NIEUWSBRIEF Maart 2015 # 03
AGENDA AANKONDIGINGEN Cursus herkennen van plagen en nuttigen Binnen het ADLO-project Monitoring in de glastuinbouw, dat net gestart is, willen we telers overtuigen van het belang van monitoringssystemen als basis voor een goede geïntegreerde gewasbescherming. Het efficiënt herkennen van ziekten en plagen en het correct interpreteren van deze waarnemingen op regelmatige tijdstippen is de sleutel tot een duurzame gewasbescherming met minimale kosten en kwaliteitsvolle planten. Door samen te werken over de sectoren groententeelt en sierteelt heen, zal een vruchtbare kennisuitwisseling ontstaan. De opleidingen voor het herkennen van plagen en nuttigen zijn gericht naar medewerkers/bedrijfsleiders die specifiek instaan voor de opvolging en het uitzetten van natuurlijke bestrijding in vruchtgroenten. De cursus gaat telkens door van 13u tot 15u, afhankelijk van het aantal inschrijvingen op volgende locaties: Data 19 maart 2015:Proefstation voor de Groenteteelt te Sint-Katelijne-Waver, contact: els.berckmoes@proefstation.be of tel. 015 30 00 60 26 maart 2015: Proefcentrum Hoogstraten, contact: Rob.Moerkens@proefcentrum.be of tel. 03 315 70 52 2 april 2015: PCG te Kruishoutem, contact: justine.dewitte@pcgroenteteelt.be of tel. 09 381 86 86 Indien interesse, gelieve vóór 16 maart 2015 in te schrijven door de contactpersoon te verwittigen. Organisatie 2
Bedrijfsbezoek lokale plantenkweker L Archenterre Graag nodigen we u, als lokale biologische plantenkweker, uit om eens een kijkje te nemen bij een Waalse collega om samen kennis uit te wisselen. L Archenterre is een biologisch tuinbouwbedrijf van 2,5 ha en werd opgericht in 2002. Op het bedrijf worden groenten (open lucht en in kas) en plantgoed geteeld. Vincent Cantaert, teler van L Archenterre, kweekte van bij de start zijn plantgoed zelf. Na enige tijd verzorgde hij ook het plantgoed van enkele collega s en al gauw werd zijn infrastructuur te klein. Uiteindelijk besliste hij de plantenopkweek uit te bouwen en startte hij een tweede bedrijfje zodat hij aan de vraag voor professioneel bioplantgoed kon tegemoet komen. Wanneer? Dinsdag 17.03.2015 13:30u tot 16:00u Waar? L Archenterre Chemin de la Scierie 126 1457 Walhain-St-Paul (België) Teelt u ook bioplantgoed op kleine of middelgrote schaal voor derden? Of wilt u dit opstarten? Indien interesse, gelieve in te schrijven bij Justine Dewitte vóór donderdag 12 maart 2015. Carpooling is eventueel mogelijk. Inschrijven en info? Justine Dewitte +32(0)9 381 86 82 justine@pcgroenteteelt.be 3
OPENLUCHTTEELTEN ACTUEEL Opkweek van preiplanten De komende weken wordt prei opnieuw uitgezaaid. Door de minder gunstige economische situatie gaan steeds meer telers opnieuw zelf instaan voor de opkweek van het plantmateriaal. Hybridezaad is echter zeer duur. Denk eraan dat je alles moet doen om de opkweek tot een goed einde te brengen. Geef voldoende aandacht aan de bodem waarin opgekweekt wordt. Een optimale zuurtegraad, voldoende waterhoudend maar goed afwaterend, snel opgewarmd, weinig onkruiddruk, zijn essentieel en er moet zeker kunnen beregend worden. Indien dit niet het geval is, is er meer gevaar voor wegval of een minder goede opkomst. Ook het toepassen van een veilige onkruidbestrijding is door het wegvallen van Ramrod, een aantal jaar geleden, moelijker geworden. Er zijn voldoende alternatieven maar deze blijken niet altijd even veilig te zijn voor het gewas. Informeer u goed vooraleer te starten met de eigen opkweek van preiplanten. Nieuwe erkenning in prei Zowel voor de onkruidbestrijding op het zaaibed als in het productieveld kan er vanaf dit jaar gebruik gemaakt worden van Bromotril SC. De actieve