Treasury statuut. Goedgekeurd door de Raad van Commissarissen en vastgesteld door de bestuurder op 24 november 2015.

Vergelijkbare documenten
TREASURY EN BELEGGINGSSTATUUT Stichting Woontij

De inschatting van de kans op eventuele wanbetalingen bij toekomstige rente- en aflossingsbetalingen op schuldpapier; Renterisico

Versie TREASURYSTATUUT Stichting Woontij

Treasurystatuut Laurentius

Nota van toelichting bij Treasurystatuut 2017 Gemeente Gennep

Treasury reglement. 4 juni van 5

Treasurystatuut WONINGBOUWVERENIGING ANNA PAULOWNA. Versienummer: Datum: 24 januari 2017

TREASURY EN BELEGGINGSSTATUUT Stichting Woontij

BIJLAGE 2 Was-wordt tabel

Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS)

Treasurystatuut Woningbouwvereniging Beter Wonen te Ammerstol

Treasurystatuut. 24 juni Woningstichting Dinteloord Treasurystatuut

Treasurystatuut Nordwin College

Treasurystatuut. Stichting Proloog

Het algemeen bestuur van de Modulaire Gemeenschappelijke Regeling Rijk van Nijmegen;

Treasurystatuut. Acis, Stichting openbaar primair onderwijs Hoeksche Waard

Treasurystatuut. Status: Besproken in MT d.d. 14 augustus 2017 Naar DB d.d. 2 oktober 2017 Naar GMR d.d. 9 november 2017 Vastgesteld d.d.

BESLUIT: vast te stellen het navolgende: TREASURYSTATUUT VOOR DE GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING STROOMOOPWAARTS MVS.

Treasurystatuut 2010

Treasurystatuut. Woonstichting Gendt

Doelstellingen en kerntaken lopen door elkaar. Advies is dit uit elkaar te trekken conform aanvullingen.

TREASURYSTATUUT. Stichting Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Westland (SPOW)

Treasurystatuut voor de Veiligheidsregio Utrecht

RUD UTRECHT. Besluit van het Algemeen Bestuur van de RUD Utrecht

CVDR. Nr. CVDR441922_1. Treasurystatuut 2017

Treasurystatuut. Treasurystatuut

Versie Wijzigingen Status

Treasury Statuut Vastgesteld 10 april 2017

Treasury statuut. Versiebeheer V2, Besluitvormingscyclus 6 Vaststelling RvT Vastgesteld CvB

Treasurystatuut. Gemeente Westvoorne

Uitgangspunten Het treasurybeleid van de Stichting maakt deel uit van het financiële beleid van de Stichting.

Model Beleggingsstatuut

Treasurystatuut Gemeente Borsele 2015

Het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Achterhoek,

Treasury statuut Woonveste

In het statuut worden afspraken over onderwerpen als beheersing van rentekosten en -risico's, financierings- en beleggingsvraagstukken vastgelegd.

Treasurystatuut Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

Met deze beleidsregels wordt bijgedragen aan het risicogerichte externe toezicht op de toegelaten instellingen.

CVDR. Nr. CVDR402982_1. Artikel 1 Begrippenkader In dit statuut wordt verstaan onder:

Treasurystatuut van het SWV VO 2603

REGLEMENT FINANCIEEL BELEID EN BEHEER

Stichting TBV BELEGGINGS- en TREASURYSTATUUT

Het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Regio Nijmegen,

Treasurystatuut 2016 Gemeenschappelijke Regeling Avri

Bekendmaking van het Treasurystatuut, door het dagelijks bestuur vastgesteld bij besluit van 18 december 2012, nr. 09

GEMEENTEBLAD. Nr Treasurystatuut 2015 gemeente Landerd. 1 Inhoudsopgave

Beoordelingskader Reglement financieel beleid en beheer

1. Inleiding. 2. Doelstelling treasuryfunctie

Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld RvT

INHOUDSOPGAVE. 1. Inleiding 3

Model Reglement Financieel Beleid en Beheer. d.d

TREASURYSTATUUT GEMEENTE RIDDERKERK 2017

RVC/ZGB2/13/006. Financieel Statuut ZorgGoedBrabant 2

FINANCIERINGSSTATUUT OMGEVINGSDIENST GRONINGEN

Treasurystatuut. Stichting Openbaar Onderwijs Jan van Brabant

Te besluiten om het treasurystatuut 2010 vast te stellen

Beleidsregels 1. Doelstelling treasuryfunctie 2

Treasurystatuut Samenwerkingsverband Driegang (SWV 28-16)

