5 Meetapparatuur 2
2 Inhoudsopgave en colodinges Charles Claessens pag 2 De COM Monitor idem pag 3 De HFR-1 idem pag 6 Colofon het bitje idem pag 8 Ditmaal een beschrijving van twee andere meetapparaten om hoogfrequente straling mee te kunnen meten. Beide meters meten niet gemiddelde waarden maar de pieken. Ook deze meters zijn niet geschikt om grenswaarden mee te bepalen, maar ja, het moge duidelijk zijn, dat het meten van grenswaarden in feite geen zin heeft. Ziek worden we bij EM stralingsvelden die ver onder de thermische grenswaarden liggen. De ÖDP heeft reeds *mijn* waarde van 100 µw/m² in hun programma opgenomen. ;o) Denk niet dat beide apparaten zomaar wat in elkaar geflanste elektronica inhoudt. Er is heel wat studie en ontwikkelingen aan vooraf gegaan. Het duurt jaren vooraleer medicijnen goedgekeurd op de markt mogen komen. Soms wel tientallen jaren. Het circus met de homeopathische middelen, waarvan de specifieke werking bewezen moet kunnen worden, vooraleer ze op de lijst van goedkeuring mogen komen, is iets absurds. Elektronische ontwikkelingen, welke daarentegen nog helemaal niet getoetst zijn op gevaarlijkheid voor de volksgezondheid, worden meteen op de markt geworpen. Alle roepen om testen en keuring en onderzoek worden wuivend terzijde geschoven en afgedaan als onnozel. Dit is gebeurd met GSM (frequenties 900 MHz en 1.800 GHz). Dit is zeker gebeurd met het nieuwe UMTS (frequenties 1.800-2.200 GHz) En ook het geval met WLan of WiFi (frequenties rond 2.450 GHz). WLan is het nieuwste snufje om in de tuin op je laptop draadloos te kunnen internetten. Resonatiefrequenties van prostaat: 1.79 GHz, van de lever: 1.85 GHz, van de gal 1.87 GHz, van het hart 1.918 GHz, van de nieren 1.98 GHz. Dat belooft wat. Verder is het wachten geblazen op de nieuwe HF Detektor 2 van Aaronia, die op papier technisch heel veelbelovend en eveneens redelijk geprijsd zou zijn. Release datum is 1 juli 2002. We zijn benieuwd. De Lambda Fox zal nog wel even op zich laten wachten.
3 D e COM Monitor is een meetinstrument voor het bepalen van hoogfrequente gepulste straling, zoals die afgegeven wordt door GSM masten, GSM telefoons, mikrogolfovens, DECT telefoons, etc. Het is zo groot als een pakje sigaretten en je steekt hem gemakkelijk in je broekzak. In tegenstelling tot de HF Digitmeter II, die rechtop gehouden dient te worden en dan links als rechts de storingsbronnen meet (en waardoor je soms niet weet of die nu links of rechts zitten in gebieden waar veel zenders zijn) moet je bij de COM Monitor de kleine vaste antenne in de richting van de storingsbron richten. Hij dient daarbij uitstekend als aanpeil antenne, en wijst de bronnen onverbiddelijk aan. Aan de linkerzijde wordt de 9 V batterij geplaatst en aan de andere zijde bevindt zich een aanluiting voor een datalogger.
De COM Monitor wordt aangezet door op de dikke rubber knop in het midden te drukken; een blauw knipperlicht rond deze knop geeft dan aan, dat er gemeten wordt. Aan de linkerzijde zijn kleine LED-tjes die een bereik van 0.7 tot 6.5 Volt per meter aangeven. 4 Deze waarden 0.7 tot 6.5 V/m korresponderen met in andere landen geldende grenswaarden. De in Nederland geldende grenswaarden, 49 V/m voor GSM 900MHz en 81 V/m voor GSM 1800MHz kunnen hier dus niet mee gekontroleerd worden. Erg is dat niet, want als je aan de 6.5 V/m komt is het al veel te veel voor je gezondheid, ongeacht wat de Gezondheidsraad en mevrouw Borst beweren. Mijn enige bezwaar is dat deze meter pas bij 0.7 V/m begint te meten. Ik had liever gezien dat hij bij 0.2 V/m zou beginnen, hetgeen overeenkomt met 100 µw/m², de grenswaarde volgens de SBM 2000 volgens bouwbiologen. Maar toch heb ik in dit middengebied van 0.7-6.5 V/m heel wat kunnen vaststellen rondom mij heen. De gemeten waarden zijn vrij nauwkeurig en zouden niet meer dan ± 6 db mogen afwijken. Het is een ideaal apparaat om bijvoorbeeld een DECT telefoon toestel aan te peilen. Hij geeft heel goed deze straling weer; hoe dichter je bij het toestel komt, hoe meer lampjes gaan branden. Van mijn bovenburen kan ik zo precies door mijn 20 cm dikke betonnen plafond heen bepalen waar zij de basis van hun DECT telefoon geplaatst hebben.
