Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 24 587 Justitiële Inrichtingen Nr. 256 1 Samenstelling: Leden: Van de Camp (CDA), De Wit (SP), Van der Staaij (SGP), Kamp (VVD), Arib (PvdA), ondervoorzitter, De Pater-van der Meer (CDA), voorzitter, Cqörüz (CDA), Joldersma (CDA), Gerkens (SP), Van Vroonhoven-Kok (CDA), Van Velzen (SP), Azough (GroenLinks), Griffith (VVD), Teeven (VVD), Verdonk (Verdonk), Kalma (PvdA), De Roon (PVV), Pechtold (D66), Heerts (PvdA), Thieme (PvdD), Kuiken (PvdA), Leijten (SP), Bouwmeester (PvdA), Van Toorenburg (CDA) en Anker (ChristenUnie). Plv. leden: Sterk (CDA), Langkamp (SP), Van der Vlies (SGP), Weekers (VVD), Smeets (PvdA), Schinkelshoek (CDA), Jager (CDA), Jonker (CDA), Roemer (SP), Jan de Vries (CDA), Abel (SP), Halsema (GroenLinks), Dezentjé Hamming (VVD), Van Miltenburg (VVD), Zijlstra (VVD), Dijsselbloem (PvdA), Fritsma (PVV), Koşer Kaya (D66), Gill ard (PvdA), Ouwehand (PvdD), Spekman (PvdA), Bouchibti (PvdA), Van Haersma Buma (CDA) en Slob (ChristenUnie). VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 14 februari 2008 De vaste commissie voor Justitie 1 heeft op 17 januari 2008 overleg gevoerd met staatssecretaris Albayrak van Justitie over: de brief inzake inspectierapport doorlichting PI Noord-Holland, locatie Zwaag, d.d. 7 juni 2007 (24 587, nr. 220); de brief inzake inspectierapport doorlichting PI Rotterdam Rijnmond, locatie Stadsgevangenis, d.d. 20 juni 2007 (24 587, nr. 222); de brief inzake inspectierapport doorlichting PI Zuid-Oost, locatie Maashegge, d.d. 29 augustus 2007 (24 587, nr. 228); de brief inzake inspectiebericht van de Inspectie voor de Sanctietoepassing «Detentieboten Zuid-Holland, locatie Rotterdam, vervolgonderzoek» d.d. 4 september 2007 (24 587, nr. 231); de brief inzake inspectierapport Unit Zwolle Reclassering Nederland van de Inspectie voor de Sanctietoepassing d.d. 14 september 2007 (29 270, nr. 16); de brief inzake inspectierapport doorlichting Tilburg d.d. 3 oktober 2007 (24 587, nr. 233); de brief inzake inspectierapport doorlichting PI Midden Holland, locatie Haarlem, van de Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt) d.d. 4 oktober 2007 (24 587, nr. 234); de brief inzake inspectierapport doorlichting Zoetermeer d.d. 7 november 2007 (24 587, nr. 235); de brief inzake rapport Stichting Moria Nijmegen van de Inspectie voor de Sanctietoepassing d.d. 28 november 2007 (24 587, nr. 237); de brief inzake inspectiejaarplan voor 2008 van de Inspectie voor de Sanctietoepassing d.d. 7 december 2007 (24 587, nr. 238); de brief inzake reactie op de geagendeerde rapporten van de Inspectie voor de Sanctietoepassing d.d. 15 januari 2008 (24 587, nr. 242). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. KST115308 0708tkkst24587-256 ISSN 0921-7371 Sdu Uitgevers s-gravenhage 2008 Tweede Kamer, vergaderjaar 2007 2008, 24 587, nr. 256 1
Vragen en opmerkingen uit de commissie De heer Jager (CDA) vindt het opvallend dat de Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt) heeft geconstateerd dat er weinig problemen zijn die voor alle inrichtingen gelden. Hij onderschrijft in grote lijnen de gesignaleerde knelpunten en aanbevelingen voor individuele inrichtingen. Wel moet de staatssecretaris dan wel de ISt blijvende aandacht besteden aan een zestal aandachtspunten die voor alle inrichtingen van belang zijn: samenwerking tussen penitentiaire inrichting (PI) en reclasseringsinstellingen enerzijds en zorginstellingen, justitiële diensten en gemeenten anderzijds; bereikbaarheid van justitie en reclassering buiten kantoortijden; arbeid en onderwijs voor gedetineerden en eventueel voor arrestanten; ouder-/kindactiviteiten; controle