Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2012

Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen (ESR 1995). De rekeningen van de overheid worden opgemaakt door de Nationale Bank van België in nauwe samenwerking met het Federaal Planbureau. Het opmaken van deze rekeningen is slechts mogelijk dankzij de medewerking van talrijke diensten van de federale overheid en van de gemeenschappen en de gewesten, die bijdragen aan de samenstelling van de basisinformatie. Jaarlijks verschijnen twee ramingen van de jaarrekeningen van de overheid, waarvan de resultaten worden gepubliceerd op de website van de Nationale Bank van België. Een eerste raming wordt eind maart gepubliceerd in de vorm van tabellen van de belangrijkste ontvangsten en uitgaven van de overheid. De tweede raming presenteert de gedetailleerde rekeningen die geïntegreerd zijn in de publicatie van de nationale rekeningen in september. Deze publicatie bevat de gegevens met betrekking tot de overheidsfinanciën voor de periode 2003-2012. Ze bestaat uit een korte toelichting bij de meest recente ontwikkelingen, de tabellen met de statistische gegevens en, indien nodig, uit een deel met een aantal methodologische verduidelijkingen betreffende de rekeningen van de overheid. De tabellen met statistische gegevens bestaan uit een eerste hoofdstuk met de overheidsontvangsten en -uitgaven volgens een op Europees niveau uitgewerkt schema. Het tweede hoofdstuk bestaat uit de rekeningen van de verschillende subsectoren van de overheid, terwijl in het derde een gedetailleerd overzicht wordt gegeven van de diverse fiscale en parafiscale ontvangsten per ontvangende subsector. Het vierde hoofdstuk, ten slotte, verschaft informatie over de verschillende sociale uitkeringen van de overheid. De rekeningen werden opgesteld op basis van de op 16 september 2013 beschikbare gegevens. Instituut voor de nationale rekeningen Nationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige of gedeeltelijke verveelvoudiging van deze brochure voor educatieve en niet-commerciële doeleinden is toegestaan mits bronvermelding. ISSN 1379-6607 (online)

Woord vooraf Al jarenlang spant het INR zich in om het verstrekken van exhaustieve basisgegevens voor alle beleidsniveaus te versnellen. Zowel op het niveau van de gemeenschappen en gewesten als de FOD Sociale zekerheid, wat betreft de socialezekerheidsinstellingen, werden belangrijke vorderingen gemaakt. Beiden verstrekten in februari van dit jaar een eerste versie van de inkomsten en uitgaven van het jaar 2012, welke door het INR werd opgenomen in de eind maart gepubliceerde versie van de nationale rekeningen. Voorts maakte de samenwerking met de toezichthoudende overheden van de lokale overheden het in september mogelijk een grote stap voorwaarts te zetten met de aanzienlijk snellere verstrekking van de boekhoudkundige gegevens van het voorgaande jaar van de lokale besturen. Hierdoor werd het mogelijk de gegevens 2012 te verwerken in de tweede versie van de overheidsrekeningen die het voorwerp van deze publicatie uitmaken. Het INR is de gehele overheidssector blijven analyseren teneinde de sectorale classificatie van de overheidsondernemingen te onderzoeken en de afbakening van de overheidssector te verbeteren. Aangezien de voor die analyse noodzakelijke gegevens in hoge mate maar beschikbaar waren bij de autoriteiten welke toezicht uitoefenen op die entiteiten, heeft het INR om hun medewerking verzocht. De bovenstaande elementen vormen ook het voorwerp van voorstellen die geformuleerd zijn door de High Level Task Force voor de toegang tot de informatie voor de opmaak van de overheidsrekeningen en van de EDP-notificatie. Die voorstellen zijn opgenomen in een ontwerp van protocol tussen het INR en de federale en gewestelijke overheden. Zij zijn een gevolg van een sterke aanbeveling van Eurostat naar aanleiding van haar EDP-Upstream Dialogue Visit uit 2012. Het protocol zal bijdragen tot een meer volledige input van informatie van hoge kwaliteit voor de overheidsrekeningen en tot een exhaustieve perimeter van de entiteiten die tot de overheid behoren. De voorzitter van de Raad van bestuur van het Instituut voor de nationale rekeningen Jean-Marc Delporte Brussel, september 2013 3

Inhoudstafel Woord vooraf 5 Commentaar 7 Tabellen 1. Overzichtstabellen 13 1.1 Ontvangsten, uitgaven en vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) van de gezamenlijke overheid 14 1.2 Ontvangsten, uitgaven en vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) van de federale overheid 15 1.3 Ontvangsten, uitgaven en vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) van de gemeenschappen en gewesten 16 1.4 Ontvangsten, uitgaven en vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) van de lagere overheid 17 1.5 Ontvangsten, uitgaven en vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) van de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen 18 1.6 Uitsplitsing van het financieringssaldo van de gemeenschappen en gewesten 19 2. Rekeningen 21 2.1 Overheid (S.13) 22 2.2 Federale overheid (S.1311) 29 2.3 Gemeenschappen en gewesten (S.1312) 36 2.4 Lagere overheid (S.1313) 43 2.5 Wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen (S.1314) 50 3. Belastingen en werkelijke sociale premies per soort 57 3.1 Ontvangen door de overheid (S.13) 58 3.2 Ontvangen door de federale overheid (S.1311) 63 3.3 Ontvangen door de gemeenschappen en gewesten (S.1312) 68 3.4 Ontvangen door de lagere overheid (S.1313) 73 3.5 Ontvangen door de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen (S.1314) 78 3.6 Ontvangen door de instellingen van de Europese Unie (S.212) 83 3.7 Geheven ter financiering van andere subsectoren 88 4. Uitsplitsingen van de sociale uitkeringen 89 4.1 Betaald door de overheid (S.13) 90 4.2 Betaald door de federale overheid (S.1311) 91 5

4.3 Betaald door de gemeenschappen en gewesten (S.1312) 92 4.4 Betaald door de lagere overheid (S.1313) 93 4.5 Betaald door de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen (S.1314) 94 Methodologische vernieuwingen 95 Publicaties van het INR en contactpersonen Algemene opmerkingen Conventionele tekens Lijst van afkortingen 10 10 10 6

Commentaar Voor de gezamenlijke overheid vertoont het financieringssaldo van 2012 opgesteld in het kader van de procedure inzake buitensporige tekorten een tekort van 4,0 % bbp, De kapitaaloverdracht die eind december 2012 werd verricht in het kader van de kapitaalinjectie in Dexia heeft ten belope van 0,8 % bbp op het financieringssaldo gewogen. In het kader van het ESR 1995 omvat het financieringssaldo niet de netto rentebetalingen die voortvloeien uit swapovereenkomsten en termijncontracten met rentevaststelling na afloop. Aldus gedefinieerd, vertoont het ESR1995-saldo een tekort van 4,1 % bbp. De ontvangsten stegen met 1,4 % bbp en bedroegen in 2012 51,0 % bbp. De primaire uitgaven, van hun kant, liepen op met 1,6 % bbp in 2012 en kwamen uit op 51,6 % bbp. Voor het eerst in twintig jaar zijn de rentelasten gestegen, met 0,1 procentpunt bbp, tot 3,4 bbp in 2012. tabel 1 UITGAVEN EN ONTVANGSTEN VAN DE OVERHEID VOLGENS DE PROCEDURE BIJ buitensporigetekorten 1 2008 2009 2010 2011 2012 (miljoenen euro's) Totale ontvangsten 168825,6 163846,8 173260,6 183132,9 191575,8 waarvan: Fiscale en parafiscale ontvangsten 150637,6 145640,2 153569,3 160990,6 168249,5 Totale uitgaven 172315,5 182792,9 186577,2 196848,3 206534,8 Primaire uitgaven 159097,0 170431,4 174555,9 184679,5 193781,5 waarvan: Bezoldiging van werknemers 41858,3 43485,1 44666,5 46553,8 48382,0 Sociale uitkeringen 80128,1 85989,0 88406,6 92876,8 97595,6 Rentelasten 13218,5 12361,5 12021,3 12168,8 12753,3 Primair saldo 9728,6-6584,6-1295,3-1546,6-2205,7 Financieringssaldo volgens de procedure bij buitensporige tekorten -3489,9-18946,1-13316,6-13715,4-14959,0 (procenten bbp) Totale ontvangsten 48,7 48,1 48,7 49,6 51,0 waarvan: Fiscale en parafiscale ontvangsten 43,5 42,8 43,2 43,6 44,8 Totale uitgaven 49,7 53,7 52,4 53,3 54,9 Primaire uitgaven 45,9 50,0 49,1 50,0 51,6 Rentelasten 3,8 3,6 3,4 3,3 3,4 Primair saldo 2,8-1,9-0,4-0,4-0,6 Financieringssaldo volgens de procedure bij buitensporige tekorten -1,0-5,6-3,7-3,7-4,0 Bron: INR 1 In het kader van de procedure bij buitensporige tekorten wordt het financieringssaldo gecorrigeerd om rekening te houden met de netto rentebetalingen uit hoofde van swapovereenkomsten en termijncontracten met rentevaststelling na afloop. 7

