KNNV - afdeling Voorne - Vogelwerkgroep Mededeling nr. 202 Broedvogel inventarisatie DE LAGUNE EN HET GROENE STRAND 2010 door Jaap van Oudenaarden en Peter Vermaas. 1
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 - doel - waarnemers Hoofdstuk 2 Inleiding Gebiedsbeschrijving Hoofdstuk 3 Werkwijze - telmethode, bezoekdata en omstandigheden Hoofdstuk 4 - resultaten - aanbevelingen Hoofdstuk 5 Bijlagen bijlage 1 bijlage 2 bijlage 3 bijlage 4 en 5 bijlage 6 bijlage 7-12 Resultaten en aanbevelingen Samenvatting en bijzonderheden overzicht van aantal broedvogels per telgebied overzicht van bezoekdata waargenomen soorten waarvan geen nesten zijn gevonden, lokatie van telgebied en natuurtypenkaart gebiedsbeschrijving stippenkaarten 2
Hoofdstuk 1 Inleiding Doel Het vaststellen van broedgevallen van vogels op verzoek van het Zuid-Hollands Landschap. Het telgebied is door het Zuid-Hollands Landschap in 2007 deels opnieuw ingericht. De buitenranden van het gebied staan op de natuurtypekaart (bijlage 5) nog ingekleurd als struweel. Zowel het plevierenvlak als het nieuwe eiland kenmerken zich nu door de openheid van een natte duinvallei. De waargenomen soorten en aantallen worden apart vermeld. Waarnemers De telling is uitgevoerd door Jaap van Oudenaarden en Peter Vermaas. Beiden zijn lid van de vogelwerkgroep van de KNNV-afdeling Voorne. Hoofdstuk 2 Gebiedsbeschrijving Het telgebied bevindt zich aan de ZO-zijde van het Oostvoornse Meer. Het Zuid-Hollands Landschap heeft het terrein deels vrijgemaakt van struikgewas en heringe richt. Het telgebied is niet toegankelijk voor publiek, maar kan vanaf het pad langs de zuidrand worden geobserveerd. Voor dit doel zijn ook kijkschermen geplaatst: bijlage 6: locatie 2 en 3. Observatiepunt 4 is een verhoogd scherm. Observatiepunt 5, 6 en 7 liggen in het voor publiek afgesloten terrein. Vanuit de observatiepunten 1, 2 en 3 is er zicht op het plevierenvlak. De verhoogde uitkijk geeft zicht op de lagune met drie eilandjes. De lagune wordt aan de NO-zijde afgesloten door een strandje met dicht struikgewas. Vanuit observatiepunten 6 en 7 heb je zicht op het terrein daarachter met verspreide struiken en het watergebied met twee kleine rietbegroeide eilanden en een kaler langgerekt eiland ( nieuw eiland ) dat het gebied afsluit aan de NO-zijde. Dit jaar is een nieuwe observatiehut geplaatst die voor het publiek te bereiken is via een wandelpad vanaf Hotel Van Marion. Gedurende de observatieperiode was het pad nog niet voltooid, waardoor het publiek de hut nog niet kon bereiken. Voor de observatie van broedvogels is de locatie van de hut niet zo gunstig (zie foto voorpagina: uitzicht vanuit nieuwe hut). Hoofdstuk 3 Werkwijze De Handleiding Broedvogelmonitoring Project (2004) van SOVON werd gehanteerd voor de wijze van monitoring en het uitwerken van de telresultaten. De vogels werden voornamelijk visueel waargenomen. Alle vogels werden geteld, maar sommige broedgevallen zijn niet opgenomen in de stippenkaarten, omdat wel de ouders met jongen zijn waargenomen, maar de broedplek zelf niet. In het overzicht staan ook vogels gemeld die ter plekke niet gebroed hebben (bijlage 1). Om het met struiken begroeide gebied ten NO van de lagune en het nieuwe eiland te overzien, moest om de lagune heen gelopen worden. Op dit stuk ben je voor de vogels te goed zichtbaar. Broedvogels die zich aan de NO-zijde van het nieuwe eiland bevinden zijn vanuit de observatiepunten niet goed te zien. De gebieden zijn 10 keer bezocht. Om het gehele telgebied te monitoren was ca. 2,5 uur nodig. Bezoekdata zijn vermeld op bijlage 2. 3
