STICHTING RECLAME CODE Buitenveldertselaan 106. 1081 A8 Amsterdam Postbus 75684,1070 AR Amsterdam T; 02().696 00 19 E; info@reclamecode.nl F: 020-696 56 59 W: w-.reclamecode.nl Atoomstroom t.a.v.de heer S. Peeraer Postbus 79130 1070 ND AMSTERDAM dossier 2009/00088 Amsterdam, 21 januari 2009 Geachte heer Peeraer, Wij ontvingen een klacht van Stichting Greenpeace Nederland, gericht tegen van u afkomstige reclame-uitingen. Een kopie van de brief met bijlagen van mevrouw I. Teuling van Greenpeace d.d. 19 januari jl. treft u hierbij aan. Greenpeace gaat ervan uit dat deze wijze van adverteren in strijd is met de Nederlandse Reclame Code. Hierbij zenden wij u een Informatiebrochure waarin de werkwijze van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep is opgenomen, alsmede de Nederlandse Reclame Code. Deze informatie kunt u ook vinden op onze website www.reclamecode.nl/download de brochure. De Commissie ziet gaarne binnen 14 dagen na dagtekening van deze brief uw schriftelijke opmerkingen ten aanzien van de klacht tegemoet. Eventuele bijlagen bij uw brief dienen in 8-voud te worden bijgevoegd. Voorts verzoekt de Commissie u het e-mail adres van de contactpersoon mee te delen. De Reclame Code Commissie zal bovengemelde zaak behandelen in haar vergadering van 10 februari a,s. om 09.30 uur. De behandeling vindt plaats aan de Buitenveldertselaan 106, 2e verdieping, te Amsterdam. Hoogachtend, ~ Mr.
Stichting Reclame Code t.a.v. Reclame Code Commissie Postbus 75684 1070 AR Amsterdam 19 januari 2009 Onderwerp: klacht Atoomstroom Geachte heer/mevrouw, Hierbij dien ik een klacht in tegen een drietal claims die Atoomstroom doet op de website en in andere reclame-uitingen, namelijk; kernenergie is schoon; kernenergie is C02-vrij; kernenergie is vrij van subsidies. In de bijlagen I, 11 en 111 bij deze brief is een overzicht te vinden van de reclame-uitingen waarin Atoomstroom deze uitspraken doet. Hieronder wordt uitgelegd waarom deze claims onwaar en misleidend zijn en wat de juridische gronden zijn van de aanklacht. Claim 1: Kernenergie is schoon Atoomstroom beweert dat kernenergie schoon is [bijlage I]. Kernenergie is niet schoon omdat bij de opwekking van kernstroom kernafval ontstaat dat 240.000 jaar gevaarlijk blijft. Ook veroorzaken alle stappen in de keten van uranium winning tot het verwerken van het kernafval radioactieve vervuiling. Uranium winning veroorzaakt vervuiling. Bij de winning blijven zogeheten 'tailings' over, een onbruikbaar deel van e uraniumerts. Deze radioactieve tailings worden in de omgeving van uraniummijnen opgeslagen. Deze opslagplaatsen voor 'tailings' vormen een risico voor de omgeving omdat radioactief materiaal door de wind verspreid kan worden of in het grondwater kan lekken. In de omgeving van diverse uraniummijnen is een verhoogd voorkomen van kanker aangetoond (Diehl. 2006) [bijlage tv]. Gewonnen uranium wordt verwerkt tot reactorbrandstof onder andere door het te verrijken: het kunstmatig verhogen van het percentage splijtbaar uranium. Bij dit verrijken ontstaat radioactief afval in de vorm van 'verarmd uranium'. Voor dit verarmd uranium is geen verdere toepassing voorzien. Verarmd uranium van de verrijkingsfabriek van Urenco in Almelo -een van grootste producenten van verrijkt uranium wereldwijd - wordt verkocht aan een Russisch bedrijf dat dit afval opslaat op diverse nucleaire opslaglocatie. Het afval ligt hier verre van veilig en vormt een gevaar voor de omgeving (Greenpeace, 2005) [bijlage VJ. S,I.~ Gre ',i Id Postbus 3946, 1001 AS Amsterdam t 020 626 18 77 f 020 622 12 72 service desk 0800 422 33 44 info@greenpeace.nl postbank 44 bank 39 37 60006 - --