De groei van de ontvangsten vloeit voort uit het verloop van zowel de fiscale en parafiscale ontvangsten (1,2 % bbp) als de niet-fiscale en niet-parafiscale ontvangsten (0,2 % bbp). De vermeerdering van de fiscale en parafiscale ontvangsten resulteert hoofdzakelijk uit een toename van de fiscale ontvangsten. De directe belastingen van de vennootschappen (0,3 % bbp) stijgen als gevolg van het verloop van de inkohieringen en van de invoering van bijdragen ten laste van de kredietinstellingen, terwijl de indirecte belastingen (0,3 % bbp) gunstig worden beïnvloed door de stortingen van de repartitiebijdrage ten laste van de exploitanten van kerncentrales. De sociale bijdragen (0,3 % bbp), van hun kant, werden ondersteund door de stijging van het loonaandeel in het bbp. De niet-fiscale en nietparafiscale ontvangsten nemen vooral toe als gevolg van de stijging van de bijdragen aan het depositogarantiestelsel en van de terugbetaling, door bpost, van subsidies die de afgelopen jaren ten onrechte werden geïnd. De stijging van de primaire uitgaven is voornamelijk toe te schrijven aan de sociale uitkeringen (+0,8 % bbp) en de overige kapitaaluitgaven (+0,5 % bbp). De overige kapitaaluitgaven werden in 2012 beïnvloed door de herkapitalisatie van de Dexia Holding (+0,8 % bbp), terwijl ze in 2011 werden beïnvloed door de begeleide vereffening van de Gemeentelijke Holding, waarbij de gewesten een deel van haar schulden overnamen en commercial paper kwijtscholden ten belope van 0,2 % bbp. De stijging van de rentelasten in 2012 valt, enerzijds, te verklaren door de toename van de schuldgraad en, anderzijds, door de daling van de inkomsten uit swaps. Deze laatste waren in 2011 bijzonder hoog. Het verloop van het financieringssaldo van de gezamenlijke overheid is het resultaat van verschillende ontwikkelingen in de subsectoren. De federale overheid vertoonde in 2012 een tekort van 3,4 % bbp, dat is hetzelfde peil als in 2011. De gemeenschappen en gewesten sloten het jaar 2012 af in evenwicht, een verbetering van 0,2 % bbp. De rekeningen van de lokale overheden sloten af met een tekort van 0,4 % bbp, een verslechtering van 0,3 % bbp. De sociale-zekerheidsinstellingen vertoonden een tekort van 0,1 % bbp, een verslechtering van 0,1 % bbp. tabel 2 FINANCIERINGSSALDO VAN DE SUBSECTOREN VAN DE OVERHEID VOLGENS DE PROCEDURE BIJ BUITENSPORIGE TEKORTEN 2008 2009 2010 2011 2012 (miljoenen euro's) Federale overheid (S.1311) -5683,1-14244,6-10755,3-12468,3-12946,7 Gemeenschappen en gewesten (S.1312) -93,6-2527,0-2324,5-793,0-177,5 Lokale overheden (S.1313) 700,7 236,0-106,1-521,2-1635,9 Sociale-verzekeringsinstellingen (S.1314) 1586,4-2410,5-130,8 67,5-198,8 Gezamenlijke overheid (S.13) -3489,9-18946,1-13316,6-13715,4-14959,0 (procenten bbp) Federale overheid (S.1311) -1,6-4,2-3,0-3,4-3,4 Gemeenschappen en gewesten (S.1312) 0,0-0,7-0,7-0,2 0,0 Lokale overheden (S.1313) 0,2 0,1 0,0-0,1-0,4 Sociale-verzekeringsinstellingen (S.1314) 0,5-0,7 0,0 0,0-0,1 Gezamenlijke overheid (S.13) -1,0-5,6-3,7-3,7-4,0 Bron: INR 8

Focus op de lokale overheidsrekeningen Gelet op de gestage verbetering van de beschikbaarheid van de individuele rekeningen van de lokale besturen en de verkregen toelating van de toezichthoudende besturen, heeft het INR beslist om over te gaan tot de publicatie van de resultaten van de lokale besturen gegroepeerd per toezichthoudende overheid en per type van bestuur voor de jaren 2010 2012. Voor de gebruiker van deze statistieken is het belangrijk de resultaten steeds te bekijken in combinatie met de dekkingsgraad die aangeeft wat het belang is van de individuele rekeningen waarover het INR beschikt. Bij een te lage dekkingsgraad dienen de cijfers met de nodige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd. De dekkingsgraden voor de verschillende besturen zijn terug te vinden in het deel Methodologische ver nieuwingen. Voor het laatste jaar wordt, gelet op de nog relatief lage dekkingsgraad voor de meeste entiteiten, enkel het aggregaat gepubliceerd voor het geheel van de toezichthoudende overheid. Verdere methodologische verduidelijkingen bij de opmaak van de lokale rekeningen, en in het bijzonder de correctie inzake belastingen en de statistische correctie, kunnen worden teruggevonden in de maart 2011-publicatie van de nationale rekeningen. tabel 3 Ramingen van de ESR-vorderingensaldi van de lokale besturen (per toezichthoudende overheid en per type bestuur) (miljoenen euro's) 2010 2011 2012 Vlaams Gemeenschap 136-148 -777 Gemeenten -9-61 Ocmw 68-75 Provincies 77-12 Waals gewest 53-173 -597 Gemeenten -2-85 Ocmw 71-80 Provincies -17-9 Brussels Hoofdstedelijk gewest en Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie 35-59 -84 Gemeenten 26-53 Ocmw 9-6 Duitstalige Gemeenschap -4-5 -21 Gemeenten -4-3 Ocmw -1 Federale overheid -219-199 -180 Politiezones -219-199 -180 Totaal uitgesplitst 5-580 -1.657 Niet uitsplitsbare correcties Aanrekeningtijdstip belastingen -111-13 59 250 21 63 Statistische correctie -99-191 -42 Totaal vorderingensaldo lokale besturen -106-521 -1.636 Bron: INR Het vorderingensaldo voor de lokale besturen in 2011 werd naast de traditionele verslechtering van de lokale financiën het jaar voor de lokale verkiezingen ook negatief beïnvloed door een afrekening met betrekking tot de tekorten in openbare ziekenhuizen voor de periode 1996-2002; deze afrekening was relatief belangrijker voor de gemeenten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 9

Voor 2012 wordt voor alle overheidsgeledingen waar op basis van een constant staal een extrapolatie kon worden gedaan de traditionele verslechtering vastgesteld van de lokale overheidsrekeningen ten gevolge van de lokale verkiezingen die werden georganiseerd. Naast een stijging van de investeringen werd ook een toename van de loonmassa vastgesteld; bovendien werden de lokale besturen ook geconfronteerd met een terugval van opcentiemen op de personenbelasting door het feit dat er geen verdere versnelling van het inkohieringsritme van de federale personenbelasting werd vastgesteld. 10

