruit de koploper in de automatisering van de melk robot. Hier hebben ze ook een octrooi op. 7
Westerhof BV Westerhof BV is bedrijf dat machines maakt op aanvraag en gevestigd is in Overijssel. Ze richten zich op productiebedrijven die continue streven naar productieverbetering en die daarvoor maatwerk willen. Voor deze bedrijven ontwikkelen, bouwen, modificeren en onderhouden ze machines, installaties en componenten. Zo hebben ze onder andere een sneeuwschuiver, een windmolenturbine en een rollerbank voor een vrachtwagen ontworpen. ASML ASML is een bedrijf dat machines maakt voor chips. ASML is op dit gebied een van de belangrijkste leveranciers. Het is een nederlands bedrijf met het hoofdkantoor in Veldhoven en heeft 8500 werknemers. Haas automation Haas automation is een bedrijf dat onder andere CNC machines maakt. CNC machine zijn computergestuurde Laser snijders. Het is een Amerikaans bedrijf met 1500 werknemers wereldwijd. Mammoet Mammoet heeft de grootste kraan van de wereld. Het bedrijf is dan ook gespecialiseerd in het hijsen van de zwaarste ladingen. Mammoet is een Nederlands bedrijf met ongeveer 4200 werknemers wereldwijd. Hellings Hellings is een bedrijf dat machines maakt voor de voedingsindustrie. Ze maken machines voor het primaire verwerken en verpakken van voedsel. Ze leveren standaard machines, maar kunnen ook op de wensen van de klant in gaan en zo een klant specifieke machine bouwen. Ammeraal Beltech Ammeral Beltech is een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het ontwikkelingen en ontwerpen van transport banden. Ammeral Beltech is op alle markten te vinden van de voedselindustrie en landbouw tot in de chemie. 8
Beroepen in de machinebouw Mechatronicus de Mechatronicus verantwoord werkzaamheden betreffend de industriële automatisering. Hij is werkzaam bij bijbehorende bedrijven. Zijn werk behoort voornamelijk tot voormontage van de machines, dit betekend het assembleren ervan. Hij werkt louter bij één bedrijf. Hij weet alles van de bovengenoemde machines, hoe dat allemaal werkt en in elkaar zit. Door te bekijken, testen, ontwerpen, programmeren, installeren en regelen zorgt hij dat alles waar hij mee bezig is goed werkt. Hij moet accuraat en zorgvuldig werken vanwege een zekere verantwoordelijkheid die hij draagt. Hij moet zowel individueel als groepsgericht kunnen werken en dus is het noodzakelijk dat hij goed communicatief vaardig is. Machinebankwerker Een machinebankwerker maakt onderdelen voor werktuigen en machines. Hij bewerkt materialen (vaak metalen) door ze bijvoorbeeld te lassen, boren, slijpen enz. Dit is hem allemaal geleerd zodat hij naar eigen zeggen precies kan vaststellen hoe hij het best aan bepaald onderdeel moet bewerken. De machines waarmee hij werkt zijn normaal gesproken nieuw maar soms moet hij zelf de machines repareren om wat voor reden dan ook. Vanwege de zware fysieke last is het belangrijk dat hij een goede conditie heeft. Machinebouwer Vanzelfsprekend maakt de machinebouwer mechatronische machines. Hij plaatst en installeert onderdelen op het chassis. De benodigde onderdelen worden aan hem geleverd of hij maakt ze zelf. Deze onderdelen stelt hij dan samen tot één machine. Dit allemaal gebeurt onder toezicht en binnen een bepaald bedrijf. Het is echter soms nodig om een machine op een bepaalde locatie te maken om wat voor reden dan ook. Ondanks dat hij zich bevindt in een omgeving met anderen, is hij zelfstandig aan het werk en verantwoordelijk voor zijn eigen acties. Machinebediende heeft deze de verantwoording voor het bedienen van de machines. Hij heeft verstand van alle machines in het bedrijf en zorgt ervoor dat deze draaiende blijven. Hiermee wordt bedoeld dat hij ze instelt en zorgt dat ze ten alle tijden goed blijven functioneren door ze eventueel ook te repareren. Natuurlijk zijn er tegenwoordig veel geautomatiseerde machines. Echter is het bij dit soort machines noodzakelijk dat ze gecontroleerd worden of ze nog kwalitatief goed zijn en voldoende werken. Daar kijkt natuurlijk de machinebediende naar. Hij heeft een hoge verantwoordelijkheid want hij moet ervoor zorgen dat alle machines in een productielijn blijven werken. 9
Montage chef Een montage chef is leidinggevende in een technisch bedrijf waar hij leiding geeft aan een team van medewerkers en monteurs (deze kunnen bovenstaande beroepen uitoefenen. Dit is over het algemeen iemand die ervaring heeft in iets van de bovenstaande beroepen. Hij is een supervisor in een bedrijf en zorgt dat het team waar hij boven staat hun werk goed uitvoert en zich ontwikkeld. Hieronder valt ervoor zorgen dat er goede kwaliteit wordt geleverd, de snelheid goed blijft, behouden van goede veiligheid. Indien mogelijk zorgt hij er voor dat de kwaliteit verbetert en het zelfs sneller gebeurt. Hij is communicatief ook actief, hij moet namelijk vergaderen, discussiëren, en overleggen met zijn team, leidinggevenden, projectleiders etc. 10
