Februari Veiligheid kerncentrales pagina 2 Stichting Lokaal Fonds nabij pagina 4 Promotie MONA pagina 6

Vergelijkbare documenten
Dessel, Mol & Retie. Uw regio, uw gezondheid, uw baby.

Maart MONA bezoekt de 4de testwand pagina 4-5. Veilig in 1-2-3: wat te doen bij een nucleair ongeval? pagina 7-8

een nieuw kleedje ogen en oren De Desselse voorwaarden bij de berging van laag- en middelradioactief kortlevend afval in de gemeente VEILIGHEID

Ook de jonge Desselaars aanspreken De Desselse voorwaarden bij de berging van laag- en middelradioactief kortlevend afval in de gemeente VEILIGHEID

De veiligheid van de kerncentrale van Doel en de rol van het FANC

WERKGROEP LOKAAL FONDS

Communicatiecentrum is een belangrijk project voor gemeente Dessel. ogen en oren

NIEUWS SEPT MONA zoekt nieuwe vrijwilligers voor het Lokaal Fonds pagina 2-3. Neem zelf deel aan het project TABLOO pagina 6-7

Humane biomonitoring GENK-ZUID Onderzoek naar de invloed van wonen nabij het industriegebied Genk-Zuid RESULTATEN

Editie juni MONA heeft sponsorbudget pagina 2 Het DIGICAT zomerzoekspel pagina 8 Kom naar de cat-opendeurdag pagina 10

Naar een ontwerp voor het communicatiecentrum. STORA, jouw ogen en oren

Editie maart MONA bezorgd om vergunning pagina 4 Het bosbeheerplan doorgelicht pagina 6 NIRAS boort 630 meter diep pagina 8

S T O R A - m a g a z i n e. vzw STudie en Overleg Radioactief Afval Dessel

WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL?

WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL?

Juli Nieuw bestuur binnen MONA pagina 2. MONA bezoekt de 4de testwand pagina 4-5

De veiligheid van de berging, van a tot z

Er moet verder gegaan worden op de ingeslagen weg. ogen en oren

Blootstellingsonderzoek Noorderkempen BONK

De Desselaars moeten beter worden van dit engagement. STORA, jouw ogen en oren

De eerste resultaten. Een milieu-gezondheidsprofiel voor Dessel, Mol en Retie. Uw regio, uw gezondheid, uw baby

Persdossier 3 juni Lokale gemeenschappen in Dessel en Mol krijgen eeuwigdurend fonds

STICHTING LOKAAL FONDS. Ontwerpwedstrijd. Inschrijvingsfiche Richtlijnen voor het ontwerpen van een logo Wedstrijdreglement

THUIS IN DESSEL? HET BELGISCH LAAGACTIEF EN KORTLEVEND AFVAL: KIEZEN VOOR EEN DUURZAME OPLOSSING

Het cat-project opent zijn deuren op 24 en 25 september. Schrijf u snel in!

NIEUWS JAN NIRAS dient veiligheidsdossier opnieuw in pagina 4-5

De veiligheid in en rondom de kerncentrale van Tihange

Een volgende stap naar de berging in Dessel. ogen en oren

Genk-Zuid Werkgroep Gezondheid. Stand van zaken 6 februari 2007

Hoe kunnen we het publiek iets bijbrengen over radioactief afval? STORA, jouw ogen en oren

langetermijnoplossing

Kernenergie in België. Een straat zonder einde?

informatie ogen en oren De Desselse voorwaarden bij de berging van laag- en middelradioactief kortlevend afval in de gemeente VEILIGHEID OPENHEID

Er zijn twee geldprijzen voorzien van elk euro. Deze worden verdeeld tussen één NGO en één vierde pijler organisatie.

We krijgen een goed zicht op de werken. ogen en oren

WETENSCHAPPELIJK COMITE VAN HET FEDERAAL AGENTSCHAP VOOR DE VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN

De wijzigingen aan het bestaande toewijzingsreglement werden in het geel aangeduid.

DE HEER KRIS PEETERS ACTIEPLAN CADMIUM

Gelvorming in afvalvaten opgeslagen bij Belgoprocess in Dessel

Samenvatting voor beleidsmakers

4. ALGEMENE TOEPASSING 5. GOEDKEURING EN WIJZIGINGEN 6. BEKENDMAKING 7. INWERKINGTREDING

De financiële gevolgen voor de politieke partijen na de hervorming van de Senaat. Jef Smulders & Bart Maddens

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk

Het staal en deze vragenlijst zullen volgens afspraak, later bij u thuis opgehaald worden.

