Vluchten! Naklanken bij oorlogsverhalen uit Gooik en Geluwe Frans Peetermans Een uitgave van de Heemkundige Kring van Gooik
Vluchten! - Naklanken bij oorlogsverhalen uit Geluwe en Gooik Frans Peetermans Uitgave van de Heemkundige Kring van Gooik 2008 Druk: ABC D/2008/4794/2 HEEMKUNDIGE KRING VAN GOOIK Met dank aan onze financiële steuners en het gemeentebestuur van Gooik. CIP Titel: Vluchten! - Naklanken bij oorlogsverhalen uit Geluwe en Gooik Auteur: Frans Peetermans Vormgeving: Johnny Van Bavegem Administratie en sponsoring: Jean-Paul De Loecker Uitgever: Heemkundige Kring van Gooik VZW 106 blz., 21 x 21 cm, 1 ste druk In de reeks: Bijdragen tot de Gooikse Geschiedenis - deel 20 ISBN: 9789080955202 - NUR 693 - SISO 927.5, 928, 987.4 Doelgroep: Inwoners van Gooik en Geluwe en hun omgeving Trefwoorden: Gooik, Geluwe, oorlog, vlucht, mondelinge overlevering, verhalen, anekdoten Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever of betrokken auteur. De auteur is verantwoordelijk voor de inhoud en illustratie van zijn bijdrage, tenzij anders vermeld.
Woord vooraf De stroom van reacties op onze vraag naar vluchtververhalen, documenten en foto s stopte niet na Erfgoeddag 2007. Mensen bleven verhalen aanbrengen. Over een Noord-Iers militair die bij de Duitse inval in 1940 maandenlang onderdook in Oplombeek. Oud-Geluwenaar Werner Vanneste vertelt hoe hij eind mei van datzelfde jaar in zijn dorp tijdens een bombardement het zicht verloor. Lea Wellemans-Maris uit Schepdaal bezorgde ons het dagboek van haar vader Gustaaf Maris (afkomstig uit de Hoezenbroek) met zijn vluchtervaringen in mei 40. Bij de Geluwse familie Vandamme leeft nog het verhaal over een Gooiks timmerman die eind 17, begin 18 zoveel doodskisten te maken had, dat er voor zijn ander werk geen tijd meer was. Patrik Rebry uit Geluwe zond ons het verhaal van zijn overgrootvader Henri die met zijn familie in Gooik verbleef tot eind oktober 18. En volgens Luc De Weerdt in Bijnamen in n Pajottenlands dorp (ESDB LX 7-8-9/1977) was er in Geluwe zelfs n herberg In Goyck als herinnering aan de ontvangst in 1917. Hij heeft het daarin ook over een inwoner van Gooik die ze hier de Geiluwenèèr noemden. Intussen kwamen we ook nog te weten van Lionel Brulez, schoonbroer van Paul Vandamme, dat In Goyck in de Kloosterstraat in Geluwe stond. En Gustaaf Sorgeloos, Theo Pappaert en Jozef De Boeck, die in oktober overleed, vertelden over hun vlucht naar Frankrijk Philippe van Dixhoorn uit Vollezele, die ons onlangs ontviel, verhaalde hoe hij in 1944 een Amerikaans piloot ophaalde in Ninove en op het nippertje aan de Duitsers ontsnapte. Mensen kwamen nog met oude foto s, rantsoeneringszegels en oorlogsgeld op de proppen. Jeanne Ringoet bezorgde ons de ontbrekende namen bij een trouwfoto uit 1936. Van haar kregen we ook een groepsfoto in bruikleen. Daarop poseren 61 Gooikse oud-strijders uit de Eerste Wereldoorlog. Al deze zaken verdienden een plaats in het boek of in de tentoonstelling op Erfgoeddag 2007. Maar we kwamen ze te laat op het spoor We weten nu dat er nog heel wat erfgoed zit bij de mensen: schatten op zolder. Alleen is het moeilijk om meteen de hand te leggen op die oude foto of die brief van toen. Het terugvinden duurt soms een beetje. Andere ervaring is dat we allemaal op de keerzijde van onze foto s vergeten te schrijven wie, waar en wanneer Nog een vaststelling: de een vertelt al wat makkelijker dan de ander, maar mensen zitten vol verhalen. Die wachten alleen maar op een aanleiding en een luisterend oor om verteld te worden. 3
Inhoudstafel 1 Herinneringen uit de Eerste Wereldoorlog 7 Doodkisten 7 Waignein Bostijn 7 Vuurkruiser Jozef Thollebeek 9 Onderpastoor Lucas 10 Rebry en Jenquin 10 Jozef De Belser 15 Emiel De Smet 18 2 Tussen twee oorlogen 22 Cyriel en Florentina 22 Lourdesreizen 1920 en 1921 24 Hulde en dank aan Amerika 26 Goyck viert zijne oorlogshelden 29 Inhaling pastoor Walravens 32 Meisjes van de Gooikse huishoudschool 1930 1931 34 Trouw in 1936 36 Feestmaal van de oud-strijders 37 Samen op de foto 39 3 Tweede Wereldoorlog 42 Blind 42 Het verhaal van Werner 43 Dagboek van Gustaaf Maris 48 Germaine Heymans 60 Gustaaf Sorgeloos 67 Jozef, Theo en Cyriel 68 Bericht 79 van Dixhoorn 80 4 Bronnen 100 5