Financieringsstatuut Openbaar Lichaam Drechtsteden

Treasury en beleggingsstatuut. Stichting Woonwijze

Drs. Ing. G.B.J. Mensink, Drs. A.B.A.M. Damer, Mr. R.S. Cazemier. Treasurystatuut Openbaar Lichaam Noaberkracht Dinkelland Tubbergen

1. DOEL. 1.1 Doelstellingen en randvoorwaarden van het treasury beleid

Treasurystatuut ISD Werkplein Hart van West-Brabant

Treasurystatuut Omgevingsdienst regio Arnhem

Treasurystatuut Treasurystatuut Veiligheidsregio Kennemerland Pagina 1

TREASURYSTATUUT RECREATIESCHAP ROTTEMEREN

In artikel 2 worden de doelstellingen van de treasuryfunctie van de gemeente weergegeven, hieronder worden deze afzonderlijk toegelicht.

Treasurystatuut GGD GZ 2019 Colofon

Treasurystatuut Stichting voor Bijzonder Voortgezet Onderwijs Bilthoven

In het Financieringsstatuut 2016 zijn 19 artikelen opgenomen die als volgt kunnen worden ingedeeld:

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Treasurystatuut - januari 2015

TREASURYSTATUUT Sprengenland Wonen

TREASURY- EN BELEGGINGSSTATUUT

Treasurystatuut Centrada. Datum: 14 mei 2014 Versie: 1.1

Uitvoeringsbeleid Treasury. Gemeente Emmen 2016

- Besluit van het college van burgemeester en wethouders van 7 december 2010 (agendapuntnummer 3.1).

HOOFDSTUK 1 - ALGEMEEN

Te besluiten om: 1. Treasurystatuut 2016 vast te stellen 2. Treasurystatuut 2010 in te trekken

TREASURYSTATUUT GEMEENTE HELMOND 2016

TREASURY STATUUT Zayaz

Toelichting op het statuut

Inhoud 1. INLEIDING 3 2. DOELSTELLING TREASURYFUNCTIE 3 3. INTERNE ORGANISATIE TREASURY FUNCTIE 5 4. TREASURYPARAGRAAF 5

TREASURY- en BELEGGINGSSTATUUT

Paragraaf Financiering

Inleiding Treasurybeleid... 2 Doelstellingen, Uitgangspunten, limieten, begrippen, indeling

Treaserystatuut Stichting Wonen Vierlingsbeek. Treasurystatuut Wonen Vierlingsbeek 1

Treasurystatuut Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant

Besluit: - Koersrisico: Het risico dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen.

TREASURYSTATUUT HOGESCHOOL ROTTERDAM

Aan de raad AGENDAPUNT 6.9

Toelichting Treasurystatuut gemeente Vught

Reglement Financieel Beleid en Beheer

TREASURYSTATUUT Stichting Woonopmaat

Treasurystatuut Regio Twente 2016

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Almere (Flevoland)

Treasury statuut Hogeschool ipabo

Treasurystatuut. Gemeente Nuth. Treasurystatuut van de gemeente Nuth Treasurystatuut pagina 1 van 11 Juni 2009 FIN/2009/9432

Financieel statuut 2015

Transcriptie:

Treasury statuut Goedgekeurd door de Raad van Commissarissen en vastgesteld door de bestuurder op 24 november 2015.

