FOLDER: BORSTAMPUTATIE ZONDER RECONSTRUCTIE In overleg met uw medisch specialist en verpleegkundige heeft u gekozen voor een borstamputatie zonder reconstructie. Bij een borstamputatie wordt al het klierweefsel uit uw borst verwijderd. De borstspier blijft intact. Vaak wordt deze operatie gecombineerd met het verwijderen van een of meerdere lymfeklieren uit de oksel: de borst en de schildwachtklier worden verwijderd (officiële term: ablatio) de borst en de okselklieren worden verwijderd (officiële term: amputatie) In deze folder leest u precies alles wat u voor, tijdens en na deze operatie te wachten staat. Voorbereiding Binnenkort wordt bij u een borstamputatie uitgevoerd. U wordt hiervoor opgenomen in het Alexander Monro Borstkankerziekenhuis. Een dag/nachtopname betekent dat u één of meer nachten bij ons verblijft. Belangrijke punten als voorbereiding op uw operatie: Nuchter zijn. Om braken tijdens en na de operatie te voorkomen, is het belangrijk dat u nuchter bent. Dit betekent dat u tot 6 uur voor de operatie gewoon kunt eten en drinken, maar liever geen extreem vette maaltijden. U kunt tot 2 uur voor de operatie heldere vloeistoffen drinken. Laxeermiddel. Indien u dit met de specialist heeft afgesproken neemt u de avond voor de operatie een laxeermiddel in. Medicijnen. De anesthesioloog heeft met u besproken welke medicijnen u voor de operatie kunt blijven gebruiken. Roken. Wij raden u aan om minstens 6 weken voor de operatie te stoppen met roken. Nicotine vernauwt de bloedvaten waardoor problemen bij de wondgenezing kunnen optreden. Daarnaast zijn de ademhalingswegen van rokers vaak geïrriteerd en daardoor gevoeliger voor ontstekingen. Tevens stimuleert roken de maagzuurproductie. Bovendien kan hoesten na de operatie erg pijnlijk zijn. Uiterlijke verzorging. Zorg ervoor dat uw huid schoon is wanneer u naar het ziekenhuis komt. Verwijder eventuele make-up, nagellak, nepnagels en piercing(s). Sieraden en andere kostbaarheden kunt u beter thuislaten. Uw kunstgebit en contactlezen kunt u achterlaten op uw kamer. Uw gehoorapparaat kunt u wel inhouden. Ontharen. Wij vragen u uw oksels vanaf drie dagen voor de operatie niet meer zelf te ontharen met een tondeuse, scheermesje of ontharingscrème, omdat u daarmee het risico op infecties na de operatie vergroot. Als de arts van mening is dat in uw situatie het operatiegebied toch onthaard moet worden, dan doet de operatieassistent dit vlak voor de operatie met een speciale tondeuse. Folder Borstamputatie zonder reconstructie, versie 2, juli 2014 1
De dag van uw operatie Het is heel belangrijk dat u op de dag van uw operatie de volgende benodigdheden meeneemt: Een ingevulde PDQ lijst. Deze lijst heeft u tijdens uw gesprek met de mammacare verpleegkundige gekregen. Een BH zonder beugels die goede steun geeft, liefst een sport BH. Een pyjama. Neem het liefst een shirt met knoopjes aan de voorkant mee, zodat het makkelijk is om deze na de operatie aan te trekken. Schone sokken voor tijdens de operatie. (bad-) Slippers. Toiletartikelen. Indien u medicatie gebruikt: Uw medicatie. Een Algemeen Medicatie Overzicht (A.M.O). Deze is af te halen bij uw apotheek. Wij raden u aan om sieraden en waardevolle spullen thuis te laten. Het is niet nodig om een ochtendjas en handdoek mee te nemen, deze hebben wij voor u klaarliggen. Wij begrijpen dat u liever niet alleen bent op de dag van de operatie. U kunt daarom een persoon meenemen voor wie wij ook lunch en diner verzorgen. Deze persoon kan, indien nodig, ook blijven overnachten. Het kan voorkomen dat u, ondanks de overnachting, toch (tijdelijk) op onze vierpersoonskamer komt te liggen. Het is dan helaas niet mogelijk dat er iemand blijft overnachten. Mocht dit bij u het geval zijn, dan informeren wij u hier tijdig over. Wij vragen hiervoor uw begrip. Voordat u naar de operatieafdeling gaat, vraagt de verpleegkundige u een operatiehemd aan te doen. Soms krijgt u een kalmerend middel van de verpleegkundige via een tablet of een injectie in uw been. Dit middel is een voorbereiding op de verdoving. U kunt hiervan een slaperig gevoel en een droge mond krijgen. Indien nodig krijgt u van de verpleegkundige een injectie om trombose te voorkomen. Het tijdstip van uw operatie Wij kunnen nooit met zekerheid zeggen hoe laat uw presentatie plaatsvindt. De operatie Hoe lang de operatie precies duurt, hangt af van de ingreep die met u is afgesproken. Tijdens de operatie worden een of twee dunne slangetjes aangebracht in het operatiegebied (drains), om bloed, wond- en lymfevocht weg te zuigen. Na de operatie Na de operatie wordt u wakker op de uitslaapkamer. Als u goed wakker bent, wordt u teruggebracht naar de verpleegafdeling. Het is belangrijk dat u de verpleegkundige eerlijk laat weten of en hoeveel pijn u heeft. Op die manier kunnen we de pijnmedicatie, als dat nodig is, op tijd aanpassen. Folder Borstamputatie zonder reconstructie, versie 2, juli 2014 2