Kernbrandstof wordt in de reactor beschoten met neutronen en zo omgezet in elektriciteit en allerlei splijtingsproducten. Deze splijtingsproducten vormen het radioactief afval. Dit afval is levensgevaarlijk en is pas na 240.000 jaar (10x de halfwaardetijd van plutonium) zijn radioactieve straling verloren. AI die tijd moet dit afval goed bewaakt worden in bijvoorbeeld betonnen bunkers of ondergrondse aardlagen. Voor dit afval is geen enkele oplossing gevonden. Kernafval dat nu geproduceerd wordt ligt wereldwijd verspreid opgeslagen in betonnen bunkers in afwachting van een definitieve eindbergplaats. Dit afval vormt een groot gevaar voor mens en milieu (NRG, 2009) [bijlage VI). Sommige landen hebben er voor gekozen hun kernafval te laten 'opwerken', waaronder Nederland. Bij het opwerkingsproces wordt uitgewerkte kernbrandstof chemisch bewerkt waardoor plutonium en uranium te scheiden zijn van de rest van de afvalproducten. Doel van dit proces is het hergebruiken van uranium en plutonium maar in de praktijk vindt dit hergebruik slechts op zeer kleine schaal plaats. Het uranium en plutonium - zeer gevaarlijke radioactieve stoffen - hoopt zich op naast de opwerkingsfabrieken zoals die in het Franse La Hague waar Nederlands kernafval wordt opgewerkt. Tijdens het opwerkingsproces wordt radioactief materiaal in de lucht en zee geloosd. Hierdoor is de Noordzee ernstig radioactief vervuild geraakt (Scheider and Marignac, 2008) [bijlage VII]. De reclame-uitingen waarin wordt gesteld, althans gesuggereerd, dat kernenergie een schone vorm van energie betreft, zijn misleidend op grond van artikel 7 jo. 8.3 van de Nederlandse Reclame Code. Deze uitingen zijn in hun algemeenheid misleidend, omdat (1) kernenergie door het (radioactief) afval dat bij de productie en opwekking hielvan vrijkomt immers niet schoon is en (2) Atoomstroom de consument in haar reclame-uitingen niet, althans onvoldoende duidelijk, informeert over essentiële informatie, namelijk het radioactieve afval dat vrij komt in de gehele keten van de opwekking van kernenergie. De claims in de reclame-uitingen moeten meer specifiek tevens worden aangemerkt als misleidende milieuclaims in de zin van artikel 2 Milieu Reclame Code rmrc"). De consument wordt door het ontbreken van voldoende duidelijke informatie over het radioactief afval dat vrijkomt bij de productie van deze energie misleid over de 'schone' aard van deze vorm van energie. Atoomstroom gaat zelfs nog verder door op haar website te vermelden dat "kernenergie in het verleden (terecht of onterecht) omstreden was, maar dit nu een schoon alternatief is voor energieopwekking. Hiermee suggereert zij ten onrechte dat kernenergie nu een volledig schone (en onomstreden) energievorm zou zijn. Daarnaast komen deze claims in strijd met artikel 3 MRC. In dit artikel staat dat milieuclaims, waaronder ook de aanduiding "schone energie" moet worden begrepen, aantoonbaar juist moeten zijn. Uit de toelichting bij artikel 3 MRC merkt de Reclame Code Commissie nog op dat een woord als "schoon" door het publiek snel als absolute claim begrepen wordt. In het voorgaande is voldoende aangetoond dat kernenergie geen 100% schone vorm van energie is. De claim van Atoomstroom is dan ook niet absoluut juist en om die reden in strijd met de MRC. pagina 2/5
