Broedvogel Monitoring Project. Bakelse Plassen inclusief golfbaan Stippelberg. voorjaar 2012

Transcriptie

1 Broedvogel Monitoring Project Alle soorten (BMP A) Bakelse Plassen inclusief golfbaan Stippelberg voorjaar 2012 Vogelwerkgroep t Vuggelke, IVN Bakel-Milheeze-Rips Dit rapport is opgesteld op verzoek van De Peelhorst Zand & Grind BV

2 1. Inleiding In het kader van de uitbreiding van de Bakelse Plassen van 90 ha naar 165 ha open water is door Bureau Waardenburg BV (Adviseurs voor ecologie & milieu) het Beheersplan vogels Bakelse Plassen opgesteld. Hierin wordt de suggestie gedaan om samenwerking met het IVN te zoeken om de diverse tellingen te realiseren. Op dit verzoek is het IVN ingegaan, mede om de ontwikkeling van het landschap en de fauna te volgen en enige toegevoegde waarde te kunnen hebben. Golfbaan Stippelberg wil zich scharen bij de groenste banen (GEO-certificering) van Nederland waarbij een broedvogelinventarisatie ondersteunend kan zijn. Door de verwevenheid van de Bakelse Plassen en de golfbaan hebben wij beide als één project beschouwd. Met dit rapport presenteert vogelwerkgroep t Vuggelke van het IVN Bakel-Milheeze- Rips de Broedvogel Monitoring. 2. Werkwijze Bij het inventariseren van de Bakelse Plassen is merendeel dezelfde route gevolgd, beginnend in de zuid-west hoek aan de Hooizak tegen de wijzers van de klok in om de grote plas. Hier en daar werden verschillende insteken gemaakt zoals bijvoorbeeld bij de Kleine Zuth. De Golfbaan Stippelberg is via de bestaande wegen doorkruist. Ook hier zijn diverse insteken gemaakt op de baan zelf. Beide routes zijn fietsend geïnventariseerd, de insteken vaak lopend. De inventarisatie is uitgevoerd volgens de methode Broedvogel Monitoring Project alle soorten (BMP A) beschreven in van Dijk A.J. & Boele A. Handleiding SOVON Broedvogelonderzoek. ISBN Uitgegeven door SOVON Vogelonderzoek Nederland, Nijmegen. Per inventarisatieronde werd de informatie over het voorkomen van soorten en activiteit (bv zang, aanwezigheid paar, nest) op een kaart genoteerd. Na afloop van het veldwerk werden de gegevens door middel van het computerprogramma Autoclustering in BMP / Versie 1.05 van SOVON op soortkaarten overgebracht. Dit programma bepaald het aantal territoria per soort rekening houdend met de datumgrenzen, fusieafstanden en aantal benodigde waarnemingen. 3. Kaartmateriaal Op het kaartmateriaal, via Landschappartner beschikbaar gesteld door de Peelhorst, is de situatie weergegeven nadat het hele project is afgerond (ca of later). De topografische kaart die SOVON in het computerprogramma tot haar beschikking heeft dateert van Een luchtfoto, ook in het programma aanwezig, is van iets latere datum. Deze foto wordt echter niet bij het genereren van de soortkaarten gebruikt. Hierdoor is bij de interpretatie van de soortkaarten enig inzicht van de actuele situatie gewenst. (Bijvoorbeeld: een Fuut, een watervogel bij uitstek die een drijvend nest maakt in waterplanten, heeft zijn territorium midden op een akker.) Zie voor de vergelijking van de kaarten de volgende pagina.

3 De kaart na afronding van het gehele project. De luchtfoto die het computerprogramma gebruikt.

4 4. Weersomstandigheden Het weer is van invloed op de activiteit van vogels en daardoor op de doelmatigheid van het inventariseren. Harde wind, neerslag, lage of hoge temperaturen zijn beperkende factoren. Tijdens de inventarisatietellingen waren de omstandigheden over het algemeen goed hoewel erg wisselend. Begin april waren de temperaturen aan de lage kant. De geplande telling van 28 april is door regen verschoven naar 29 april. De telling van 13 mei op de Golfbaan was zó omvattend dat deze op 17 mei is afgemaakt. Tijdens de hele inventarisatieperiode was het windstil tot maximaal matige wind. Deze omstandigheden hebben een gunstige invloed gehad op het uitvoeren van de inventarisatie. Door de avondtelling van 12 juni laat te beginnen is de inventarisatie zeer compleet. 5. Overzicht bezoekdata en weersomstandigheden Telling Datum Tijd Temp.C Wind Bewolking Gebied 1 17-mrt gr zwak, noord-west half bewolkt Bakelse plassen+golfbaan 2 1-apr gr windstil onbewolkt Bakelse plassen+golfbaan 3 15-apr gr matig, noord-oost onbewolkt Bakelse plassen+golfbaan 4 29-apr gr windstil half bewolkt Bakelse plassen+golfbaan 5 5-mei gr zwak bewolkt Bakelse plassen+golfbaan 6 13-mei gr windstil onbewolkt Bakelse plassen+golfbaan 7 17-mei gr zwak, noord-west onbewolkt Golfbaan 8 19-mei gr zwak onbewolkt Bakelse plassen+golfbaan 9 27-mei gr zwak onbewolkt Bakelse plassen+golfbaan mei gr zwak onbewolkt Bakelse plassen 11 2-jun gr windstil half bewolkt Bakelse plassen+golfbaan jun gr zwak licht bewolkt Bakelse plassen+golfbaan jun gr zwak zwaar bewolkt na regen Bakelse plassen+golfbaan Bij telling 10 zijn alleen de nestgaten van de Oeverzwaluw geteld als activiteit van de hele Vogelwerkgroep.

