Poliklinische Revalidatie Kinderen Specialistische kinderrevalidatie
Visie Sophia Revalidatie biedt revalidatie op specialistisch niveau voor kinderen en volwassenen. Het doel van revalidatiezorg is de patiënt te helpen de door haar/hem gewenste rol in de samenleving (weer) zo goed mogelijk te vervullen ondanks eventuele participatieproblemen. Sophia Revalidatie is gevestigd in Den Haag, Delft, Gouda en Zoetermeer. De centra werken intensief samen met een groot aantal instellingen voor gezondheids zorg in de regio, zoals ziekenhuizen, verpleeghuizen en instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten.
Specialistische kinderrevalidatie Bij Sophia Revalidatie is sprake van specialistische revalidatie. De gevolgen van ziekte, ongeval of aangeboren aandoening kunnen namelijk complex en blijvend zijn. Bij specialistische revalidatie werken meerdere disciplines intensief samen met en voor de kinderen en ouders en/of verzorgers. Het doel van specialistische kinderrevalidatie is een zo zelfstandig mogelijk leven te leiden (in het gezin, op school of op het werk) met de beperkingen die het kind heeft. Voor wie? Sophia Revalidatie behandelt kinderen die in hun dagelijks functioneren belemmerd worden door de gevolgen van een ontwikkelingsachterstand, ongeval of aangeboren aandoening. De kinderen die binnen de revalidatie behandeld worden, hebben in de regel beperkingen op meerdere gebieden, waardoor meerdere vormen van behandeling nodig zijn. De van Sophia Revalidatie richt zich op de behandeling van kinderen en jongeren (tussen 0 en 14 jaar), hun ouders en/of verzorgers. 3
De huisarts of medisch specialist verwijst naar Sophia Revalidatie wanneer hij constateert of verwacht dat de problemen van het kind aandacht behoeven van de revalidatiearts. De revalidatiearts stelt vervolgens vast of een behandeling wenselijk is en zo ja, welke. De verschillende therapeuten stemmen de behandelingen op elkaar af; deze vinden plaats onder verantwoordelijkheid van de revalidatiearts. 4
De behandelingen bij Sophia Revalidatie zijn poliklinisch. Dat betekent dat het kind één of meerdere keren per week voor een behandeling of therapie naar het revalidatiecentrum komt. Uitgangspunt van de behandeling bij Sophia Revalidatie is datgene wat het kind (en/of de ouders, afhankelijk van de leeftijd) als probleem ervaart en behandeld wil zien. Deskundige behandelaars onderzoeken of er mogelijkheden zijn het kind te helpen bij het verminderen of verhelpen van het probleem. De ouders maken duidelijk wat zij hopen dat bereikt zal worden met de behandelingen. De revalidatiearts en de behandelaars brengen hun kennis en ervaring in en proberen de wensen in overeenstemming te brengen met de reële mogelijkheden. De hulpvraag van ouders en kind is dus het uitgangspunt. Stap voor stap en in goede samenwerking werken kind en behandelaars aan verbeteringen in het functioneren op één of meer van de volgende gebieden: bewegen (grove en fijne motoriek) spelen en leren communiceren (verbaal en non-verbaal) omgaan met emoties persoonlijke verzorging 5
Het doel van de revalidatie is het kind te stimuleren zijn of haar mogelijkheden te ontdekken en deze optimaal te benutten. Dit proces wil Sophia Revalidatie graag begeleiden, samen met de ouders. 6
Kind in ontwikkeling Omdat een kind in ontwikkeling is, ontstaan er in verschillende periodes verschillende vragen. Dat een peuter niet zonder hulp kan eten of niet kan fietsen is normaal. Maar een kind van 8 jaar wil dat wel graag zelf kunnen. Er zijn in de ontwikkeling van het kind enkele belangrijke periodes te onderscheiden. Van 0 tot 4 jaar De ontwikkeling van de basisvaardigheden (zoals kruipen, zitten, staan en praten) staat centraal. Met intensieve begeleiding en stimulans kan in deze fase veel bereikt worden. Het is belangrijk zo vroeg mogelijk met de behandeling te beginnen. Van 4 tot 12 jaar In deze periode is de basisschool het belangrijkste voor het kind. De revalidatie is ondersteunend. De basisvaardigheden, zoals bijvoorbeeld schrijven en omgaan met andere leeftijdgenootjes worden uitgebreid en verder ontwikkeld. Van 12 tot 18 jaar In het voortgezet onderwijs ligt het accent op zelfstandigheid en later op scholing en arbeid. 7