Claim 2: Kernenergie is CO 2 -vrij Atoomstroom beweert dat kernenergie CO 2 -vrij is [bijlage U). Deze claim is onjuist omdat bij alle stappen in de keten van winning, verrijking en opwerking van de brandstof energie wordt gebruikt en dus CO 2 vrijkomt. Ook de bouw van een kerncentrale is een energie- en materiaalintensief proces met een aanzienlijke uitstoot van broeikasgassen. Dit kan natuurlijk ook gesteld worden voor CO 2 -vrije energiebronnen als wind-energie - bij de bouw van een windturbine komt immers ook CO 2 vrij. Maar de CO 2 emissies van kernenergie zijn substantieel hoger dan die van bijvoorbeeld windenergie en ontstaan vooral bij de productie van de kernbrandstof. Als een windturbine eenmaal draait, zullen er geen CO 2 emissies meer optreden, bij kerncentrales zullen tijdens de gehele levensduur van de centrale en bij de honderdduizenden jaren afvalopslag CO 2 -emissies optreden. De CO 2 -emissie van kemcentrales vindt plaats in vijf stadia van kernstroom productie; brandstoffabricage [1]; bouw van de kerncentrale (2]; 'operation and maintenance' van de kerncentrale (O&M) [3]; verwerking en opslag van kernafval [4]; ontmantelen van de kerncentrale [5]. Stadium 1 veroorzaakt de meeste CO 2 -uitstoot (38-43% van het talaal), onder andere omdat het verrijkingsproces zeer energie-intensief is. De CO 2 -uitstoot in dit stadium is erg afhankelijk van de kwaliteit van het uraniumerts en het gekozen verrijkingsproces. Het winnen van uranium uit uraniumerts met een hoog gehalte uranium kost minder energie dan bij arme ertsen. Het uraniumgehalte van ertsen kan per uraniummijn zeer verschillen. Voor verrijking van uranium zijn twee technologieën beschikbaar: centrifuge en gasdiffusie. De centrifugetechnologie is minder energie-intensief en veroorzaakt daardoor minder CO 2 "uitstoot dan de gasdiffusie technologie. Stadium 2 veroorzaakt 12-20% van de totale CO 2 -uitstoot. De bouw van een nieuwe kerncentrale is zeer energie-intensief door het gebruik van zeer sterke materialen als beton en staal. De CO 2 -uitstoot is afhankelijk van het type kerncentrale dat gebouwd wordt. Stadium 3, het onderhoud van de kerncentrale tijdens gebruik, is verantwoordelijk voor 7-18% van de CO 2 - uitsloot. Het verwerken en opslaan van kernafval, stadium 4, veroorzaakt 14-29% van de totale CO 2 - uitsloot. Deze CO 2 -uitstooi is afhankelijk van de manier van eindverwerking die gekozen is. Opwerking van kernafval kost meer energie dan directe opslag van dit afval en veroorzaakt daardoor meer CO 2 -uitstoot. De schattingen voor stadium 5, het afbreken van een kerncentrale, topen uiteen van 1 tot 19 %, afhankelijk van het type centrale en of een centrale direct na uit gebruik nemen wordt ontmanteld, of pas na tientallen jaren om aanwezige radioactieve straling te verminderen. De totale CO 2 -uitstoot per kwh geproduceerde kernstroom kan zeer uiteenlopen afhankelijk van de gekozen technologieën en rekenmethodf,t. Er bestaan veel verschillende studies naar de CO 2 emissies van kernenergie gezien over de gehele keten, zogenaamde life-cycle analyses (LCA). Atoomstroom verwijst in een persbericht naar een studie van ECN/SER (2007) [bijlage VIII) pagina 3/5
