hoe bereidt u zich voor op het onderzoek? Richtlijnen voor patiënten: met diabetes mellitus (insuline) die voor het onderzoek een laxeerschema volgen en nuchter moeten zijn Waarom deze folder? Deze folder is bestemd voor patiënten met diabetes mellitus, die insuline gebruiken en binnenkort een onderzoek in het ziekenhuis krijgen. Voor dit onderzoek moet u eerst gedurende één à twee dagen gelaxeerd worden en gedurende een bepaalde periode nuchter zijn. Dit laatste betekent dat u gedurende een periode niet mag roken, eten of drinken. Waarschijnlijk weet u dan uit ervaring dat dit problemen kan opleveren met uw bloedglucosespiegel. U kunt dan last krijgen van een aantal vervelende verschijnselen die wijzen op een te hoge of een te lage bloedglucosespiegel. Om te proberen deze problemen te voorkomen, is het belangrijk dat u de richtlijnen in deze folder nauwkeurig opvolgt. Dagen vóór het onderzoek Om het onderzoek goed te laten verlopen is het belangrijk dat uw bloedglucosewaarden normaal blijven en uw dikke darm leeg en schoon is. Daarom wordt u één à twee dagen voor het onderzoek gelaxeerd. Laxeren kan door tabletten (twee dagen van te voren) of door een grote hoeveelheid spoelvloeistof (één dag van te voren). Welke keuze wordt gemaakt is afhankelijk van het soort onderzoek en uw klachten. De verpleegkundige informeert u hierover. Daarnaast krijgt u een speciaal dieet, dat wil zeggen, na het ontbijt, alleen helder vloeibaar. Melkproducten zijn dan niet toegestaan. Het is belangrijk dat u tijdens de voorbereiding veel meer drinkt dan u gewend bent. Dit helpt om de darm sneller schoon te maken. Voor meer informatie over het dieet, zie de volgende pagina. pag. 1 van 7
Dieetadvies Houdt u zich strikt aan het onderstaande dieetadvies. Het is van groot belang dat u veel drinkt, zeker 2½ liter (=2500 ml) of meer. Eén kopje = 125 ml, één beker/glas = 150 ml. Als u vloeibare voeding gebruikt is de kans op een hypo groter. Daarom mag u veel vruchtensap en gewone limonade drinken. Bij een hypo neemt u een extra glas limonade of vijf dextro s of een glas energierijke sportdrank. Ontbijt: 1-2 sneetjes witbrood dun besmeerd met halvarine belegd met vruchtenhagel, suiker of jam zonder pitjes en velletjes of kaas zonder korst en zonder pitjes/kruiden 1 glas helder vruchtensap of limonade Tussendoor: 1 glas helder vruchtensap of limonade van siroop Middagmaaltijd: 2 kopjes heldere, gezeefde bouillon 2 glazen helder vruchtensap of limonade van siroop Tussendoor: 1 glas helder vruchtensap of limonade van siroop Avondmaaltijd: 2 kopjes heldere, gezeefde bouillon 2 glazen helder vruchtensap of limonade van siroop Tussendoor: 1 glas helder vruchtensap of limonade van siroop Wat zijn heldere dranken? Onder heldere dranken wordt verstaan: alle soorten thee, koffie zonder melk, water, appelsap, druivensap, bessensap, limonade van gewone siroop, frisdranken zonder koolzuur zoals ice-tea. Gebruik geen: - producten met velletjes of vezels - dranken met koolzuur ( prik ) pag. 2 van 7
- light drinken omdat u anders tekort aan koolhydraten krijgt. Dag voor het onderzoek In onderstaande tabel wordt uitleg gegeven hoe u zich met de insuline voorbereidt op de dag voorafgaand aan het onderzoek. soort insuline tijdstip waarop u * insuline toedient kortwerkende insuline = actrapid / novorapid / humalog / humuline regular / insuman rapid / apidra de gehele dag novorapid / humalog / apidra / actrapid /humuline regular / insuman rapid mix insuline = humalogmix 25/ humuline30/70 de gehele dag insuman comb 15-25- 50 mixtard 30/70, 50/50, 40/60 novomix 30 middellangwerkende insuline = humuline NPH/ humuline zink/ insulatard/ insuman basal/ ultratard voor de avondmaaltijd ---- ------ voor het slapen -- -------- langwerkende insuline = lantus / levemir voor het slapen 100% van de gebruikelijke * Zo nodig bij halve eenheden naar boven afronden pag. 3 van 7