Editie maart Vaten met gel: wat met uw veiligheid pagina 2 Kade voor het eerst in gebruik pagina 5 Win een waardebon van 25 pagina 12

Milieu en Gezondheid in Genk-Zuid. Dirk Wildemeersch Vlaamse Gezondheidsinspectie

NIRASKRANT. Lokaal Fonds creëert duurzame meerwaarde. Beste lezer, STICHTING LOKAAL FONDS OP 3 JUNI MEI 2016

1 jaar Zoet Zwanger: Vlaanderen in actie tegen diabetes

Luchtkwaliteit in Zeist

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon

Een communicatiecentrum

MONA, een weg naar de aanvaardbaarheid van een berging van categorie A-afval in Mol?

De financiële gevolgen voor de politieke partijen na de hervorming van de Senaat. Jef Smulders & Bart Maddens

INLEIDING. Wat is het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting?

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest. Koen Toté - VMM

1 Toegevoegde waarde in het BAU-scenario 2

Betreft: Geïntegreerd inspectieverslag. Geachte Voorzitter,

VLAAMS HUMAAN BIOMONITORINGS- PROGRAMMA

nr. 455 van MATTHIAS DIEPENDAELE datum: 3 april 2018 aan PHILIPPE MUYTERS Ecologiepremie+ - Aanvragen 2017

Informatiecentrum over radioactieve afvalstoffen

V.Z.W. BIN KENNISCENTRUM Vereniging Zonder Winstoogmerk

Technische Briefing. Overzicht Nucleair Park. 11 januari 2016

INHOUD: 1. INLEIDING 1.1 WETTELIJK KADER 1.2 GEMEENTELIJKE MAATREGEL

Projectenfonds steunt vernieuwende, duurzame projecten

CRITERIALIJST VOOR SUBSIDIEAANVRAGEN TER PROMOTIE VAN EEN BREED SPORTAANBOD DOOR EVENEMENTEN MET EEN BOVENLOKAAL EN COMPETITIEF KARAKTER

De Stad Brussel en de gemeenten Elsene, Evere, Sint-Gillis en Sint- Joost-ten-Noode stellen voor: Subsidieaanvraag voor de deelname aan het

Reglement met betrekking tot het subsidiëren van projecten ter bevordering van een goede studiekeuze in het secundair onderwijs

Officieus gecoördineerde versie: oorspronkelijke tekst met opname van alle wijzigingen

Federaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU /11/2012

JAARVERSLAG 2017 COMMISSIE VOOR NUCLEAIRE VOORZIENINGEN

Bijlage 2: Overzicht activiteiten ter versterking communicatie en informatievoorziening in de grensregio s

Communicatievisie 2014 More Than a Degree

Project Communicatieparcours

---- MASTER PLAN ---- Het cat-project in Dessel. Een langetermijnoplossing voor het Belgische categorie A-afval

Sectormoment Architectuurcultuur. Dinsdag 11 december 2018

Spoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming

Van plan tot realisatie

Goedkeuring milieueffectrapport. Kerncentrale van Doel hernieuwing van de Vlarem-vergunning

Bijlage. Beoordelingskader voor de transformatietoets van het ingediende transformatieplan als vermeld in artikel 5

VLAAMS HUMAANBIOMONITORINGSPROGRAMMA ANALYSES INVLOED SOCIAAL-ECONOMISCHE STATUS EN ETNISCHE HERKOMST RAPPORT PASGEBORENEN

ONDERSTEUNINGSTRAJECT COMMUNICATIE

Jongeren in onderzoek naar milieu en gezondheid

CRITERIALIJST VOOR SUBSIDIEAANVRAGEN TER PROMOTIE VAN EEN BREED SPORTAANBOD DOOR EVENEMENTEN MET EEN FOCUS OP PARTICIPATIE EN RECREATIE

Omzendbrief W/2014/01

Subsidiereglement Het stimuleren van sportverenigingen tot kwaliteitsverhoging via directe financiële ondersteuning

Competentiemanagement bij de federale overheid

Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid bvba. Regionaal (de Nederlandstalige gemeenschap, voornamelijk in Gent), Nederland

Toespraak Sven Gatz Minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel CultuurContentement Brussel, dinsdag 13 maart 2018.

Naar een sterker lokaal sociaal beleid Organisatie van het sociaal beleid na integratie gemeente-ocmw

AANVRAAGFORMULIER FONDS VOOR TALENTONTWIKKELING. 1. Titel project:.

DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019

FRC Team 5412 Challenging the impossible

Overheidsbestedingen: een belangrijk element van een geïntegreerd industrieel beleid

praktijk De Raad van Bestuur van het Lokaal Fonds.

