Juli Nieuw bestuur binnen MONA pagina 2. MONA bezoekt de 4de testwand pagina 4-5

Transcriptie

1 Juli 2018 Nieuw bestuur binnen MONA pagina 2 MONA bezoekt de 4de testwand pagina 4-5 Veilig in 1-2-3: wat te doen bij een nucleair ongeval? pagina 6-7

2 NIEUW BESTUUR VERKOZEN BINNEN MONA VZW De algemene vergadering en raad van bestuur van MONA vzw kozen dit voorjaar opnieuw hun voorzitter en ondervoorzitter. Raad van Bestuur MONA vzw wordt geleid door een Raad van Bestuur. De raad is samengesteld uit een voorzitter, een ondervoorzitter, een penningmeester en maximaal 12 andere leden. Ze worden benoemd voor een verlengbare termijn van twee jaar. In de Raad van Bestuur van 30 mei werd Jef Verrees herverkozen als voorzitter, Jan Claes werd herverkozen als ondervoorzitter en Marnix Braeckeveldt blijft penningmeester. Algemene Vergadering De Algemene Vergadering telt 33 effectieve leden. De vergadering wordt geleid door een voorzitter die bijgestaande wordt door twee ondervoorzitters. De Algemene Vergadering van MONA vzw koos onder haar leden op 2 mei ll. een nieuw bestuur. De heer Etienne Trauwert werd verkozen als voorzitter. Hij wordt bijgestaan door Thomas Verheyen (1ste ondervoorzitter) en Jan Claes (2de ondervoorzitter). We wensen deze nieuwe ploeg veel succes! Jef Verrees Voorzitter Etienne Trauwaert Voorzitter Jan Claes Ondervoorzitter Marnix Braeckeveldt Penningmeester Thomas Verheyen 1ste ondervoorzitter Jan Claes 2de ondervoorzitter 2

3 DE MOLSE VOORWAARDEN De molse voorwaarden voor het aanvaarden van de berging VEILIGHEID Maximale veiligheid Toezichtsprogramma TEWERKSTELLING & BEHOUD NUCLEAIRE KNOW HOW Maximale lokale tewerkstelling Behouden van nucleaire kennis in de streek NOODPLANNING Optimaliseren nucleaire noodplanning Noodplanning bekend maken bij bevolking Optimaliseren bestaande hulpdiensten & medische infrastructuur INSPRAAK Blijvende inspraak voor de Molse bevolking Intergemeentelijke samenwerking MILIEU & GEZONDHEID Vermijden van impact op het milieu Verlies aan natuurwaarde beperken & compenseren Gezondheidsstudie HET LOKAAL FONDS Duidelijke en blijvende band behouden met de berging Inspelen op veranderende noden in de samenleving MONA 3.0 Organiseren van lokaal overleg voor een veilige berging Een blijvende verankering in de Molse gemeenschap Toezien op de verdere uitwerking van alle voorwaarden Een eenvoudige organisatie waar iedereen welkom is Kennis verzamelen, bundelen en delen 3

4 MONA BEZOEKT HET ONDERGRONDSE LABORATORIUM, HADES In het ondergrondse laboratorium HADES, in Mol, werken wetenschappers aan een langdurig onderzoek naar een mogelijke berging van hoogradioactief nucleair afval in diepe kleilagen. Enkele MONA leden daalden af in de diepte om er een kijkje te nemen. Klei wordt internationaal beschouwd als een van de meest geschikte gesteenten om hoogradioactief afval veilig in te bergen. Dat komt omdat klei plastisch is, weinig water doorlaat en de kleimineralen de eigenschap hebben radioactieve stoffen aan zich te binden. Een berging in een diepe kleilaag wordt zo voor zeer lange tijd ingesloten en afgeschermd van het milieu. HADES (High Activity Disposal Experimental Site) Het ondergrondse laboratorium HADES situeert zich in een kleilaag van 200m tot 300m diep: de Boomse klei. Het laboratorium zelf ligt op 225m diepte en bestaat uit een 150m lange hoofdgalerij en verschillende, kleinere, zijgangen. 4

