Radiologisch onderzoek/ behandeling van de bloedvaten Angiografie/ PTA/Stentplaatsing en Embolisatie Afdeling Radiologie
Inleiding In overleg met uw behandelend specialist is besloten dat er een radiologisch onderzoek gecombineerd met een behandeling van een afwijking aan de bloedvaten wordt uitgevoerd. Het onderzoek/de behandeling vindt plaats op de afdeling Radiologie en wordt uitgevoerd door een radioloog die hierin is gespecialiseerd (interventieradioloog). De informatie in deze folder is van algemene aard. Dat wil zeggen dat het onderzoek beschreven is, zoals het onderzoek/de behandeling in de meeste gevallen verloopt. Het kan zijn dat de radioloog besluit bij u een andere methode toe te passen, omdat deze beter aansluit bij uw situatie. Opname U wordt opgenomen op de dag dat het röntgenonderzoek en de behandeling plaatsvinden. Wanneer er alleen foto s gemaakt zijn, mag u dezelfde dag weer naar huis. Als u een PTA/Stent en/of embolisatiebehandeling ondergaat is het, afhankelijk van hoe de behandeling is verlopen, mogelijk dat u een nacht moet blijven. Neemt u voor de zekerheid spullen mee die u nodig heeft voor een overnachting. Voorbereiding Medicijngebruik voor en tijdens het onderzoek Het is van belang dat u doorgaat met het nemen van de medicijnen die u normaal dagelijks gebruikt; ook op de dag van het onderzoek. Een uitzondering hierop is het gebruik van bloedverdunnende medicijnen. Het betreft hier alléén de tabletten die volgens de doseerkaart van de Trombosedienst moeten worden ingenomen. Wij verzoeken u met deze medicatie 2 nachten voor het onderzoek/ de behandeling te stoppen. Voor andere bloedverdunners volgt u de instructies op, zoals u deze van de afdeling Opname krijgt. Indien de arts van wie u de medicatie voorgeschreven krijgt, het stoppen van deze medicatie afraadt, verzoeken wij u contact op te nemen met uw specialist. Het is aan te raden om de liezen enkele dagen van te voren te scheren in verband met de plakstrip die op de huid geplakt wordt. Deze wordt aan het eind van het onderzoek verwijderd en trekt dan de haren mee. s Morgens mag u voor 7.00 uur ontbijten. U mag geen koffie en/of
zuivelproducten nemen. De medicijnen mogen gewoon ingenomen worden (geen antistolling) en daarna mag u, tot het onderzoek plaatsvindt niets meer eten of drinken. Gaat u voor het onderzoek nog even naar het toilet. Het is prettiger om met een lege blaas op de onderzoekstafel te liggen. De ingespoten contrastvloeistof wordt met de urine uitgescheiden. Daarom is het goed na het onderzoek meer te drinken dan gebruikelijk. Als u problemen met de functie van de nieren heeft, meldt u dit dan voor de ingreep aan de specialist. Het onderzoek is over het algemeen niet pijnlijk. Onderzoek Op de afgesproken dag en tijdstip meldt u zich op de verpleegafdeling. Na kennismaking met de verpleegkundige, krijgt u een ziekenhuishemd aan en wordt u door een medewerker van patiëntenvervoer in bed naar de afdeling Radiologie gebracht. Deze afdeling bevindt zich op de begane grond. Aan het begin van het onderzoek zullen de radiodiagnostisch laborant(e) en de interventieradioloog u nog een keer vertellen wat er gaat gebeuren. Als u op dat moment nog vragen heeft, kunt u deze gerust aan hen stellen. Ook kunt u altijd vragen stellen aan uw behandelend arts. In de röntgenkamer ligt u op uw rug op de onderzoekstafel en wordt uw lichaam afgedekt met steriele lakens. Uw lies wordt gedesinfecteerd. De interventieradioloog geeft u een verdovingsinjectie in de lies en prikt op die plaats de slagader aan. Door de naald wordt dan een voerdraad (flexibel metalen draadje) geschoven. Dit gebeurt onder röntgendoorlichting. Hierna wordt een katheter (dit is een heel dun slangetje) via de voerdraad op de juiste plaats in één van de te onderzoeken bloedvaten geplaatst. Via deze katheter wordt vervolgens de contrastvloeistof in de bloedbaan gespoten. Tegelijkertijd worden er foto s gemaakt. Van de contrastvloeistof kunt u een warm gevoel krijgen. Ook kunt u een krampend gevoel ervaren in het gebied dat onderzocht wordt. Deze verschijnselen gaan meestal snel over. Het is belangrijk dat u tijdens het onderzoek heel stil blijft liggen. Wanneer er voldoende informatie is over de te onderzoeken bloedvaten en de daarin aanwezige afwijking wordt de behandeling uitgevoerd. Zie informatie hieronder. Indien er geen behandeling plaatsvindt, wordt de katheter verwijderd.