op drugs binnen de inrichting; waarborging van rechtsbijstandsverlening aan illegale vreemdelingen. Lukt het alle inrichtingen even goed om via werving het personeelstekort op te lossen? Zijn er inrichtingen waar zich problemen voordoen omdat een personeelstekort niet aangevuld wordt of kan worden? Zijn er inrichtingen die met een personeelstekort de kwaliteitsnormen en wettelijke eisen voor detentie wel halen, terwijl andere inrichtingen met datzelfde tekort daartoe niet in staat zijn? Hoe kunnen bestaande personeelstekorten opgelost worden? Wat is de oorzaak van het feit dat het werken binnen het gevangeniswezen niet uitnodigt tot solliciteren? In welke personeelssegmenten is er een tekort? Er moet snel duidelijkheid komen over de vraag welke initiatieven, zoals vernieuwing van het dagprogramma en avondopenstelling van de inrichting, na de voorgestane modernisering van het gevangeniswezen gehandhaafd kunnen worden. Hier ligt ook een taak voor de ISt. De ISt heeft aangegeven dat in een aantal inrichtingen materiële zaken moeten worden aangepast teneinde te kunnen voldoen aan de gestelde normen. Wat zijn de budgettaire gevolgen van dergelijke aanpassingen? De heer Jager onderschrijft de werkwijze en themakeuze in het Inspectiejaarplan voor 2008. Onderwerpen die te klein zijn voor een themaonderzoek zullen worden meegenomen bij doorlichtingen en andere werkzaamheden. Wat wordt er gedaan met geïnventariseerde onderwerpen die meer op het terrein van beleidsevaluatie liggen en daarom door de ISt niet worden overgenomen als onderzoeksthema? Lukt het de ISt om inderdaad minder dan 10% van haar onderzoekscapaciteit voor incidentenonderzoek aan te wenden? Hoe vaak vinden er gemiddeld op jaarbasis onaangekondigde inspecties plaats? Wat is de stand van zaken van het project «herijking adviesproducten» van reclasseringsorganisaties? Het is verheugend dat de onderwerpen geestelijke verzorging, rol en inzet van arbeid en onderwijs in het dagprogramma, dossiervorming en met name het spanningsveld tussen zorg en veiligheid in 2008 extra aandacht krijgen. Wat is de stand van zaken van ISt-rapporten in uitvoering? Hoe staat het met de brandveiligheid in inrichtingen? De heer Jager maakt zich ernstig zorgen over twee verwijtbare ontsnappingen en één niet-verwijtbare ontsnapping in de PI Haaglanden, locatie Zoetermeer. Ziet de ISt erop toe dat de inrichting de penitentiaire scherpte sterk verbetert en voor verdere professionalisering van de organisatie zorgt? Zal de ISt binnenkort nader onderzoek doen, bij voorkeur door middel van een onaangekondigde inspectie? Kan de staatssecretaris de Kamer informeren over de resultaten van dat nader onderzoek? Mevrouw Van Velzen (SP) vraagt hoe groot de groep illegalen is die in een «mallemolen» van vreemdelingenbewaring terechtkomen. Deze mensen worden herhaaldelijk opgepakt, zitten een tijd in vreemdelingenbewaring, blijken vervolgens niet uitgezet te kunnen worden, belanden Tweede Kamer, vergaderjaar 2007 2008, 24 587, nr. 256 2
weer op straat en worden na een tijd opnieuw opgepakt. De zesmaandentermijn van opsluiting in vreemdelingendetentie wordt veelvuldig overschreden en er blijkt weinig voor nodig te zijn om die termijn te verlengen. Hoe vaak komt dit voor? Kan de staatssecretaris onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om arbeid aan illegalen in vreemdelingenbewaring aan te bieden? Instellingsdirecteuren hebben te ruime bevoegdheden om gevangenen te weigeren contact te hebben met media. Er zijn inderdaad omstandigheden waarbij het beter is dat de gedetineerde niets zegt tegen de media, maar het lijkt nu een gouden regel te zijn dat