Tabellen

1. Overzichtstabellen

1.1 ONTVANGSTEN, UITGAVEN EN VORDERINGENOVERSCHOT(+) OF-TEKORT(-) VAN DE GEZAMENLIJKE OVERHEID 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ontvangsten Fiscale en parafiscale ontvangsten 121.325,0 128.538,6 133.818,1 139.396,0 145.011,0 150.637,6 145.640,2 153.569,3 160.990,6 168.249,5 Directe belastingen 45.797,7 48.421,3 51.247,8 52.637,3 54.595,4 56.980,4 51.741,6 55.392,7 59.109,2 61.899,4 Huishoudens 37.237,7 38.821,5 40.594,7 40.674,9 42.186,3 44.748,1 42.799,5 45.334,2 47.692,9 49.083,4 Vennootschappen 8.214,8 9.373,3 10.446,7 11.786,2 12.193,5 12.093,0 8.773,3 9.891,3 11.273,9 12.678,1 Andere sectoren 345,2 226,5 206,4 176,2 215,6 139,3 168,8 167,2 142,4 137,9 Indirecte belastingen 34.888,0 37.507,3 39.330,3 41.621,5 42.665,8 43.209,8 42.575,8 45.494,1 46.539,3 48.465,2 Werkelijke sociale premies 39.248,9 40.433,4 41.367,2 42.983,9 45.534,1 48.077,3 49.088,1 50.192,7 52.675,6 54.745,5 Kapitaalbelastingen 1.390,4 2.176,6 1.872,8 2.153,3 2.215,7 2.370,1 2.234,7 2.489,8 2.666,5 3.139,4 Toegerekende sociale premies 6.053,2 6.280,1 6.434,8 6.954,7 7.315,2 7.744,0 8.142,2 8.411,4 8.965,8 9.393,9 Ontvangen rente 827,2 628,3 599,8 675,3 831,3 1.108,5 889,8 744,6 779,6 781,2 Ander inkomen uit vermogen 1.501,5 1.038,7 1.381,0 1.547,8 1.612,5 1.904,2 1.654,2 2.322,0 3.050,2 2.951,1 Inkomensoverdrachten afkomstig van andere sectoren 1.079,9 1.109,5 1.375,2 1.464,8 1.358,1 1.683,0 2.040,3 2.464,8 3.153,6 3.468,2 Lopende verkopen van geproduceerde goederen en diensten 4.389,9 4.561,5 4.955,1 5.236,2 5.386,7 5.579,2 5.287,6 5.565,0 5.903,8 6.159,8 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere sectoren 5.275,4 369,9 881,1 270,5 161,5 169,1 192,5 183,5 289,3 572,1 Totaal Ontvangsten 140.452,1 142.526,6 149.445,1 155.545,3 161.676,3 168.825,6 163.846,8 173.260,6 183.132,9 191.575,8 14 Uitgaven Lopende uitgaven exclusief rentelasten 117.490,2 121.938,9 128.488,0 133.705,1 139.656,4 149.770,3 159.017,1 164.834,9 173.017,9 179.897,1 Beloning van werknemers 33.833,1 34.663,6 36.422,0 38.092,7 39.623,9 41.858,3 43.485,1 44.666,5 46.553,8 48.382,0 Intermediair verbruik en betaalde belastingen 10.429,5 10.665,8 10.958,9 11.418,4 11.743,8 12.505,9 13.121,6 13.245,9 13.674,9 13.960,7 Subsidies aan bedrijven 3.680,0 3.396,7 4.826,2 5.524,0 6.487,4 7.236,2 7.539,5 9.201,4 10.174,6 10.128,4 Sociale uitkeringen 63.276,1 66.343,6 69.007,4 71.096,6 74.559,2 80.128,1 85.989,0 88.406,6 92.876,8 97.595,6 In geld 44.339,8 46.020,7 47.649,5 49.290,1 51.587,5 54.881,3 58.866,8 60.564,5 63.293,7 66.644,6 In natura door marktproducenten 18.936,3 20.322,9 21.357,9 21.806,5 22.971,7 25.246,8 27.122,2 27.842,1 29.583,1 30.951,0 Inkomensoverdrachten aan huishoudens en IZW s 2.819,6 3.099,8 3.325,8 3.548,4 3.768,2 4.242,1 4.616,4 5.063,6 5.419,4 5.376,1 Inkomensoverdrachten aan vennootschappen 664,6 670,9 699,0 718,5 171,4 189,3 200,7 207,7 210,6 215,6 Inkomensoverdrachten aan het buitenland 2.787,3 3.098,5 3.248,7 3.306,5 3.302,5 3.610,4 4.064,8 4.043,2 4.107,8 4.238,7 Rentelasten 14.713,2 13.915,8 13.083,4 12.821,2 13.117,1 13.386,7 12.639,6 12.469,7 12.742,7 13.070,5 Kapitaaluitgaven 8.750,1 7.373,5 15.827,5 8.027,3 9.226,3 9.326,7 11.414,3 9.721,0 11.661,6 13.884,4 Bruto-investeringen in vaste activa 4.548,6 4.606,7 5.067,9 5.002,1 5.236,5 5.400,8 5.794,1 5.828,6 6.510,3 6.755,6 Andere netto-aankopen van niet-financiële activa 23,7 22,6-49,4-465,1 7,5 23,3 25,8-204,4-219,8-110,6 Kapitaaloverdrachten aan andere sectoren 4.177,8 2.744,2 10.809,0 3.490,3 3.982,3 3.902,6 5.594,4 4.096,8 5.371,1 7.239,4 Totaal Uitgaven 140.953,5 143.228,2 157.398,9 154.553,6 161.999,8 172.483,7 183.071,0 187.025,6 197.422,2 206.852,0 Brutobesparingen 1.582,9 4.125,4 5.119,8 6.595,2 6.525,6 3.129,4-10.237,1-6.717,3-5.583,5-5.103,3 Vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) -501,4-701,6-7.953,8 991,7-323,5-3.658,1-19.224,2-13.765,0-14.289,3-15.276,2 Primair saldo 14.211,8 13.214,2 5.129,6 13.812,9 12.793,6 9.728,6-6.584,6-1.295,3-1.546,6-2.205,7 p.m. Vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) volgens de Procedure van Buitensporige Tekorten -290,8-379,0-7.550,4 1.214,3-173,2-3.489,9-18.946,1-13.316,6-13.715,4-14.959,0 p.m. Indirecte belastingen(incl. de belastingen afgestaan aan de instellingen van de Europese Unie) 36.588,2 39.023,0 41.017,1 43.367,6 44.575,0 45.290,7 44.204,5 47.202,6 48.310,3 50.238,6