Kennis van de reflexmaatregelen risicocommunicatie en risicoperceptie

Zo kijkt VVJ naar participatie 1

vlaamse jeugdraad spreekt voor kinderen, jongeren & jeugdwerk

Verdere evolutie van de geharmoniseerde werkloosheid in ruime zin

Transcriptie:

Februari 2016 Veiligheid kerncentrales pagina 2 Stichting Lokaal Fonds nabij pagina 4 Promotie MONA pagina 6

DE BELGISCHE KERNCENTRALES: MOETEN WIJ ONS ZORGEN MAKEN? Midden december 2015 gaf het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) zijn toestemming voor de effectieve heropstart van de kernreactoren Doel 1 en 2. Electrabel had beide kernreactoren eerder in 2015 stilgelegd in het kader van de wet op de Belgische kernuitstap. Deze wet bepaalde dat Doel 1 en 2 geen elektriciteit meer mochten produceren na 15 februari (Doel 1) en 15 december (Doel 2). In juni 2015 besliste de huidige federale regering om de kerncentrales langer open te houden. De kerncentrales Doel 1 en 2 mogen nu elektriciteit produceren tot 2025. Dé voorwaarde was dat beide kerncentrales moeten voldoen aan de technische veiligheidseisen van het FANC. Dinsdag 23-02-2016 om 20u00 in Hotel Corbie te Mol Is er reden tot ongerustheid? De laatste weken zijn de kerncentrales echter niet uit het nieuws weg te denken. Een ontplofte transfo, een kapotte schakelaar, een haperende alternator... En telkens een stilgelegde kernreactor. Hoewel de incidenten in het niet-nucleaire gedeelte plaatsvonden, maken velen zich zorgen. Volgens het FANC is er echter geen enkele reden tot ongerustheid. Toch maken zelfs onze noorderburen, Nederland en Duitsland zich zorgen. Terecht? En hoe zit het met de scheurtjes in de reactorkuip van de kerncentrale? SCK-CEN doet al jarenlang onderzoek naar veroudering van reactorkuipen onder invloed van ioniserende straling. SCK-CEN heeft dan ook de voorbije jaren, in opdracht van Electrabel, studies uitgevoerd in verband met de scheurtjes van Doel 3 en Tihange 2. MONA INFORMATIE AVOND Wilt u meer weten over de scheurtjesproblematiek van de kerncentrales? Aan welke voorwaarden moeten de kerncentrales voldoen om langer open te kunnen blijven? Op al deze vragen en nog veel meer krijgt u een antwoord als u naar de MONA-informatieavond komt op 23 februari 2016 in Hotel Corbie. Als gastspreker verwelkomen wij dhr. Jan Bens (directeur -generaal FANC) en dhr. Eric Van Walle (directeurgeneraal SCK-CEN). 2 Vooraf inschrijven is verplicht op info@monavzw.be of 014/31 33 87 en dit uiterlijk vóór 20 februari 2016.

DE MOLSE VOORWAARDEN de molse voorwaarden voor het aanvaarden van de berging VEILIGHEID Maximale veiligheid Toezichtsprogramma TEWERKSTELLING & BEHOUD NUCLEAIRE KNOW HOW Maximale lokale tewerkstelling Behouden van nucleaire kennis in de streek NOODPLANNING Optimaliseren nucleaire noodplanning Noodplanning bekend maken bij bevolking Optimaliseren bestaande hulpdiensten & medische infrastructuur INSPRAAK Blijvende inspraak voor de Molse bevolking Intergemeentelijke samenwerking MILIEU & GEZONDHEID Vermijden van impact op het milieu Verlies aan natuurwaarde beperken & compenseren Gezondheidsstudie HET LOKAAL FONDS Duidelijke en blijvende band behouden met de berging Inspelen op veranderende noden in de samenleving MONA 3.0 (generatie van de toekomst) Organiseren van lokaal overleg voor een veilige berging Een blijvende verankering in de Molse gemeenschap Toezien op de verdere uitwerking van alle voorwaarden Een eenvoudige organisatie waar iedereen welkom is Kennis verzamelen, bundelen en delen 3