waarin wordt gesteld dat de CO 2 -uitstoot van kernenergie tussen de 8 en 32 gram per kwh ligt. Hetzelfde rapport stelt ter vergelijking de volgende emissies: wind-energie 6-23 g/kwh, zonneenergie 30-100 g/kwh, kolensiroom 815-1153 glkwh, gas 362-622 glkwh. Een recent wetenschappelijk artikel (Sovacool, 2008) [bijlage IX] vergeleek alle bestaande LCAstudies voor kernenergie en trok daaruit de conclusie dat als gemiddelde waarde 66 g CO::>IkWh aangenomen moet worden. Deze schatting is relatief laag gezien het feit dat hij ook betrouwbare studies aanhaalt die uitkomen op 112-166 g CO~kWh. De maximale C02-uitstoot voor kernenergie, uitgaande van meest energie-intensieve technologie, wordt geschat op 288 g CO,lkWh. Uit deze gegevens kan geconcludeerd worden dat de waarden in het SER/ECN rapport (2007) aan de lage kant zijn. Dit komt onder ander omdat de studies waarnaar verwezen wordt In dit rapport de CO 2 -uitstoot van ontmanteling van kerncentrales niet mee te nemen of uitgaan van toekomstige ontwerpen kerncentrales. Ook gelden de in het SER/ECN rapport genoemde waarden specifiek voor kerncentrales in Nederland, terwijl Atoomstroom niet kan garanderen dat de elektriciteit die zij leveren alleen van Nederlandse kerncentrales afkomstig is. Atoomstroom zou de maximaal geschatte waarde voor CO 2 uitstoot als uitgangspunt moeten nemen, omdat niet bekend is wat de CO 2 -uitstoot is van de centrales waar Atoomstroom zijn elektriciteit vandaag haalt. Deze maximale waarde (288 g CO~kWh) is veel hoger dat de waarde voor windof zonne-energie, gezien over de gehele keten. Daarom is de claim van Atoomstroom dat kernenergie CO 2 -vrij is niet terecht. De reclame-uitingen van Atoomstroom zijn in strijd met dezelfde artikelen als genoemd onder Claim 1, omdat ook hier de consument wordt misleidt (met betrekking tot de hoeveelheid CO 2 uitstoot die vrijkomt bij de kernenergie van Atoomstroom) en omdat Atoomstroom de consument in haar reclame-uitingen niet, althans onvoldoende duidelijk, informeert over essentiêle informatie, (namelijk dat er om kernenergie te produceren en te leveren wel degelijk CO 2 vrijkomt). Voor zover Atoomstroom bedoelt dat alleen de opwekking "C0 2 vrij" plaatsvindt, moet deze beperking van de claim op grond van artikel 4 MRC duidelijk en ondubbelzinnig tot uitdrukking komen in de reclame-uitingen zelf. Dat is nu niet het geval omdat allereerst het onderscheid tussen de opwekking en de gehele productieketen kernenergie als zodanig niet duidelijk wordt gemaakt. Het is de vraag of de consument dit onderscheid tussen opwekken en de rest van de productieketen (waaronder ook begrepen het winnen van de uranium, etc) als zodan ig herkent en begrijpt. Verder noemt Atoomstroom in verschillende claims in het geheel niet dat alleen de opwekking CO 2 vrij is, bijvoorbeeld in de claim "C0 2 -neutraal". Claim 3: 'kernenergie is vrij van subsidies' Kernenergie wordt op meerdere manieren indirect gesubsidieerd door de overheid. Allereerst zijn kerncentrales niet volledig verzekerd, omdat geen enkele verzekeringsmaatschappij die gigantische risico wil dragen. Bij Europese Wet (Parijse Conventie betreffende Aansprakelijkheid pagina 4/5