gedetineerden geen contact met journalisten mogen hebben. Dat is geen goede ontwikkeling. Bovendien is er een protocol dat bepaalt dat personeel geen contact mag hebben met media, maar dat dat altijd via de directeur moet. Dit is een onwenselijke beperking van de vrijheid van meningsuiting. Het moet toch mogelijk zijn om uitspraken tegen journalisten te doen over cao-onderhandelingen, het sober regime in de inrichting of de modernisering van het gevangeniswezen? Kan de staatssecretaris dit protocol intrekken? Het sobere regime en het schrappen van een avondprogramma in een inrichting zorgen ervoor dat het toch al krappe bezoekschema nog verder afkalft. Met name voor schoolkinderen is dat een probleem. Eén uurtje op woensdagmiddag om een ouder te kunnen bezoeken, is veel te weinig. Is de staatssecretaris ook van mening dat het voor de resocialisatie van een gedetineerde van groot belang is om contact te houden met het thuisfront, inclusief de kinderen? Kunnen meer bezoekmogelijkheden buiten de schooltijden om gecreëerd worden? Het is vreemd dat wanneer er een sober regime in de inrichting is en veel gedetineerden op hetzelfde moment gebruik willen maken van de telefoon, het dagprogramma dientengevolge beperkt wordt. Of het dagprogramma moet verruimd worden of er moeten meer telefoons komen. De huidige situatie leidt tot onrust, wat weer slecht is voor de veiligheid op de werkvloer. Waarom zijn er inrichtingen die 0800-nummers blokkeren? Op die manier wordt gedetineerden de mogelijkheid ontnomen goedkoop of zelfs gratis contact met de advocaat of het thuisfront te hebben. Er zijn ex-gedetineerden die grote problemen ondervinden of zelfs geweigerd worden als zij een verzekering willen afsluiten of een bankrekening willen openen. Dit staat resocialisatie in de weg. Hoe kan dit probleem opgelost worden? De staatssecretaris heeft aangegeven de werkdruk in inrichtingen te zullen onderzoeken. Die werkdruk is toch al heel erg hoog? Kan er een snelle oplossing gezocht worden, bijvoorbeeld door het aanstellen van meer MMD ers (medewerkers maatschappelijke dienstverlening)? Het is toch de bedoeling dat een MMD er iedere gedetineerde spreekt voordat hij de inrichting verlaat? Vaak is dit niet mogelijk, terwijl dat toch nodig is voor een goede resocialisatie van de gedetineerde. Bovendien leidt een te hoge werkdruk vaak tot een groot personeelsverloop. Wat is de stand van zaken van het onderzoek naar pre-therapie in PI Breda, waarbij veroordeelde pedofielen alvast begeleid worden voordat zij de tbs-kliniek ingaan? Hoe staat het met de uitvoering van de motie-van Velzen die de reclassering in één arrondissement in staat stelt om te experimenteren met wat zij nodig vindt voor de begeleiding van cliënten? Klopt hetgeen het OM-magazine Opportuun recent meldde over voortzetting van criminele activiteiten vanuit de gevangenis? Zo ja, wat wordt daartegen gedaan? Het personeelsverloop in de inrichtingen baart de heer Teeven (VVD) zorgen. Het lukt de DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen) schijnbaar niet de personeelstekorten vlot weg te werken. Wat zijn de plannen voor het komende jaar op dit terrein? Tweede Kamer, vergaderjaar 2007 2008, 24 587, nr. 256 3