5 Centrale rol Het ondergrondse laboratorium HADES speelt een centrale rol in het onderzoek naar de veiligheid en uitvoerbaarheid van geologische berging van radioactief afval. Experts ontwikkelen en testen er industriële technologieën voor het bouwen, uitbaten en afsluiten van een bergingsinstallatie in diepe klei. Wetenschappers voeren er experimenten uit in reële omstandigheden, in de diepe kleilaag, op grote schaal en over een lange termijn om de veiligheid van geologische berging in weinig verharde klei te evalueren. Euridice Het SCK CEN startte met de bouw van het ondergrondse laboratorium HADES in Sinds 1995 wordt HADES uitgebaat door het ESV EURIDICE, het economisch samenwerkingsverband tussen het SCK CEN en NIRAS. NIRAS coördineert het RD&D-programma naar geologische berging. Altijd een onderzoekslaboratorium HADES is een onderzoekslaboratorium en zal dit altijd blijven. Het zal in geen geval uitgebreid worden tot een echte bergingsinstallatie. Ook wanneer de bouw gestart zou zijn van een echte bergingsinstallatie, kan HADES een belangrijke functie als onderzoekslaboratorium blijven behouden om indien nodig bepaalde technieken vooraf uit te testen of te verfijnen. PRACLAY-Experiment Hoogradioactief afval geeft warmte af. Het PRACLAY-experiment onderzoekt het gedrag van de Boomse klei onder invloed van die warmte. Het experiment bestaat uit verschillende onderdelen waarvan het verwarmingsexperiment een tot 80 verwarmde galerij het voornaamste onderdeel is. Daarnaast worden ook de constructie van de galerij zelf, de (loodrechte) kruising tussen twee galerijen en de hydraulische afsluiting getest. 5

6 LEERLINGEN LEREN WAT ZE MOETEN DOEN BIJ NUCLEAIR ONGEVAL De leerlingen van het vijfde leerjaar van de vrije basisschool Millekemol in Mol hebben op 26 april het nieuwe lespakket Veilig in getest. Hiermee leren ze wat te doen bij een nucleair ongeval. Het initiatief past binnen een informatiecampagne van NIRAS (Nationale Instelling voor Radioactief afval en verrijkte Splijtstoffen), de lokale partnerschappen STORA en MONA en de gemeentebesturen van Dessel en Mol. Educatief lessenpakket een onderdeel van lokale campagne Als onderdeel van de lokale campagne rond noodplanning wordt voor de basisscholen van Dessel en Mol een lespakket gemaakt. Aan de hand van een digitale scheurkalender met filmpjes, raadsels en doe-opdrachten leren de kinderen hoe ze zich best beschermen in geval van nood. Leerlingen van het vijfde leerjaar van basisschool Millekemol gingen op 26 april als proefpersonen met het pakket aan de slag. Ook de zesdejaars van basisschool De Kangoeroe in Dessel testen de scheurkalender. 86

7 Veilig in Een leuk extraatje in het lespakket is een toets die leerlingen mee naar huis nemen. Hiermee kunnen ze hun ouders, broers en zussen testen op hun kennis over de drie reflexmaatregelen. De kinderen helpen zo als ambassadeurs de belangrijke boodschap verder verspreiden. Op basis van de feedback van de leerkrachten en leerlingen, wordt het lespakket verder verfijnd. Vanaf volgend schooljaar kunnen alle lagere scholen van Dessel en Mol het pakket gebruiken De kans op een ernstig nucleair ongeval in België is heel erg klein. Dat neemt niet weg dat het goed is om als burger toch voorbereid te zijn. Bij een nucleair incident gelden drie gouden regels: Ga naar binnen en blijf binnen. Sluit ramen, deuren en zet de ventilatie uit. Volg de instructies van de overheid op radio, televisie en internet. Deze drie eenvoudige maatregelen staan ook centraal in het lespakket. Eerder maakten STORA, MONA, NIRAS in samenwerking met de gemeentebesturen van Dessel en Mol al een campagnefilmpje dat zich afspeelt in Mol en Dessel, waarin de drie reflexmaatregelen worden geïllustreerd. 57