LOKAAL FONDS - AANLOOP NAAR DE STICHTING Om de berging van laag- en middelactief kortlevend afval op de gemeentegrens Mol Dessel te kunnen aanvaarden, heeft MONA vzw de oprichting van het Lokaal Fonds als één van haar voorwaarden gesteld. De werkgroep Opvolging Berging heeft hard gewerkt aan de voorbereidingen. Aan de vooravond van de stichting licht Stijn Valgaeren, voorzitter van de werkgroep, de voorbereidingen naar aanloop van de stichting toe. Lokaal Fonds als voorwaarde Het Lokaal Fonds beantwoordt aan een van de voorwaarden van MONA voor het aanvaarden van de berging. Na een lang debat in de periode 2000 2004 werd binnen MONA afgesproken dat we een fonds willen oprichten dat beheerd wordt door en voor de lokale gemeenschap. Het fonds zal 300 jaar lang lokale projecten ondersteunen die een meerwaarde bieden voor de plaatselijke gemeenschap. Het Lokaal Fonds beantwoordt aan een van de voorwaarden van MONA voor het aanvaarden van de berging. De voorwaarde werd in 2005 opgenomen in het eindrapport van MONA dat door de gemeenteraad werd goedgekeurd. In het eindrapport van Dessel werd deze voorwaarde overgenomen. De federale overheid nam kennis van het rapport en de regering gaf aan NIRAS de opdracht om deze voorwaarde, samen met een aantal andere voorwaarden tot stand te brengen. 4 Ook buiten onze werkgroepvergaderingen was dit een tijdsintensief verhaal. Werkgroep Lokale Ontwikkeling Vanuit de werkgroep Lokale Ontwikkeling van MONA hebben we sinds 2008 steeds de pen gehouden bij de totstandkoming van de statuten. De werkgroep stak daar veel tijd en energie in. In de periode 2008-2011 werd de basis gelegd. Na 2012 werden op vraag van NIRAS nog een aantal aanpassingen aangebracht. Ook buiten onze werkgroepvergaderingen was dit een tijdsintensief verhaal. Door hard te werken, liepen we soms zelfs voor op de NIRAS-beroepskrachten met teksten en voorstellen. We bestelden in 2008/2009 zelf een studie over de grootorde van het fonds. Vanuit MONA zorgden we steeds voor een constructief-kritische houding. Het resultaat is de consensus die we nu hebben bereikt. Structuur van het Fonds Het Lokaal Fonds zal uit 3 compartimenten bestaan: - Financieel compartiment - Uitvoerend compartiment Mol - Uitvoerend compartiment Dessel De compartimenten staan onder toezicht van de raad van bestuur waarin bestuurders voorgedragen door de partnerschappen Mol en Dessel zetelen én een onafhankelijke bestuurder.

Geen sinecure Het traject is een verhaal van co-design tussen NIRAS, STORA en MONA. Dit betekent dat er met allerlei gevoeligheden rekening gehouden moest worden. Als je met drie partijen een initiatief van deze grootorde op poten zet, moet je de handen uit de mouwen steken, goed luisteren, op tafel kloppen, maar ook water bij de wijn doen. Soms leidde dat tot felle en technisch moeilijke discussies, maar uiteindelijk raakten we er 2 keer samen uit. Twee keer, want in 2012 bereikten we al een eerste akkoord met de 3 partners. De statuten werden goedgekeurd door de besturen van zowel NIRAS, MONA, als STORA. Tengevolge een probleem binnen het partnerschap STORA, werden de statuten herzien en uiteindelijk eind 2015 opnieuw goedgekeurd. Nu de statuten zijn goedgekeurd, zal het fonds op 3 juni 2016 worden opgericht. Geen klein clubje dat alles bedisselt We hebben sinds 2007 in de werkgroep lokale ontwikkeling een open deur politiek gevoerd. Mensen die wilden toetreden tot de werkgroep waren en zijn steeds welkom. Een aantal leden haakte in de loop van de tijd helaas af. Anderen kwamen na een periode van inactiviteit terug. Doorheen de jaren bleven wel steeds nieuwe leden bijkomen. Zij versterkten een aantal vaste waarden die trouw op post waren gebleven. Onze groep telde meestal een 12 tot 15-tal echt actieve leden. We gaven steeds in consensus advies aan de raad van bestuur en de algemene vergadering van MONA waar de uiteindelijke beslissingen genomen worden. Die beslissingen werden op hun beurt teruggekoppeld naar NIRAS en STORA. Zal het Fonds vanaf 2016 geld uitkeren? De besprekingen worden nu aangevat. In dit project moet je engelengeduld hebben. Er zijn nl. wettelijke bepalingen over de spijzing van het Fonds waar we ons aan moeten houden. We hebben ook het principe vastgelegd dat zoals bij het Nobelfonds dat de Nobelprijs uitreikt niet het kapitaal zelf, maar (een deel van) de beleggingsopbrengsten uitgekeerd worden. Het is dus nog even wachten op de eerste euro. Stijn Valgaeren, voorzitter werkgroep lokale ontwikkeling Als je met drie partijen een initiatief van deze grootorde op poten zet, moet je de handen uit de mouwen steken, goed luisteren, op tafel kloppen, maar ook water bij de wijn doen. Voldoening We maken ons stilaan op om de vruchten van vele jaren voorbereiding te plukken. De aanzet hebben we samen met wijlen War Smeyers kunnen uitwerken. Medio 2012 nam covoorzitter Thomas Verheyen het stuur van de werkgroep mee in handen. We bereiden ons nu voor op de effectieve stichting en de opstart van dit nieuwe vennootschap. Ik denk dat we een boeiende tijd tegemoet gaan. In mijn omgeving keek men de voorbije jaren met wat verwondering op als ik vertelde dat ik al enkele jaren bezig ben met de voorbereiding van de oprichting van een fonds met een aanzienlijk beginkapitaal dat 300 jaar zou gaan werken en jaarlijks een dotatie zou uitkeren ten voordele van de lokale gemeenschap. Straks kan ik hopelijk vertellen dat die stichting haar eerste projecten zal ondersteunen. Daarop wacht ook ik al een tijdje. 5