Na de operatie komt de chirurg kijken hoe het met u gaat en of de wond goed geneest. De verpleegkundige ondersteunt u waar nodig bij de verzorging. Eén dag na de operatie bekijkt u samen met de verpleegkundige, en eventueel met uw partner, de wond. Als u goed herstelt en de drain(s) verwijderd kan/kunnen worden, kunt u naar huis. Voordat u naar huis gaat, leert een fysiotherapeut u oefeningen om uw schouder aan de geopereerde kant van uw lichaam goed beweeglijk te houden. Van de verpleegkundige krijgt u een tijdelijke prothese mee en een machtiging waarmee u een definitieve prothese kunt aanschaffen. De tijdelijke prothese is voor de eerste zes tot tien weken na de operatie. Als de wond dan goed genezen is, kunt u een definitieve prothese aanschaffen. De verpleegkundige zal u hierover meer informatie geven. Onderzoek van het weggenomen weefsel en de klier(en) Na de operatie worden het weggenomen weefsel en de lymfklier(en) onderzocht door de patholoog. Het onderzoek levert de volgende informatie op: Hoe groot is de tumor? Hoe snel groeien de tumorcellen? Is tijdens de operatie de gehele tumor verwijderd? Hebben de borstkankercellen zich verspreid naar de lymfeklieren? Hebben de borstkankercellen hormoonreceptoren? Dat wil zeggen: delen de kankercellen zich onder invloed van vrouwelijke hormonen? Hebben de borstkankercellen HER2-receptoren? Ongeveer 20 procent van de borstkankerpatiënten heeft deze overmaat van eiwitten. Deze eiwitten worden ook wel HER2neu-receptoren genoemd. Ze zorgen ervoor dat groeiprikkels aan de kankercellen worden doorgegeven. Pijnscore (het meten van pijn) Na de operatie heeft u waarschijnlijk in meer of mindere mate pijn. Voor uw herstel is het van belang dat u na de operatie zo min mogelijk last heeft van pijn. Tijdens uw eerste gesprek met de verpleegkundige op de afdeling zal zij u vragen om aan te geven of u op dat moment pijn heeft. Voor een goede pijnbehandeling voor, tijdens en na de ingreep is het van belang dat u de mate van pijn op dat moment aangeeft. Na de ingreep wordt zowel op de uitslaapkamer als op de afdeling gekeken hoeveel pijn u hebt. Dit gebeurt met behulp van een meetlat waarop u de mate van pijn op een schaal van 0 tot 10 kunt aangeven. Complicaties Iedere operatie geeft een kleine kans op complicaties, zoals trombose, longontsteking, een nabloeding of wondinfectie. Alle benodigde voorzorgsmaatregelen worden genomen om deze complicaties te voorkomen. Uitslag Het duurt ongeveer een week voordat de uitslag van de patholoog bekend is. Als de uitslag bekend is, wordt u hierover geïnformeerd door de medisch specialist tijdens het Folder Borstamputatie zonder reconstructie, versie 2, juli 2014 3
polikliniekbezoek. De informatie van de uitslag gebruikt de medisch specialist om te bepalen of er vervolgbehandelingen nodig zijn. De uitslag wordt opnieuw door het team van specialisten besproken. Daaruit volgt het definitieve advies voor een eventuele vervolgbehandeling. Hoe kunt u zelf meewerken aan uw herstel? Het is belangrijk dat u al snel na uw operatie weer in beweging komt. Dit is goed voor uw bloedcirculatie en uw spijsvertering. Wanneer uw arts geen bezwaar heeft, zijn bewegingen in bed, zoals bijvoorbeeld het aanspannen van de spieren van het been, voeten en tenen optrekken en rechtop gaan zitten, goed voor uw herstel. De arts, fysiotherapeut en verpleegkundige zullen u inlichten wanneer en hoe u weer in beweging kunt komen. Wanneer u wilt gaan zitten is het belangrijk uw wond te ontzien. Uw verpleegkundige kan u hier instructies over geven. Nazorg Indien nodig krijgt u van de verpleegkundige een injectie om trombose te voorkomen. Na de operatie krijgt u deze injectie iedere dag, zolang uw specialist dit voor u nodig vindt. Het kan zijn dat u thuis nog enige tijd zelf door moet gaan met deze injecties