Daar waar de Digitmeter breedbandig gemiddelden aangeeft, meet de COM Monitor niet gemiddelden doch de pieken van de gepulste signalen. Dit is een wezenlijk verschil. Daardoor komt het dat de bij de COM Monitor aangegeven waarden korrekt steeds hogere zijn, dan gemeten worden bij breedband effektiefwaarden meetapparaten. Alle internationale richtwaarden zijn gebaseerd op waarden, die over een periode van 6 minuten gemiddeld worden, maar men is het er over eens, dat de impulspieken toonaangevend zijn voor a-thermische biologieshce effekten. Op die kleine 4 polige stekker aan de zijkant kan een als extra aan te schaffen kabel aangesloten worden, waaraan een Philip Harris CL200 Datalogger aangesloten kan worden, ofwel een Voltmeter met hoge ingangsimpedantie (> 100 kohm). Wanneerde de zwarte knop aan de voorzijde ingedrukt wordt blijft de CPM Monitor ca 1 minuut meten; wanneer het kabeltje aangesloten is, blijft de COM Meter net zo lang meten als het kabeltje er in zit. Onderstaande afbeelding geeft zo weer, wat aan straling bij een zendmast met de COM Monitor is gemeten. De Com Monitor werd daarbij steeds op 1.50 m hoogte gehouden. In de direkte nabijheid van de mast zijn er enorme verschillen en is te zien dat de meetwaarden zich rond een faktor 5 en meer onderscheiden, en dat binnen een bereik van een meter. Deze grote verschillen kunnen onder andere veroorzaakt worden door reflekties op de bodem, nabije gebouwen en andere strukturen. 5 Er zijn ook veel *zij-stralen* van mikrogolven, die uit de antenne onder veel steilere hoek afgestraald worden dan de hoofdstraal, die onder een hoek van ca. 2 en 10 graden onder de horizon afstraalt. De smalle zijstralen veroorzaken plaatselijke *hot spots* met hogere mikrogolf pieken, en deze zijn vaak de hoogste pieken, die bij proeven rond een basis zendmast gemeten worden. Deze bevinden zich NIET in de straal met de grootste intensiteit, maar veroorzaken wel de hoogste pieken, waaraan mensen blootgesteld worden. De kontrole instanties slaan meestal geen aandacht op de piekwaarden die optreden vlakbij de mast, en die van de zij- straling van de basisstationsantennes komen. De COM Monitor is te verkrijgen bij Priggen. http://www.umweltmessgeraete.de.vu
6 Wie op de website van ROM Elektronik bij www.rom-elektronik.com kijkt bespeurt vrij snel een grote hoeveelheid meters die merendeels bij milieutechniek gebruikt worden. Uit hun assortiment mochten wij de HFR-1 mit Spitzenwerterfassung uittesten. Het is een hoogfrequent meter met een losse uittrekbare antenne, die bij nietgebruik netjes naast de meter er tegenaangeklemd kan worden (zie titelblad). De HFR-1 wordt gevoed door een 9 V batterij, aan de achterzijde. De antenne wordt op de BNC bus gestoken. Op de voorzijde zit een schakelaar, waarmee de meter aangezet kan worden. Men heeft keuze uit twee mogelijkheden; milliwatt per m² (mw/m²) of microwatt per m² (µw/m²). Aan de linkerzijde zit een schuifknop waarmee het audiogedeelte geaktiveerd kan worden. De ingebouwde luidspreker is naar mijn smaak veel te zwak om nauwkeurig naar de signalen te kunnen luisteren, maar dat wordt ruimschoots goedgemaakt door een hoofdtelefoonaansluiting. Hiermee kan men de gemoduleerde signalen