Onderhoud van betonconstructies in parkeergarages Vexpan lunchbijeenkomst 27 februari 2013 Ing. Chris Uittenbogaard Hemubo Betontechniek
Agenda Even voorstellen Het werkgebied van de betonrenovatie specialisten Inventarisatie van beton problemen in parkeergarages Praktijkvoorbeelden en mogelijke oplossingen Samenvatting, correctief en preventief onderhoud Afsluiting
Even voorstellen
De betrokken partijen Opgericht als kenniscentrum voor Betononderhoud waarbinnen organisaties van opdrachtgevers, adviseurs en opdrachtnemers elkaar weten te vinden en in overleg naar oplossingen zoeken. De vereniging voor alle betrokkenen, van adviseurs tot exploitanten, die te maken hebben met parkeren in de meest ruime zin van het woord. De brancheorganisatie voor de gecertificeerde betonreparatie bedrijven. De VBR staat dit jaar al weer 30 jaar voor ambitie, scholing, certificering en innovatie in betonreparatie en betonbescherming in Nederland. Vereniging Adviseurs BetonOnderhoud en Reparatie De VABOR is de vereniging van adviseurs voor Betononderhoud en Reparatie waarin de meest gezaghebbende bureaus en belangstellenden elkaar vinden voor kennisoverdracht.
Hemubo Betontechniek Werkmaatschappij van Hemubo Multidisciplinaire en strategische kennispartner Sinds 1971 actief, met ca. 250 fte, omzet 2011 77 mio Gespecialiseerd in onderhoud en renovatie van vastgoed. Specialisaties binnen Betontechniek Veel ervaring met parkeergarages, boven- en ondergronds. All-round onderhoud op basis van degradatietempo en conditie, alle beschermlagen en coatings, constructief herstel en brandschades. Alle technieken, spuitbeton, handmatige reparatie, KB, slijtlagen en coatings, belijningen, dilataties, voegen, vochtwering en injectie. Flexibel en betrouwbaar, hoog opgeleid personeel. Volledig gecertificeerd voor alle relevante kwaliteitssystemen Lid van VBR, VABOR en VEXPAN.
Werkgebied betonrenovatie
Werkgebied betonrenovatie specialisten 1. Betonschade als gevolg van wapeningscorrosie Door carbonatatie (verzuring) geïnitieerde wapeningscorrosie. Door chloride (zouten) veroorzaakte wapeningscorrosie. 2. Betonschade als gevolg van verhinderde vervorming Schade als gevolg van onjuiste detaillering (ontwerpfouten). Schade als gevolg van onjuiste uitvoering (bouwfouten). 3. Betonschade als gevolg van reactieve toeslagstoffen De alkali-silica reactie (ASR schade). Ettringietvorming. 4. Betonschade als gevolg van vorst Bevriezing van groene ( verse ) beton. Kapotvriezen van de dekking (evt. in combinatie met dooizouten). 5. Betonschade als gevolg van brand Lage temperatuurbrand waarbij alleen de dekking is gespat. Hoge temperatuurbrand waarbij het staal is gaan vloeien.
Werkgebied betonrenovatie specialisten 6. Betonschade als gevolg van chemische inwerkingen. Zouten, zuren, basen (loog), sulfaten, suikers, oliën etc, etc. Vaak zal de mate van aantasting mede bepaald worden door de temperatuur van de stof. 7. Betonschade als gevolg van mechanische schade. Aanrijdschade, bijvoorbeeld bij viaducten, parkeergarages e.d. Een hogere belasting van de constructie in de gebruiksfase. 8. Aanpassing van de functionele en esthetische eigenschappen. Versterkingen, uitbreidingen en constructieve aanpassingen. Mate van antislip, beloopbaarheid. Mate van slijtvastheid. Verhogen weerstand tegen indringing, vloeistofdichtheid. Vervuiling en alg- en mosaangroei. Esthetische (en beschermende) coatings. Aanbrengen van belijningen, signaleringen en symbolen voor veiligheid, herkenbaarheid en doorstroming.
Een kleine inventarisatie
Betonproblemen in parkeergarages Lekkages, plasvorming en andere wateroverlast Watervoerende scheuren in wanden en vloeren Lekkende dilataties en (langs-) voegen Onvoldoende of onjuist afschot Onvoldoende of onjuist geplaatste afvoeren en goten Scheurvorming in wanden, vloeren, balken en kolommen Voor alle constructieve elementen: controle is noodzaak Duurzaamheidsrisico: met name bij chloridenindringing (dooizout) Vloerproblemen Schade aan de betondekking Onvoldoende antislip
Betonproblemen in parkeergarages Betonschades aan constructieve elementen Onvoldoende dilaterend vermogen (verhinderde vervormingen), w.o. afboeren bij opleggingen, maar ook defecte dilatatievoegen Onjuist gedimensioneerde of incorrect uitgevoerde (tand-) opleggingen consoles en nokken. Scheurvorming in wanden, consoles, vloeren, balken en kolommen. Aanrijdschade en andere calamiteiten (zoals brand) Schadeherstel of vervanging. Eventueel aanpassingen doorvoeren of versterkingen aanbrengen.
Wateroverlast: afschot problemen Afschot problemen: veelal het gevolg van ontwerp en uitvoeringsfouten. Lastig op te lossen zonder ingrijpende maatregelen.