1.2 ONTVANGSTEN, UITGAVEN EN VORDERINGENOVERSCHOT(+) OF-TEKORT(-) VAN DE FEDERALE OVERHEID 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ontvangsten 79.391,3 79.197,7 84.041,7 86.848,1 89.163,1 93.536,9 87.293,8 94.141,0 99.218,5 105.034,3 Fiscale en parafiscale ontvangsten 69.744,2 74.921,9 78.498,6 81.553,4 83.909,2 87.528,2 81.350,1 87.181,4 90.979,0 96.041,1 Directe belastingen 41.462,1 43.928,1 46.615,7 47.703,9 49.107,5 52.237,1 46.271,6 49.784,4 53.082,7 56.167,2 Huishoudens 33.101,4 34.559,4 36.191,9 35.996,1 36.947,3 40.282,0 37.598,3 40.019,9 41.947,0 43.666,7 Vennootschappen 8.015,5 9.142,2 10.217,4 11.531,6 11.944,6 11.815,8 8.504,5 9.597,3 10.993,3 12.362,6 Andere sectoren 345,2 226,5 206,4 176,2 215,6 139,3 168,8 167,2 142,4 137,9 Indirecte belastingen 26.415,0 28.554,0 29.855,3 31.674,1 32.383,5 32.825,6 32.491,6 34.735,1 35.225,9 37.120,7 Werkelijke sociale premies 1.768,7 1.825,5 1.904,2 1.971,9 2.255,5 2.293,9 2.402,0 2.468,3 2.467,3 2.352,8 Kapitaalbelastingen 98,4 614,3 123,4 203,5 162,7 171,6 184,9 193,6 203,1 400,4 Toegerekende sociale premies 1.760,8 1.726,4 1.722,8 1.807,3 1.866,5 1.957,8 2.048,8 2.088,8 2.228,3 2.318,0 Ontvangen rente 573,5 433,9 418,5 436,5 445,1 599,7 526,9 435,6 399,6 452,2 Ander inkomen uit vermogen 451,7 223,9 520,5 496,9 639,7 884,7 714,8 1.403,0 1.835,8 1.796,4 Inkomensoverdrachten afkomstig van andere sectoren 551,0 485,8 682,9 775,5 647,8 773,7 1.224,9 1.495,7 2.140,2 2.422,4 Lopende verkopen van geproduceerde goederen en diensten 947,0 1.023,5 1.307,5 1.407,1 1.456,4 1.586,2 1.214,9 1.277,5 1.384,1 1.477,8 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten afkomstig van andere overheden 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Overige inkomensoverdrachten afkomstig van andere overheden 327,6 192,1 158,8 128,0 146,1 150,6 163,7 179,8 170,7 168,6 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere sectoren 5.032,3 187,0 728,1 145,8 49,2 50,9 43,1 73,1 80,8 357,8 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere overheden 3,2 3,2 4,0 97,6 3,1 5,1 6,6 6,1 0,0 0,0 15 Uitgaven 78.624,4 79.872,6 92.026,5 87.011,6 92.999,1 99.388,1 101.816,5 105.344,6 112.260,8 118.298,2 Lopende uitgaven exclusief rentelasten 62.124,8 65.259,1 70.261,1 73.489,7 77.773,2 84.237,8 85.581,8 90.937,4 97.141,8 100.175,6 Beloning van werknemers 7.205,2 7.154,1 7.546,7 7.802,8 8.060,5 8.522,8 8.674,8 8.708,7 8.979,3 9.149,4 Intermediair verbruik en betaalde belastingen 2.323,8 2.343,5 2.394,3 2.328,9 2.589,8 3.008,7 2.809,8 3.072,0 3.099,4 3.003,2 Subsidies aan bedrijven 1.637,5 1.267,7 2.030,6 2.357,0 2.960,1 3.400,6 3.684,0 4.563,6 4.977,4 4.692,8 Sociale uitkeringen 6.564,5 5.816,8 6.032,4 6.184,5 7.233,6 7.687,0 8.228,0 8.422,3 8.870,2 9.016,3 In geld 5.304,7 5.760,5 5.943,4 6.125,1 7.176,2 7.648,0 8.078,2 8.218,9 8.583,8 8.618,3 In natura door marktproducenten 1.259,8 56,3 89,0 59,4 57,4 39,0 149,8 203,4 286,4 398,0 Inkomensoverdrachten aan huishoudens en IZW s 450,8 425,9 573,8 533,5 483,5 473,9 630,6 601,1 760,8 781,9 Inkomensoverdrachten aan vennootschappen 519,4 513,4 526,7 546,2 0,0 0,0 0,5 0,5 0,0 0,0 Inkomensoverdrachten aan het buitenland 2.711,0 2.998,6 3.148,4 3.202,0 3.162,8 3.461,3 3.952,4 3.918,3 3.984,5 4.104,4 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten aan andere overheden 28.437,4 32.252,9 35.083,5 37.004,2 39.436,5 42.612,9 42.234,7 43.392,0 48.923,3 48.368,7 Overige inkomensoverdrachten aan andere overheden 12.275,2 12.486,2 12.924,7 13.530,6 13.846,4 15.070,6 15.367,0 18.258,9 17.546,9 21.058,9 Rentelasten 13.737,6 13.040,3 12.439,5 12.331,8 12.393,2 12.493,8 11.845,9 11.573,5 11.834,5 12.350,8 Kapitaaluitgaven 2.762,0 1.573,2 9.325,9 1.190,1 2.832,7 2.656,5 4.388,8 2.833,7 3.284,5 5.771,8 Bruto-investeringen in vaste activa 439,4 430,4 510,2 53,2 623,2 736,8 812,7 593,5 589,5 726,2 Andere netto-aankopen van niet-financiële activa 2,9 7,7-82,8-430,4 8,5 7,3-6,9-43,0-43,1-67,2 Kapitaaloverdrachten aan andere sectoren 2.173,5 458,9 8.736,3 1.511,5 2.143,3 1.830,2 3.458,4 2.124,3 2.596,1 4.994,5 Kapitaaloverdrachten aan andere overheden 146,2 676,2 162,2 55,8 57,7 82,2 124,6 158,9 142,0 118,3 Brutobesparingen -1.605,0 93,8 485,6 579,7-1.218,3-3.422,3-10.368,5-8.642,7-10.041,7-8.250,3 Vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) 766,9-674,9-7.984,8-163,5-3.836,0-5.851,2-14.522,7-11.203,6-13.042,3-13.263,9

1.3 ONTVANGSTEN, UITGAVEN EN VORDERINGENOVERSCHOT(+) OF-TEKORT(-) VAN DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ontvangsten 39.053,8 40.922,1 43.137,3 45.057,9 47.455,7 50.024,9 49.140,2 50.751,4 55.312,5 57.432,7 Fiscale en parafiscale ontvangsten 5.961,8 6.395,7 6.981,6 7.439,7 7.774,2 7.796,8 6.899,9 8.007,5 8.698,4 8.926,2 Directe belastingen 1.000,4 1.020,7 1.049,2 1.040,0 1.015,3 948,9 563,3 987,7 1.176,0 1.192,6 Huishoudens 1.000,4 1.020,7 1.049,2 1.040,0 1.015,3 948,9 563,3 987,7 1.176,0 1.192,6 Vennootschappen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Andere sectoren 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Indirecte belastingen 3.640,9 3.774,9 4.145,5 4.408,2 4.668,3 4.604,0 4.246,7 4.683,0 5.018,4 4.954,0 Werkelijke sociale premies 28,5 37,8 37,5 41,7 37,6 45,4 40,1 40,6 40,6 40,6 Kapitaalbelastingen 1.292,0 1.562,3 1.749,4 1.949,8 2.053,0 2.198,5 2.049,8 2.296,2 2.463,4 2.739,0 Toegerekende sociale premies 3.222,8 3.429,8 3.639,0 3.850,1 4.054,0 4.354,5 4.619,2 4.809,9 5.126,6 5.419,9 Ontvangen rente 90,0 106,7 78,3 108,1 182,4 220,9 172,5 123,0 165,5 145,2 Ander inkomen uit vermogen 92,6 111,0 112,5 89,8 94,0 91,8 116,9 157,6 417,5 439,4 Inkomensoverdrachten afkomstig van andere sectoren 272,1 302,5 380,2 401,4 397,2 434,1 344,6 472,7 511,4 559,3 Lopende verkopen van geproduceerde goederen en diensten 2.051,7 2.070,0 2.106,9 2.311,6 2.282,2 2.326,9 2.351,5 2.512,5 2.589,4 2.666,4 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten afkomstig van andere overheden 23.638,6 24.231,0 25.711,9 26.600,1 28.079,6 29.929,5 29.360,3 29.142,6 31.911,6 33.052,4 Overige inkomensoverdrachten afkomstig van andere overheden 3.553,9 3.754,0 3.967,9 4.169,2 4.502,7 4.760,9 5.120,0 5.339,5 5.632,8 6.037,7 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere sectoren 35,8 30,4 35,7 45,7 41,4 40,2 49,1 48,5 118,8 90,7 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere overheden 134,5 491,0 123,3 42,2 48,0 69,3 106,2 137,6 140,5 95,5 16 Uitgaven 39.028,1 40.931,2 42.760,3 44.519,1 46.201,2 50.118,5 51.667,2 53.075,9 56.105,5 57.610,2 Lopende uitgaven exclusief rentelasten 34.541,1 35.875,5 37.827,1 39.743,0 41.496,9 44.276,5 46.342,4 47.655,3 49.667,1 51.845,9 Beloning van werknemers 15.380,5 15.981,7 16.650,7 17.322,2 18.070,2 19.150,0 20.045,6 20.626,2 21.561,7 22.573,8 Intermediair verbruik en betaalde belastingen 4.593,2 4.752,4 4.771,3 5.163,8 5.269,0 5.463,1 5.949,2 5.704,8 5.955,6 6.177,8 Subsidies aan bedrijven 971,7 898,6 1.313,0 1.299,4 1.407,2 1.428,1 1.289,7 1.575,3 1.532,5 1.774,0 Sociale uitkeringen 5.280,3 5.745,6 6.118,4 6.457,3 6.828,9 7.304,7 7.877,3 7.918,8 8.476,5 8.992,0 In geld 3.707,5 3.955,7 4.197,6 4.427,4 4.682,9 4.924,3 5.289,4 5.424,0 5.766,2 6.045,9 In natura door marktproducenten 1.572,8 1.789,9 1.920,8 2.029,9 2.146,0 2.380,4 2.587,9 2.494,8 2.710,3 2.946,1 Inkomensoverdrachten aan huishoudens en IZW s 1.679,7 1.917,5 1.967,7 2.099,4 2.305,0 2.700,3 2.829,5 3.228,1 3.363,8 3.250,0 Inkomensoverdrachten aan vennootschappen 84,2 91,3 99,9 99,3 98,7 106,3 112,0 119,2 121,6 124,0 Inkomensoverdrachten aan het buitenland 76,3 78,4 81,2 84,8 87,1 87,8 92,7 86,9 92,4 95,3 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten aan andere overheden 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Overige inkomensoverdrachten aan andere overheden 6.475,2 6.410,0 6.824,9 7.216,8 7.430,8 8.036,2 8.146,4 8.396,0 8.563,0 8.859,0 Rentelasten 665,9 593,5 456,8 364,8 461,2 521,2 601,7 687,0 688,6 697,6 Kapitaaluitgaven 3.821,1 4.462,2 4.476,4 4.411,3 4.243,1 5.320,8 4.723,1 4.733,6 5.749,8 5.066,7 Bruto-investeringen in vaste activa 2.008,0 2.068,4 2.042,8 2.074,8 2.081,5 2.215,7 2.286,0 2.601,4 2.850,7 2.597,3 Andere netto-aankopen van niet-financiële activa 4,7-3,9 9,4 2,9 5,0 11,9 18,9-134,7-140,1-55,9 Kapitaaloverdrachten aan andere sectoren 1.346,1 1.895,0 1.768,3 1.745,4 1.606,3 1.744,3 1.905,9 1.744,5 2.417,3 1.871,6 Kapitaaloverdrachten aan andere overheden 462,3 502,7 655,9 588,2 550,3 1.348,9 512,3 522,4 621,9 653,7 Brutobesparingen 2.384,5 2.369,4 2.945,0 2.912,4 3.355,2 2.919,2-9,0-73,2 2.234,1 1.964,0 Vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) 25,7-9,1 377,0 538,8 1.254,5-93,6-2.527,0-2.324,5-793,0-177,5