PROMOTIE MONA TIJDENS MOLSE ACTIVITEITEN MONA doet beroep op de Molse verenigingen om haar doelstellingen en werking beter bekend te maken. In ruil krijgen de verenigingen een financiële ondersteuning. De mate waarin MONA haar werking kan voorstellen, staat in verhouding tot de steun die gegeven wordt. Omdat de oorspronkelijke procedure zeer ingewikkeld was, heeft MONA haar reglement en procedure vereenvoudigd. Vanaf 15 februari 2016 treedt dit nieuwe, vereenvoudigde reglement in werking. 6 JAARWERKING De grootste vernieuwing betreft het reglement voor promotiedossiers die de jaarwerking van een vereniging ondersteunen. Ook kleinere sociale projecten vallen hieronder. Er wordt een puntensysteem gehanteerd waarbij naargelang het bereik en de aard van de promotie een vergoeding wordt berekend. Verenigingen kunnen vanaf 15 februari het hele jaar door een dossier indienen. PUNTENSYSTEEM Hoeveel publiek trekt de activiteit(en) en/of project aan? Tot 50 personen 1 punt Tussen 50 en 100 personen 5 punten Tussen 100 en 150 personen 10 punten Tussen 150 en 200 personen 15 punten Meer dan 200 personen 20 punten Op welke manier kan MONA promotie voeren? Banners of vlaggen 5 punten Advertentieruimte in boekje, flyer, affiche 10 punten Placemat met MONA logo/voorwaarden 10 punten Logo op de website 10 punten In welke mate kan MONA haar werking voorstellen? Presentatie over MONA opnemen in powerpoint 10 punten Informatiepanelen tijdens evenement 10 punten Voorstellen werking MONA voor vereniging 10 punten BEREKENING * 10 tot 15 punten: 75 euro * 31 tot 35 punten: 175 euro * 16 tot 20 punten: 100 euro * 36 tot 40 punten: 200 euro * 21 tot 25 punten: 125 euro * 41 tot 45 punten: 225 euro * 26 tot 30 punten: 150 euro * 46 tot 80 punten: 250 euro INFRASTRUCTUURPROJECTEN Naast jaarwerkingen, kunnen verenigingen ook met een project voor structurele werken of aankopen voor hun accomodatie deelnemen aan de zichtbaarheidscampagne. Ingediende dossiers worden getoetst aan een vooropgestelde matrix en beoordeeld door een jury die bestaat uit bestuursleden en leden van de werkgroep Lokale Ontwikkeling. De creativiteit en uitgebreidheid van het projectvoorstel zullen bepalend zijn bij de selectie. CRITERIA 1. De haalbaarheid van de opstart op korte termijn. 2. Effect over korte of lange termijn. 3. Maatschappelijke gedragenheid. 4. Kan het project zichzelf in stand houden? 5. De mensen die u met het project denkt te bereiken. 6. De geografische gerichtheid van het project. 7. De bindingskracht van het project. 8. Hoe uniek is het project? 9. Noodzaak tegenover mooi erover te beschikken. 10. Is de behoefte tijdsgebonden? Meer informatie hierover op onze website www.monavzw.be