8 FBFC De werkgroep Opvolging Berging ging kijken naar de ontmantelingswerken bij FBFC aan de Europalaan in Dessel. Daar werden sinds 1959 voornamelijk brandstofelementen voor kerncentrales geproduceerd. In 2011 besliste Areva, de Franse moederholding, de activiteiten definitief stop te zetten wegens veranderende marktomstandigheden. Ontmanteling van de fabriek In het najaar van 2015 werden de ontmantelingswerken opgestart dat door Technubel geleid wordt. Er werd gekozen voor shaving. Van de muren, plafonds en de vloeren wordt er een dun laagje beton afgeschraapt om zeker te zijn dat elke eventuele besmetting weg is. Dit geldt voor alle nucleaire gebouwen aanwezig op de site van FBFC. Daarna worden alle oppervlaktes, zowel door FBFC als door FANC, gemeten. Als er geen radioactiviteit meer aanwezig is, kunnen de gebouwen vrijgegeven worden en nadien afgebroken worden. Gebouw 5M is geen nucleair gebouw en kan, na de ontmanteling van de aanwezige uitrusting, hergebruikt worden voor klassieke industriële activiteiten. Gebouw 2 Gebouw 2 is een uitzondering en de ontmanteling verloopt moeilijker. Het gebouw werd in de jaren 60 opgetrokken in een metalen skeletbouw met stenen muren errond. De besmetting zat op alle mogelijke plaatsen, die soms ontoegankelijk waren voor de ontmanteling. De enige oplossing is een gecontroleerde afbraak. Concreet betekent dit dat het gebouw steen per steen wordt afgebroken en gecontroleerd wordt. Besmette balken e.d. worden ingepakt en daarna verwijderd. Ondertussen is men al 6 maanden bezig met de ontmanteling en de gecontroleerde afbraak en heeft men enkele maanden werk. 8

9 Sanering van de grachten langs de N118 (baan Retie-Geel) In de zomer van 2017 werden 900 grondstalen genomen, op verschillende dieptes, om te zien hoe ver de besmetting reikt. De resultaten van de analyses en een saneringsvoorstel werd overgemaakt aan het FANC. FBFC hoopt in de zomer van 2018 met de sanering van de grachten langs de N118 te kunnen starten. Sorteren en controleren van de vervuilde grond Sinds 2016 wordt de vervuilde grond opgeslagen op de site van FBFC. In maart 2018 is FBFC gestart met de controle en de sortering van het vervuilde zand. Met behulp van een speciale sorteerinstallatie, Fermes, wordt het zand gesorteerd, gecontroleerd en in drie categorieën verdeeld naargelang het gemeten stralingsniveau. Het streefdoel is om 80 ton zand per dag te controleren en te sorteren. Ongeveer 300 ton zand werd ondertussen gecontroleerd en gesorteerd. Ongeveer 90% was onbesmet en wordt vrijgegeven voor hergebruik. De gemeten straling in de overige 10% was zodanig laag dat het verwerkt wordt als industrieel afval (cf. asbest) en bijgevolg afgevoerd wordt naar een klasse I stort. In het najaar komt hier nog eens 5000 ton vervuilde zand bij van de sanering van de grachten langs de N118. In totaal zal FBFC een 9000 ton aan vervuilde zand gecontroleerd en gesorteerd hebben. Het is een primeur om op zo n grote schaal vervuilde grond te sorteren, te controleren en de activiteit in het zand te meten. De werkgroep Opvolging Berging volgt dit verder voor u op. 9