Inhoudsopgave Het treasury statuut op hoofdlijnen 1 1 Inleiding 2 2 Uitgangspunten voor het treasury beleid 3 2.1 Doelstellingen van de treasury functie 3 2.2 Waarborgen financiële continuïteit 4 2.3 Relatiebeheer 4 3 Financieringsbeleid 6 3.1 Financiering 6 3.2 Beheersing van renterisico s 7 3.3 Leningsmodaliteiten 8 3.4 Niet geborgde financiering 8 3.5 Gebruik brokers, bemiddelaars 9 4 Beleggingsbeleid 10 4.1 Uitgangspunten 10 4.2 Eisen aan beleggingen 10 4.3 Contractuele voorwaarden beleggingen 10 5 Cashmanagement/liquiditeit 12 5.1 Betalingsverkeer 12 5.2 Saldo- en liquiditeitenbeheer 12 5.3 Huisbank 12 5.4 Kredietfaciliteit 12 6 Financiële derivaten 13 6.1 Definitie rentederivaten 13 6.2 Doelstellingen 13 6.3 Randvoorwaarden 13 6.4 Contractuele voorwaarden financieel derivaten en zorgplicht aanbieders 14 6.5 Volumebegrenzing financiële derivaten 14 6.6 Tegenpartijrisico 14 6.7 Liquiditeitsrisico 15 6.8 Kostprijs hedge-accounting 15 7 Organisatie van de treasury functie 16 7.1 Besluitvorming en verantwoording 16 7.2 Uitgangspunten administratieve organisatie 16 7.3 Taken en verantwoordelijkheden 16 7.4 Treasury commissie 19 7.5 Begroting en treasury paragraaf 19 7.6 Mandaat 19 7.7 Verantwoording 20 7.8 Jaarverslag 20 8 Informatievoorziening 21 8.1 Beleidsmatige informatie 21 8.2 Besluiten 21 Bijlage 1 Begrippenlijst 23 Bijlage 2 Kredietwaardigheidbeoordelingen 28

Het treasury statuut op hoofdlijnen Hieronder worden de hoofdlijnen van het statuut weergegeven. De treasury functie van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland heeft de volgende doelstellingen (hoofdstuk 2): Het waarborgen van de financiële continuïteit en het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities om voldoende financiële middelen voor de bedrijfsactiviteiten op korte en lange termijn te garanderen. Het beheersen van rente- en rendementsrisico s die samenhangen met financiering, beleggen en liquide middelen. Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de limieten en richtlijnen van het treasury statuut. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland voert een zodanig financieel beleid en beheer, dat haar voortbestaan in financieel opzicht wordt gewaarborgd. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland streeft naar voldoende solvabiliteit, die voldoet aan de beleidsregels financieel toezicht van de Autoriteit Woningcorporaties (AW) en het WSW. De liquiditeit (kasstroompositie) speelt hierbij een belangrijke rol (hoofdstuk 3). Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland streeft naar een ICR die voldoende is, een positieve beoordeling van het WSW inzake de borgbaarheid en een voldoende borgingsplafond. Om zicht te houden op de ontwikkeling van de liquiditeitspositie worden liquiditeitsplanningen gemaakt en geactualiseerd. Gestreefd wordt naar goede relaties met de financiële instellingen. Het financierings- en beleggingsbeleid (hoofdstuk 3 en 4) wordt afgestemd op de liquiditeitsplanning en de rentevisie. Beheersing van risico s speelt hierbij een belangrijke rol: Uitgangspunten renterisicobeheer: Het jaarlijkse maximale percentage renterisico uit herfinanciering of renteherziening voldoet aan het percentage van de beleidsregels van het WSW (op sectorniveau). Dit percentage wordt jaarlijks in de treasury paragraaf van de begroting/het jaarplan vermeld. Het maximale percentage vlottende financiering (rente typische looptijd korter dan één jaar) voldoet aan het percentage van de beleidsregels van het WSW. Dit percentage wordt jaarlijks in de treasury paragraaf van de begroting/het jaarplan vermeld. Het indekken van toekomstige renterisico s is onder voorwaarden en passend binnen de beleidsregels van het WSW, toegestaan. Kredietrisico s worden beperkt door uitsluitend te beleggen tot maximaal 1 jaar bij kredietwaardige organisaties, met tenminste een A rating (overeenkomstig beleidsregels verantwoord beleggen) van één van de gerenommeerde rating bureaus, met een hoofdvestiging in Nederland. Valutarisico s worden uitgesloten door uitsluitend transacties aan te gaan in euro s. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland streeft naar een efficiënt en effectief betalingsverkeer (hoofdstuk 5). Het afdekken van risico s wordt beschreven in hoofdstuk 6. Door functiescheiding tussen uitvoering, autorisatie, administratie en controle wordt gewaarborgd dat de treasury functie op een rechtmatige en doelmatige wijze wordt uitgevoerd (hoofdstuk 7). De informatievoorziening geeft inzicht in de uitvoering van de treasury activiteiten, zodat deze controleerbaar en beheersbaar blijven (hoofdstuk 8). Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 1