DE ZICHTBAARHEIDSCAMPAGNE IN DE PRAKTIJK Sinds 2014 hebben verschillende verenigingen de werking van MONA gepromoot bij hun leden, deelnemers en passanten. Een bloemlezing. CODERDOJO leert kinderen van 7 tot 18 jaar alles over programmeren tijdens hun maandelijkse workshops. De MONA banner hangt in het leslokaal en het logo vind je terug op de website. De bijdrage van MONA ondersteunt deze vrijwilligersorganisatie in haar jaarwerking. VC MOLDAVO is een bekende speler in het vrouwenvoetbal waar zowel sportieve ambitie als voetbalplezier centraal staan. De dames van VC Moldavo hingen de MONA banner op tijdens hun tornooi en kregen in ruil een steuntje in de rug voor het onderhoud van hun terreinen. Onder het motto Mens sana in corpore sano biedt GYM MOL turnlessen voor kinderen en jongeren aan, zowel louter recreatief als ook in competitie verband. De MONA banner hangt op hun gymwedstrijden en turnfeesten in ruil voor ondersteuning van de jaarwerking. VIERDEWERELDWERKING ONS HUIS maakt de meest kwetsbaren in onze samenleving weerbaar zodat ze overeind blijven in onze veeleisende maatschappij. De leden namen deel aan de opendeurdag bij NIRAS en nodigden een spreker van MONA uit om haar werking in toegankelijke taal te verduidelijken. Sindsdien wordt het MONA magazine echt gelezen en is het cat-project geen ver-van-mijn-bed-show. meer. Hebt U ons logo ergens gezien? Laat het ons weten op facebook! 7

GEZONDHEIDSSTUDIE 3xG: 300 BABY S ONDER DE LOEP 3xG staat voor Gezondheid Gemeenten Geboorten. Het is een studie die loopt in de regio Dessel-Mol-Retie als gevolg van afspraken van de partnerschappen STORA en MONA met NIRAS over het geïntegreerde project van oppervlakteberging (cat). Bedoeling is de (milieu)gezondheid van inwoners uit de regio van bij de geboorte op te volgen over een lange periode. De eerste geboortecohorte In mei 2015 werd de laatste 3xG baby van de eerste geboortecohorte van kindjes geboren tussen 2011 en 2015 in de regio Mol-Dessel-Retie, geboren. Tijdens de zwangerschap en bij de geboorte werd bij deze kindjes en hun mama het gehalte aan milieuvervuilende stoffen gemeten. De kindjes worden tot hun 18 jaar opgevolgd om mogelijke vroegtijdige effecten van deze stoffen op te sporen. Op 4 februari 2016 stelde 3xG de resultaten van het onderzoek bij de deelnemende kindjes voor. De studie sluit aan bij de aandacht voor een gezonde leefomgeving in de regio en wil kansen bieden om op basis van wetenschappelijke inzichten voor alle inwoners een gezonde leefomgeving te waarborgen. Het programma kreeg de vorm en focus dankzij o.a. overleg en input van MONA, STORA en NIRAS tijdens verschillende consultatiemomenten. Cadmium Mede als gevolg van de historische aanwezigheid van de nonferro industrie, werd een gemiddeld hoger gehalte aan zware metalen als arseen en cadmium gemeten in de kempen ten opzichte van het Vlaamse gemiddelde. Cadmium - geen énkele waarde boven de gezondheidsnorm 8 In 2013 werden al resultaten voor de eerste groep van 150 deelnemers bekendgemaakt. Nu de eerste geboortecohorte compleet is, worden de metingen bij alle deelnemers gebundeld. Het huidige rapport beschrijft de impact van milieubelasting door zware metalen bij het begin van het leven, op basis van de totale groep van 300 deelnemers. De volgende jaren zullen nog bijkomende metingen van andere stoffen gebeuren in de reststalen van urine en navelstrengbloed die nu in een biobank bewaard worden.de gemeten concentraties van de laatste groep worden vergeleken met de resultaten van de eerste 150 deelnemers. Dit noemen we de vergelijking in de loop van de tijd. Daarnaast worden de resultaten vergeleken met beschikbare meetwaarden over heel Vlaanderen. Uit de eerste 3xG-resultaten bleek inderdaad een verhoogd gehalte aan cadmium. De meetresultaten van de 2de groep geven aan dat het gehalte aan cadmium in de urine nu gemiddeld lager is dan in de 1ste groep. Oorzaak van deze daling zijn mogelijk de verschillende beleidsmaatregelen (bewustmaking, strengere normen...) die de blootstelling aan cadmium doen dalen. De gemiddelde cadmium-concentratie is niet meer significant hoger dan in de Vlaamse meetwaarden in 2008-2009 (meest recente beschikbare gegevens). Bovendien werd in de 2de groep geen enkele waarde boven de gezondheidsnorm gemeten.

