Broedvogelinventarisatie in de Koppenwaard te Lathum 2016

Transcriptie

1 Broedvogelinventarisatie in de Koppenwaard te Lathum 06 Sinds korte tijd is de Koppenwaard in handen van Natuurmonumenten. Het gebied was vanouds bekend om zijn steenfabriek (opgericht in ). Het enige wat nog rest uit die periode zijn de ovens. Oorspronkelijk stonden er in de Koppenwaard drie steenfabrieken. Daarnaast staan in het gebied nog twee woningen: de Wilgenhoek van de heer Van Gilst en nog een ander huisje, de oude opzichterswoning. Het terrein direct grenzend aan de Wilgenhoek is eigendom van de heer Van Gilst, het is ongeveer ha groot. De wei met pony's en stal beslaat een groot deel hiervan. De stal was een geliefde broedplaats voor de Boerenzwaluw, liefst acht broedparen hadden hier hun nestje gemetseld. Natuurmonumenten heeft het plan om in dit gebied het landschapspatroon te herstellen door heggen, hagen en bomen aan te planten en de graslanden anders te beheren, zodat er weer volop bloemen in gaan bloeien. Voor recreanten worden mogelijk wandelpaden aangelegd en er wordt zelfs gedacht aan een eventuele koffiegelegenheid. Oven van de voormalige steenfabriek Het grootste deel van de Koppenwaard is op dit moment in gebruik als weidegebied. Een kleiner deel dient als maisakker dit zijn dan ook de wat hoger gelegen delen. Er liggen een aantal plasjes in het gebied( kleiputten) die alle omzoomd worden door opgaande bomen, meest wilgen en hier en daar essen. Op verzoek van Natuurmonumenten heeft de vogelwerkgroep in het voorjaar een broedvogelinventarisatie uitgevoerd in het gebied. Verspreid over de maanden maart, april, mei werd zeven keer s ochtends vroeg een ronde gelopen. Begin juli werd aanvullend nog een avondtelling gedaan. In totaal werd er ruim 7 uur besteed aan deze inventarisaties. Omdat er per ochtend steeds door twee personen samen werd gelopen komt de totaal geïnvesteerde tijd op ongeveer uur!

2 Overzicht van de inventarisatie ronden nr 6 7 datum tijd temp wind geen geen - bewolking bewolkt helder licht half half helder bewolkt tijdsduur.00 u. u. u.0 u.0 u.00 u.00 u.00 u De inventarisaties zijn uitgevoerd volgens de richtlijnen van de Handleiding Sovon Broedvogelonderzoek. De wandelroute werd zodanig gekozen dat maximale waarneming van soorten gewaarborgd was en bovendien werd altijd met twee personen samen geïnventariseerd. Plasje De Biet (voormalige kleiput) in de Koppenwaard Uit de verderop geplaatste tabel met aangetroffen broedvogels blijkt dat we soorten broedvogels hebben aangetroffen. Er waren ook een aantal soorten die we weliswaar hebben gezien of gehoord maar niet direct als broedvogel aan de Koppenwaard gebonden zijn. Het betreft hier : Kuifeend, Scholekster en Zwarte Roodstaart. Het totale aantal broedparen dat door ons werd genoteerd bedroeg 7. Ons zijn geen gegevens bekend van eerdere inventarisaties in de Koppenwaard. We kunnen de aantallen dus niet toetsen aan eerdere gegevens. De vogelsoorten aangegeven met zijn wel gezien maar waarschijnlijk geen broedvogels.