5 6. Niet broedvogelsoorten Vanaf begin 2012 en tijdens de inventarisatie zijn alle waargenomen vogels genoteerd. Hieronder vallen ook trekvogels die het gebied gebruiken om te rusten, te foerageren of te passeren tijdens de trek. Hieronder vallen ook vogels die alleen het gebied gebruiken om te foerageren en elders broeden zoals Boerenzwaluw en Gierzwaluw. Bakelse plas Golfbaan 1 Geoorde Fuut 2 Aalscholver 3 Grote Zilverreiger 4 Blauwe Reiger 5 Zwarte Ooievaar 6 Kleine Zwaan 7 Rietgans 8 Brandgans 9 Indische Gans 10 Casarca 11 Smient 12 Wintertaling 13 Slobeend 14 Brilduiker 15 Rode Wouw 16 Torenvalk 17 Boomvalk 18 Kemphaan 19 Watersnip 20 Zwarte Ruiter 21 Tureluur 22 Witgatje 23 Oeverloper 24 Kokmeeuw 25 Kleine Mantelmeeuw 26 Zilvermeeuw 27 Gierzwaluw 28 IJsvogel 29 Boerenzwaluw 30 Tapuit 31 Kramsvogel 32 Klapekster 33 Mandarijneend Totaal aantal: 27 16

6 7. Broedvogelsoorten Zoals in de werkwijze weergegeven werden de gegevens door middel van het computerprogramma Autoclustering in BMP / Versie 1.05 van SOVON op soortkaarten overgebracht. Dit programma bepaald het aantal territoria per soort rekening houdend met de datumgrenzen, fusieafstanden en aantal benodigde waarnemingen. In onderstaande tabel zijn de broedgegevens samengevat. In de door het programma gegenereerde bijlage zijn de stippenkaarten opgenomen. Elke stip duidt op een geldig territorium. 1 Dodaars 7 38 Gekraagde Roodstaart 2 2 Fuut 4 39 Roodborsttapuit 27 3 Knobbelzwaan 3 40 Merel 52 4 Grauwe Gans 5 41 Zanglijster 11 5 Canadese Gans 4 42 Grote Lijster 4 6 Nijlgans 7 43 Rietzanger 1 7 Krakeend 1 44 Bosrietzanger 1 8 Wilde Eend Kleine Karekiet 17 9 Kuifeend 6 46 Spotvogel 6 10 Sperwer 1 47 Braamsluiper 1 11 Buizerd 4 48 Grasmus Patrijs 7 49 Tuinfluiter Waterhoen Zwartkop Meerkoet Fluiter 2 15 Scholekster 3 52 Tjiftjaf Kleine Plevier 6 53 Fitis Kievit 6 54 Goudhaan 5 18 Holenduif Bonte Vliegenvanger 5 19 Houtduif Staartmees 4 20 Koekoek 1 57 Matkop 4 21 Steenuil 2 58 Kuifmees 6 22 Nachtzwaluw 2 59 Zwarte Mees 3 23 Groene Specht 6 60 Pimpelmees Zwarte Specht 1 61 Koolmees Grote Bonte Specht Boomkruiper Kleine Bonte Specht 3 63 Wielewaal 1 27 Boomleeuwerik 6 64 Gaai 5 28 Veldleeuwerik 2 65 Zwarte Kraai 7 29 Oeverzwaluw Spreeuw 4 30 Boompieper Huismus Graspieper 7 68 Ringmus Gele Kwikstaart 3 69 Vink Witte Kwikstaart Groenling Winterkoning Putter 2 35 Heggenmus Kneu Roodborst Geelgors Zwarte Roodstaart 1 74 Rietgors 5

7 8. Zoogdieren Tijdens de inventarisatie zijn ook de waargenomen zoogdieren genoteerd. Bakelse plas Golfbaan Ree Haas Konijn Wild varken Vos Vleermuis 9. Slotopmerking Vanaf begin 2012 tot en met de inventarisatieperiode zijn in totaal 107 vogelsoorten waargenomen. Het aantal broedvogels is met 7 soorten toegenomen ten opzichte van De begrazing in de broedtijd op de Golfbaan van het groot aantal schapen op een te klein perceel komt de grondbroeders niet ten goede. Het aantal niet broedvogels is daar tegenover met 10 soorten gezakt. Eén van de mogelijke oorzaken zou de koude winter kunnen zijn geweest. Hierdoor kunnen de vogels zo snel doorgetrokken zijn, dat wij ze gemist hebben. 10. Waarnemers De volgende personen hebben aan deze inventarisatie meegewerkt: Ine Coolen Benny Endevoets Annie van de Hulsbeek Tonnie van de Hulsbeek Jan van de Leur (coördinator) Puc Relou (gastteller)