stof van Bromotril SC is bromoxynil. Bromotril SC heeft een zeer brede werking op belangrijke éénjarige breedbladige onkruiden zoals melganzevoet, perzikkruid, zwaluwtong, bingelkruid, klein kruiskruid en kamille. Voor een uitstekende werking wordt Bromotril SC, net zoals Totril en Lentagran, best toegepast in lichtrijke omstandigheden. Bromotril SC is zowel op het zaaibed als het productieveld erkend vanaf het 1 bladstadium tot het 6 bladstadium van de prei. De erkende dosis is 0,25 tot 0,5 l/ ha. Er zijn 3 toepassingen erkend met een interval van 7 dagen. Bodembewerking en bemesting in uien Het zaaien van de eerste uien komt snel dichtbij. Op enkele vroege gronden werd er reeds gezaaid. Een geslaagde uienteelt hangt onder andere af van een goede voorbereiding van het zaaibed. De voorbereiding start reeds voor de aanvang van de winter met de keuze van een goed perceel. Zorg ervoor dat de bodem lang voor zaai onkruid vrij ligt. Ook het ploegen gebeurt best niet te kort voor het zaaien terwijl de zaaibedbereiding best vlak voor zaai uitgevoerd wordt. Hierdoor wordt er meer vocht behouden in de bovenste laag waardoor een uniforme kieming kan gebeuren. Het zaaibed moet zo vlak en egaal mogelijk bewerkt zijn. Hiervoor wordt best gebruik gemaakt van half gedragen werktuigen met een rol voor en achter, waarbij de diepte van de bewerking zeer nauwkeurig ingesteld kan worden. Gebruik ook best trekkers die uitgerust zijn met lage drukbanden (0,5 bar) voor een egale en minimale bodemdruk. In functie van een meer uniforme maatsortering bij de oogst kunnen de zaaielementen aan de buitenkanten net iets dikker afgesteld worden, of de binnenrijen iets dunner. Gemiddeld wordt er gezaaid 4
met 3,6 eenheden (1 eenheid is 250 000 zaden). Op de iets zwaardere gronden zakken we best tot ongeveer 3,2 eenheden. Uien hebben weinig stikstof nodig, 100 tot 120 kg/ha is ruim voldoende voor zaaiuien, plantuien mogen iets meer krijgen. In zwaardere gronden kan je in één keer bemesten. In lichte gronden werk je best in fracties: een eerste gift van 40 tot 70 eenheden N bij zaai en een tweede gift van 50 tot 80 eenheden N bij een gewaslengte van 10 tot 15 cm. Later kan, indien nodig, nog potasnitraat meegegeven worden met de ziektebestrijding. Voor de kalibemesting kan je gebruik maken van chloorpotas. Uien zijn immers niet gevoelig voor chloor. Potas bevordert de hardheid van de uien. tweezaadlobbige onkruiden en dit vanaf 2 maart 2015 gedurende een periode van 120 dagen. De toelatingen werden verleend in toepassing van artikel 53 van Verordening (EG) nr. 1107/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende het op de markt brengen van gewasbeschermingsmiddelen. Artikel 53 laat toe een toelating te verlenen in bijzondere omstandigheden. PCG openluchtteam Onkruidbestrijding in spinazie Voor de onkruidbestrijding in spinazie zijn herbiciden op basis van 400 g asulam toegelaten voor de bestrijding van eenjarige 5
OPENLUCHTTEELTEN PROEVEN Najaarsbemesting in prei: in 2014 meer effect van N dan van K Prei geplant begin juli werd eind oktober bemest met hoge dosissen N en K. Met de K-bemesting werd getracht de EC-waarde in de bodem aanzienlijk te verhogen en zo het risico op Pseudomonas bladrot en vorstschade te verminderen. In twee objecten werd ook een extra N-bemesting uitgevoerd (50 E N en 100 E N) om te zien of de prei op die manier sterker de winter in gaat met een betere kwaliteit bij oogst in februari. het warme en groeizame najaar is er veel prei te arm de winter ingegaan met veel sleet en een slechte kwaliteit in februari tot gevolg. In een winter waar de prei meer te lijden heeft onder de vorst zal een K-bemesting en verhoging