Datum vergadering gemeenteraad Voorstelnummer Agendapunt 3 maart 2015 RV/15/00527 7 Voorstel ingebracht door Portefeuillehouder Begrotingsprogramma Beheerproduct Onderwerp J.Beemt H.N. de Ronde Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien algemeen Financiele verordening 212 gemeente Buren 2015 Geacht raadslid, Voorgesteld besluit In te stemmen met de financiele verordening 212 gemeente Buren 2015. Samenvatting van het voorstel Als gevolg van een aantal ontwikkelingen is een nieuwe financiele verordening gemeente Buren 212 nodig. Het gaat dan om wettelijke ontwikkelingen en een aantal Burense ontwikkelingen. De basis voor deze actualisatie is de lokale verordening uit 2012 en het geactualiseerde VNG model. De financiele verordening is wettelijk verplicht en de Raad geeft hiermee aan hoe zij de financiele functie georganiseerd wil hebben. HOOFDLIJNEN 1. Wat is de aanleiding van dit voorstel en wat is het (wettelijk) beleidskader? Als gevolg van een aantal ontwikkelingen is een actualisatie van de financiele verordening gemeente Buren 2012 nodig. Het gaat dan om wettelijke ontwikkelingen als de wet Houdbaarheid overheidsfinancien en het zogenaamde Schatkistbankieren. Daarnaast zijn er ook een aantal Burense ontwikkelingen zoals de mondelinge burap meegenomen. Tevens zijn bij de behandeling in de kwaliteitscommissie nog een aantal andere (beperkte) aanpassingen doorgevoerd. Een overzicht van de actualisaties staat in de "was-wordt-tabel" (bijlage 2). De basis voor deze actualisatie bestaat uit de lokale verordening uit 2012 en het geactualiseerde VNG model. Het hebben van een (actuele) is overigens een wettelijke verplichting op basis van de gemeente wet artikel 212. 2. Wat is het beoogde effect; wat willen we bereiken? En waarom op deze manier? Verbeteren en borgen van de financiele kaders en de controle hierop door een adequate inrichting van de lokale financiele functie. 3. Wat zijn de nadelen en/of mogelijke risico's als de raad het voorstel overneemt? Die zijn er niet. 4. Wat betekent het als de raad dit voorstel niet overneemt? Als de Raad deze actualisatie van de verordening niet overneemt, blijft de huidige verordening in werking. Het gevolg is dat Buren op onderdelen van de financien niet voldoet aan haar eigen lokale regels en in principe onrechtmatig handelt op die punten. Dat kan met name bij de accountantscontrole een punt worden. Dat is ook de reden voor de actualisatie. 5. Is het een begrotingswijziging? Dit is hier niet van toepassing. mil ill mi iiiiiiiiiiiiiiiiiii mini mil Voorstel raad nr. RV/15/00527 1
TOELICHTING EN UITVOERING 6. Beleidskader Het betreft een verplicht voorgeschreven verordening gebaseerd op artikel 212 van de gemeentewet. De geactualiseerde financiele verordening is gebaseerd op de lokale verordening 212 uit 2012 en de geactualiseerde modelverordening van de VNG. De actualisatie en vaststelling van de afschrijvingentabel heeft al eerder in 2014 plaatsgevonden met het vaststellen van de (zelfstandige) nota waarderings- en afschrijvingsbeleid gemeente Buren 2014-2018 en maakt nu geen onderdeel van deze verordening meer uit. 7. Effectmeting, planning en evaluatie De werking van deze verordening zal bij de eerstvolgende actualisatie met uw Raad (de kwaliteitscommissie) weer tegen het licht gehouden worden. De ervaring leert dat de verordening om de drie tot vier jaar geactualiseerd wordt. 8. Financien Deze verordening of de actualisatie heeft geen (eigen) budgettaire effecten. 9. Communicatie De verordening plaatsen we op de website van de gemeente en zenden we ter kennisname toe aan de leden van de kwaliteitscommissie gemeente Buren. 10. Burgerparticipatie De financiele verordening betreft een intern gericht product, mede gebaseerd op de modelverordening van de VNG. 11. Deregulering De financiele verordening is gebaseerd op de modelverordening van de VNG. Het betreft een verplicht voorgeschreven verordening gebaseerd op artikel 212 van de gemeentewet. 12. Achtergrondinformatie Geen Bijlagen: Raadsbesluit (concept) Financiele verordening gemeente Buren 2015 (Bijlage 1) - "was-wordt-tabel" met een overzicht van de aanpassingen in dit concept Financiele verordening gemeente Buren 2015 (wordt) ten opzichte van de Financiele verordening gemeente Buren 2012 (was). (Bijlage 2) Inlichtingen bij: Naam Afdeling J.Beemt Bedrijfsvoering Voorstel raad nr. RV/15/00527 2