Overlappingen met andere sectoren Agrarische sector Agrarische sector-> De machinebouw levert de landbouwmachines die nodig zijn voor het produceren van landbouwproducten. Zo wordt de productie van landbouwproducten een stuk sneller en een stuk voordeliger. Voorbeelden: Tractor, oogstmachine, sproei-installatie. Onder agrarische sector vallen: Bosbouw, tuinbouw, kassenbouw, Offshore Offshore -> ontwerp machines die gebruikt worden voor winning van olie. Olie is een belangrijk product in ons dagelijks leven en doormiddel van deze machines kan er sneller en meer olie gewonnen worden. Voorbeelden: boorplatformen van onder meer Shell, BP. installatietechniek Installatietechniek -> ontwerp van Installaties die alles regelen. Hierbij moet je denken aan verwarming, waterleidingen etc. Installatie techniek is hierdoor een heel breed onderwerp met verschillende vertakkingen, maar al deze systemen worden eerst bedacht door ingenieurs. Voorbeelden: waterleidingen naar badkamers, keukens, centrale verwarming. Chemische industrie Chemische industrie -> ontwerp van chemische machines die gebruikt kunnen worden voor het snel toepassen van chemische processen, zo kan je denken aan een kernreactor. Ook deze machines worden eerst ontworpen door ingenieurs. Levensmiddelenindustrie Levensmiddelenindustrie -> maakt gebruik van machines voor massaproducten zoals eten en drinken. De machines in de levensmiddelenindustrie maken het product veel goedkoper omdat er minder werknemers in de fabriek aanwezig hoeven te zijn. Op kleinere schaal worden hier minder machines gebruikt maar op voor grotere bedrijven zoals Nutricia komen de machines erg handig van pas. Voorbeelden: inpak machines, sticker plak machines. Grote levensmiddelenindustrieën: zijn Nutricia en Coca Cola. 11
Energievoorziening Energievoorziening -> zonder machines kan er geen energie worden opgewekt. De wereld van nu is afhankelijk van energie daarom zijn er ook grote machines aanwezig voor het opwekken hiervan. Voorbeelden: windmolens, stoom machines en kernreactoren. Transportsector Transportsector ->in de transport sector wordt er veel gebruik gemaakt van machines. Niet alleen in de voertuigen die alle goederen transporteren zoals vrachtwagens, maar ook in het laden en lossen van producten. De machines die dan gebruikt worden zijn om zware goederen in zo een vrachtwagen of trein te krijgen. Voorbeelden: vorkheftruck, vrachtwagen en treinen. 12
Interview Het interview is afgenomen door Florian Morren en Tim van de Steenoven met de heer J. Mijnster (Docent MTT HHS) Vraag 1: Wat was uw functie in de machinebouw? Antwoord 1: Ik ben bedrijfsleider en directeur techniek engineer en producten geweest bij verschillende bedrijven. Vraag 2: Wat was uw taak binnen de bedrijven? Antwoord 2: ik was verantwoordelijk voor het primaire proces. Het primaire proces is het proces waar het geld verdient moet worden. In dit proces wordt de klant binnen gehaald. Daarna wordt er gekeken naar het ontwikkelingsproces. De klant wil een productiemachine. Dan wordt er eerst gekeken naar of het haalbaar is en dus of er een deal kan onstaan. De tweede stap is het kijken naar het ontwerpen van de machine en wat wel en wat niet kan. De derde stap is kijken hoe we de onderdelen van de machine kunnen maken. dit gebeurt weer op een ander gedeelte binnen het bedrijf. De vierde stap is het produceren van de onderdelen. De laatste stap is de assemblage. Vraag 3: Waarom koos u voor de machinebouw? Antwoord 3: omdat als je in de machinebouw werkt je van te voren kunt zien wat er gemaakt gaat worden. Aan de verschillende onderdelen in het bedrijf kun je voorspellen wat er gaat komen of hoe het eruit kan gaan zien Vraag 4: Wat vond u leuk aan het werken in de machinebouw? Antwoord 4: ik vond het werk in de machine leuk wanneer er uitdagingen waren. En het toevoegen van waarde aan het bedrijf Vraag 5: Wat vond u niet leuk aan het werken in de machinebouw? Antwoord 5: ik vond het niet leuk als het bedrijf opgang was gekomen en goed liep want dan zat er voor mij als bedrijfsleider of directeur weinig of geen uitdaging in. 13
Conclusie Dit rapport is niet gebaseerd op een probleemstelling. Er wordt geen probleem in kaart gebracht of onderzoek gedaan. Ondanks het beschrijvende karakter van dit rapport zijn de volgende conclusies te trekken. In de werktuigbouwkunde is de sector machinebouw een hele brede sector met een grote overlapping van de zeven andere sectoren. Ook zijn er vele bedrijven actief in deze sectoren en komen er vele beroepen aan bod. 14
Bronnenlijst Internet: www.nationaleberopengids.nl www.wikipedia.com www.rexnordflattop.com www.vanhouckeinfo.com www.westorhofbv.nl www.lely.com Persoon: De heer J. Mijnster 15