van EC-waarde vermoedelijk meer vruchten afwerpen. De informatie uit deze proef zal meegenomen worden in onze bemestingsadviezen. Tijdens een warm en groeizaam najaar moeten we in november de bodemvoorraad nog eens controleren en indien nodig een bijbemesting uitvoeren vóór 15 november. Kalimeststoffen zijn meest geschikt om de EC-waarde tijdens de winter te verhogen. Met een hoge dosis chloorpotas stijgt de EC-waarde beduidend. Een bemesting met ammoniumnitraat doet de EC-waarde veel minder tot nauwelijks toenemen. De toename in EC-waarde is sterker en houdt langer aan dan in de winter van 2013-14. Dit komt wellicht doordat er minder neerslag viel in november 2014 dan in 2013. Micheline Verhaeghe Niettegenstaande de verhoging in EC-waarde bij chloorpotas en patentkali is er geen opbrengst- of kwaliteitsverhoging ten opzichte van het onbehandeld object. Het object 6 (100 E N KAS) haalde wel een hogere opbrengst en kwaliteit, zonder dat er meer bruine schachtstrepen waargenomen werden. We kunnen concluderen dat in de winter van 2014-2015 een overmatige N-bemesting meer effect had op kwaliteit dan een verhoging van de EC-waarde in de bodem. Door 6
Tabel: Analyse EC-waarde (µs/cm) Object 31/10/2014 14/11/2014 09/12/2014 23/12/2014 09/02/2015 1: Onbehandeld 133 152 170 81 2: Patentkali 100 E 233 314 292 90 3: Ammoniumnitraat 50 E 117 194 187 85 4: Chloorpotas 40% 100 E 165 228 180 88 5: Patenkali 200 E 400 408 296 83 6: Ammoniumnitraat 100 E 235 217 245 88 7: Chloorpotas 40% 200 E 393 528 340 96 Grafiek: Opbrengst en kwaliteit bij oogst 09/02/2015 Flandria Klasse 1 Klasse 2 40 35 30 Ton/ha 25 20 15 10 5 0 Onbehandeld Patentkali 100 E Ammoniumnitraat Chloorpotas 100 E 50 E 7 Patentkali 200 E Ammoniumnitraat Chloorpotas 200 E 100 E
TEELTEN ONDER BESCHUTTING ACTUEEL rozetvorm. Dat betekent een kwaliteitsvermindering van het product en wordt niet getolereerd. Zeker in de teelt voor het 4de gamma, waar extra nadruk ligt op een jong product, valt schot extra op door de korte bladeren. Volg het gewas dus goed op en oogst tijdig. Probeer het gewas na oogst niet te lang te bewaren. Het vermoeden bestaat immers dat schot tijdens de bewaring kan verdergroeien. Of dat ook effectief zo is, moet nog verder worden onderzocht. De rassenproef veldsla winter van PCG, werd geoogst in de eerste helft van januari. Het was toen nog volop donker winterweer en schot vormde toen nog geen probleem. In de volgende rassenproeven veldsla bij PCG zal extra aandacht worden besteed aan de rasgevoeligheid voor schot. Schot in veldsla Met de overgang van koud en donker winterweer naar warmer en zonniger lenteweer, duikt het probleem van schot in veldsla terug op. Bij schot begint de stengel uit te groeien en verliest de veldsla zijn Rand in kropsla Met de komst van warmer en zonniger lenteweer is het ook opnieuw opletten geblazen voor rand in kropsla. De langere dagen zorgen voor extra groei en een grotere Foto: Schot in veldsla 8
Foto boven: Rand in kropsla vraag naar water. Zorg dat hieraan voldaan wordt, zodat het gewas stevige cellen kan aanleggen die minder gevoelig zijn voor rand. Verhoog eerder de frequentie van de watergift dan de grootte van de beurten. Het zonnige weer kan de temperatuur in de serre al flink doen oplopen, luchten is dan zeker noodzakelijk. Bouw het luchten stap voor stap op, te plotse klimaatsveranderingen houden altijd een risico in voor rand. Praktisch gebeurt dit door de P-band aan te passen. Die mag nu wat korter worden ingesteld. Begin met de luwe zijde en houd de windkant nog dicht met een maximum raamstand of grote naloop. Sara Crappé, Tom Beyers NIEUWE VERSLAGEN OP DE WEBSITE Witte kool Rassenproef met nadruk op gevoeligheid trips Wortel Rasgevoeligheid voor bladluizen en ziekten in wortel Peterselie Rassenproef krulpeterselie: gebruikswaardeonderzoek en gevoeligheid voor echte en valse meeldauw Demotuin delicatessegroenten Rassenproef peultjes Demoproef diverse kruiden, eetbare bloemen en alternatieve groenten 9