Na het onderzoek wordt gedurende 10 minuten stevige druk in de lies uitgeoefend, totdat het gaatje in de liesslagader dicht is. De verdere nazorg vindt plaats op de verpleegafdeling. U moet 4-6 uur (afhankelijk van het onderzoek) plat liggen. Gedurende deze tijd mag u het been waarin geprikt is niet bewegen, om te voorkomen dat er een nabloeding van het wondje in de lies optreedt. Mogelijke behandelingen bij afwijking en/of vernauwing Er kunnen verschillende behandelingen plaats vinden: PTA (dotteren/stent plaatsen) Bij een dotterprocedure wordt een vernauwd of afgesloten bloedvat opgerekt. Hiervoor wordt de eerder ingebrachte katheter vervangen door een ballonkatheter. In de ballonkatheter is een klein ballonnetje verwerkt die wordt opgeblazen om het vernauwde bloedvat op te rekken. Dit gebeurt onder röntgendoorlichting. Door het inspuiten van contrastvloeistof door de katheter wordt het resultaat gecontroleerd. Als het resultaat goed is, wordt de katheter verwijderd uit het bloedvat en de slagader ongeveer 10 minuten stevig dichtgedrukt. Bij onvoldoende resultaat wordt de procedure herhaald of wordt overgegaan tot het plaatsen van een zogenaamde stent. Een stent is een soort gaasbuisje van metaaldraad dat zichzelf ontplooit/uitvouwd in een vernauwde slagader. Het zorgt ervoor dat het bloedvat aan de binnenzijde wordt ondersteund, waardoor een mooi vat wordt gevormd. Een stent wordt op dezelfde wijze ingebracht als een katheter. Aan het einde van de behandeling wordt de katheter uit het bloedvat verwijderd en wordt de slagader ongeveer 10 minuten stevig dichtgedrukt. Na het afdrukken gaat u terug naar de afdeling. U moet hier nog 4-6 uur plat blijven liggen. Gedurende deze tijd mag u het been waarin geprikt is niet bewegen om te voorkomen dat er een nabloeding van het wondje in de lies optreed. Het is ook mogelijk dat er een angioseal tijdens de behandeling wordt geplaatst (zie angioseal). Embolisatie (coiling) Emboliseren is het afsluiten van een bloedvat om bijvoorbeeld een bloeding van het bloedvat te voorkomen of te verhelpen. Het afsluiten van een bloedvat kan op verschillende manieren worden uitgevoerd.
Afhankelijk van het doel, wordt gekozen voor bijvoorbeeld metalen spiraaltjes of kleine plastic bolletjes die het vat aan de binnenkant verstoppen. Deze materialen worden via de katheter in het bloedvat gebracht. Aan het eind van de behandeling wordt de katheter uit het bloedvat verwijderd en de slagader ongeveer 10 minuten stevig dichtgedrukt. Daarna gaat u terug naar de afdeling. U moet hier nog 4-6 uur plat blijven liggen. Gedurende deze tijd mag u het been waarin geprikt is niet bewegen om te voorkomen dat er een nabloeding van het wondje in de lies optreedt. Het is mogelijk dat er een angioseal geplaatst wordt na een PTA of stent procedure. Angio-Seal Angio-Seal is een systeem om het bloedvat na het aanprikken af te sluiten met een plugje. Het bloedvat hoeft dan niet te worden samengedrukt en er is minder kans op een nabloeding. Aan de binnenkant van het bloedvat wordt een soort ankertje geplaatst. Aan de buitenkant van het bloedvat komt een soort sponsje. Deze combinatie zorgt er voor dat het bloedvat afgesloten wordt. Het ankertje en sponsje lossen binnen 90 dagen vanzelf op. U krijgt een patiëntenkaartje mee waar dit op vermeld staat. Dit kaartje draagt u gedurende 90 dagen bij u. Bij ziekenhuisopname laat u het zien. De reden hiervoor is dat binnen deze termijn niet op dezelfde plaats in het bloedvat geprikt mag worden. Zo ziet een Angio-Seal er uit Na plaatsen van een angioseal moet u 2 uur plat liggen, maar in principe mag u nog dezelfde dag naar huis. Verdere informatie krijgt u hierover na de behandeling. Na de behandeling Na afloop gaat u terug naar de verpleegafdeling. Hier moet u de aanwijzingen van de verpleegkundige opvolgen en een aantal uren plat blijven liggen. De verpleegkundige controleert regelmatig de bloeddruk en of de prikplaats niet lekt. Na een laatste controle haalt de verpleegkundige het drukverband en/of pleister er af. Van de specialist hoort u wanneer u het ziekenhuis mag verlaten.