Samenwerking De behandelaars van de Poliklinische Revalidatie Kinderen werken nauw samen met: ziekenhuizen integrale vroeghulporganisaties scholen (voor regulier of speciaal onderwijs) in de regio andere instellingen, zoals MEE, centra voor autisme, centra voor visueel gehandicapten, centra voor auditief gehandicapten en KDC s instellingen voor psychiatrie De kinderen die onderstaande scholen bezoeken worden bij Sophia Revalidatie behandeld. Maurice Maeterlinckschool, school voor mytyl- en tyltylonderwijs in Delft; De Piramide, mytylschool in Den Haag; De Witte Vogel, tyltylcentrum in Den Haag. De kinderen volgen het schoolprogramma en worden op school behandeld door medewerkers van Sophia Revalidatie. Het uitgangspunt hierbij is één kind, één plan, waarin leerdoelen en revalidatiedoelen op elkaar zijn afgestemd. 8
Behandelteam Bij Sophia Revalidatie werken professioneel opgeleide mensen met elkaar samen in een behandelteam rond een kind: revalidatie is teamwork. De behandelend revalidatiearts geeft leiding aan het behandelteam. De verschillende behandelingen van het kind zijn wat betreft inhoud en tijd op elkaar afgestemd. In de teambespreking komen vorderingen en knelpunten aan de orde en bespreken de behandelaars het behandelverloop en de doelstellingen. De zorgvraag van de ouders is hierbij de leidraad. Voorafgaand aan de teambespreking hebben ouders inbreng in hetgeen besproken wordt. Een van de teamleden onderhoudt namens het team het contact met de ouder(s). Voor alle therapieën geldt dat de behandeling zowel individueel als in een groep kan plaatsvinden. Ook combinatie behandelingen (behandelingen door meerdere behandelaars tegelijk) zijn mogelijk. Als uw kind op een school voor speciaal onderwijs zit, vindt de teambespreking plaats met leerkrachten en medewerkers van de school. Samenstelling behandelteam De revalidatiearts coördineert het behandelteam en is eindverantwoordelijk voor de behandeling. Als er onduidelijkheden of problemen zijn is de revalidatiearts 9
het eerste aanspreekpunt voor het kind en/of de ouders. De revalidatiearts onderhoudt ook contact met de huisarts en de medisch specialisten. De bewegingsagoog werkt in de sportzaal of in het zwembad. Hij begeleidt kinderen bij: het leren zwemmen en ontspannen het plezier krijgen in bewegen het verbeteren van de conditie het ervaren van allerlei sport- en spelvormen De ergotherapeut begeleidt en stimuleert een kind bij het zo normaal mogelijk uitvoeren van dagelijkse activiteiten, schoolse vaardigheden en persoonlijke verzorging. De behandeling is gericht op het spelenderwijs stimuleren en verbeteren van een goede samenwerking tussen de zintuigen en de motoriek (sensomotoriek). De ergotherapeut adviseert de ouders over aanpassingen, hulpmiddelen en voorzieningen (zoals (kinder)stoel, badzitje en rolstoel). Zo nodig geeft hij training in het gebruik daarvan. Als advies over woningaanpassing gevraagd wordt, brengt de ergotherapeut eerst een huisbezoek. De fysiotherapeut begeleidt en stimuleert de bewegingsontwikkeling. Behandelingen zijn gericht op 10
het uitlokken van bewegingen die voor de ontwikkeling van een kind goed en nodig zijn. Ook werkt hij met het kind aan de conditie en de ademhaling. De fysiotherapeut adviseert de ouders hoe zij bepaalde bewegingen ook in de thuissituatie kunnen stimuleren in de praktijk van alledag, bijvoorbeeld tijdens het spelen, zitten of lopen. De logopedist kijkt naar stoornissen of afwijkingen die te maken kunnen hebben met de mondmotoriek, voeding, ademhaling, stemgeving of spraak- en taalontwikkeling. Voedingsproblemen ontstaan als een kind moeite heeft met het slikken, kauwen of niet goed afhapt van een lepel. Er kan sprake zijn van spraak- en taalproblemen als een kind de taal slecht begrijpt of 11