In een aantal inrichtingen, bijvoorbeeld PI Midden Holland, locatie Haarlem, en PI Zuid-Oost, locatie Maashegge, worden goede effecten bereikt met enerzijds een ontmoedigingsbeleid en anderzijds het uitvoeren van stelselmatige drugscontroles of zelfs een combinatie daarvan. In die inrichtingen zijn weinig drugs aanwezig. Worden die goede resultaten alleen bereikt door die combinatie van stelselmatige controle en ontmoediging of zijn er nog andere indicatoren? Een aantal ISt-rapporten laat zien dat er inrichtingen zijn die wel een goed drugsbeleid voeren. Vervolgens wordt echter niet inzichtelijk gemaakt hoe dat beleid uitgevoerd wordt en welke omissies er eventueel zijn. Kan in alle inrichtingen worden overgegaan tot stelselmatige drugscontroles in combinatie met een ontmoedigingsbeleid? Waarom lukt dat, ondanks personeelstekorten, in de ene inrichting wel en elders niet? Is er een uitwisselingsprogramma zodat inrichtingen van elkaar kunnen leren? Voor de penitentiaire scherpte volgt DJI een tweesporenbeleid: een integrale veiligheidsvisie en voldoende alertheid bij het personeel. Welke concrete maatregelen zijn getroffen om in 2008 de alertheid van het personeel te bevorderen? Hoe staat het met de uitvoering van de motie-van Velzen om de reclassering wat meer ruimte te geven? Klopt het beeld dat het onderwijs aan gedetineerden enigszins wordt wegbezuinigd? Is het mogelijk bij de uitvoering van de motie-van Velzen ook dat onderwijs te betrekken, zodat gedetineerden goed worden voorbereid op een terugkeer in de maatschappij? Het blijkt dat 30 tot 40% van de allochtone gedetineerden analfabeet is. Kan bij langgestraften die achterstand door onderwijs weggewerkt worden? Is er gedurende deze kabinetsperiode enig perspectief op terugkeer van binnenreclassering in de inrichting? Hoe staat de staatssecretaris tegenover een actieve opsporing binnen de inrichting? Is het mogelijk dat actieve opsporing leidt tot meer spanningen binnen de inrichting en tot meer ontsnappingen? Wat vindt de staatssecretaris van de uitlatingen van de landelijk officier van justitie synthetische drugs Spierenburg hierover in Opportuun? De heer De Roon (PVV) vraagt of de ISt hercontroles zal uitvoeren om na te gaan of de aanbevelingen ter verbetering in een inrichting zijn doorgevoerd. Worden hercontroles stelselmatig, incidenteel of steekproefsgewijs uitgevoerd? Wanneer mag de Kamer de rapportages over hercontroles tegemoetzien? Bij de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen dient de veiligheid in de inrichting maar ook van de samenleving daarbuiten voorop te staan. Om die veiligheid te bevorderen, moet het personeel goed opgeleid te zijn en moet regelmatig overleg met het uitvoerend personeel gevoerd worden. Volgens de staatssecretaris is de penitentiaire scherpte niet overal op peil. Wordt dat niet veroorzaakt door de personele onderbezetting? In een zestal PI s bestaat een totaaltekort van 500 beveiligers; landelijk gezien is dat aantal vele malen groter. Dit zorgt voor een onwerkbare situatie; een juiste naleving van de (veiligheids)voorschriften schiet er op die manier al snel bij in. Personele onderbezetting in PI s is per definitie een veiligheidsprobleem. Er staan 2000 cellen al een half jaar leeg. Als dat niet het geval zou zijn, zou het probleem van de onderbezetting nog veel groter zijn. Kan de staatssecretaris zorgen voor een snelle aanvulling van het personeelstekort? Als dat niet mogelijk blijkt te zijn, moet in de toekomst maar weer eens gedacht worden aan privatisering van het gevangeniswezen. Kan de functie van piw er aantrekkelijker worden gemaakt door een betere beloning van het werk? In Helmond wordt een project gedaan waarbij de daadwerkelijke hulpverlening aan allochtone gedetineerden al in de gevangenis begint. Dit resulteert in een recidivepercentage van 10, terwijl bij een vergelijkbare groep Tweede Kamer, vergaderjaar 2007 2008, 24 587, nr. 256 4