1.4 ONTVANGSTEN, UITGAVEN EN VORDERINGENOVERSCHOT(+) OF-TEKORT(-) VAN DE LAGERE OVERHEID 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ontvangsten 19.029,0 19.272,6 20.339,9 21.532,7 22.741,6 23.828,4 24.388,9 24.686,4 25.818,0 25.933,4 Fiscale en parafiscale ontvangsten 6.253,9 6.391,8 6.638,9 7.049,2 7.679,4 7.029,3 8.157,4 8.046,9 8.461,8 8.131,9 Directe belastingen 2.391,6 2.421,0 2.529,0 2.789,2 3.267,1 2.547,3 3.590,3 3.294,7 3.500,7 3.142,7 Huishoudens 2.391,6 2.421,0 2.529,0 2.789,2 3.267,1 2.547,3 3.590,3 3.294,7 3.500,7 3.142,7 Vennootschappen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Andere sectoren 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Indirecte belastingen 3.842,3 3.949,1 4.087,4 4.241,5 4.391,8 4.460,6 4.545,6 4.730,5 4.939,5 4.967,0 Werkelijke sociale premies 20,0 21,7 22,5 18,5 20,5 21,4 21,5 21,7 21,6 22,2 Kapitaalbelastingen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Toegerekende sociale premies 1.053,6 1.107,2 1.055,3 1.278,1 1.374,9 1.410,9 1.452,3 1.490,2 1.587,7 1.632,5 Ontvangen rente 136,2 135,9 140,3 173,6 227,7 256,3 194,5 182,6 185,6 179,8 Ander inkomen uit vermogen 957,2 703,8 748,0 961,1 878,8 927,7 822,5 761,4 796,9 715,3 Inkomensoverdrachten afkomstig van andere sectoren 181,9 204,7 213,1 248,0 268,6 396,3 363,7 392,8 390,1 375,6 Lopende verkopen van geproduceerde goederen en diensten 1.353,3 1.426,5 1.502,0 1.473,9 1.600,1 1.617,5 1.666,7 1.714,9 1.868,0 1.946,3 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten afkomstig van andere overheden 145,3 141,6 148,9 146,0 126,1 111,2 139,0 148,7 152,4 150,8 Overige inkomensoverdrachten afkomstig van andere overheden 8.325,9 8.579,1 9.139,3 9.549,8 9.991,2 10.870,9 11.016,3 11.366,8 11.681,3 12.022,5 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere sectoren 148,6 65,9 56,4 49,2 32,4 40,2 37,0 28,8 48,0 92,2 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere overheden 473,1 516,1 697,7 603,8 562,4 1.168,1 539,5 553,3 646,2 686,5 17 Uitgaven 19.453,1 19.326,9 20.389,4 21.761,6 22.175,1 23.128,1 24.152,9 24.792,5 26.339,5 27.569,4 Lopende uitgaven exclusief rentelasten 16.132,1 16.201,6 17.051,5 18.253,6 18.840,5 19.678,5 20.702,7 21.452,6 22.453,4 23.446,4 Beloning van werknemers 10.131,4 10.378,6 11.032,7 11.727,5 12.211,3 12.851,7 13.362,7 13.894,4 14.530,6 15.157,9 Intermediair verbruik en betaalde belastingen 2.733,0 2.764,7 2.956,7 3.061,5 2.990,5 3.105,1 3.379,2 3.472,1 3.597,7 3.732,3 Subsidies aan bedrijven 320,7 326,6 332,1 397,4 383,9 282,9 264,5 324,9 343,7 336,8 Sociale uitkeringen 2.221,0 1.956,3 1.935,5 2.158,5 2.240,8 2.434,1 2.548,1 2.629,1 2.785,5 3.010,3 In geld 1.797,3 1.708,6 1.682,7 1.917,6 2.000,6 2.147,6 2.259,4 2.312,5 2.452,5 2.652,6 In natura door marktproducenten 423,7 247,7 252,8 240,9 240,2 286,5 288,7 316,6 333,0 357,7 Inkomensoverdrachten aan huishoudens en IZW s 527,4 523,8 551,5 666,6 703,7 749,2 828,4 840,8 889,8 885,6 Inkomensoverdrachten aan vennootschappen 61,0 66,2 72,4 73,0 72,7 83,0 88,2 88,0 89,0 91,6 Inkomensoverdrachten aan het buitenland 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten aan andere overheden 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Overige inkomensoverdrachten aan andere overheden 137,6 185,4 170,6 169,1 237,6 172,5 231,6 203,3 217,1 231,9 Rentelasten 645,6 649,1 548,5 498,2 645,4 724,0 563,1 553,1 553,5 462,0 Kapitaaluitgaven 2.675,4 2.476,2 2.789,4 3.009,8 2.689,2 2.725,6 2.887,1 2.786,8 3.332,6 3.661,0 Bruto-investeringen in vaste activa 2.013,0 2.067,2 2.464,7 2.825,9 2.472,5 2.398,8 2.647,0 2.585,2 3.016,8 3.380,0 Andere netto-aankopen van niet-financiële activa 16,1 18,8 24,0-37,6-6,0 4,1 13,8-26,7-36,6 12,5 Kapitaaloverdrachten aan andere sectoren 644,0 384,1 293,8 216,2 217,2 311,3 210,9 212,6 329,6 258,5 Kapitaaloverdrachten aan andere overheden 2,3 6,1 6,9 5,3 5,5 11,4 15,4 15,7 22,8 10,0 Brutobesparingen 1.629,6 1.839,9 1.985,8 2.127,9 2.660,9 2.217,6 2.546,6 2.098,6 2.116,9 1.246,3 Vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) -424,1-54,3-49,5-228,9 566,5 700,3 236,0-106,1-521,5-1.636,0