met het taalgebruik achterloopt bij leeftijdgenootjes. De logopedist oefent met het kind en geeft adviezen aan de ouders. De maatschappelijk werker onderhoudt tijdens de behandelperiode contact met de ouders en het gezin. Hij steunt en begeleidt ouders bij mogelijke vragen en problemen rond de handicap van hun kind. Ook ondersteunt de maatschappelijk werker bij praktische zaken zoals huisvesting, financiën, logeerhuis en de mogelijkheden voor opvang tijdens vakantie. De muziektherapeut biedt verschillende activiteiten aan op muziekgebied. Muziek maken kan ontspannend werken en helpen bij het uiten en verwerken van gevoelens en emoties. Muzikaliteit is géén vereiste om te kunnen deelnemen aan de muziektherapie. De neuropsycholoog verricht (neuro)psychologische diagnostiek, behandelt kinderen, met onder andere gedragstherapie, begeleidt ouders en adviseert het behandelteam. De orthopedagoog kijkt naar de verstandelijke en sociaal/emotionele ontwikkeling van een kind. Hij praat met de ouders en observeert het kind. Daarbij wordt 12
testmateriaal gebruikt. Dit geeft een indruk van de ontwikkeling en het gedrag van een kind. De orthopedagoog begeleidt ouders en adviseert hen bij opvoedkundige vragen. De pedagogisch medewerker verzorgt en begeleidt de behandeling en opvoeding van kinderen van 0-4 jaar die gedurende een deel van de dag in de Therapeutische PeuterGroep (TPG) zijn geplaatst. De revalidatietechnicus past - waar nodig - rolstoelen of andere hulpmiddelen aan, of vervaardigt zelf een hulpmiddel op maat. Hij werkt meestal in overleg met de ergotherapeuten. De verpleegkundige wordt ingeschakeld bij vragen over wond- en huidverzorging en medicijngebruik. Bij incontinentieproblemen (verlies van urine en/of ontlasting) adviseert de verpleegkundige de ouders over relevante hulpmiddelen en methoden. Zonodig adviseert de verpleegkundige over sondevoeding. De zorgcoördinator is een ervaren behandelaar in de kinderrevalidatie. Hij heeft een coördinerende functie in de behandeling ter ondersteuning van de revalidatiearts en het behandelteam. 13
Ondersteunende diensten Kinderen die in behandeling komen en hun ouders krijgen te maken met één of meer ondersteunende diensten. Het Medisch Secretariaat maakt afspraken voor de revalidatieartsen en ondersteunt hen bij de medische administratie. De afdeling Planning maakt afspraken voor alle behandelaars, uitgezonderd de revalidatiearts. Ieder kind krijgt een eigen programma, waarin zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de wensen van de ouders, de school en het kind. 14
De prothese-/orthesemaker en orthopedisch schoenmaker maken prothesen, orthesen en orthopedische schoenen. Sophia Revalidatie levert deze diensten niet zelf, maar werkt hiervoor samen met externe, zelfstandige bedrijven. Patiënten kunnen zelf kiezen van welk bedrijf zij gebruik willen maken. Afhankelijk van het bedrijf, is het mogelijk de hulpmiddelen in het revalidatiecentrum te laten aanmeten, te passen en te laten afleveren. De voorzieningencoördinator biedt begeleiding bij de aanvraag van voorzieningen en hulpmiddelen. Als dit nodig is, fungeert hij als contactpersoon tussen (ouders van) het kind, artsen/behandelaars en diverse instanties (zoals gemeentes, zorgverzekeraars, leveranciers). 15