1 Inleiding Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is een toegelaten instelling en daarom krachtens artikel 23 en 45 van de Woningwet 2015 uitsluitend werkzaam op het gebied van de volkshuisvesting. Bij het besturen van de woningcorporatie is het van belang grip te hebben op de huidige en de verwachte financiële positie. De financiële positie bepaalt immers de kaders waarbinnen de corporatie haar (maatschappelijke) doelstellingen kan realiseren. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland onderkent het belang van een verantwoord en adequaat beheer van haar financiële middelen. Gegeven de relatieve omvang van de financiële lasten in de meerjarenbegroting dient het treasury beleid op een transparante en beleidsmatige wijze te worden ingevuld. In dit treasury statuut zijn de kaders van het treasury beleid van Woningbouwvereniging Nieuw- Lekkerland vastgelegd. Dat gebeurt in de eerste plaats door het aangeven van de uitgangspunten van het treasury beleid. Vervolgens geeft het treasury statuut aan binnen welke richtlijnen en limieten de doelstellingen dienen te worden gerealiseerd. In het statuut is tevens de administratieve organisatie vastgelegd, waarmee wordt gewaarborgd dat de treasury activiteiten op een rechtmatige en doelmatige wijze worden uitgevoerd. De informatievoorziening geeft inzicht in de uitvoering van de treasury activiteiten, zodat deze controleerbaar en beheersbaar blijven. Bij het opstellen van het statuut zijn de op de vereniging van toepassing zijnde wettelijke en statutaire bepalingen, interne regelingen, alsook de Aedes Code en de Governancecode in acht genomen. Daarnaast is rekening gehouden met regelgeving van externe instanties, zoals het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de Autoriteit Woningcorporaties (AW). Meer in het bijzonder is met het statuut invulling gegeven aan de opdracht als toegelaten instelling uitsluitend werkzaam te zijn op het gebied van de volkshuisvesting en een zodanig financieel beleid en beheer te voeren, dat het voortbestaan in financieel opzicht is gewaarborgd. De beleidsregels van 5 september 2012 inzake het gebruik van financiële derivaten en de beleidsregels van 27 januari 2015 inzake verantwoord beleggen zijn hierbij van kracht. Bij de (dagelijkse) beslissingen wordt het door de vastgestelde en door de Raad van Commissarissen goedgekeurde statuut in acht genomen. Het treasury statuut en de toepassing ervan wordt tenminste eenmaal per jaar geëvalueerd, op actualiteitswaarde getoetst en zo nodig aangepast. Indien veranderende wet- of regelgeving doorwerking heeft op de inhoud van dit statuut, heeft dit voorrang boven de uitgangspunten opgenomen in het treasury statuut. Het treasury statuut zal dan zo spoedig als mogelijk worden aangepast, zodat het zich verhoudt met de nieuwe regelgeving. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 2