personen elders dat percentage 60 bedraagt. Kan er een vergelijking worden gemaakt tussen het project in Helmond en het beleid in andere inrichtingen? Het toezicht op ex-gedetineerden moet scherp zijn. Om te voorkomen dat personen na vrijlating recidiveren, moet de begeleiding van deze mensen al in de inrichting een aanvang nemen. De huidige praktijk van gesprekjes bij de reclassering is onvoldoende. Kunnen de reclasseringsmedewerkers meer het veld ingaan, thuisbezoeken afleggen bij ex-gedetineerden en contacten onderhouden met wijkagenten en andere hulpverleners? Als de berichten kloppen dat in de inrichtingen criminaliteit wordt voorbereid, is dat te krankzinnig voor woorden. Kan de staatssecretaris een onderzoek laten uitvoeren naar omvang en frequentie van voorbereiding van criminaliteit in inrichtingen? Als dat stelselmatig inzichtelijk gemaakt is, komt vervolgens de vraag aan de orde of er in inrichtingen intensiever gerechercheerd moet worden, maar ook of de regimes aangepast moeten worden. Mevrouw Bouwmeester (PvdA) vindt dat de ISt-rapporten een goed inzicht geven in gevangenisland. Uit de rapporten komt een aantal goede punten maar ook een aantal minder goede punten naar voren. Hoe kunnen gevangenissen ervaringen delen en van elkaar leren? Er is een spanningsveld tussen veiligheid en zorg. Uit de rapportages blijkt dat uitvoerende functies te veel gericht zijn op orde en veiligheid en te weinig op zorg. Het personeel heeft weinig tijd om met de gedetineerden door te brengen en krijgt daardoor geen inzicht in de gemoedstoestand van gedetineerden noch in de groepssituatie; dit kan tot extra onveiligheid leiden. Welke plek hebben zorg en aandacht voor een gedetineerde in de veiligheidsvisie die DJI momenteel ontwikkelt? Als er voor gedetineerden die vrijkomen, niets geregeld is, mogen zij niet vrijgelaten worden op vrijdagmiddag. MMD ers en reclasseringsmedewerkers concluderen dat het dan anders snel misgaat. Gedetineerden krijgen te maken met diverse instanties: de reclassering en de MMD in de gevangenis en eventueel daarna de reclassering daarbuiten of het gemeentelijke bureau voor nazorg. Deze instanties moeten goed samenwerken en een warme overdracht garanderen, om te voorkomen dat het misgaat en dat doorgaande zorglijnen niet kunnen worden gegarandeerd. Er moet alles aan gedaan worden om recidive te voorkomen. Klopt het dat de aanpak van recidive eigenlijk alleen op volwassenen is gericht? Hoe kan het recidivecijfer onder jongeren teruggebracht worden? Uit de rapporten blijkt dat niet iedere gedetineerde op de hoogte is van de werkzaamheden van een MMD er. Dat is een kwalijke situatie, omdat de MMD er nu juist de persoon is die de vier leefgebieden (huis, papieren, inkomen en zorg) voor de gedetineerde moet regelen. Waarom zijn gevangenen niet op de hoogte van het bestaan van de MMD er? Wat is nu precies de taak van de MMD er? De werkdruk van het penitentiair personeel is te hoog. Er moet te veel gedaan worden in een te kort tijdsbestek, waardoor het dagprogramma dichtgetimmerd is. Al bij één incident gaat het mis. Gevangenen hebben steeds complexere problemen; er is vaker sprake van een dubbele of zelfs driedubbele diagnostiek. Medewerkers moeten zodanig opgeleid worden dat zij gedetineerden met een psychisch probleem, een verslavingsprobleem of een laag IQ goed kunnen begeleiden. Uit gesprekken die mevrouw Bouwmeester met piw ers heeft gevoerd, blijkt dat er weinig tijd voor overleg tussen medewerkers is. Daardoor kan de dienstinstructie niet worden besproken. Casussen kunnen evenmin worden besproken, zodat het personeel geen goed inzicht krijgt in wat er leeft binnen de groep van gedetineerden. Als er wel overleg plaatsvindt, gaat dat ten koste van het dagprogramma, wat strijdig is met de rechten van gedetineerden. Bovendien hebben medewerkers dan weer minder Tweede Kamer, vergaderjaar 2007 2008, 24 587, nr. 256 5