1.5 ONTVANGSTEN, UITGAVEN EN VORDERINGENOVERSCHOT(+) OF-TEKORT(-) VAN DE WETTELIJKE-SOCIALE-VERZEKERINGSINSTELLINGEN 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ontvangsten 51.401,8 56.234,0 58.327,8 61.280,6 64.445,4 69.306,7 70.241,9 75.191,9 79.366,6 83.095,4 Fiscale en parafiscale ontvangsten 39.365,1 40.829,2 41.699,0 43.353,7 45.648,2 48.283,3 49.232,8 50.333,5 52.851,4 55.150,3 Directe belastingen 943,6 1.051,5 1.053,9 1.104,2 1.205,5 1.247,1 1.316,4 1.325,9 1.349,8 1.396,9 Huishoudens 744,3 820,4 824,6 849,6 956,6 969,9 1.047,6 1.031,9 1.069,2 1.081,4 Vennootschappen 199,3 231,1 229,3 254,6 248,9 277,2 268,8 294,0 280,6 315,5 Andere sectoren 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Indirecte belastingen 989,8 1.229,3 1.242,1 1.297,7 1.222,2 1.319,6 1.291,9 1.345,5 1.355,5 1.423,5 Werkelijke sociale premies 37.431,7 38.548,4 39.403,0 40.951,8 43.220,5 45.716,6 46.624,5 47.662,1 50.146,1 52.329,9 Kapitaalbelastingen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Toegerekende sociale premies 16,0 16,7 17,7 19,2 19,8 20,8 21,9 22,5 23,2 23,5 Ontvangen rente 369,3 326,6 324,8 331,2 359,8 384,4 369,6 354,2 372,1 435,5 Ander inkomen uit vermogen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Inkomensoverdrachten afkomstig van andere sectoren 74,9 116,5 99,0 39,9 44,5 78,9 107,1 103,6 111,9 110,9 Lopende verkopen van geproduceerde goederen en diensten 37,9 41,5 38,7 43,6 48,0 48,6 54,5 60,1 62,3 69,3 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten afkomstig van andere overheden 4.653,5 7.880,3 9.222,7 10.258,1 11.230,8 12.572,2 12.735,4 14.100,7 16.859,3 15.165,5 Overige inkomensoverdrachten afkomstig van andere overheden 6.826,4 6.761,9 6.865,0 7.205,1 7.055,8 7.680,7 7.657,3 10.184,2 9.044,7 12.109,0 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere sectoren 58,7 86,6 60,9 29,8 38,5 37,8 63,3 33,1 41,7 31,4 Kapitaaloverdrachten afkomstig van andere overheden 0,0 174,7 0,0 0,0 0,0 200,0 0,0 0,0 0,0 0,0 18 Uitgaven 52.271,7 56.197,3 58.624,3 60.435,3 62.753,9 67.720,3 72.652,4 75.322,7 79.299,1 83.294,2 Lopende uitgaven exclusief rentelasten 52.163,4 56.142,7 58.562,8 60.275,1 62.678,1 67.653,5 72.582,2 75.251,9 79.208,4 83.135,7 Beloning van werknemers 1.116,0 1.149,2 1.191,9 1.240,2 1.281,9 1.333,8 1.402,0 1.437,2 1.482,2 1.500,9 Intermediair verbruik en betaalde belastingen 779,5 805,2 836,6 864,2 894,5 929,0 983,4 997,0 1.022,2 1.047,4 Subsidies aan bedrijven 750,1 903,8 1.150,5 1.470,2 1.736,2 2.124,6 2.301,3 2.737,6 3.321,0 3.324,8 Sociale uitkeringen 49.210,3 52.824,9 54.921,1 56.296,3 58.255,9 62.702,3 67.335,6 69.436,4 72.744,6 76.577,0 In geld 33.530,3 34.595,9 35.825,8 36.820,0 37.727,8 40.161,4 43.239,8 44.609,1 46.491,2 49.327,8 In natura door marktproducenten 15.680,0 18.229,0 19.095,3 19.476,3 20.528,1 22.540,9 24.095,8 24.827,3 26.253,4 27.249,2 Inkomensoverdrachten aan huishoudens en IZW s 161,7 232,6 232,8 248,9 276,0 318,7 327,9 393,6 405,0 458,6 Inkomensoverdrachten aan vennootschappen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Inkomensoverdrachten aan het buitenland 0,0 21,5 19,1 19,7 52,6 61,3 19,7 38,0 30,9 39,0 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten aan andere overheden 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Overige inkomensoverdrachten aan andere overheden 145,8 205,5 210,8 135,6 181,0 183,8 212,3 212,1 202,5 188,0 Rentelasten 5,9 7,7 0,7 0,5 1,0 0,5 2,6 6,9 9,3-8,4 Kapitaaluitgaven 102,4 46,9 60,8 159,7 74,8 66,3 67,6 63,9 81,4 166,9 Bruto-investeringen in vaste activa 88,2 40,7 50,2 48,2 59,3 49,5 48,4 48,5 53,3 52,1 Andere netto-aankopen van niet-financiële activa 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Kapitaaloverdrachten aan andere sectoren 14,2 6,2 10,6 17,2 15,5 16,8 19,2 15,4 28,1 114,8 Kapitaaloverdrachten aan andere overheden 0,0 0,0 0,0 94,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Brutobesparingen -826,2-177,7-296,6 975,2 1.727,8 1.414,9-2.406,2-100,0 107,2-63,3 Vorderingenoverschot (+) of -tekort (-) -869,9 36,7-296,5 845,3 1.691,5 1.586,4-2.410,5-130,8 67,5-198,8

1.6 UITSPLITSING VAN HET FINANCIERINGSSALDO VAN DE GEMEENSCHAPPEN EN GEWESTEN 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Vlaamse Gemeenschap 85,6 149,0 293,7 571,3 1.027,0-60,3-1.112,6-981,3 195,9 311,8 Franse Gemeenschap -32,0-10,5 7,6 15,6-32,6 59,6-265,3-726,0-228,9-174,0 Waals Gewest -71,7-100,3-46,5 16,2 242,4-56,8-812,8-367,6-484,7-191,3 Brussels Hoofdstedelijk Gewest 63,7-92,7 65,3-55,4 38,0-49,5-306,5-261,7-294,7-84,4 Duitstalige Gemeenschap -4,1 2,8 1,2 0,2 2,1 3,9-11,7-7,3-5,2-1,3 Franse Gemeenschapscommissie -5,0-7,3 1,6-8,9 5,5 0,1-6,7-0,3 0,7-9,1 VlaamseGemeenschapscommissie 23,0 14,7 20,9 0,9-5,2 20,1 4,9 3,9-2,6-3,5 Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie 8,8-7,6-4,2 6,0 10,3 3,0 4,8-0,1 2,1 2,6 Statistische aanpassing -42,6 42,8 37,5-7,2-33,0-13,7-21,1 15,9 24,4-28,4 Totaal 25,7-9,1 377,1 538,7 1.254,5-93,6-2.527,0-2.324,5-793,0-177,6 19