Duur van het onderzoek Een onderzoek en/of behandeling van de bloedvaten duurt normaal gesproken ongeveer 1 à 2 uur. Risico s, contra-indicaties Voorafgaand aan het onderzoek wordt u ingelicht door de aanvragend specialist over de mogelijke risico s die kunnen optreden bij deze radiologische behandeling. Voor de procedure wordt u gevraagd een formulier te ondertekenen (informed consent formulier) waarin u toestemming geeft voor het onderzoek en aangeeft dat u alle informatie begrepen heeft. Als u toch nog vragen heeft dan kan de radioloog extra informatie geven. Mogelijke risico s bij deze behandelingen zijn: bloedingen op de punctieplaats. wandbeschadiging van het bloedvat. infectie van de punctieplaats. aanprikken van een zenuw met zenuwirritatie als gevolg. het ontstaan van een stolsel in het behandelde bloedvat. Meestal kan dit stolsel tijdens de behandeling worden opgelost, maar een enkele keer is een operatie noodzakelijk. de stent kan loskomen en daarbij een gevaar vormen voor vaatbeschadiging in andere gebieden van het lichaam. Eventuele alternatieven voor deze onderzoeken: echografie en meer specifiek de Doppleronderzoeken. MRA (magnetische resonatie angiografie). CTA (computer tomografie angiografie). een chirurgisch ingrijpen is het alternatief voor de Stent of PTA procedure. Contrastmiddel Bij dit onderzoek wordt intravasculair (in de slagader) contrastmiddel toegediend om de bloedvaten zichtbaar te maken. Dit gebeurt via de ingebrachte katheter. In een klein aantal gevallen zijn hier risico s aan verbonden. Bijvoorbeeld als u allergisch bent voor het contrastmiddel of als uw nierfunctie verminderd is. Het is daarom belangrijk de flyer Informatie over intraveneus toegediende contrastmiddelen te lezen. Tenslotte Aan het begin van het onderzoek zullen de radiodiagnostisch laborant en de radioloog u nog een keer vertellen wat er gaat gebeuren. Als u op dat moment nog vragen heeft, kunt u deze gerust aan hen stellen. Ook kunt u altijd vragen stellen aan uw behandelend arts.
Hoe komt u aan de uitslag? De radioloog maakt verslag van het onderzoek. Uw behandelend arts zal met u de uitslag bespreken. Meestal krijgt u de uitslag 5 werkdagen na het onderzoek, op de polikliniek vaatchirurgie. Advies Voor de eerste nacht na het onderzoek is het aan te raden om niet alleen thuis te zijn. Na angiografie mag u gedurende 24 uur niet tillen en niet autorijden. De eerste 24 uur na het onderzoek, het been waarin geprikt is zoveel mogelijk gestrekt houden, vooral bij het traplopen. U mag alle medicijnen weer innemen, ook de bloedverdunners, zoals u deze gewend was in te nemen. Bij nabloeding: bellen (0299) 457 457. Binnen kantoortijden vragen naar poli Chirurgie, vraag na kantoortijden naar de Spoedeisende hulp. Duw uw hand stevig in de lies. Berichten van verhindering Voor u is een bepaalde tijd gereserveerd. Bent u niet in staat de gemaakte afspraak na te komen, wilt u dit dan 24 uur voor aanvang van het onderzoek/de behandeling melden bij de afdeling Opname (0299) 457 605. Vragen Als u nog vragen heeft, bijvoorbeeld over andere behandelmogelijkheden en het verdere verloop, aarzel dan niet deze met uw behandelend arts te bespreken. U kunt zich ook altijd wenden tot de poli Vaatchirurgie of het secretariaat Chirurgie. Algemeen nummer van het Waterlandziekenhuis: (0299) 457 457. Waar en wanneer U wordt door de afdeling Opname benaderd voor een datum, tijd en welke afdeling.
Colofon Dit is een publicatie voor patiënten van het Waterlandziekenhuis Informatie www.waterlandziekenhuis.nl e-mailadres: patientenservice@wlz.nl 12185 april 2015