contact met die gedetineerden. Doet dit probleem zich voor in een bepaalde gevangenis of is het een meer algemeen probleem? Antwoord van de staatssecretaris De staatssecretaris vindt dat de ISt met de voorliggende rapporten heeft aangetoond kritisch en constructief te werken. De ISt weet een goede balans te bewaren tussen zaken die verbetering behoeven en zaken die goed gaan. Er worden stelselmatig hercontroles uitgevoerd om te zien of aanbevolen verbeteringen zijn doorgevoerd. Het is onmogelijk de inrichtingen volledig drugsvrij te krijgen. Wel wordt door strakke controles en een ontmoedigingsbeleid de hoeveelheid drugs binnen een inrichting zo veel mogelijk beperkt. Er zijn afspraken gemaakt die moeten leiden tot een penitentiaire scherpte, ook op het gebied van drugsbestrijding binnen de inrichting. De staatssecretaris zegt toe een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden voor succesvolle drugsbestrijding in inrichtingen. Zij zal de Kamer schriftelijk informeren over opzet en tijdpad van dit onderzoek. Ook zal zij de ISt vragen of de afgesproken stelselmatige drugscontroles daadwerkelijk uitgevoerd worden. Er zijn nog geen stelselmatige controles bij bezoek, maar op dat punt wordt in Rotterdam een experiment gedaan met drugshonden. Er is geen landelijk personeelstekort bij DJI. De problemen doen zich voornamelijk voor in de Randstad. Er zal een landelijke inventarisatie gedaan worden naar de lokale situatie en naar de achtergronden van incidentele tekorten. Er is voortdurend aandacht voor werving en selectie van personeel. De zeer succesvolle tv-campagne van DJI heeft alleen al in 2007 1200 complexbeveiligers opgeleverd. Deze campagne krijgt een vervolg. Daarmee kunnen echter de problemen in de Randstad niet volledig opgelost worden. Overigens speelt de leegstand van 2000 cellen geen rol: als deze cellencapaciteit wordt benut, komt er evenredig meer personeel bij. Om te voorkomen dat gedetineerden na vrijlating opnieuw de fout ingaan, moeten alle betrokken instanties, zowel binnen als buiten de inrichting, elkaar informeren over de gedragsinterventies die zij toepassen. Een van de allerbelangrijkste voorwaarden van een werkend systeem is een goede informatieoverdracht. Er is recent een systeem ingesteld waarbij de reclassering 24 uur per dag beschikbaar is voor tbs ers; bekeken wordt of op termijn dit systeem voor andere groepen eveneens moet worden ingezet. De staatssecretaris is het er niet mee eens dat de reclassering onvoldoende zou functioneren. Het programma «Veiligheid begint bij voorkomen» richt zich in het bijzonder op preventie van recidive. Ook de ISt concludeert dat de reclassering redelijk functioneert. De staatssecretaris zal de Kamer zeer binnenkort een brief sturen over de wijze van uitvoering van de motie-van Velzen over experimenten met de reclassering, waarbij zij de door de Kamer gedane suggesties over bijvoorbeeld binnenreclassering zal betrekken. De staatssecretaris herkent niet het beeld van een te hoge werkdruk bij de MMD ers, maar zal dit signaal wel meenemen. De MMD ers spelen een ontzettend belangrijke rol bij de warme overdracht, teneinde recidive zo veel mogelijk te voorkomen. Zij zal blijven toezien op de ontwikkeling van deze nieuwe functie die nog in een oriëntatiefase zit; MMD ers zoeken zelf nog naar een optimale invulling van hun taak, ook waar het gaat om de interactie met cliënten. Het contact met andere organisaties, zoals gemeenten, is daarbij van groot belang. De aansluiting met die organisaties is nog lang niet overal optimaal, maar daaraan wordt voortdurend gewerkt. De komende jaren wordt geïnvesteerd in forensische zorg in de inrichtingen, wat voor MMD ers een ondersteuning zal zijn in de uitoefening van hun taak. Het beleid is erop gericht dat MMD ers de gedetineerden op de vier leefgebieden screenen. De staatssecretaris zegt toe te onderzoeken of bij deze nieuwe functie alle formatieplaatsen zijn vervuld. Tweede Kamer, vergaderjaar 2007 2008, 24 587, nr. 256 6