Arseen Arseen kan in twee verschillende vormen voorkomen: organisch en anorganisch. Organisch arseen komt van nature voor in vis en is niet toxisch. Anorganisch arseen daarentegen is wel toxisch en komt o.a. in de bodem voor. Het voorkomen van beide vormen werd werd in deze studie onderzocht. Waar tot 2013 nog een verhoging t.o.v. het Vlaamse gemiddelde (2008-2009) werd gemeten, vertoonde de 2de groep een lager gehalte (totaal) arseen. De gemeten waarden lagen zelfs onder het gemiddelde van de Vlaamse referentiepopulatie dat werd gemeten in 2014-2015. Stress tijdens de zwangerschap heeft een negatieve invloed op het geboortegewicht van de baby Overige zware metalen Het gehalte aan lood lag in 2013 al lager dan het gemiddelde in Vlaanderen. Het Vlaamse onderzoek in 2014 toont een daling waardoor er geen verschil meer is met de resultaten van de 3xG groep. Ook de gehaltes aan mangaan en koper, die ook van nature in het lichaam voorkomen en essentieel zijn, dalen zowel in Vlaanderen als in de regio Mol-Dessel-Retie. Thallium kent wel een stijgende trend, zowel in Vlaanderen als in de 3xG groep. De waarden voor de 3xG groep liggen daarbij iets hoger dan het gemiddelde in Vlaanderen. Het gehalte aan chroom en nikkel is bij de 3xG groep gedaald. Voor deze metalen zijn er geen vergelijkbare studies in Vlaanderen beschikbaar. Algemene resultaten Verschillende levensstijlfactoren kunnen de opname van zware metalen in het lichaam beïnvloeden. Zo is sigarettenrook één van de belangrijkste bronnen van cadmium in onze samenleving. Arseen, van nature ook aanwezig in de bodem, kan van daaruit in grond-of putwater terechtkomen. Mensen die dit water gebruiken voor consumptie, worden mogelijk meer aan arseen blootgesteld. Thallium komt voornamelijk in het lichaam terecht door de voeding en mogelijk ook door sigarettenrook. Het gewicht, de lengte en de hoofdomtrek van de baby bij de geboorte zijn gevoelige parameters en belangrijke indicatoren voor de gezondheid later in het leven. Het gemiddelde geboortegewicht van de 3xG-baby s was hetzelfde als in de recente Vlaamse biomonitoringsstudie: 3,4kg. Van alle 3xGbaby s waren er 8,3% met een laag geboortegewicht. Vooral stress tijdens de zwangerschap heeft een negatieve invloed op het geboortegewicht van de baby. Sommige zware metalen, zoals koper, kunnen dan weer een effect hebben op de groei van de baby en de zwangerschapsduur. De resultaten van de 3xG studie lopen vaak gelijk met resultaten van studies in heel Vlaanderen. Ook het voorkomen van bepaalde aandoeningen (astma, hooikoorts...), miskramen, vroeggeboortes e.d. in de gezondheidsstatistieken van beide studies, zijn vergelijkbaar. 9

ENQUÊTE INFORMATIEBEHOEFTEN MONA vzw geeft, net als haar partnerschap STORA in Dessel, de Molse bevolking een stem in de nucleaire problematiek. Een van de voorwaarden van STORA was de oprichting van een digitaal en interactief netwerk (DIN). In 2010 werd het proefproject Digicat opgestart om de haalbaarheid en praktische uitwerking van deze voorwaarde uit te testen. Nu, 6 jaar later, hebben de partnerschappen MONA en STORA samen met NIRAS aan de Universiteit Antwerpen gevraagd om een onderzoek uit te voeren naar het mediagebruik en de informatiebehoeften van Desselaars en Mollenaars. Op basis van de resultaten wil MONA haar nieuws- en informatieaanbod nog beter afstemmen op uw noden en interesses. Geef je mening en vul de enquête in U kan zelf een steentje bijdragen door de enquête in te vullen via de volgende link: www.uantwerpen.be/lokaalnieuws Het zou ons heel erg helpen moest u de enquête ook verspreiden bij vrienden en kennissen en binnen uw vereniging. Deel het bericht op onze website, via facebook of stuur de link in een persoonlijke mail. Alvast bedankt! WORD LID VAN ÉÉN VAN ONZE DRIE WERKGROEPEN MONA staat voor Mols Overleg Nucleair Afval en verzekert de betrokkenheid van de Molse bevolking bij de berging van laagactief en kortlevend nucleair afval, het cat-project. Door MONA blijft de Mollenaar inspraak hebben in de nucleaire problematiek. Mollenaars hebben er alle belang bij om op de hoogte te blijven van de nucleaire bedrijvigheden. Elke Mollenaar kan lid worden van één van de drie werkgroepen van MONA: Opvolging Berging, Lokale Ontwikkeling en Algemene Nucleaire Problematiek. Werkgroep Lokale Ontwikkeling Deze werkgroep gaat na op welke manier het bergingsproject een meerwaarde aan Mol en de regio zal geven. Deze werkrgoep waakt over de uitvoering van de sociaal-economische voorwaarden. Werkgroep Opvolging Berging De werkgroep opvolging berging categoeri A-afval houdt zich bezig met de opvolging van alle technische, veiligheids- en milieuaspecten van het bergingsproject. Werkgroep Algemene Nucleaire Problematiek De derde werkgroep volgt de algemene nucleaire problematiek op. Zowel lokale als internationale thema s binnen de nuclaire sector komen aan bod, los van het categorie A-afval. Ben je geïnteresseerd in de sociale en economische aspecten van de toekomstige ebrging? Wil je meebouwen aan de toekomst van MONA? 10 Grijp dan nu je kans en schrijf je in voor één van onze drie werkgroepen! Inschrijven kan op info@monavzw.be.