van Derden) is vastgesteld dat kerncentrales verzekerd moeten zijn voor een maximaal schadebedrag van 700 miljoen euro. Dit is slechts een fractie van de potentiële schade die een kerncentrale kan veroorzaken. Ter vergelijking: de schade van het ongeluk in Tsjernobyl wordt geschat op 430 miljard euro. Ten tweede zijn kerncentrales niet volledig financieel verantwoordelijk voor de veilige opslag van het afval dat ze produceren. In Nederland betaalt kerncentrale Borssele een bepaald bedrag per volume radioactief afval aan de COVRA, het centraal orgaan voor afvalopslag. Dit zou in theorie voldoende moeten zijn voor de eeuwige opslag van dit afval maar mochten deze kosten toch hoger uitvallen, dan dient de staat als vangnet. Het is niet onwaarschijnlijk dat over duizenden jaren de kosten voor afvalopslag hoger blijken dan nu ingeschat. In dat geval zal de staat de kosten dekken en op die manier kernenergie subsidiëren. Dezelfde redenering gaat op voor het ontmantelen van kerncentrales die niet meer in gebruik zijn. Eigenaren reserveren daarvoor geld, maar mocht dit aan het eind van de rit niet voldoende blijken, dan zal de staat de rest betalen. De reclame-uitingen van Atoomstroom zijn in strijd met dezelfde artikelen als genoemd onder Claim 1, omdat ook hier de consument wordt misleidt (met betrekking tot de subsidie die nodig is voor kernenergie) en omdat Atoomstroom de consument in haar reclame-uitingen niet, althans onvoldoende duidelijk, informeert over essentiële informatie (namelijk dat voor de productie van kernenergie wel degelijk subsidies worden verleend, alleen op een indirecte manier). Het wel of niet subsidie-vrij zijn van kernenergie heeft weliswaar niet directe invloed op het product dat de klant denkt te verkrijgen, maar kan voor sommige consumenten ten onrechte als een voordeel van kernenergie worden beschouwd. Hierdoor kan een consument op basis van foutieve informatie de keuze maken voor het product Atoomstroom. Ik hoop u met deze informatie voldoende geïnformeerd te hebben. Mocht u nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen via onderstaande contactgegevens. Met vriendelijke groet, Stichting Greenpeace Nederland Ike Teuling Campagneleider kernenergie Telefoon: 020 524 95 38/0652062973 E-mail: iteuling@greenpeace.nl pagina 5/5
Bijlage I: Reclame-uitingen met de strekking 'kernenergie is schoon' Website: In het grijze vlak onder aan ieder website-pagina (footer) op www.atoomstroom.nl staat de zin: Want waar kernenergie ooit terecht of onterecht omstreden was, is het tegenwoordig een modern en schoon alternatief voor andere manieren van energieopwekking.{bijlage 1] Op de pagina www.atoomstroom.nvatoomstroom.phpstaatde zin: Want waar kernenergie ooit terecht of onterecht omstreden was, is het tegenwoordig een modern en schoon alternatief voor andere manieren van energieopwekking.[bijlage 2] Advertenties: www.atoomstroom.nl/documents/081215_waaien.pdf staat de volgende tekst: U staat stevig met beide benen op de grond. Schone energie vindt u natuurlijk een belangrijk thema. En u weet dat er maar één manier is om ècht grootschalig C02-vrlj e elektriciteit op te wekken. U durft tegen de stroom in te gaan: U kiest voor Atoomstroom.nl. [bijlage 3] www.atoomstroom.nvdocuments/081215_waaien.pdf staat de volgende tekst: Daarmee is Atoomstroom hèl alternatief voor andere vormen van schone energieopwekking. [bijlage 3] www.atoomstroom.nvdocuments/081215_stroom.pdf staat de volgende tekst: U staat stevig met beide benen op de grond. Schone energie vindt u natuurlijk een belangrijk thema. En u weet dat er maar één manier is om ècht grootschalig C02-vrije elektriciteit op te wekken. U durft tegen de stroom in te gaan: U kiest voor Atoomstroom.nl. [bijlage 4] www.atoomstroom.nvdocuments/081215_stroom.pdfstaatde volgende tekst: Daarmee is Atoomstroom hè! alternatief voor andere vormen van schone energieopwekking. (bijlage 4] In de advertentie die