In het overgrote deel van Nederland zijn inmiddels gemeentelijke contactpersonen aangesteld die ervoor moeten zorgen dat de voorzieningen op het gebied van huisvesting en inkomen voor gedetineerden die vrijkomen, geregeld zijn. In veel grotere gemeenten worden nu veiligheidshuizen opgezet. Deze hebben een zeer belangrijke regierol; kleinere gemeenten kunnen hiervan profiteren. De staatssecretaris zegt toe de Kamer te informeren over het Helmondse project en de daling van de recidivecijfers aldaar. In de PI Tilburg zijn de aanbevelingen van de ISt voor het contact tussen gedetineerde ouders en hun kinderen overgenomen. Er is een plan van aanpak vastgesteld en naar verwachting zullen de geconstateerde tekortkomingen binnenkort tot het verleden behoren. Over het algemeen zijn de mogelijkheden voor contacten tussen ouders en hun kinderen beperkt, mede door de versobering van het dagprogramma. Bezoek tijdens avonduren of gedurende het weekend is zeer kostbaar; gelet op de financiële taakstelling moeten er dus keuzen gemaakt worden. Tussen locaties bestaan verschillen op dit punt. Mede in het belang van slachtoffers acht de staatssecretaris het ongewenst dat gedetineerden in alle gevallen vrijelijk contact kunnen hebben met de media. Als in individuele gevallen mediacontacten ten onrechte niet worden toegestaan, hebben gedetineerden de mogelijkheid hiertegen in bezwaar te gaan, waarbij dan een belangenafweging plaatsvindt tussen de belangen van de gedetineerde en de belangen van het slachtoffer. Over criminele contacten binnen de inrichting en de opsporingsmogelijkheden zijn momenteel geen cijfers beschikbaar. Er komt met enige regelmaat een incident boven tafel. Wel vinden regelmatige controles plaats. Het ministerie zal in overleg treden met landelijk officier van justitie synthetische drugs Spierenburg. De staatssecretaris zegt toe de Kamer zo mogelijk nader te informeren over de opsporingsmogelijkheden. Tijdens werkbezoeken vraagt de staatssecretaris personen in vreemdelingenbewaring regelmatig waarom zij het land niet verlaten, aangezien dat de makkelijkste manier is om te ontkomen aan de «draaideur» van vreemdelingenbewaring. Realiteit is echter dat mensen veelal een verblijf in vreemdelingendetentie, ook als zij daar regelmatig in terugkeren, prefereren boven vertrek naar het land van herkomst. Op dit moment bevinden zich zo n 1800 personen in vreemdelingenbewaring. Per definitie doet iedereen een beroep op het «buitenschuldcriterium». Het gebeurt echter vaker dat een vreemdeling niet meewerkt aan zijn terugkeer dan dat hij buiten zijn schuld daadwerkelijk niet kan terugkeren. Als er na zes maanden nog steeds geen uitzicht is op vertrek naar het land van herkomst, wordt een vreemdeling vrijgelaten indien deze geen papieren heeft en de betrokken ambassade aangeeft dat de persoon geen onderdaan van dat land is. Als echter overduidelijk blijkt dat een vreemdeling weigert mee te werken aan terugkeer, worden mensen langer vastgehouden. De staatssecretaris zegt toe de Kamer schriftelijk te informeren over de pre-therapie in PI Breda. De voorzitter van de vaste commissie voor Justitie, De Pater-van der Meer De griffier van de vaste commissie voor Justitie, Nava Tweede Kamer, vergaderjaar 2007 2008, 24 587, nr. 256 7