Bloedglucosecontrole Het is verstandig om uw bloedglucose s nachts voorafgaand aan het onderzoek te controleren. Hieronder leest u wat voor actie u onderneemt bij welke bloedglucosewaarde. tijdstip bloedglucosewaarde actie controle voor de nacht lager dan 4.0 mmol/l (hypo) zes tabletten dextro of een glas limonade (schenk 2 cm siroop vanaf de bodem in het glas en vul dit aan met water) na anderhalf uur opnieuw bloedglucose controleren zo nodig actie herhalen ----------- ----------- lager dan 7.0 mmol/l zes tabletten dextro of een glas limonade ----------- ----------- hoger dan 7.0 mmol/l goed ----------- ----------- hoger dan 15 mmol/l zo mogelijk zelf bijregelen of de situatie zo laten pag. 4 van 7
Dag van het onderzoek In onderstaande tabel wordt uitleg gegeven hoe u zich voorbereidt op de dag van het onderzoek. tijdstip onderzoek soort insuline tijdstip waarop u insuline toedient * kortwerkende insuline = actrapid / humalog / om 8 uur humuline regular / insuman en 12 uur geen insuline rapid / novorapid / apidra novorapid / humalog / apidra / actrapid / humuline regular / insuman rapid nuchter, zowel -------------- ----------------------------- ---------------------------- voor als na 12 uur mix insuline = (met overslaan van humalog mix 25 om 8 uur 50% van de ontbijt en lunch) humuline 30/70 gebruikelijke insuman comb 15,25,50 mixtard 30/70,40/60,50,50 novomix 30 -------------- ----------------------------- ---------------------------- langwerkende insuline 1xdaags schema om 8 uur 50% van de humuline NPH / humuline zink / gebruikelijke insulatard / insuman basal / -------------- ----------------------------- ---------------------------- langwerkende insuline in 4xdaags om 8 uur (als dit het 100% van de schema gebruikelijke tijdstip gebruikelijke humuline NPH / humuline zink / van spuiten is) insulatard / insuman basal / ultratard / lantus / levemir * Zo nodig bij halve eenheden naar boven afronden pag. 5 van 7
Na het onderzoek In onderstaande tabel wordt uitleg gegeven wat u doet na het onderzoek, als deze: voor 12 uur heeft plaatsgevonden. na 12 uur heeft plaatsgevonden. Onderzoek voor 12 uur wat moet u doen? soort insuline tijdstip waarop u U gebruikt de eerstvolgende maaltijd zoals u gewend bent kortwerkende insuline = actrapid/ humalog/ humuline regular/ insuman rapid/ novorapid/ apidra novorapid / humalog / apidra / actrapid / humuline regular / insuman rapid mix insuline = humalog mix 25 humuline 30/70 insuman comb 15 25 50 mixtard 30/70 40/60 50/50 novomix 30 langwerkende insuline in 1xdaags schema = humuline NPH / insulatard / humuline zink / insuman basal / ultratard / lantus / levemir insuline gebruikt bij eerste maaltijd na onderzoek bij eerste maaltijd na onderzoek bij eerste maaltijd na onderzoek * gebruikelijke ------- ------- pag. 6 van 7
Onderzoek na 12 uur wat moet u doen? soort insuline tijdstip waarop u insuline gebruikt U gebruikt de eerstvolgende maaltijd alle soorten insuline voor de avondmaaltijd zoals u gewend bent -- voor het slapen * gebruikelijke hervatten ------ gebruikelijke hervatten * Zo nodig bij halve eenheden naar boven afronden. Wat u verder moet weten Op de dag van het onderzoek doet u er verstandig aan om dextrotabletten (=druivensuikertabletten) mee te nemen naar het ziekenhuis. Ondanks de goede voorbereiding kunt u namelijk een hypo krijgen (= een bloedglucosespiegel lager dan 4.0 mmol/l). U heeft dan u iets bij de hand om de hypo te behandelen. Neemt u in dat geval zes dextrotabletten in. In plaats van zes dextrotabletten kunt u ook een glas helder vruchtensap of limonade drinken: *u schenkt limonadesiroop in een glas tot 2 cm vanaf de bodem en u vult de rest aan met water. Limonadesiroop passeert de maag snel en is geen belemmering voor het onderzoek. Bloedglucosecontrole Het is handig als u op de dag van het onderzoek uw bloedglucosemeter, uw insulinepen en naaldjes bij zich heeft. Wilt u op dat moment uw bloedglucose controleren, dan kunt u dit doen. bloedglucosewaarde lager dan 4.0 mmol/l (hypo) ---- tussen de 4.0 10.0 mmol/l ---- tussen de 10.0 15.0 mmol/l ---- hoger dan 15 mmol/l actie zes tabletten dextro of een glas helder vruchtensap of limonadesiroop met water, recept zie hierboven*. goed acceptabel zo mogelijk zelf bijregelen of de situatie zo laten Uw vragen Als u nog vragen heeft over het bestaande, kunt u contact opnemen met de diabetesverpleegkundigen van het Medisch Centrum Alkmaar. U kunt hen op werkdagen bereiken tussen 9.00 en 16.30 uur op telefoonnummer (072) 548 3322. Kijk voor meer informatie over de op /diabetes. pag. 7 van 7