2. Rekeningen

2.1 OVERHEID(S.13) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Productierekening (I) Middelen Output(P.1) 48.632,4 49.892,6 52.394,2 54.939,8 57.083,1 60.427,0 62.332,7 63.935,3 66.598,5 68.996,8 Marktoutput(P.11) 1.822,8 1.848,9 1.950,1 2.092,4 2.161,9 2.158,4 2.137,3 2.210,0 2.333,8 2.419,9 Output voor eigen finaal verbruik(p.12) 288,6 314,7 335,4 362,0 387,5 405,6 399,7 414,9 445,6 512,9 Overige niet-marktoutput(p.13) 46.521,0 47.729,0 50.108,7 52.485,4 54.533,7 57.863,0 59.795,7 61.310,4 63.819,1 66.064,0 Betalingen voor overige niet-marktoutput(p.131) 2.278,5 2.397,9 2.669,6 2.781,8 2.837,3 3.015,2 2.750,6 2.940,1 3.124,4 3.227,0 Overige niet-marktoutput, overige(p.132) 44.242,5 45.331,1 47.439,1 49.703,6 51.696,4 54.847,8 57.045,1 58.370,3 60.694,7 62.837,0 Totaal Middelen 48.632,4 49.892,6 52.394,2 54.939,8 57.083,1 60.427,0 62.332,7 63.935,3 66.598,5 68.996,8 Bestedingen Intermediair verbruik(p.2) 10.324,6 10.640,0 10.930,9 11.376,8 11.690,9 12.510,7 13.112,3 13.235,4 13.664,0 13.942,5 Toegevoegde waarde(bruto)(b.1b) 38.307,8 39.252,6 41.463,3 43.563,0 45.392,2 47.916,3 49.220,4 50.699,9 52.934,5 55.054,3 Verbruikvanvasteactiva(K.1) 4.449,0 4.560,3 5.004,7 5.434,1 5.733,1 6.020,2 5.696,7 5.993,9 6.337,5 6.624,9 Toegevoegde waarde(netto)(b.1n) 33.858,8 34.692,3 36.458,6 38.128,9 39.659,1 41.896,1 43.523,7 44.706,0 46.597,0 48.429,4 Totaal Bestedingen 48.632,4 49.892,6 52.394,2 54.939,8 57.083,1 60.427,0 62.332,7 63.935,3 66.598,5 68.996,8 22 Inkomensverdelings- en bestedingsrekeningen (II) Primaire inkomensverdelingsrekening (II.1) Inkomensvormingsrekening (II.1.1) Middelen Toegevoegde waarde(netto)(b.1n) 33.858,8 34.692,3 36.458,6 38.128,9 39.659,1 41.896,1 43.523,7 44.706,0 46.597,0 48.429,4 Totaal Middelen 33.858,8 34.692,3 36.458,6 38.128,9 39.659,1 41.896,1 43.523,7 44.706,0 46.597,0 48.429,4 Bestedingen Beloning van werknemers(d.1) 33.833,1 34.663,6 36.422,0 38.092,7 39.623,9 41.858,3 43.485,1 44.666,5 46.553,8 48.382,0 Lonen(D.11) 23.995,5 24.507,2 25.911,6 26.946,1 27.941,1 29.493,3 30.421,9 31.053,8 32.098,6 33.147,8 Sociale premies t.l.v. de werkgevers(d.12) 9.837,6 10.156,4 10.510,4 11.146,6 11.682,8 12.365,0 13.063,2 13.612,7 14.455,2 15.234,2 Werkelijke sociale premies t.l.v. de werkgevers(d.121) 3.784,4 3.876,3 4.075,6 4.191,9 4.367,6 4.621,0 4.921,0 5.201,3 5.489,4 5.840,3 Betaald aan de overheid 3.450,9 3.561,7 3.734,4 3.898,5 4.059,7 4.298,6 4.586,5 4.806,3 5.077,9 5.624,6 Betaald aan de andere sectoren 333,5 314,6 341,2 293,4 307,9 322,4 334,5 395,0 411,5 215,7 Toegerekende sociale premies t.l.v. de werkgevers(d.122) 6.053,2 6.280,1 6.434,8 6.954,7 7.315,2 7.744,0 8.142,2 8.411,4 8.965,8 9.393,9 Niet-productgebonden belastingen op productie(d.29) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Niet-productgebonden subsidies(d.39) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Exploitatieoverschot(B.2n) 25,7 28,7 36,6 36,2 35,2 37,8 38,6 39,5 43,2 47,4 Totaal Bestedingen 33.858,8 34.692,3 36.458,6 38.128,9 39.659,1 41.896,1 43.523,7 44.706,0 46.597,0 48.429,4 Rekening voor bestemming van primaire inkomens (II.1.2) Middelen Exploitatieoverschot(B.2n) 25,7 28,7 36,6 36,2 35,2 37,8 38,6 39,5 43,2 47,4 Belastingen op productie en invoer(d.2) 34.888,0 37.507,3 39.330,3 41.621,5 42.665,8 43.209,8 42.575,8 45.494,1 46.539,3 48.465,2 Productgebonden belastingen(d.21) 29.581,5 32.107,1 34.003,0 35.356,2 37.091,5 37.062,4 36.326,5 39.006,8 40.027,9 41.073,7 Belasting over de toegevoegde waarde(btw)(d.211) 18.174,7 19.786,3 20.941,0 22.123,0 23.448,7 23.664,8 23.175,8 24.796,0 25.572,0 26.386,7 Belastingen op invoer, exclusief BTW(D.212) 723,8 778,2 842,1 829,3 863,7 875,2 883,4 923,9 883,4 948,6 Invoerrechten(D.2121) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Overige belastingen op invoer(d.2122) 723,8 778,2 842,1 829,3 863,7 875,2 883,4 923,9 883,4 948,6 Overige productgebonden belastingen(d.214) 10.683,0 11.542,6 12.219,9 12.403,9 12.779,1 12.522,4 12.267,3 13.286,9 13.572,5 13.738,4 Niet-productgebonden belastingen op productie(d.29) 5.306,5 5.400,2 5.327,3 6.265,3 5.574,3 6.147,4 6.249,3 6.487,3 6.511,4 7.391,5 Subsidies(D.3) -3.680,0-3.396,7-4.826,2-5.524,0-6.487,4-7.236,2-7.539,5-9.201,4-10.174,6-10.128,4 Productgebonden subsidies(d.31) -1.620,4-1.158,6-2.094,8-2.075,7-2.284,8-2.246,1-1.863,0-2.242,7-2.449,4-2.187,7 Subsidies op invoer(d.311) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Overige productgebonden subsidies(d.319) -1.620,4-1.158,6-2.094,8-2.075,7-2.284,8-2.246,1-1.863,0-2.242,7-2.449,4-2.187,7 Niet-productgebonden subsidies(d.39) -2.059,6-2.238,1-2.731,4-3.448,3-4.202,6-4.990,1-5.676,5-6.958,7-7.725,2-7.940,7 Inkomen uit vermogen(d.4) 2.670,5 2.041,8 2.342,9 2.597,2 2.827,5 3.365,5 2.917,7 3.417,4 4.173,0 4.163,8

2.1 OVERHEID(S.13)(VERVOLG) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 23 Rente(D.41) 1.169,0 1.003,1 961,9 1.049,4 1.215,0 1.461,3 1.263,5 1.095,4 1.122,8 1.212,7 Vandeoverheid 341,8 374,8 362,1 374,1 383,7 352,8 373,7 350,8 343,2 431,5 Van de centrale overheid(federale overheid) 261,5 286,2 299,0 300,6 313,6 255,3 302,6 288,8 304,6 391,6 Van de deelstaatoverheid(gemeenschappen en gewesten) 80,3 88,6 63,1 73,5 70,1 97,5 71,1 62,0 38,6 39,9 Van de lagere overheid 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de andere sectoren 827,2 628,3 599,8 675,3 831,3 1.108,5 889,8 744,6 779,6 781,2 p.m. Werkelijke rente t.l.v. de andere sectoren 792,9 603,3 548,1 614,9 743,2 1.036,9 702,0 581,4 655,9 678,9 Winstuitkeringen(D.42) 1.343,4 842,5 1.170,5 1.376,5 1.435,7 1.721,2 1.476,2 2.082,7 2.749,0 2.642,4 Dividenden(D.421) 1.312,1 810,1 1.136,5 1.329,3 1.382,2 1.650,4 1.436,8 2.048,0 2.698,3 2.613,6 Inkomen onttrokken aan quasi-vennootschappen(d.422) 31,3 32,4 34,0 47,2 53,5 70,8 39,4 34,7 50,7 28,8 Ingehouden winsten op directe buitenlandse investeringen(d.43) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Inkomen uit vermogen toegerekend aan polishouders(d.44) 15,0 15,6 16,8 17,6 18,8 23,4 16,6 18,2 18,6 19,0 Inkomen uit grond en minerale reserves(d.45) 143,1 180,6 193,7 153,7 158,0 159,6 161,4 221,1 282,6 289,7 Totaal Middelen 33.904,2 36.181,1 36.883,6 38.730,9 39.041,1 39.376,9 37.992,6 39.749,6 40.580,9 42.548,0 Bestedingen Inkomen uit vermogen(d.4) 15.060,6 14.296,3 13.451,0 13.205,6 13.507,2 13.742,3 13.017,1 12.825,3 13.090,7 13.506,8 Rente(D.41) 15.055,0 14.290,6 13.445,5 13.195,3 13.500,8 13.739,5 13.013,3 12.820,5 13.085,9 13.502,0 Aandeoverheid 341,8 374,8 362,1 374,1 383,7 352,8 373,7 350,8 343,2 431,5 Aan de centrale overheid(federale overheid) 18,0 26,6 28,0 42,1 33,7 65,5 55,4 39,1 13,6 20,0 Aan de deelstaatoverheid(gemeenschappen en gewesten) 17,0 10,5 10,5 11,4 11,9 10,7 5,8 5,1 5,6 5,2 Aan de lagere overheid 51,0 51,6 38,8 52,3 61,9 30,2 5,0 3,1 4,6 3,5 Aan de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen 255,8 286,1 284,8 268,3 276,2 246,4 307,5 303,5 319,4 402,8 Aan de andere sectoren 14.713,2 13.915,8 13.083,4 12.821,2 13.117,1 13.386,7 12.639,6 12.469,7 12.742,7 13.070,5 p.m. Werkelijke rente aan de andere sectoren 14.880,6 14.072,4 13.413,5 13.296,3 13.404,2 13.525,0 12.898,3 12.678,4 12.966,8 13.462,6 Winstuitkeringen(D.42) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Inkomen onttrokken aan quasi-vennootschappen(d.422) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Ingehouden winsten op directe buitenlandse investeringen(d.43) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Inkomen uit vermogen toegerekend aan polishouders(d.44) 6 6 6 10 6 3 4 5 5 5 Inkomen uit grond en minerale reserves(d.45) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Saldo primaire inkomens(b.5n) 18.843,6 21.884,8 23.432,6 25.525,3 25.533,9 25.634,6 24.975,5 26.924,3 27.490,2 29.041,2 Totaal Bestedingen 33.904,2 36.181,1 36.883,6 38.730,9 39.041,1 39.376,9 37.992,6 39.749,6 40.580,9 42.548,0 Secundaire inkomensverdelingsrekening (II.2) Middelen Saldo primaire inkomens(b.5n) 18.843,6 21.884,8 23.432,6 25.525,3 25.533,9 25.634,6 24.975,5 26.924,3 27.490,2 29.041,2 Belastingen op inkomen, vermogen,...(d.5) 45.797,7 48.421,3 51.247,8 52.637,3 54.595,4 56.980,4 51.741,6 55.392,7 59.109,2 61.899,4 Belastingen op inkomen(d.51) 44.064,0 46.578,5 48.894,0 50.746,6 52.671,1 54.994,2 49.754,9 53.293,5 56.909,3 59.252,4 Vandeoverheid 104,9 25,8 28,0 41,6 52,9-4,8 9,3 10,5 10,9 18,2 Van de andere sectoren 43.959,1 46.552,7 48.866,0 50.705,0 52.618,2 54.999,0 49.745,6 53.283,0 56.898,4 59.234,2 Van de niet-financiële vennootschappen en de financiële instellingen 7.911,6 8.991,4 9.815,8 11.372,2 11.762,5 11.602,5 8.295,9 9.360,9 10.735,2 11.680,3 Van de huishoudens 35.843,1 37.398,9 38.912,5 39.241,8 40.725,3 43.284,6 41.318,6 43.797,9 46.066,9 47.469,8 Van de instellingen zonder winstoogmerk t.b.v de huishoudens 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van het buitenland 204,4 162,4 137,7 91,0 130,4 111,9 131,1 124,2 96,3 84,1 Belastingen op vermogen,...(d.59) 1.733,7 1.842,8 2.353,8 1.890,7 1.924,3 1.986,2 1.986,7 2.099,2 2.199,9 2.647,0 Vandeoverheid 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de andere sectoren 1.733,7 1.842,8 2.353,8 1.890,7 1.924,3 1.986,2 1.986,7 2.099,2 2.199,9 2.647,0 Van de niet-financiële vennootschappen en de financiële instellingen 303,2 381,9 630,9 414,0 431,0 490,5 477,4 530,4 538,7 997,8 Van de huishoudens 1.394,6 1.422,6 1.682,2 1.433,1 1.461,0 1.463,5 1.480,9 1.536,3 1.626,0 1.613,6 Van de instellingen zonder winstoogmerk t.b.v de huishoudens 35,9 38,3 40,7 43,6 32,3 32,2 28,4 32,5 35,2 35,6 Van het buitenland 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