te vinden is op de pagina www.atoomstroom.nvdocuments/081216-1ogo.pdfen die als bijlage was bijgevoegd bij Elsevier in week 51 staat de volgende tekst: Schone energie vindt u ongetwijfeld een belangrijk thema. En u weet dat er maar sén manier is om ècht grootschalig C02-vrije elektriciteit op te wekken. Durf tegen de stroom in te gaan: kies voor Atoomstroom. [bijlage 5] In de advertentie die te vinden is op de pagina www.atoomstroom.nvdocuments/081216_logo.pdfen die als bijlage was bijgevoegd bij Elsevier in week 51 staat de volgende tekst: Daarmee is Atoomstroom hèt alternatief voor andere vormen van schone energieopwekking. [bijlage 5] Media In De Telegraaf ván 14 oktober 2008 zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview in het artikel 'Kernenergie uit het stopcontact': Voornaamste reden ligt in het feit dat kernenergie, wanneer je het puur rationeel bekijkt, schone energie is. [bijlage 6]
Bijlage 11: Reclame-uitingen met de strekking 'kernenergie is C02-vrii' Website: op de pagina www.atoomstroom.nllstaat de volgende tekst: De opwekking van Atoomstroom is C02-vrlj omdat er geen fossiele brandstoffen zoals kolen of gas voor nodig zijn.[bijlage 1] In beide voorgestelde pakketten op de site www.atoomstroom.nlstaatdathetpakket C02 neutraar is. [bijlage 1] Onder de kop 'Stap over op Atoomstroom' op de site www.atoomslroom.nl staat: Onze elektriciteit is C02-vrij opgewekt.[bljlage 1 J In de twee kaders met contractvormen op www.atoomstroom.nl/aanmelden.php staat dat de stroom 'C02-neutraaf is. [bijlage 7] In het grijze vlak onder ieder pagina (footer) staat de volgende tekst: Kernenergie is zelfs de enige manier om in ons land echt grootschalig C02-vrije elektriciteit op te wekken zonder subsidies.[bijlage 1] op de pagina www.atoomstroom.nllatoomstroom.php staat de volgende tekst: Kernenergie is zelfs de enige manier om in ons land echt grootschalig C02-vrije energie op te wekken zonder subsidies. [bijlage 21 op de pagina www.atoomstroom.nl/atoomstroom.php staat de volgende tekst: Oe cirkel in het Atoomstroom.nllogo is een gestyleerde weergave van elektronenbanen rond een atoomkern. Het symboliseert echter ook de '0', van nul C02-uitstoot. [bijlage 2J Op de pagina www.atoomstroom.nllkernenergie_waarom.php staat de volgende tekst: Kernenergie is echter de enige manier om zonder subsidies écht grootschalig en voor een stabiele prijs C02-vrije stroom op te wekken.(bijlage 8J Op de pagina www.atoomstroom.nl/faq.php slaat de volgende tekst: Bij de bouw van een kerncentrale en productie van de brandstof komt uiteraard wel C02 vrij, maar ook als dit wordt meegenomen is atoomstroom C02-arm. [bijlage 9aJ Op de pagina www.atoomstroom.nllfaq.php staat de volgende tekst: Kernenergie stelt daar een C02-vrlje opwelfkingsmethode tegenover. Dat komt omdat bij de productie van kernenergie geen fossiele brandstoffen worden gebruikt. Bij de bouw van een kerncentrale en productie van de brandstof komt uiteraard wel C02 vrij, maar ook als dit wordt meegenomen is atoomstroom nagenoeg C02-vrij. (bijlage 9bJ Op de pagina www.atoomstroom.nllkerst staat de volgende lekst: De opwekking van Atoomstroom is C02-vrlj omdat er geen fossiele brandstoffen zoals kolen of gas voor nodig zijn. [bijlage 1 DJ Op de pagina www.atoomstroom.nllproducten_stroometiket.php staal als uitleg bij het taartdiagram kernenergie: C02-uitstoot: 0 gram/kwh [bijlage 11] Advertenties www.aloomstroom.nlldocuments/081215_waaien.pdfstaat de volgende tekst: U staat stevig met beide benen op de grond. Schone energie vindt u natuurlijk een belangrijk thema. En u weet dat er maar één manier is om ècht grootschalig C02-vrije elektriciteit op te wekken. U durft tegen de stroom in te gaan: U kiest voor Atoomstroom.nl. [bijlage 3] In de advertentie die te vinden is op de pagina www.atoomslroom.nlldocuments/081215_waaien.pdf staat de volgende tekst Atoomstroom is C02 vrlj in de opwekking en er zlj n geen subsidies voor nodig. (bijlage 3J