Patiënteninformatie en klachten Sophia informatiemap Bij het begin van de revalidatiebehandeling ontvangt elk kind een map met alle informatie over Poliklinische Revalidatie Kinderen, therapieën en behandelafspraken. Deze informatiemap blijft eigendom van het kind. Alle schriftelijke informatie kan hierin worden verzameld, zoals de afspraken met de arts, de oefeningen van de behandelaars en het wekelijkse therapierooster. Zo blijft alle belangrijke informatie bij elkaar. Daarnaast is het van groot belang dat u de Sophia informatiemap goed leest en regelmatig bijwerkt met uw opmerkingen en informatie en dat ook anderen, zoals de leerkracht, deze informatie lezen en aanvullende vragen stellen. Het is dan ook de bedoeling dat de informatiemap ook als communicatiemiddel gebruikt wordt. De Witte Vogel hanteert een ander systeem. Bijwonen behandeling Sophia Revalidatie biedt ouders de mogelijkheid aanwezig te zijn bij de behandeling. Afspraken hierover kunt u maken met de behandelaar(s). 16
Patiënt centraal De mening van patiënten is belangrijk voor Sophia Revalidatie. Daarom is er een Cliëntenraad. Deze raad bestaat uit leden die zijn voorgedragen door verschillende patiëntenverenigingen en patiëntenplatforms. Dit kunnen dus ook (oud)patiënten van Sophia Revalidatie zijn. De Cliëntenraad levert een bijdrage aan de bevordering van kwaliteits aspecten die patiënten belangrijk vinden. De Cliëntenraad kan de Raad van Bestuur van Sophia Revalidatie gevraagd en ongevraagd over deze zaken adviseren. Privacy en klachten Uiteraard is de privacy van elk kind gewaarborgd. Registratie en beheer van persoonsgegevens geschiedt volgens de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) en de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Leden van een behandelteam bespreken onderling en in teamverband slechts die zaken van een kind die van belang zijn voor een goed resultaat van de behandeling. In elk centrum ligt een exemplaar van het privacyreglement ter inzage op het Medisch Secretariaat. De medewerkers van Sophia Revalidatie doen hun uiterste best patiënten zo goed mogelijk te 17
behandelen. Mochten er toch klachten zijn, dan kunnen patiënten een beroep doen op de functionaris klachtenondersteuning voor advies of bemiddeling. Desgewenst kunnen klachten schriftelijk worden ingediend bij de Klachtencommissie. Er is een aparte brochure beschikbaar over rechten, plichten en klachten. Ook onafhankelijke instanties, zoals Informatie- en Klachtenopvang Zorgbelang staan hierin vermeld. Patiënteninformatie Sophia Revalidatie heeft in Den Haag en Delft een bureau Patiënteninformatie waar patiënten en hun familie met vragen terecht kunnen. Het bureau is telefonisch bereikbaar op maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag of tijdens de openingsuren te bezoeken. Tot slot De wegwijzer, die wordt uitgereikt voordat de behandeling begint, geeft veel praktische informatie over de gang van zaken tijdens de revalidatieperiode. Daarnaast kunt u belangrijke informatie terugvinden op de website www.sophiarevalidatie.nl en op www.kinderrevalidatie.nl 18
Alle leveringen en diensten van Sophia Revalidatie vinden plaats volgens de algemene voorwaarden. Deze zijn op 25 juni 2007 gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Den Haag. De algemene voorwaarden zijn gratis verkrijgbaar bij de Financiële Administratie van Sophia Revalidatie. Telefoon: 070-3593729; e-mail: administratie@sophiarevalidatie.nl.
Adressen Centraal adres Vrederustlaan 180 2543 SW Den Haag Telefoon 070-3593593 Sophia Revalidatie Den Haag Vrederustlaan 180 2543 SW Den Haag Telefoon 070-3593593 Sophia Revalidatie Westeinde Lijnbaan 32 2512 VA Den Haag Telefoon 070-3302758 Haga Hand- en Polscentrum Sportlaan 600 2566 MJ Den Haag Telefoon 070-2102987 Hartrevalidatie Den Haag Leyweg 275 2545 CH Den Haag Telefoon 070-2102353 Tyltylcentrum De Witte Vogel Willem Dreespark 307 2531 SX Den Haag Telefoon 070-3888850 Sophia Revalidatie Delft Reinier de Graafweg 1 2625 AD Delft Telefoon 015-2780278 Sophia Revalidatie Gouda Büchnerweg 1 2803 GR Gouda Telefoon 0182-555600 Sophia Revalidatie Zoetermeer Kadelaan 6 2725 BL Zoetermeer Telefoon 070-3593400 servicelijn voor patiënten 0900 5009003 info@sophiarevalidatie.nl www.sophiarevalidatie.nl ALG-07/PRK/PRK/08.2009