Stroke-unit Eerste zorg en behandeling na een CVA imelda omringt u met zorg
Inhoud 2 Wat is een CVA? 3 Waarom naar een stroke-unit? 4 Trombolyse 5 Medisch-technische onderzoeken 6 De rol van het CVA-team 8 En wat na de stroke-unit 9 Facturatie - Bronnen 10 Nota s 11 Omwille van een CVA bent u opgenomen in een gespecialiseerd deel van de afdeling neurologie van ons ziekenhuis: de stroke-unit (Verpleegafdeling Geneeskunde 3). Deze brochure geeft u en uw nabije omgeving informatie over de gang van zaken en de behandeling gedurende de eerste dagen.
Wat is een CVA? CVA - ook beroerte genoemd - is de afkorting van Cerebro Vasculair Accident. Daarmee wordt een plotse stoornis in de bloedvaten (vasculair) van de hersenen (cerebro) bedoeld. Bij een CVA krijgt een deel van de hersenen opeens te weinig zuurstof. Er zijn twee vormen: 1. Een herseninfarct Bij een herseninfarct krijgen de hersenen te weinig zuurstof. Dat komt omdat een bloedvat wordt afgesloten door een bloedklonter. Ook kan het zijn dat één van de hersenbloedvaatjes is dichtgeslibd. Bij een CVA gaat het in 80 % van de gevallen om zo n herseninfarct. 3 2. Een hersenbloeding Bij een hersenbloeding scheurt een bloedvat in de hersenen of knapt open. Daardoor hoopt zich bloed op in de hersenen en worden hersencellen beschadigd. Een hersenbloeding komt veel minder vaak voor dan een herseninfarct (bij ongeveer 20 % van de patiënten). Bij een CVA wordt een deel van de hersenen dus niet meer doorbloed. Het bloed vervoert zuurstof en levensnoodzakelijke voedingsstoffen. Als de bloedcirculatie niet zeer snel hersteld wordt, zal de zone die door de beschadigde ader wordt doorbloed, onherroepelijk afsterven. Het CVA is dus voor de hersenen wat een hartinfarct is voor het hart. Een snelle en doelgerichte behandeling is daarom belangrijk. Maar ook de opvolging op lange termijn is noodzakelijk: een CVA is een zorgwekkende aandoening.
Waarom naar een stroke-unit? Een stroke-unit is een gespecialiseerde afdeling neurologie voor patiënten met een CVA. De aandacht is gericht op het snel maken van een diagnose en het spoedig starten van een behandeling. De stroke-unit beschikt daarom over apparatuur waarmee u extra toezicht krijgt. Intensieve controle vanaf het begin van de opname, gecombineerd met een snelle start van de revalidatie, verhoogt de kans op herstel en de mate waarin u weer zelfstandig kunt functioneren. 4
Trombolyse? Bij patiënten die een herseninfarct hebben gehad kan trombolyse (oplossen van stolsel) worden toegepast. Dat is een medische behandeling om de verstopping in de bloedvaten op te heffen. Daardoor worden de negatieve gevolgen van het CVA zoveel mogelijk beperkt. Trombolyse moet binnen drie uur na de eerste verschijnselen worden gestart. Er zijn strenge eisen aan verbonden. Daardoor komt niet iedereen in aanmerking voor trombolyse. De neuroloog bepaalt of trombolyse voor u zinvol is. 5
Medisch-technische onderzoeken De meest uitgevoerde medisch-technische onderzoeken zijn: - Monitor - Bloedonderzoek - Onderzoek van het hart - CT-scan of NMR van de hersenen - Duplex-onderzoek van de halsvaten Monitor 6 Een aantal belangrijke lichaamsfuncties worden voortdurend of op regelmatige tijdstippen gevolgd: bloeddruk, hartritme, ademhaling, lichaamstemperatuur, Het is belangrijk om te weten of deze lichaamsfuncties binnen de normale grenzen vallen. Op verschillende beeldschermen (monitoren) kunnen artsen en verpleegkundigen zo uw lichaamsfuncties aandachtig volgen. Bloedonderzoek Vooral de eerste dagen kan regelmatig bloed worden afgenomen voor onderzoek. Het suikergehalte wordt ten minste viermaal per dag bepaald. Ook de graad van stolling wordt gevolgd.