Datum vergadering gemeenteraad Voorstelnummer Agendapunt 3 maart 2015 RV/15/00527 7 Onderwerp Financiele verordening 212 gemeente Buren 2015 De Gemeenteraad van Buren; Geiezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 27 januari 2015; besluit: 1 in te stemmen met de financiele verordening 212 gemeente Buren 2015, met inbegrip van de wijziging van lid 3 van artikel 4, inhoudende: '4. In principe bestaat de inhoud van de Kadernota uit de volgende onderdelen: a. conceptprogramma's: b. conceptparagrafen (welke voor de kadernota relevante financiele gevolgen hebben) c. toelichting op de financiele positie voor de komende 4 jaar d. inventarisatie van nieuw beleid e. overzicht van vervangingsinvesteringen f. financiele kaders en uitgangspunten g. reken- en belastingtarieven. Als daartoe aanleiding is, kan het college van burgemeester en wethouders in samenspraak met de raad (via de Kwaliteitscommissie) hiervan afwijken.' Vastgesteld in de openbare vergadering van 3 maart 2015 1 Geamendeerd besluit Voorstel raad nr. «FUNCTION» 3
Financiele verordening gemeente Buren 2015 De raad van de gemeente Buren besluit, gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, vast te stellen: De "Financiele verordening gemeente Buren 2015" Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsbepaling In deze verordening wordt verstaan onder: a. afdeling: elke organisatorische eenheid binnen de gemeentelijke organisatie met een eigen rechtstreekse verantwoordelijkheid aan het college. b. administratie: het systematisch verzamelen, vastleggen, verwerken en verstrekken van informatie ten behoeve van het besturen, het functioneren en het beheersen van (onderdelen van) de organisatie van de gemeente Buren en ten behoeve van de verantwoording die moet worden afgelegd. c. rechtmatigheid: het in overeenstemming zijn van de financiele handelingen met geldende wet- en regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen, raadsbesluiten en relevante collegebesluiten. d. doelmatigheid: het realiseren van bepaalde prestaties met een zo beperkt mogelijke inzet van middelen dan wel gegeven een bepaalde hoeveelheid inzet van middelen het realiseren van zoveel mogelijk prestaties. e. doeltreffendheid: de mate waarin de beoogde maatschappelijke effecten van het beleid daadwerkelijk worden behaald. f. majeure projecten: incidentele projecten/investeringen (niet zijnde vervangingsinvesteringen) welke een forse financiele en/of formatieve inspanning vergen en een belangrijke bijdrage leveren aan het voorzieningenniveau van een kern of de hele gemeente. Hoofdstuk 2. Begroting en verantwoording Artikel 2. Indeling programma's en paragrafen 1. De raad benoemt de programma's en de paragrafen en stelt de indeling ervan vast. 2. Per programma wordt de volgende informatie gepresenteerd: a. de doelenboom b. de geldende kaderstellende- en beleidsnota's c. de beoogde maatschappelijke effecten d. de uit te voeren prestaties en indicatoren e. de lasten en baten onderverdeeld naar beheerproducten f. het verloop van reserves en voorzieningen g. nieuw beleid h. kengetallen 3. Per paragraaf wordt de volgende informatie gepresenteerd: a. de doelenboom b. de doelen, budgetten, prestaties/beoogde maatschappelijke effecten (indien beschikbaar) c. inleiding en nadere toelichting. Financiele verordening gemeente Buren 2015 1
Artikel 3. Inrichting begroting en jaarstukken 1. De financiele kaders en uitgangspunten worden gedurende het begrotingsjaar uniform toegepast op alle voorkomende en tussentijdse investeringen, projecten en andere plannen ongeacht de looptijd dan wel het moment van uitvoering. 2. Bij de uiteenzetting van de financiele positie van de begroting wordt van de nieuwe investeringen per investering het benodigde investeringsbedrag weergegeven. 3. In de jaarrekening wordt van de investeringen de uitputting van de geautoriseerde investeringskredieten en de actuele raming van de totale uitgaven weergegeven. 4. In de bijlage subsidies bij de begroting en de jaarstukken geeft het college in ieder geval een overzicht van de subsidies aan instellingen en ondernemingen. 