10 TE KIJK GEZET GYM MOL Turnvereniging Gym Mol maakt gymnastiek toegankelijk voor groot en klein. Omdat lichaamsbeweging belangrijk is. De vereniging zorgt voor professionele begeleiding en een kwaliteitsvolle organisatie onder het motto: Meer mensen in de sport, meer sport in de mensen. MOL METTEN De vereniging Mol Metten organiseert jaarlijks een grote marktdag waar de Molse handelaars op zeven markten tegelijk hun waren kunnen aanbieden. Daarnaast organiseert de vereniging ook het Mols Bierfestival, dit jaar voor de tweede keer. De Vlaamse Actieve Senioren maken hun naam waar met een uitgebreid programma. Bijna dagelijks kunnen senioren genieten van wandelingen, lezingen en tal van andere activiteiten. LUNA VERDE Het dameskoor Luna Verde repeteert wekelijks in basisschool Millekemol. Wie graag zingt, is welkom. Het resultaat van het vele oefenen wordt gebundeld in een jaarlijks concert voor vrienden, familie en andere liefhebbers. Dit jaar vond hun concert Refreshed plaats in de gezellige kapel van Ezaart. 10 ZET MONA VZW IN DE KIJKER EN HELP JE VERENIGING VOORUIT! Vul het aanvraagformulier in op

11 KRUISWOORDRAADSEL Vul het kruiswoordraadsel in en stuur ons uw oplossing per post of voor 31/07/2018. Uit de juiste antwoorden trekken we één winnaar. Hij of zij ontvangt een waardebon om te besteden bij de Molse handelaars. De winnaar van februari 2018 is A. Kennes. Proficiat! Functie van TABLOO naast informatieen ontmoetingscentrum Verwarmingsexperiment in het ondergronds laboratorium Het lespakket werd gemaakt op maat van kinderen in de... Geologische laag, zeer geschikt voor de berging van hoogradioactief afval Kringen in een kerncentrale waarin elektriciteit wordt opgewekt Verenigingen doen acties om MONA meer... te maken Onderzoekscentrum waar experimenten gebeuren HOE LID WORDEN? Ben je inwoner van Mol en wil je meer weten over de nucleaire zaken in Mol en de bredere regio? Ben je geïnteresseerd in de sociale en economische aspecten van de toekomstige berging? Wil je meebouwen aan de toekomst van MONA? Grijp dan nu je kans en schrijf je in bij één van de wergroepen! Inschrijven kan op het MONA-secretariaat of via info@monavzw.be Like ons op FACEBOOK Volg ons op TWITTER Mols Overleg Nucleair Afval Markt 62, bus Mol CONTACT TEL. 014/ info@monavzw.be OPENINGSUREN MA/DI/DO/VR en En na afspraak V.U.: Jef Verrees, Markt 62/3, 2400 Mol Foto s: NIRAS, SCK-CEN, Belgoprocess 11

12 BOUWWERKEN OP HET BERGINGSTERREIN VAN START Op de site van het oppervlaktebergingsproject breekt een nieuwe fase aan: de bouw van de installaties. De Installatie voor de Productie van Monolieten bij Belgoprocess komt als eerste aan de beurt. Werken IPM gestart De Installatie voor de Productie van Monolieten (IPM) is het eerste gebouw dat op het bergingsterrein wordt opgetrokken. In de IPM zullen de vaten met laagradioactief afval in betonnen caissons worden geplaatst, die de caissonfabriek zal aanleveren. De betonnen kisten worden vervolgens met mortel opgevuld tot zogenaamde monolieten. Jaarlijks zullen zo n duizend monolieten worden geproduceerd. De werken gingen van start in april. De bouwtijd zal ongeveer 28 maanden bedragen. 12 Opstart verschillende bouwwerven Naast de berging komen er ook een aantal andere gebouwen op de site, die reeds vergund zijn. Dit najaar start NIRAS de bouwwerven op voor het controlegebouw en de toegangscluster. Tegen het einde van 2018 start ook de werf van de caissonfabriek. Hier zullen de betonnen kisten of de caissons gemaakt worden. Daarnaast worden ook de bouwwerken van het communicatiecentrum TABLOO eind 2018 opgestart. De werkgroep Opvolging Berging zal deze bouwwerken opvolgen.