goed onderscheiden en naar type indelen. Een volumeregelaar zou hier niet misplaatst zijn. De HFR-1 meet in het frequentie gebied van 2 KHz tot > 3 GHz. Het meetbereik in mw/m² gaat van: 1 tot 1999 mw/m². Het meetbereik in µw/m² gaat van: 1 tot 1999 µw/m². (Het verschil in meetbereik is dus 1000 µw/m²) Bij mijn metingen in het veld kwam ik niet hoger dan 4 mw/m². Er zijn geen posities achter de komma. Het meest gebruikt wordt de positie in µw/m², (die wèl fijner aanduidt). Net als de COM Monitor meet de HFR-1 *mit Spitzenwerterfassung* de pieken van de hoogfrequente EM velden. Op de volgende pagina is de antenne helemaal uitgetrokken. Daarnaast is hij in de stand zoals hij het meeste gebruikt wordt.
7 De lengte van de antenne heeft te maken met overeenkomstige frequentie gebieden. Zo geeft men aan van 25-136 MHz, van 138-180 MHz, vanaf 220 MHz, ca 800-1000 MHz en vanaf ca 1800 MHz. Dit is wel een uitzoekerij, maar het werkt wel in de praktijk. Vergeleken met mijn Digitmeter liggen de lagere waarden wat hoger en de hogere waarden wat lager zoals ik ze op het display aflees. De Digitmeter meet gemiddelden en de HFR-1 pieken. Maar dit is helemaal niet erg, want dit soort meters dienen ook niet om grenswaarden te kontroleren. Ze zijn wel heel geschikt om straling aan te geven en afschermingsmaatregelen op effektiviteit te kunnen beoordelen. Het blijkt dat sommige zenders onder 45 zenden. De HFR-1 dient daarom dan ook iets omhoog onder 45 gehouden te worden om hogere waarden te kunnen aflezen. De HFR-1 is ook heel geschikt om zendmasten aan te peilen. Dat doet hij erg goed. Ook DECT toestellen geeft hij goed aan. Het gebruik van de uittrekbare antenne ivm verschillende frequenties vereist enige oefening.
8 Eindredactie: Ontwerp en vormgeving: Charles Claessens Charles Claessens Redactie: Charles Claessens cclaessens@chello.nl tel 010-4192000 Kopij voor het augustus nummer insturen vóór 15 juli! Copyright: Het auteursrecht van de artikelen berust nadrukkelijk bij de auteurs. Overname van gehele of gedeelten van artikelen is alleen toegestaan na nadrukkelijke toestemming van de auteur en mits de bron, *het bitje* wordt vermeld. Ingezonden kopij: De redactie van *het bitje* is niet verantwoordelijk voor de auteursrechten of het copyright van de ingezonden kopij. De verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid ligt bij de inzender. De redactie behoudt zich het recht voor om, in overleg, ingezonden kopij in te korten, in meerdere afleveringen of in anderszins gewijzigde vorm te plaatsen. *het bitje* zal de 1e van iedere maand te downloaden zijn van de webpagina: http://members.rott.chello.nl/cclaessens Voor die wijsneuzen, die willen weten waarmee het bitje tot stand is gekomen: InDesign 2.0.1, Acrobat 5.05, Photoshop 7, Paint Shop Pro 7.04, XaraX 1.0, Painter 7, KPT 5, S-Spline 2.03 en veel fantasie [1938 was toch wel een goed jaar]. Het is ook mogelijk het bitje bij verschijnen automatisch per e-mail in uw postbak te ontvangen. U dient dit dan wel via een e-mail kenbaar te maken aan: cclaessens@chello.nl Als u het met bepaalde artikelen niet eens bent, mag u uw mening best aan de redaktie mededelen. Dan hebben we meteen weer kopij voor het volgende nummer!