5. Een exploitatieoverzicht economische categorieen wordt als bijlage opgenomen. Artikel 4. Kadernota 1. Het college biedt de raad in de eerste helft van het jaar een Kadernota aan met een voorstel voor het beleid en de financiele kaders van de begroting voor het volgende begrotingsjaar en de meerjarenraming. 2. De raad stelt deze Kadernota voor het zomerreces vast. 3. In principe bestaat de inhoud van de Kadernota uit de volgende onderdelen: a. concept programma's: b. concept paragrafen (welke voor de kadernota relevante financiele gevolgen hebben) c. toelichting op de financiele positie voor de komende 4 jaar d. inventarisatie van nieuw beleid e. overzicht van vervangingsinvesteringen f. financiele kaders en uitgangspunten g. reken- en belastingtarieven. Als daartoe aanleiding is, kan het college van burgemeester en wethouders in samenspraak met de raad (via de Kwaliteitscommissie) hiervan afwijken. 5. Autorisatie begroting en investeringskredieten en begrotingswijzigingen Met het vaststellen van de begroting autoriseert de raad de totale lasten en de totale baten per programma alsmede het overzicht algemene dekkingsmiddelen. Bij de begrotingsbehandeling geeft de raad aan van welke nieuwe investeringen hij op een later tijdstip een apart voorstel voor autorisatie van het investeringskrediet wil ontvangen. De overige nieuwe investeringen worden bij de begrotingsbehandeling met het vaststellen van de financiele positie geautoriseerd. Voordat een voorstel tot vervanging van nieuwe vaste activa wordt gedaan vindt eerst een toets vanuit technisch perspectief of vanuit een andere noodzakelijke overweging plaats. Het college meldt overschrijdingen op budgetten en investeringskredieten normaliter via de bestuursrapportage tenzij de aard van de overschrijding eerdere melding noodzakelijk maakt. Indien de aard van de overschrijding eerdere melding noodzakelijk maakt voegt het college hierbij, indien van toepassing, een voorstel tot wijziging van het budget of investeringskrediet of een voorstel tot bijstelling van het beleid. Bij de behandeling van de bestuursrapportage in de raad doet het college voorstellen voor het wijzigen van de geautoriseerde budgetten en de investeringskredieten en het bijstellen van het beleid. Voor investeringen in de loop van het begrotingsjaar die niet in de begroting zijn opgenomen, legt het college voor het aangaan van verplichtingen een investeringsvoorstel met structured dekking aan de raad voor. Artikel 6. Bestuursrapportage 1. Het college informeert de raad door middel van bestuursrapportages over de realisatie van de begroting van de gemeente over de eerste vier en de eerste acht maanden van het begrotingsjaar 2. De inrichting van de bestuursrapportages sluit aan bij de programma-indeling van de begroting. 3. De rapportages gaan in op afwijkingen met zowel een financieel effect als, wanneer daarvoor aanleiding is met een maatschappelijk effect. De 1 e Burap is met name een beleidsmatige rapportage en bestaat in ieder geval uit de onderwerpen: Financiele verordening gemeente Buren 2015 2
- financiele afwijkingen per beheerproduct - stand van zaken van de grondexploitatie - stand van zaken majeure projecten - stand van zaken van de post onvoorzien - de (beoogde) toevoegingen en onttrekkingen aan reserves. In de 2 e Burap wordt naast de onderwerpen uit de 1 e Burap ook verantwoording afgelegd over: - de realisatie van de beleidsdoelen en relevante beheerdoelen - de stand van zaken van de investeringskredieten - de bedrijfsvoering 4. In de bestuursrapportages worden afwijkingen op de oorspronkelijke ramingen van de baten en lasten en investeringskredieten in de begroting verklaard. - bij een beheerproduct met een totaalbudget van < 250.000,- maken we melding bij een afwijking van minimaal 10%; - bij een beheerproduct met een totaalbudget van > 250.000,- maken we melding bij een afwijking van minimaal 25.000,-; - voor investeringen en projecten hanteren we dezelfde grenzen als bij de beheerproducten alleen dan per investering per project. 5. Van de financiele afwijkingen in het begrotingsjaar maken we op programmaniveau een begrotingswijziging. 