2 Uitgangspunten voor het treasury beleid Het financiële beleid en beheer van een toegelaten instelling moet dienstbaar zijn aan het realiseren van de gewenste volkshuisvestelijke doelstellingen en dient op transparante wijze gericht te zijn op financiële continuïteit. Het beleid van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland is er op gericht een blijvende toegang tot de financiële markten te waarborgen teneinde de beschikbaarheid over voldoende financiële middelen zeker te stellen. Dit wordt onder meer bewerkstelligd door blijvend te voldoen aan de door geldgevers en sectorinstituten (WSW en AW) gestelde eisen. 2.1 Doelstellingen van de treasury functie Een verantwoorde uitvoering van de treasury functie is één van de randvoorwaarden om de volkshuisvestelijke kerntaken te kunnen (blijven) uitvoeren. Dit uitgangspunt komt naar voren in de doelstellingen van de treasury functie: 1. Het waarborgen van de financiële continuïteit en het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten. 2. Het beheersen van rente- en rendementsrisico s die samenhangen met financiering, beleggen en liquide middelen. 3. Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen. 4. Het optimaliseren van het renteresultaat binnen de randvoorwaarden van het treasury statuut. Het Besluit Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting 2015 (BTIV artikel 33 en 104) stelt dat toegelaten instellingen een zodanig financieel beleid en beheer dienen te voeren, dat hun voortbestaan in financieel opzicht is gewaarborgd. Het Hoofd Financiën dient hiertoe te bewaken dat de organisatie duurzaam in staat is de benodigde middelen aan te trekken of overtollige middelen uit te zetten binnen de geldende beleidsregels. De condities die daarbij worden bedongen dienen marktconform te zijn. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland kan te maken krijgen met de volgende financiële risico s: - renterisico s; - kredietrisico s; - liquiditeitsrisico s. Het aangaan van valutarisico s en hoofdsom- dan wel inlegrisico s op einddatum is uitgesloten. Woningbouwvereniging is zich bewust van de overige risico s die worden gelopen en streeft ernaar deze te beperken. Dit kunnen bijvoorbeeld renterisico s betreffen of hoofdsomrisico s bij tussentijdse beëindiging van een overeenkomst. Het is de taak van het Hoofd Financiën dergelijke risico s tegen acceptabele condities te beperken of uit te sluiten. De tweede doelstelling is het minimaliseren van de kosten bij het beheren van de geldstromen. Deze kosten bestaan o.a. uit rentekosten, provisies en kosten van het betalingsverkeer. Het is de taak van het Hoofd Financiën het beheer zo efficiënt en effectief mogelijk uit te voeren. Het Hoofd Financiën richt zich tot slot op optimalisatie van renteresultaten maar uitsluitend binnen het acceptabele risicoprofiel zoals vastgelegd in dit statuut. De prioriteit van de treasury functie ligt in eerste instantie bij het beheersen en beperken van financiële risico s; de treasury functie is immers niet winstgericht. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 3

2.2 Waarborgen financiële continuïteit Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland voert een zodanig financieel beleid en beheer dat haar voortbestaan in financieel opzicht is gewaarborgd. Vanuit een solide vermogenspositie dient de corporatie te allen tijde aan haar verplichtingen te kunnen voldoen. De ontwikkeling van de vermogenspositie vloeit voort uit het (strategische) beleid van de organisatie en komt tot uitdrukking in de begroting en jaarrekening. Het is de taak van het Hoofd Financiën de financiële continuïteit te bewaken, zodat toegang tot de financiële markten gewaarborgd blijft. De wijze waarop de corporatie is gefinancierd (solvabiliteit en liquiditeit) en de rendementseisen spelen hierbij een belangrijke rol. 2.2.1 Solvabiliteit De solvabiliteit is de verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen. Het eigen vermogen vormt het weerstandsvermogen, dat kan worden aangewend om (onverwachte) financiële tegenvallers op te vangen. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland streeft naar voldoende solvabiliteit, die voldoet aan de beleidsregels van de Autoriteit Woningcorporaties. 2.2.2 Liquiditeit Het Hoofd Financiën dient te zorgen voor voldoende liquiditeit om de verplichtingen op zowel de korte als lange termijn te kunnen voldoen. Om deze doelstelling te kunnen realiseren is het van belang zicht te hebben op de verwachte ontwikkeling van de liquiditeitspositie. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland brengt deze ontwikkeling in beeld in: een liquiditeitsplanning op maandbasis met een horizon van tenminste één jaar, waaruit de actuele ontvangsten en verplichtingen blijken. Deze liquiditeitsplanning wordt één keer per maand geactualiseerd. een liquiditeitsplanning met een horizon van tien jaar, waarin de ontwikkeling van de financieringsbehoefte (c.q. -ruimte) op de langere termijn naar voren komt. Deze liquiditeitsplanning wordt minimaal één keer per jaar geactualiseerd. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland streeft naar minimalisatie van het saldo aan liquiditeiten, aangezien overliquiditeit bij een normaal verloop van de rentecurve tot renteverlies leidt. Om voldoende liquiditeit te waarborgen is het vooral van belang dat de corporatie beschikt over voldoende solvabiliteit en blijvend voldoet aan de financiële ratio s van het WSW om in aanmerking te komen voor borging bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Het verdient aanbeveling een kortgeld faciliteit overeen te komen met een financiële instelling. Hiermee kunnen schommelingen in de liquiditeitspositie worden opgevangen. 2.3 Relatiebeheer Relatiebeheer omvat het onderhouden van relaties met financiële instellingen. Het doel is het realiseren van gunstige c.q. marktconforme condities voor af te nemen financiële diensten. Bij het onderhouden van relaties met financiële instellingen wenst Woningbouwvereniging Nieuw- Lekkerland zich te profileren als een betrouwbare, solide partner die de financiële verplichtingen tijdig en op de juiste wijze nakomt. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 4