EXTRA NUCLEAIRE BEVEILIGING BIJ BELGOPROCESS Het is u waarschijnlijk al opgevallen dat Belgoprocess er tegenwoordig iets anders uit ziet dan enkele maanden geleden. De omheining in de Gravenstraat heeft een opknapbeurt gekregen en is uitgerust met scheermesjesdraad. Sinds de terroristische aanslagen van september 2001 in de Verenigde Staten is er een toenemende aandacht voor de beveiliging van nucleaire sites. Het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle) heeft hiervoor enkele richtlijnen opgesteld. Belgoprocess heeft verschillende projecten lopen die de beveiliging van de site naar een hoger niveau tillen. De omheining langs de Gravenstraat kreeg een opknapbeurt en is uitgerust met scheermesjesdraad. In een volgende fase wordt er een bijkomende interne perimeter en een centrale veiligheidspost gerealiseerd. Deze werkzaamheden en investeringen zullen Belgoprocess beter wapenen tegen organisaties en mensen met slechte bedoelingen. BOMEN ROOIEN LANGS DE ONTSLUITINGSWEG In het kader van het natuurbeheerplan werden er in het najaar van 2015 nog enkele bomen gerooid langs de ontsluitingsweg. De dennenbomen stonden te dicht langs de weg. Bij hevige wind of storm zouden de bomen op de weg kunnen vallen. Om dit te vermijden, werden ze in november gerooid. De gerooide bomen maken plaats voor een gevarieerde, groene bosrand met heide, brem, struiken en laagstammige bomen. Er werden ook enkele poelen aangelegd ter hoogte van van de Hooibeek en ten zuiden van de Europalaan. Enkele MONA-leden maken deel uit van de werkgroep Natuurbehoud. Dit voorjaar brengen ze een bezoek aan het terrein om de werken op te volgen. Ze zullen ook de geplande voorstellen voor de nog uit te voeren werken bespreken. 11

KRUISWOORDRAADSEL Vul het kruiswoordraadsel in en stuur ons uw oplossing per post of e-mail voor 31/03/16. Uit de juiste antwoorden trekken we één winnaar. Hij of zij ontvangt een waardebon om te besteden bij de Molse handelaars. De winnaar van december 2015 is S. Adriaensen. Proficiat! HOE LID WORDEN? Ben je inwoner van Mol en wil je meer weten over de nucleaire zaken in Mol en de bredere regio? 1 2 Samenwerking van NIRAS, MONA en STORA bij het tot stand komen van het Lokaal Fonds? Actie om de zichtbaarheid en naambekendheid van MON te vergroten 5 6 7 Vierdewereldwerking in Mol Onderdeel van de kerncentrale in Doel waar scheurtjes voorkomen Kanalen waar je informatie kan vinden Ben je geïnteresseerd in de sociale en economische aspecten van de toekomstige berging? Wil je meebouwen aan de toekomst van MONA? Grijp dan nu je kans en schrijf je in bij één van de werkgroepen! 3 4 Activiteien die een vereniging op een jaar organiseert Overheidsinstelling die de nucleaire sector controleert 8 9 Grondvesten van een vereniging waarin het doel en de werking wordt omschreven Deel van MONA waar leden samenkomen om bv de vorderingen van het cat-project te bespreken Inschrijven kan op het MONA-secretariaat of via info@monavzw.be Like ons op FACEBOOK Volg ons op Twitter 1 CONTACT 2 Mols Overleg Nucleair Afval vzw 3 4 5 6 7 Markt 62, bus 3 2400 Mol TEL. 014/31.33.87 info@monavzw.be www.monavzw.be 8 OPENINGSUREN 9 MA / DI / DO / VR 10.00 12.00 en 14.00 16.00 En na afspraak 12 V.U.: Jef Verrees, Markt 62 bus 3, 2400 Mol Foto s: Belgoprocess, NIRAS