6. De raad stelt de bestuursrapportages en de bijbehorende begrotingswijziging vast. Artikel 7. EMU-saldo/ schatkistbankieren Wanneer het Rijk de gemeente bericht dat alle gemeenten samen het collectieve aandeel van gemeenten in het EMU-tekort, bedoeld in artikel 3, zesde lid, van de Wet houdbare overheidsfinancien, hebben overschreden, informeert het college de raad of een aanpassing van de begroting nodig is. Als het college een aanpassing nodig acht, doet het college een voorstel voor het wijzigen van de begroting. Hoofdstuk 3. Financieel beleid Artikel 8. Waardering & afschrijving vaste activa De wijze van waardering en afschrijving van vaste activa is opgenomen in een afzonderlijke nota waarderings- en afschrijvingsbeleid 2014-2018 gemeente Buren. Onderdeel van deze nota is de richtinggevende afschrijvingstabel vaste activa. Artikel 9. Voorziening voor dubieuze debiteuren Voor vorderingen wordt bij het samenstellen van de jaarrekening een voorziening wegens oninbaarheid gevormd op basis van geschatte inningskansen. Deze voorziening is opgesplitst in debiteuren sociale zaken en overige debiteuren. Artikel 10. Reserves en voorzieningen 1. Het college biedt de raad eens in de 4 jaar een nota "Reserves en Voorzieningen" aan. De raad stelt de nota vast. De nota behandelt: a. de vorming en besteding van reserves; b. de vorming en besteding van voorzieningen; c. de toerekening en verwerking van rente over de reserves 2. Bij een voorstel voor de installing van een reserve of voorziening wordt minimaal aangegeven: a. het specifieke doel; b. de voeding; c. de maximale hoogte; d. de maximale looptijd. 3. De jaarrekening bevat een aparte bijlage "Reserves en Voorzieningen" met daarin per reserve/voorziening de onder 2 genoemde onderdelen en de actuele omvang. 4. De voorziening oninbaarheid debiteuren wordt gezien als een reguliere voorziening en komt daarmee ook terug in de nota en de bijlage "Reserves en Voorzieningen". Financiele verordening gemeente Buren 2015 3
5. Een bestemmingsreserve valt vrij wanneer een investeringsvoornemen binnen de aangegeven maximale looptijd niet leidt tot een investering. Het vrijvallende deel wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Artikel 11. Kostprijsberekening 1. Voor het bepalen van de geraamde kostprijs van goederen, werken en diensten wordt een systeem van kostentoerekening gehanteerd. Bij de kostentoerekening worden naast de directe kosten alleen die indirecte kosten betrokken, die rechtstreeks samenhangen met de door de gemeente verleende diensten. 2. Uitgangspunten voor kostentoerekening zijn: - verdeelsystematiek moet eenvoudig zijn; -1 verdeelsleutel, te weten aantal medewerkers per afdeling; - kosten die we direct kunnen toerekenen worden ook direct toegerekend; - er is een hoog en laag afdelingstarief; - er wordt gewerkt met nacalculatie. 3. Het percentage omslagrente (=rekenrente) wordt door de raad vastgesteld. Artikel 12. Vaststelling hoogte belastingen, rechten, heffingen en prijzen 1. De raad stelt jaarlijks voorafgaand aan het heffingsjaar de hoogte van de gemeentelijke belastingen, heffingen en tarieven vast. 2. Bij de begroting en de jaarstukken doet het college in de paragraaf lokale heffingen verslag van de geraamde respectievelijk werkelijke inkomsten die voortvloeien uit de belastingen, heffingen en tarieven. Artikel 13. Financieringsfunctie 1. Doelstellingen van het treasurybeleid a. Het verzekeren van een duurzame toegang tot financiele markten tegen acceptabele condities; b. Het voeren van een risicomijdend treasurybeheer om het gemeentelijk vermogen te beschermen tegen ongewenste financiele risico's; c. Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet Fido en Wet Ruddo en de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut; d. Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiele posities; e. Het genereren van informatie ter ondersteuning van het te voeren treasurybeleid en de af te leggen verantwoording over het gevoerde beleid. 2. Uitgangspunten van treasury a. Leningen en/of garanties worden uitsluitend verstrekt of leningen worden uitsluitend aangetrokken wegens de "publieke taak"; b. De gemeente kan middelen uitzetten indien deze uitzettingen een risicomijdend karakter hebben en niet gericht zijn op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico; c. Het is niet toegestaan middelen aan te trekken met het enkele doel de aangetrokken gelden tegen een hoger rendement uit te zetten. 