Media: www.atoomstroom.nl/documents/08121s_stroom.pdf staat de volgende tekst U staat stevig met beide benen op de grond. Schone energie vindt u natuurlijk een belangrijk thema. En u weet dat er maar één manier is om ècht grootschalig C02-vrije elektriciteit op te wekken. U durft tegen de stroom in te gaan: U kiest voor Atoomstroom.nl. [bijlage 4] www.atocimstroom.nlldocuments/081215_stroom.pdf staat de volgende tekst: Atoomstroom is C02-vrlj in de opwekking en er zijn geen subsidies voor nodig. [bij lage 4] In de advertentie die te vinden is op de pagina www.atoomstroom.nl/documents/081216jogo.pdfendie als bijlage was bijgevoegd bij Elsevier in week 51 staat de volgende tekst: Schone energie vindt u ongetwijfeld een belangrlj'k thema. En u weet dat er maar één manier is om ècht grootschalig C02-vrije elektriciteit op te wekken. Durf tegen de stroom in te gaan: kies voor Atoomstroom. [bijlage 5] In de advertentie die te vinden is op de pagina www.atoomstroom.nlldocuments/081216_logo.pdfen die als bijlage was bijgevoegd bij Elsevier in week 51 staat de volgende tekst Atoomstroom is C02-vrij in de opwekking en er zijn geen subsidies voor nodig. [bijlage 5] In het artikel 'Elke consument die gewone stroom koopt, koopt kernenergie' in Oe Volkskrant op 27 december 2008 zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview: En kernenergie is ook C02-vrij. [bijlage 12) In het artikel 'Dit is een wereldprimeur' in Elsevier van 18 oktober 2008 zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview: Ze realiseren zich dat ander kooldioxide vrije methoden als zonne- en windenergie duur zijn en alleen werken als de overheid er bergen subsidie in pompt. [bijlage 13] In het artikel 'Bewust kiezen voor kernenergie' van 14 oktober 2008 op www.z24.nl zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview: Atoomenergie heeft geen C02- uitstoot en is dus veel schoner dan elektriciteit uit gas of steenkool.[bijlage 14] In het artikel 'Bewust kiezen voor kernenergie' van 14 oktober 2008 op www.z24.nl zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview: Op termijn is atoomenergie de goedkoopste vorm van elektriciteit zonder C02-uitstoot, is mijn stellige overtuiging. [bijlage 14] In Oe Pers van 15 oktober 2008 zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview in het artikel 'Nu ook pure kernenergie uit het stopcontact': Gewone stroom veroorzaakt ongeveer een halve ton per megawatt/uur aan C02. Bij kernenergie is dat nul. ]bijlage 15J Jn Het Parool van 14 oktober 2008 zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview in het artikel 'Atoomstroom wordt het helemaal': Het [kernenergie} is C02-vrij en gaat, anders dan groene stroom, niet gepaard met subsidies.[bijlage 16J In Oe Telegraaf van 14 oktober 2008 zegt Sjef Peeraer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview in het artikel 'Kernenergie uit het stopcontact': Kernenergie is in zijn geheel C02-vrij. [bijlage 6] Persberichten Jn het persbericht van Atoomstroom 'Eerste leverancier van 100% Atoomstroom gelanceerd' van 14 oktober 2008 staat de volgende tekst: Bij het opwekken van deze Atoomstroom komen er geen broeikasgassen -zoals C02- vrij en de elektriciteit wordt daadwerkelijk fysiek geleverd aan het Nederlandse stroomnet.[bijlage 17]
