AZ MARIA MIDDELARES BOUWHEER AZ Maria Middelares, Gent PROJECT Masterplan, vervangingsnieuwbouw 631 bedden (fusie Maria Middelares / St. Jozef) ADRES Kortrijksesteenweg 1026, 9000 Gent BUDGET BOUW ca 120.000.000 excl. BTW BOUWOPPERVLAKTE 64.800 m² UITVOERINGSTERMIJN 2011-2015 i.s.m. EGM architecten BV
01 HET IS EEN ZEER PERFORMANT ACUUT ZIEKENHUIS MET EEN MENSELIJK GELAAT. Begin 2015 wordt in Gent het nieuwe ziekenhuis AZ Maria Middelares in gebruik genomen. Dit compacte nieuwe ziekenhuis met 631 bedden en 20 OK-zalen en een opperlvlakte van 64.800 m2 heeft een hoge technologische infrastructuur en de allernieuwste medische uitrusting. Het is een zeer performant acuut ziekenhuis met een menselijk gelaat. NIEUWE CAMPUS VOOR FUSIEZIEKENHUIS In 1999 fusioneerden de ziekenhuizen Maria Middelares in Gent en Sint-Jozef in Gentbrugge tot het AZ Maria Middelares. In 2001 formuleert de Vlaamse Overheid de aanbeveling om alle acute zorg samen te brengen in één ziekenhuis van 600 bedden, op de site aan de Kortrijksesteenweg. Er werd een zorgstrategisch plan opgesteld en in 2003 werd, na een architectuurwedstrijd, het architectenteam EGM/LLOX aangesteld. INTEGRALE SAMENWERKING De open geest, het visionair durven denken en de duidelijke ambitie om de beste gezondheidszorg te bieden in een omgeving waar de patiënt centraal werd geplaatst, leidde tot een boeiend en verdiepend ontwerpproces. Qua veiligheid en efficiëntie wilde AZ Maria Middelares verder gaan dan de standaard ziekenhuiswetgeving. Het gebouw is daarom ontworpen om ook te voldoen aan de accrediteringseisen van JCI. Andere belangrijke kenmerken zijn: uitbreidbaarheid en aanpasbaarheid, duurzaamheid, logistiek, optimale looplijnen en verkeersstromen.
02 ALLE BESLISSINGEN DIE GENOMEN WORDEN MOETEN PASSEN BINNEN HET GROTER GEHEEL VAN DE STEDENBOUWKUNDIGE PLANNEN VAN EEN STAD. INPLANTING Een ziekenhuiscampus is geen eiland, staat niet op zichzelf. Alle beslissingen die genomen worden (gebouwen, vormen, afmetingen, groen, parkeerruimte) moeten passen binnen het groter geheel van de stedenbouwkundige plannen van een stad. Deze buurt ligt aan de zuidrand van Gent en aan de rand van twee zeer belangrijke invalswegen (drie als u de E40 een km verder erbij rekent) naar het centrum. Het is een groene en mooie residentiële buurt. Er is in het masterplan van de volledige site heel veel aandacht besteed aan een groene omgeving, de inplanting van de parkeerruimtes, het verkeer en het openbaar vervoer. Het gebruik van het openbaar vervoer wordt gestimuleerd door de aanleg van een promenade die het ziekenhuis verbindt met de tramhalte op de Kortrijkse steenweg en die de bussen van De Lijn tot bij de ingang van het ziekenhuis brengt. Het autoverkeer heeft reeds een dubbele op- en afrit op de R4 en zal op het terrein naar parkings leiden die een niveau lager liggen dan de promenade en de inkom van het ziekenhuis. Ze zullen gedeeltelijk overdekt zijn. De niet overdekte parkings zullen aan het gezichtsveld worden onttrokken door het lager gelegen niveau.