Wateroverlast: afschot oplossingen Nieuwe afschotlagen, geheel of plaatselijk, cementgebonden of kunststof mortels
Wateroverlast: onvoldoende capaciteit Te kleine afvoercapaciteit, onjuist geplaatste afvoeren, niet functionerende goten
Wateroverlast: afvoer oplossingen Aanbrengen van extra afvoeren en flexibel, zeer duurzaam gootsysteem
Wateroverlast: lekke aansluitingen Bij het ontwerp van prefab garages is meestal weinig aandacht uitgegaan naar een goede afdichting van de diverse aansluitingen. Een opstap naar schade.
Wateroverlast: lekke aansluitingen Ook onjuist uitgevoerd onderhoud kan leiden tot lekkages (en hogere kosten).
Wateroverlast: oplossingen voor voegen De bewegingen of toestaan en elastisch afdichten of fixeren en traditioneel afdichten. Koppeling van TT-liggers, slabbevoegen met staalplaat, dilatatieprofielen.
Watervoerende scheuren in vloeren De oorzaak van de scheurvorming is de basis voor de wijze van herstel. Duurzaamheidscriterium parkeergarages: scheurwijdte < 0,2 mm (ivm. putcorrosie!)
Oplossingen voor scheuren in vloeren Mogelijke oplossingen: extra wapening aanbrengen, injecteren, elastische of scheuroverbruggende vloercoatings (kunststof gietvloeren).
Scheuren in wanden, consoles etc. Scheurvorming in (constructieve) onderdelen moet deskundig worden beoordeeld.
Oplossingen constructieve scheurvorming Bij constructief herstel is tijdelijk ontlasten veelal noodzakelijk, soms ook vijzelen. In geval van krimpscheuren kan met injecteren worden volstaan.
Functionele vloer problemen Betonschade als gevolg van onvoldoende (dichte) dekking en te gladde dekvloeren.
Oplossingen voor vloer problemen Betonherstel dekking en aanbrengen antislip (elastisch) vloercoatingsysteem.
Verhinderde vervorming en afboeren Bij onvoldoende ruimte om te werken of te hoge glijdweerstand op de oplegging wordt de betondekking afgedrukt (afboeren).
Diverse wapeningscorrosie Beoordeling schademechanisme van groot belang. Carbonatatie of chloriden? Bij voorgespannen elementen, bijvoorbeeld TT-liggers, extra aandacht!
Diverse wapeningscorrosie Chloriden geïnitieerde wapeningscorrosie is riskant, het veroorzaakt putcorrosie. Corrosie agv. carbonatatie ontstaat vnl. in gebieden met geringe betondekking.
Herstel van wapeningscorrosie Voorafgaand aan herstel is onderzoek naar de oorzaak en het optredende schademechanisme van belang. Vochttoetreding is van belang voor corrosiesnelheid. Lekkages oplossen voorafgaande aan herstel. Door carbonatatie geïnitieerde wapeningscorrosie kan (traditioneel) conform de BRL 3201-2 worden hersteld. Door chloriden geïnitieerde wapeningscorrosie behoeft aanvullende maatregelen om vervolgschade te voorkomen. Bij gangbaar herstel ontstaat patching. Corrosieproces stopt niet en kan leiden tot grote afname van de wapeningsdiameter (putcorrosie). Of zeer omvangrijk betonherstel of toepassing van Kathodische Bescherming (conform NEN-EN 12696).
Brandschade Bij brandschade is een deskundig onderzoek altijd noodzakelijk. Naast een constructief onderzoek is ook materiaalkundig onderzoek veelal gewenst.
Herstel van brandschade Bij brandschade is constructief herstel met spuitbeton en evt. extra wapening veelal noodzakelijk. In sommige situatie is vervanging of extra ondersteuning nodig. In de volgende lezing wordt hierop dieper ingegaan.
Samenvatting
Wijze samenwerking i.r.t. faalkosten Plaatje van Holten 2001 SBR
Bron van de problemen Kwaliteit van het ontwerp en bestek Moeilijkheidsgraad Bouwsysteem (prefab - gedeeltelijk prefab - custom made) Budget ofwel : Stichtingskosten vs. exploitatiekosten Kwaliteit van de uitvoering tijdens de bouw Budgettering, aanbestedingsmodel Mate van improvisatie Onderschatting van of gebrek aan affiniteit met de problematiek Zowel in de ontwerp- bouw- als exploitatiefase Specialistenwerk Geen toereikend MJOP of achterstallig en onjuist uitgevoerd onderhoud
Onderhoud: PGO en RGVO, specialistenwerk Prestatie: kwaliteit, meetbaar onderdeel van RGVO Resultaat: functionaliteit, einddoelen & resultaten
Samenvatting Lekkageproblematiek ligt vaak aan de basis van vervolgschade Het onderhoud van parkeergarages is specialistenwerk Een goede meerjaren onderhoudsplanning is de basis voor een efficiënte exploitatie Samenwerking en overleg binnen de diverse platforms kan leiden tot meer aandacht voor de problematiek Vereniging Adviseurs BetonOnderhoud en Reparatie
Sluiting Nog vragen? Dank voor uw aandacht Ing. Chris Uittenbogaard, Hemubo Betontechniek