3 Opvallend in de resultaten is dat de bosvogels het hier goed doen: de aantallen Winterkoningen, Zwartkoppen, Tjiftjaffen, Boomkruipers, Grote Bonte Spechten, Houtduiven en Vinken spreken voor zich. Aantallen broedparen Koppenwaard 06 soort Dodaars Knobbelzwaan Grauwe Gans Nijlgans Krakeend Wilde Eend Kuifeend Sperwer Buizerd Fazant Waterhoen Meerkoet Scholekster Holenduif Houtduif Turkse Tortel Koekoek Grote Bonte Specht Boerenzwaluw Witte Kwik Winterkoning Heggenmus Roodborst Zwarte Roodstaart Gekraagde Roodstaart Roodborsttapuit aantal paren 7 9 soort Merel Zanglijster Grote Lijster Kleine Karekiet Braamsluiper Grasmus Tuinfluiter Zwartkop Tjiftjaf Fitis Grauwe Vliegenvanger Staartmees Pimpelmees Koolmees Boomklever Boomkruiper Gaai Zwarte Kraai Spreeuw Huismus Vink Groenling Putter Kneu Rietgors aantal paren 0 Daarnaast is het ook logisch dat soorten als Kleine Karekiet en Rietgors slechts een minderheid vormen: de biotoop leent zich (nog) niet voor deze rietvogels. Zeven keer zagen we Aalscholvers vissend in de plasjes of drogend op de boomtakken. Ook troffen we op of bij de plassen aan: Grote Mantelmeeuw, Ooievaar, vissende Blauwe Reigers, een Tapuit, een opvliegende Houtsnip en twee prachtige mannen Mandarijneend. De Mandarijneend broedt in de landgoedbossen aan de overkant van de IJssel. Dicht bij de puinresten vloog eenmaal een Houtsnip op en een Tapuit zat op een afrastering. Vorig jaar werden in de Koppenwaard enkele toch wel bijzondere soorten aangetroffen: Vos, Havik en Steenuil. De Vos en de Havik hadden hun plekje in het afzonderlijk staande bosje en de Steenuil gebruikte onze nestkast in de bongerd. Op de plasjes zwommen toen Zomertalingen. Mogelijk had de Vos dit jaar zijn bouw onder de steenoven we ontdekten de ingang van een hol.

4 In 0 troffen we een vossenbouw aan met jonge Vosjes. Koppenwaard heeft dus wel het één en ander te bieden. Tijdens vrijwel elke inventarisatieronde troffen we reeën aan ( tot eenmaal 7 stuks ), hazen( max 7 stuks), konijnen (max stuks) en een keer zagen we drie watersalamanders in het wat kaal gereden gras. Jongvee in de Koppenwaard. Foto: Aloys Sanders Naast de vogels hebben we uiteraard ook gelet op andere aspecten. Zoals hierboven al aangegeven probeerden we ook de overige fauna te registreren en tevens keken we of de natuurwaarden in dit gebied wellicht nog versterkt zouden kunnen worden.

5 We kwamen tot een aantal mogelijkheden: De begroeiing rondom de plasjes zou wat meer open kunnen worden, waardoor het meer toegankelijk wordt, zowel voor de vogels als voor de passant De laagst gelegen gedeelten van het grasland zouden kunnen worden toegevoegd aan de plasjes om het oppervlak water te vergroten De randen van de plasjes zouden wat geleidelijker kunnen aflopen, waardoor meer plas dras ontstaat. Dit vooral voor steltlopers. Perceelscheidingen zo veel mogelijk vervangen door hagen waardoor meer dekking en foerageergelegenheid ontstaat voor zoogdieren, insecten en vogels. Het wat afzonderlijk gelegen bosje middels een houtwal verbinden met het plasje ten westen van de verharde toegangsweg om zo migratie van fauna te bevorderen. Rest ons nog te onderstrepen dat de Koppenwaard voor ons een heel boeiende biotoop is en alleen nog maar boeiender kan worden. Dat Natuurmonumenten er de schouders onder gaat zetten geeft ons vertrouwen dat de potentie van de Koppenwaard op termijn zal worden omgezet in nog meer natuurlijke rijkdom. Wij zullen als Vogelwerkgroep van Stad en Ambt Doesborgh zeker graag terugkomen om te constateren hoe de Koppenwaard zich ontwikkeld heeft. Inventarisatiegebied Koppenwaard 06 De inventarisaties werden uitgevoerd door de volgende personen: Frans Stam, Frank Roelofsen, Fred Balduk, Gerrit Nijhuis, Egbert Klaassens, Wiljan Kok, Hans Jansen, Jettie van Assendelft, Aloys Sanders, Alfons Kelderman, Simcha Plotkin en Toon Weekhout. Hans Jansen zette de veldkaarten om in soortkaarten en bepaalde het aantal territoria. Samengesteld door Aloys Sanders