In het persbericht van Atoomstroom 'Eerste leverancier van 100% Atoomstroom gelanceerd' van 14 oktober 2008 staat de volgende subkop: C02-vrij, stabiel geprijsd en zonder subsidies In het persbericht van Atoomstroom 'Eerste leverancier van 100% Atoomstroom gelanceerd' van 14 oktober 2008 staat de volgende tekst: Kernenergie is echter de enige manier om zonder subsidies ècht grootschalig en voor een stabiele prijs C02-vrije stroom op te wekken. [bijlage 17] In het persbericht van Atoomstroom 'Eerste leverancier van 100% Atoomstroom gelanceerd' van 14 oktober 2008 staat de volgende tekst: Atoomstroom B. V. stelt zich ten doel de grootste leverancier van C02-vrlje stroom te worden en is opgericht en gefinancierd door ervaren en onafhankelijke Nederlandse ondernemers en bedrijven. [bijlage 17]
Bijlage 111: Reclame-uitingen met de strekking 'kernenergie is vrij van subsidies' Website: In het grijze vlak onder ieder pagina staal de volgende tekst: Kernenergie is zelfs de enige manier om in ons land echt grootschalig C02-vrije elektriciteit op te wekken zonder subsidies.(bijlage 11 Advertenties: Op de pagina http://www.atoomstroom.nvaloomstroom.php staal de volgende tekst: Kernenergie is zelfs de enige manier om in ons land echt grootschalig C02-vrije energie op te wekken zonder subsidies. [bijlage 2J Op de pagina www.aloomstroom.nllkernenergie_waarom.php slaat de volgende tekst Kernenergie is echter de enige manier om zonder subsidies échl grootschalig en voor een stabiele prijs C02-vrije stroom op te wekken. [bijlage 81 Op de pagina www.atoomstroom.nvfaq.php staat de volgende tekst: Daarnaast is kernenergie, hoewel er geen subsidies bij komen kijken. goedkoper dan vrijwel alle andere energiebronnen. {bijlage ga] in de advertentie die Ie vinden is op de pagina www.atoomstroom.nvdocuments/08121s_waaien.pdf staat de volgende lekst: Atoomstroom is C02-vrij in de opwekking en er zijn geen subsidies voor nodig. /bijlage 3J www.atoomstroom.nl/documents/08121s_stroom.pdf staat de volgende tekst: Atoomstroom is C02-vrij in de opwekking en er zijn geen subsidies voor nodig. [bijlage 4] In de advertentie die te vinden is op de pagina www.atoomstroom.nvdocuments/081216j ogo.pdfen die als bijlage was bijgevoegd bij Elsevier in week 51 staat de volgende lekst: Atoomstroom is C02-vrij in de opwekking en er zijn geen subsidies voor nodig. [bijlage SJ Media In Het Parool van 14 oktober 2008 zegt Sjef Pearaer, directeur Atoomstroom B.V., in een interview in hel artikel 'Atoomstroom wordt het helemaal': Het {kernenergie] is C02-vrij en gaat, anders dan groene stroom. niet gepaard met subsidies. [bijlage 16] Persberichten In het persbericht van Atoomstroom 'Eersle leverancier van 100% Atoomstroom gelanceerd' van 14 oktober 2008 staat de volgende subkop: C02-vrij, stabiel geprijsd en zonder subsidies. {bijlage 17] In het persbericht van Atoomstroom 'Eerste leverancier van 100% Atoomstroom gelanceerd' van 14 oktober 2008 staat de volgende tekst: Kernenergie is echter de enige manier om zonder subsidies echt grootschalig en voor een stabiele prijs C02-vrije stroom op te wekken. [bijlage 17J