Hoofdstuk 4 Resultaten en aanbevelingen Resultaten In de tabel van bijlage 1 is een overzicht van aantallen per vogelsoort en telgebied weergegeven. Op de soortkaarten zijn de broedgevallen per vogelsoort weergegeven. Aanbevelingen Agelopen jaren hebben we al opgemerkt dat het NO-deel van het gebied niet goed kon worden waargenomen. De nieuwe observatiehut staat op een plek die voor het publiek een mooi panorama levert, maar weinig zicht geeft op broedplaatsen. Voor BMP doeleinden zou een meer beschutte aanlooproute naar een verhoogde uitkijk in het oostelijk deel, in het verlengde van het nieuwe eiland - zie kaart observatiepunten: oostelijk van punt 6 - nog steeds wenselijk zijn. De begroeiing op de lagune eilanden en vóór het nieuwe eiland zou laag gehouden moeten worden. Restanten van snoeiwerkzaamheden zouden moeten worden afgevoerd. Vooral op het nieuwe eiland verdwijnt het kale zand snel door vergrassing en onkruid. Dit type begroeiing trekt te veel ganzen aan! Voor waterrecreanten moeten duidelijke markeringen zichtbaar zijn die het benaderen van het gebied vanuit het Oostvoornse meer tegengaan. Hoofdstuk 5 Samenvatting en bijzonderheden De monitoring is met veel plezier door de tellers uitgevoerd. We gaan er van uit dat deze tellingen de komende jaren aangevuld zullen worden met nieuwe gegevens. Op die manier kunnen we hopelijk meer inzicht krijgen in de wijze waarop natuur zich ontwikkelt en in de gevolgen van beheersmaatregelen. Enkele bijzonderheden tijdens de monitoring waren bijvoorbeeld: - Net als vorig jaar kwam het broeden laat op gang. Uiteindelijk viel dat toch nog wel mee. In de omgeving zijn sporen van een vos gevonden, maar de gevreesde predatie op de lagune bleef gelukkig uit. - Van een aantal soorten is de broedlocatie niet op stippenkaarten te markeren. Dat er toch broedgevallen waren is af te leiden aan de waargenomen jongen. 4
Bijlage 1 Overzicht van aantal (broed)vogels waargenomen soorten broedende paren geschat aantal jongen stippenkaart - ja stippenkaart - nee Bergeend x 5 x Bontbekplevier x 5 2-3 per stel x Brandgans x 12 3-5 per stel x Canadese Gans x 12 3-5 per stel x Cetti s zanger x x Fuut x x Grasmus x x Grauwe Gans x 90 x Groenpootruiter x x Havik x x Kievit x 14 1-2 per stel x Kleine Plevier x 6 2-3 per stel x Kluut x 28 2-3 per stel x Kneu x x Knobbelzwaan x x Kokmeeuw x 42 2-3 per stel x Krakeend x x Kuifeend x x Lepelaar x x Meerkoet x x Nachtegaal x x Nijlgans x 1 3-4 x Oeverloper x x Putter x x Regenwulp x x Roodborsttapuit x x Rosse grutto x x Scholekster x 13 2-3 per stel x Sprinkhaanzanger x x Tapuit x x Tureluur x 7 2-3 per stel x Visdief x 29 2-3 per stel x Wilde Eend x x Zwarte ruiter x x Zwartkop x x 5
Bijlage 2 Overzicht van bezoekdata datum begintijd eindtijd wind temp in ºC bew in % 02-04-2010 9.45 11.45 3-ZW 5 20 12-04-2010 8.30 10.30 4-NW 7 0 23-04-2010 10.00 12.00 2-O 12 0 04-05-2010 9.45 12.00 5-NO 6 30 14-05-2010 10.00 12.00 1-NW 11 15 24-05-2010 9.30 11.45 2-NW 14 0 28-05-2010 19.00 21.00 3-W 14 0 04-06-2010 9.30 11.45 3-NO 15 0 11-06-2010 11.00 13.15 3-ZW 12 100 17-06-2010 19.00 21.00 4-N 17 30 25-06-2010 9.00 10.30 1-N 15 15 Bijlage 3 waargenomen soorten waarvan geen nesten zijn gevonden, aantallen per bezoekdatum 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Bergeend * 24 9 55 14 30 2+5j Cetti s zanger 1 Fuut 2 4 2 2 4 3 2 2 2 Grasmus 2 Grauwe Gans ** 20 38 22 8 Groenpootruiter 2 32 28 2 Havik 1 Kneu 5 Knobbelzwaan 4 4 2 Krakeend 2 2 Kuifeend 14 36 20 20 Lepelaar 3 Meerkoet 2 4 2 2 2 Nachtegaal 5 Oeverloper 1 Roodborsttapuit 2 Rosse grutto 2 Sprinkhaanzanger 1 Tapuit 2 2 Wilde Eend 4 Zwarte ruiter 2 6 Zwartkop 1 * BE - 5 jongen ** GGa - 90 jongen 6
Bijlage 4 Lokatie van het telgebied 7
Bijlage 5 Natuurtypekaart Bijlage 6 Monitoringgebied Groene Strand. 8
Bijlage 7 9
Bijlage 8 10
Bijlage 9 11
Bijlage 10 12
Bijlage 11 13
Bijlage 12 14