03 TUSSEN DE SOKKELS ONTSTAAT EEN ATRIUM DAT EEN ZEER CENTRALE EN OPVALLENDE PLAATS HEEFT IN HET ONTWERP. HEALING ENVIRONMENT Het hele concept is opgebouwd rond en voor de patiënt. Een patiënt die zoveel en zo lang mogelijk zelfstandig handelt. De omgeving, het interieur, de inrichting, de signalisatie faciliteren en stimuleren dit. De centrale inkom is een ruim, luchtig atrium. Kiosken, E-kiosken, infobalie, cafetaria, wachtplaatsen en inschrijvingen zijn erin opgesteld. Uitnodigend, duidelijk, aanmoedigend. Vanuit het atrium zijn alle afdelingen en diensten op een heldere manier bewegwijzerd en dankzij de compacte, logische structuur van het ziekenhuis is wayfinding een overtrokken begrip. De afdelingen baden in natuurlijk daglicht dankzij diepe geveluitsnijdingen en patio s. Het contact met de omgeving werkt oriënterend en stimulerend. De patiëntenkamers hebben kamerhoge ramen. De natuur rond de Maaltebeek en de open zichten over de Ringvaart horen bij deze toplocatie. De verdere ontwikkeling van de site, die principieel in een masterplan is vastgelegd, zal het ziekenhuis inbedden in een gezondheidspark met vele toekomstperspectieven. Een gezondheidspark dat het concept helende omgeving nog zal versterken en gestalte geven. INDELING Het gebouw wordt open op de omgeving geplaatst, heeft een zeer leesbare structuur en een duidelijk voelbare overgang van publieke naar private zone (straat, parking, inkom, atrium, afdeling, kamer). Het nieuwe ziekenhuis heeft een U-vormig plan en zal bestaan uit drie blokken: twee bijna evenwijdige blokken die als het ware de dragende sokkel zijn voor het derde blok dat er dwars op komt (daarin worden de verpleegeenheden of het beddenblok ondergebracht). Tussen de sokkels ontstaat een atrium dat een zeer centrale en opvallende plaats heeft in het ontwerp. Het is een vrij hoge (meer dan twee verdiepingen hoog) ruimte die zeer licht en open is. Het atrium verwelkomt de patiënt en de bezoeker op een duidelijke en niet verwarrende manier. Er komt een grote ontvangsthall, de opnamebalie, de receptie en het restaurant. Vanuit het atrium zijn alle ambulante functies direct bereikbaar. Het is een overzichtelijk, duidelijk en logisch geheel. Aan één zijde de poliklinische afdeling, aan de andere zijde de medisch-technische diensten met medische beeldvorming, spoed, daghospitaal en hemodialyse. De horizontale circulatie op dit niveau (dit is trouwens op alle verdiepingen systematisch doorgetrokken) is bewust zeer kort en duidelijk overzichtelijk gehouden. Patiënten, bezoekers en personeel moeten maar zeer korte loopafstanden afleggen om van de ene faciliteit naar de andere te geraken. Deze circulatiestromen verlopen volgens een eigen logica.voor bezoekers is de verticale circulatie geconcentreerd tot één liftenbatterij met vier bezoekersliften centraal in het atrium. Voor de logistiek en het beddentransport, zijn er afzonderlijke liften die de diverse ziekenhuisfuncties strategisch verbinden.
04 MATERIALEN baksteen met lateien en dorpels in Blauwe Hardsteen. Baksteen is een ecologisch en duurzaam materiaal. Door het gelijmd te verwerken krijgt de gevel een strakke en moderne uitstraling. In combinatie met de grote glaspartijen en de houten gevelbekleding in de patio s wordt een harmonisch evenwicht nagestreefd van open en gesloten, van hard en zacht. De materialen werden tevens geselecteerd op duurzaamheid. De levenscyclus en de milieuimpact van de gebruikte materialen passen perfect in het C2C en de eco-design aanpak. De structuur is een betonnen skelet met vlakke paddestoelvloeren, die flexibel invulbaar is en een grote vrijheid creëert die noodzakelijk is voor de diverse technische en medische installaties.
05