CONSUMENTENONDERZOEK Proevers gezocht! Op het PCG gebeuren regelmatig sensorische analyses op groenten en fruit. Sensorische analyse is de beoordeling door een panel van alle mogelijke productkenmerken die met de zintuigen kunnen worden waargenomen. Sensorisch onderzoek is dus een ruimere productbeoordeling dan enkel smaakonderzoek. Onze panelleden proeven verse en/of verwerkte groenten en fruit en beoordelen ze op hun sensorische eigenschappen (uiterlijk, geur, smaak, textuur en geluid). De bedoeling van het onderzoek is de invloed van rassenkeuze, bemesting, teelttechniek of na-oogstbehandelingen op de smaak van groenten en fruit te bestuderen. Deze informatie is belangrijk want ze leidt tot (nog) meer smakelijke groenten en fruit op de markt. Wegens het succes van dit onderzoek zijn we op zoek naar nieuwe enthousiaste proevers, die ons graag hun mening willen geven over groenten en fruit. Bent u geïnteresseerd om deel uit te maken van ons smaakpanel en kan u zich regelmatig (ongeveer 2 keer per maand) tijdens weekdagen overdag of s avonds een ½ uurtje vrijmaken, neem dan contact op met Carine Coppens, tel. 09 381 86 84 of via mail naar smaak@pcgroenteteelt.be. Wij sturen u dan een inschrijvingsformulier en op basis van de ingevulde gegevens nodigen wij u uit voor een selectieproef en/of de eerstvolgende smaaksessie op een dag en uur dat u het best past. Per deelname aan een smaakonderzoek ontvangt u een vergoeding. Ook je vrienden, kennissen en familieleden kunnen zich inschrijven! 10
AANKONDIGINGEN ZOOM! EUROPA Op zondag 3 mei organiseert het provinciebestuur Oost-Vlaanderen en haar partners ZOOM! Europa, een publieksevenement naar aanleiding van de Dag van Europa. ZOOM! Europa zet Europese projecten in de kijker en toont de impact van Europese steun in je buurt. Van 13u tot 17u kan je op vijf locaties in Gent gratis deelnemen aan doeactiviteiten, rondleidingen, animatie en informatie. Op elke locatie zoomen we in op Europese projecten uit Gent en heel Oost-Vlaanderen. Ook het PCG neemt deel! Om 17u is er een prettig gestoord slotmoment op de Oude Dokken (DOK). Dan zingen we samen de Europese hymne (Ode aan de vreugde). Europese projecten in Oost-Vlaanderen vormen ook het onderwerp van een uitdagende fotowedstrijd. Surf naar www.zoomeuropa.eu en vind er de deelnemende projecten en het wedstrijdreglement. Inzenden kan tot 30 april om 12u. Iedereen kan deelnemen. Het provinciebestuur maakt de winnaars van de fotowedstrijd bekend op het publieksevenement op zondag 3 mei 2015 tijdens het slotmoment om 17u. ZOOM! Europa is een organisatie van het provinciebestuur Oost-Vlaanderen, in samenwerking met het Informatiepunt Europa Direct, Stad Gent en Vlaanderen en maakt deel uit van het overkoepelend Vlaamse initiatief Beleef Europa in je buurt. ZOOM! Europa wordt mogelijk gemaakt met de steun uit de verschillende Europese fondsen (EFRO, EFLPO en ESF) en Vlaanderen (Hermes fonds). Met de steun van het Centrum voor Beeldexpressie voor de fotowedstrijd, Koor & Stem en WAK 2015 voor het publieksevenement en Radio2. 11
NIEUWSBRIEF MAART 2015 Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Karreweg 6 9770 Kruishoutem België P409184 Maandelijks tijdschrift (niet in augustus) Jg. 18, nr. 03 Maart 2015 Afgiftekantoor: 9770 Kruishoutem Verantwoordelijke uitgever: A. Vercamer Afzendadres: Karreweg 6, 9770 Kruishoutem