of dat u onder controle blijft van de trombonedienst. Naar huis Als gevolg van uw operatie bent u meestal niet meteen weer fit, maar als u zich goed voelt kunt u uw normale leefpatroon weer oppakken. Dit verschilt per persoon en per ingreep, Mocht u thuis pijn hebben, dan is een tablet paracetamol meestal voldoende. Bij koorts hoger dan 38,5 C of ergere pijn neemt u contact op met de dienstdoende arts. Zij is te allen tijde bereikbaar op telefoonnummer 030 225 09 10. Informatiebrief bij ontslag U bent geopereerd aan uw borst(en). U bent voor 1 of 2 nachten opgenomen geweest. Nu gaat u naar huis met instructies over de revalidatie na de operatie. De eerste dag na thuiskomst wordt u door een van onze verpleegkundigen gebeld. U kunt met uw vragen of onduidelijkheden omtrent uw operatie of ziekte bij haar terecht. Het is belangrijk is dat u niets forceert t.a.v. het operatiegebied. Wat kunt u de dagen na de operatie doen?: Douchen. Douchen kan pas de dag na de operatie. Douche liever niet te lang en te warm. Probeer de eerste dagen niet de volle douche op het wondgebied te zetten, i.v.m. pijn en te snel loslaten van de hechtingpleisters. Wees matig met douchecrème bij de wond i.v.m. irritatie en/of pijn. Wij adviseren u de wond met een zachte handdoek droog te deppen. Roze kleur. De roze kleur op uw huid in het operatiegebied kunt er u beter niet af boenen. De roze kleur wordt minder na het douchen. Baden of zwemmen. Baden of zwemmen kan pas nadat u voor controle op de polikliniek bent geweest. Folder Borstamputatie zonder reconstructie, versie 2, juli 2014 4
Pleisters. Verwijder de pleisters niet zelf, deze blijven in principe 1 week zitten. Ze kunnen wel eerder loslaten. Wanneer de pleisters loslaten hoeven ze niet meer vervangen te worden. Verband. Wanneer de wond nog lekt dan kunt u de gazen naar behoefte vervangen. Hechtingen. De hechtingen zijn oplosbaar. Deze hoeven dus niet verwijderd te worden. BH. Het is belangrijk om een goede BH te dragen voor het ondersteunen van de borsten. Liefst dag en nacht. In principe 6 weken 24 uur per dag. U kunt hiervoor een sportbeha meenemen of u kunt er eventueel aanschaffen via de afdelingsverpleegkundige. Pijnstilling. U krijgt een recept voor pijnmedicatie mee. Probeert u zich aan de richtlijntijden te houden. De verpleegkundige zal bij ontslag de gewenste tijden voor inname van de medicijnen met u doornemen. Bij veel pijn kunt u een klein kussentje gebruiken om tegendruk bij de wond te geven of onder de arm te leggen. Belangrijk is dat u voldoende pijnmedicatie inneemt. Antistolling medicatie. Indien van toepassing kunt u deze na de operatie hervatten. Mobiliseren. Blijf liever niet te veel in bed liggen. U kunt uw armen op geleide van de pijn bewegen. Dus alleen meer bewegen wanneer het geen pijn doet. Tot de eerstvolgende poliafspraak raden wij u aan om niets forceren. Dus niet tillen, geen zwaar huishoudelijk werk en niet sporten. Autorijden wordt afgeraden totdat u het stuur weer optimaal kunt hanteren. Poliafspraak. Een week na de operatie wordt u bij ons op de poli verwacht. Met uw arts kunt u uw verdere traject ten aanzien van het mobiliseren bespreken. Neem direct contact met ons op: wanneer de wond veel nabloedt; wanneer de drain opeens veel gaat produceren; bij koorts boven de 38,5 graden; wanneer de wond kloppende pijn veroorzaakt en de wond er rood en vurig uitziet; bij te veel vochtophoping (seroom); bij onvoldoende pijnstilling. Controleer de wonden op roodheid, wondlekkage, harde plekken en het wijken van de wondranden. Bij roodheid van de wond of hevige pijn, is het raadzaam uw temperatuur te controleren. Wij zijn 24/7 voor patiënten bereikbaar op telefoonnummer 030-2250910. Bij vragen of zorgen: laat het ons weten Wij vinden het erg belangrijk dat u het ons laat weten als u vragen heeft of u zich zorgen maakt. Uw behandelend arts en uw verpleegkundige staan altijd voor u klaar om uw vragen te beantwoorden. U kunt ze 24/7 bellen op telefoonnummer 030-2250910 of mailen via info@alexandermonro.nl. Folder Borstamputatie zonder reconstructie, versie 2, juli 2014 5
Contactgegevens Alexander Monro Borstkankerziekenhuis Terrein Berg en Bosch Professor Bronkhorstlaan 10 Gebouw 94 Parkeerplaats 9 3723 MB Bilthoven T 030-2250910 (24/7 bereikbaar) E Info@alexandermonro.nl Folder Borstamputatie zonder reconstructie, versie 2, juli 2014 6