2.1 OVERHEID(S.13)(VERVOLG) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 24 Sociale premies(d.61) 45.302,1 46.713,5 47.802,0 49.938,6 52.849,3 55.821,3 57.230,3 58.604,1 61.641,4 64.139,4 Werkelijke sociale premies(d.611) 39.248,9 40.433,4 41.367,2 42.983,9 45.534,1 48.077,3 49.088,1 50.192,7 52.675,6 54.745,5 Werkelijke sociale premies t.l.v. de werkgevers(d.6111) 23.743,6 24.358,5 24.961,4 26.072,1 27.649,4 29.141,2 29.685,5 30.369,6 32.057,2 33.434,2 Verplichte werkelijke sociale premies t.l.v. de werkgevers(d.61111) 23.743,6 24.358,5 24.961,4 26.072,1 27.649,4 29.141,2 29.685,5 30.369,6 32.057,2 33.434,2 T.l.v. de overheid 3.450,9 3.561,7 3.734,4 3.898,5 4.059,7 4.298,6 4.586,5 4.806,3 5.077,9 5.624,6 T.l.v. de andere sectoren 20.292,7 20.796,8 21.227,0 22.173,6 23.589,7 24.842,6 25.099,0 25.563,3 26.979,3 27.809,6 Vrijwillige werkelijke sociale premies t.l.v. de werkgevers(d.61112) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 T.l.v. de overheid 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 T.l.v. de andere sectoren 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Sociale premies t.l.v. de werknemers(d.6112) 12.112,2 12.512,4 12.714,7 13.024,4 13.851,5 14.406,9 14.647,6 14.999,4 15.701,6 16.187,7 Verplichte sociale premies t.l.v. de werknemers(d.61121) 12.110,3 12.511,1 12.713,4 13.023,3 13.850,5 14.405,9 14.646,5 14.998,3 15.700,5 16.186,7 Vrijwillige sociale premies t.l.v. de werknemers(d.61122) 1,9 1,3 1,3 1,1 1,0 1,0 1,1 1,1 1,1 1,0 Sociale premies t.l.v. zelfstandigen en niet-werkenden(d.6113) 3.393,1 3.562,5 3.691,1 3.887,4 4.033,2 4.529,2 4.755,0 4.823,7 4.916,8 5.123,6 Verplichte sociale premies t.l.v. zelfstandigen en niet-werkenden(d.61131) 3.345,0 3.514,4 3.641,8 3.833,3 3.979,6 4.468,1 4.693,9 4.762,6 4.855,7 5.062,5 Vrijwillige sociale premies t.l.v. zelfstandigen en niet-werkenden(d.61132) 48,1 48,1 49,3 54,1 53,6 61,1 61,1 61,1 61,1 61,1 Toegerekende sociale premies(d.612) 6.053,2 6.280,1 6.434,8 6.954,7 7.315,2 7.744,0 8.142,2 8.411,4 8.965,8 9.393,9 Overige inkomensoverdrachten(d.7) 48.551,1 52.649,5 56.589,7 59.521,1 62.490,4 67.759,0 68.232,3 72.927,1 78.606,4 82.174,7 Schadeverzekeringspremies(netto)(D.71) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Schadeverzekeringsuitkeringen(D.72) 105,4 123,2 140,4 133,8 132,8 143,2 150,6 206,4 210,5 214,7 Inkomensoverdrachten binnen de overheid(d.73) 47.471,2 51.540,0 55.214,5 58.056,3 61.132,3 66.076,0 66.192,0 70.462,3 75.452,8 78.706,5 Inkomensoverdrachten van fiscale ontvangsten 28.437,4 32.252,9 35.083,5 37.004,2 39.436,5 42.612,9 42.234,7 43.392,0 48.923,3 48.368,7 Van de centrale overheid(federale overheid) 28.437,4 32.252,9 35.083,5 37.004,2 39.436,5 42.612,9 42.234,7 43.392,0 48.923,3 48.368,7 Van de deelstaatoverheid(gemeenschappen en gewesten) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de lagere overheid 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Andere inkomensoverdrachten tussen subsectoren van de overheid 19.033,8 19.287,1 20.131,0 21.052,1 21.695,8 23.463,1 23.957,3 27.070,3 26.529,5 30.337,8 Van de centrale overheid(federale overheid) 12.275,2 12.486,2 12.924,7 13.530,6 13.846,4 15.070,6 15.367,0 18.258,9 17.546,9 21.058,9 Van de deelstaatoverheid(gemeenschappen en gewesten) 6.475,2 6.410,0 6.824,9 7.216,8 7.430,8 8.036,2 8.146,4 8.396,0 8.563,0 8.859,0 Van de lagere overheid 137,6 185,4 170,6 169,1 237,6 172,5 231,6 203,3 217,1 231,9 Van de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen 145,8 205,5 210,8 135,6 181,0 183,8 212,3 212,1 202,5 188,0 Inkomensoverdrachten i.v.m. internationale samenwerking(d.74) 121,6 157,5 226,5 267,1 174,7 191,8 150,0 152,3 167,2 251,9 VandelidstatenvandeEU 15,0 101,2 126,9 127,6 97,9 49,2 49,5 31,8 32,1 128,2 VandeinstellingenvandeEU 106,2 55,9 99,2 139,2 76,6 142,3 100,3 120,3 134,9 123,5 Van derde landen en internationale organisaties 0,4 0,4 0,4 0,3 0,2 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 Overige inkomensoverdrachten n.e.g.(d.75) 852,9 828,8 1.008,3 1.063,9 1.050,6 1.348,0 1.739,7 2.106,1 2.775,9 3.001,6 Vandeoverheid 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de centrale overheid(federale overheid) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de deelstaatoverheid(gemeenschappen en gewesten) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de lagere overheid 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van de andere sectoren 852,9 828,8 1.008,3 1.063,9 1.050,6 1.348,0 1.739,7 2.106,1 2.775,9 3.001,6 Van de niet-financiële vennootschappen 200,1 256,4 257,9 205,6 152,0 211,4 194,7 217,6 222,2 231,1 Van de financiële instellingen 0,2 2,4 1,6 1,2 2,6 39,5 385,8 671,9 1.182,2 1.399,6 Van de huishoudens 507,3 570,0 639,0 649,8 733,1 895,7 840,1 939,6 1.004,5 1.014,1 Van de instellingen zonder winstoogmerk t.b.v de huishoudens 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Van het buitenland 145,3 0,0 109,8 207,3 162,9 201,4 319,1 277,0 367,0 356,8 VandelidstatenvandeEU 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 10,1 217,8 277,0 335,6 356,8 VandeinstellingenvandeEU 145,3 0,0 109,8 207,3 162,9 191,3 101,3 0,0 31,4 0,0 Van derde landen en internationale organisaties 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Totaal Middelen 158.494,5 169.669,1 179.072,1 187.622,3 195.469,0 206.195,3 202.179,7 213.848,2 226.847,2 237.254,7