3. Rapportage - en beslismomenten. a. In de paragraaf Financiering van de begroting stelt de raad het rentebeleid voor het betreffende begrotingsjaar vast. Dit op basis van een rentevisie en een meerjarige liquiditeitenprognose. b. De raad stelt de rentevisie indien nodig bij aan de hand van informatie in de bestuursrapportage. 4. Financiele organisatie en financieel beheer Artikel 14. Administrate De administratie is zodanig van opzet en werking, dat zij dienstbaar is voor: a. Het sturen en het beheersen van activiteiten en processen in de gemeente als geheel en in de afdelingen. Financiele verordening gemeente Buren 2015 4
b. Het verstrekken van informatie over ontwikkelingen in de omvang van activa met economisch nut, activa met maatschappelijk nut, voorraden, vorderingen, schulden, contracten, enzovoorts. c. Het verschaffen van informatie over uitputting van de toegekende budgetten en investeringskredieten en voor het maken van kostencalculaties. d. Het verschaffen van informatie over indicatoren met betrekking tot de gemeentelijke productie van goederen en diensten en de maatschappelijke effecten van het gemeentelijke beleid. e. Het afleggen van verantwoording over de rechtmatigheid, de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het gevoerde bestuur in relatie tot de gestelde beleidsdoelen, de begroting en relevante wet- en regelgeving. f. De controle van de registratie van gegevens als zodanig en van de daaraan ontleende informatie, alsmede voor de controle op de rechtmatigheid, de doelmatigheid en de doeltreffendheid van het gevoerde bestuur in relatie tot de gestelde beleidsdoelen, de begroting en relevante wet- en regelgeving. Artikel 15. Interne controle 1. Het college draagt ten behoeve van het getrouwe beeld en de rechtmatigheid van de jaarrekening zorg voor de jaarlijkse interne toetsing van de getrouwheid van de informatieverstrekking en de rechtmatigheid van de beheershandelingen; 2. Op basis van een jaarlijkse risico analyse draagt het college zorg voor de jaarlijkse interne toetsing van processen op juistheid, volledigheid en tijdigheid van de informatievoorziening en de rechtmatigheid van financiele handelingen; 3. Het college legt het controleprotocol en het normenkader ter vaststelling voor aan de raad. Artikel 16. Misbruik en oneigenlijk gebruik Het college zorgt voor en legt vast de regels voor het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik van gemeentelijke regelingen en eigendommen. Artikel 17. Financiele organisatie Het college zorgt voor: a. Een eenduidige indeling van de gemeentelijke organisatie en een eenduidige toewijzing van de gemeentelijke taken aan de afdelingen. b. Een adequate scheiding van taken, functies, bevoegdheden, verantwoordelijkheden, zodat aan de eisen van interne controle wordt voldaan en de betrouwbaarheid van de verstrekte informatie aan beleids- en beheersorganen is gewaarborgd. c. De verlening van mandaten en volmachten voor het aangaan van verplichtingen ten laste van de toegekende budgetten en investeringskredieten. d. De regels voor taken en bevoegdheden, de verantwoordingsrelaties en de bijbehorende informatievoorziening van de financieringsfunctie. e. Het jaarlijks aan de raad voorleggen van een actualisatie van de beheerplannen: - wegen - riolering - groen - openbare verlichting - onderhoud gebouwen - civiele kunstwerken - grondexploitaties 5. Slotbepalingen Artikel 18. Inwerkingtreding 1. Deze verordening treedt in werking op 1 januari 2015. 2. Deze verordening treedt in de plaats van de 'Financiele verordening gemeente Buren 2012 vastgesteld door de raad op 14 april 2015. Financiele verordening gemeente Buren 2015 5
Artikel 19. Citeertitel Deze verordening wordt in de gemeentelijke stukken aangehaald onder de naam 'Financiele verordening 212 gemeente Buren 2015". Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van 3 maart 2015 De griffjer, emeester, \G. van Droffelaar. de Boer MSc Financiele verordening gemeente Buren 2015 6