Medisch-technische onderzoeken Onderzoek van het hart Een CVA kan veroorzaakt zijn door een hartaandoening. Daarom wordt een onderzoek van het hart uitgevoerd. Meestal gaat het om een echocardiogram. Dit is een manier om een afbeelding te maken van de bewegingen van het hart. De bloedstroom in het hart wordt vastgelegd met behulp van geluidsgolven. Dit is een niet-belastend onderzoek dat ongeveer dertig minuten duurt. CT en NMR van de hersenen Met een CT (Computer Tomograaf) wordt een fotografische dwarsdoorsnede van het hoofd gemaakt. Ook de NMR (Nucleaire Magnetische Resonantie) is bedoeld om van buitenaf foto s te maken van de hersenen. Soms is een extra onderzoek nodig met een contraststof. Tijdens het maken van een CT-scan ligt u op een beweegbare behandeltafel die in de tunnel van het apparaat wordt geschoven. Deze onderzoeken geven informatie over de hoedanigheid van de hersenen. Het maken van zo n hersenscan neemt dertig tot zestig minuten tijd in beslag. 7 Duplex-onderzoek van de halsvaten De duplex is een echo-onderzoek waarbij je aan de hand van geluidsgolven kunt zien of de bloeddoorstroming in de grote halsbloedvaten normaal is. Ook dit onderzoek is niet-belastend. Een computerprogramma maakt van deze geluidsgolven een afbeelding van de bloedvaten. Een vernauwing in een bloedvat bij het duplex-onderzoek kan reden zijn voor een bijkomend bloedvatonderzoek.
De rol van het CVA-team Het onderzoek en de behandeling door het CVA-team Belangrijk is het om mogelijke gevolgen en verwikkelingen van het CVA in kaart te brengen. Voorbeelden hiervan zijn problemen met slikken, problemen met plassen, gedragsproblemen, hoge bloeddruk, kans op een trombose (bloedstolsel). De vorderingen van het herstel worden nauwgezet gevolgd en vastgelegd. Ook wordt zo snel mogelijk gestart met de revalidatie door een CVA-team. 8 Het CVA-team, onder leiding van de neuroloog, bestaat uit: artsen met een ander specialisme (bijvoorbeeld: cardiologie, revalidatie, ) gespecialiseerde verpleegkundigen paramedici (kinesitherapeut, logopedist, ergotherapeut, ) maatschappelijk werker Met de gegevens over de patiënt, die de verschillende hulpverleners inbrengen, wordt een behandelplan opgesteld. Iedere patiënt krijgt aangepaste zorg, op het aangewezen moment.
En wat na de stroke-unit? De neuroloog bepaalt wanneer u van de stroke-unit overgeplaatst wordt naar een kamer op de verpleegafdeling neurologie. Afhankelijk van uw situatie krijgt u uw verdere behandeling en revalidatie: ofwel thuis, ofwel ambulant, ofwel op een revalidatieafdeling. Het multidisciplinaire team overlegt dit met u, uw familie en/of naaste omgeving. Een deel van het aangetaste hersengebied herstelt zich na enige tijd weer. Dan zijn de klachten of verschijnselen van tijdelijke aard. In het begin is het moeilijk te voorspellen welke verbeteringen zullen optreden. Dat blijkt pas na verloop van tijd. Bijna altijd betekent dit voor u en uw familie dat u niet wordt zoals u vroeger was. 9 De gevolgen van een CVA zijn dan ook verschillend van persoon tot persoon. Algemeen blijft een CVA voor elk van u een onthutsend voorval. In België zijn er jaarlijks 19.000 nieuwe slachtoffers en de kans op een nieuw CVA of op verwikkelingen is reëel. U zal dan ook medicatie voorgeschreven krijgen, om een herval te voorkomen.
Facturatie Ziekenhuisrekening, doktersrekening en hospitalisatieverzekering vindt u terug in de onthaalbrochure die bij de opname wordt overhandigd via internet: www.imelda.b e ( Patiënten / Opname en verblijf / De rekening) 10 Bronnen Nederlandse hartstichting: http://www.hartstichting.nl Belgische vereniging tegen cerebrovasculaire aandoeningen: http://wwww.strokenet.be
Nota s 11
Contacten Artsen: Dr. Luc Dejaegher Dr. Patrick Vermylen Dr. Maarten Dewil Verpleging 015 50 46 14 Sociaal werker Tamara Ooms 015 50 64 18 INDIEN U NOG VRAGEN HEEFT, STEL ZE ONS GERUST! WIJ STAAN U GRAAG TE WOORD. Z I E K E N H U I S Imeldaziekenhuis Imeldalaan 9 2820 Bonheiden www.imelda.be 97600115R00