Omgekeerd wordt van financiële instellingen 1 verwacht dat deze onder toezicht staan van de Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Tussenpersonen dienen een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten te hebben. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland beoordeelt haar bankrelaties en hun bancaire condities minimaal eens in de vier jaar. Door minimaal twee offertes op te vragen bij transacties, krijgt de organisatie een objectief beeld van de op dat moment gebruikelijke tarieven en voorwaarden op de financiële markten. Op basis daarvan kan een afgewogen keuze worden gemaakt en wordt marktconformiteit gewaarborgd. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland hecht er belang aan om aan de vereisten van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw te (blijven) voldoen. Hiermee behoudt zij de mogelijkheid om borging aan te vragen bij dit instituut. De korte termijnverwachting ten aanzien van de rente dient als basis voor beslissingen inzake financieringen en risicobeheersing op korte termijn. Relevante wijzigingen in het economisch klimaat en het rentebeeld worden onderbouwd met behulp van publicaties van financiële instellingen en gemeld in tussentijdse rapportages. Beleggingsbesluiten worden niet op basis van een rentevisie genomen. Transacties dan wel het aangaan van rente-instrumenten worden overeengekomen met uitsluitend kredietwaardige partijen met een hoofdvestiging in een lidstaat van de Europese Unie. De kredietwaardigheid van tegenpartijen dient door een onafhankelijke `rating agency te worden vastgesteld. Het bovenstaande is ook van toepassing op deelnemingen en beleggingen in dochteren/of zusterondernemingen van de corporatie, tenzij, passend binnen de geldende beleidsregels, door de anders wordt besloten en goedkeuring door de RvC is verleend. Af te sluiten derivaten moeten voldoen aan de beleidsregels `Gebruik financiële toegelaten instellingen geldend vanaf 1 oktober 2012. derivaten Afgesloten derivatentransacties moeten voldoen aan een aantal verplichtingen voortvloeiend uit de European Market Infrastructure Regulation (EMIR) geldend vanaf 16 augustus 2012. Nieuw af te sluiten beleggingen moeten voldoen aan de beleidsregels Verantwoord beleggen geldend vanaf 1 februari 2015. Er moet niet alleen gehandeld worden naar de letter maar ook naar de geest van dit statuut. 1 Onder financiële instellingen worden kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars, pensioenfondsen gerekend. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 5

3 Financieringsbeleid 3.1 Financiering Financieren is het aantrekken van financiële middelen om de kerntaken van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland te kunnen bekostigen. Deze middelen kunnen zowel bestaan uit eigen vermogen als vreemd vermogen. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland streeft naar optimalisatie van de renteresultaten tegen aanvaardbare risico s. Deze doelstelling wordt geconcretiseerd middels de volgende uitgangspunten: 1. Financiering met vreemd vermogen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair het beschikbare eigen vermogen te gebruiken. 2. Het aantrekken van vreemd vermogen met het doel de middelen tegen een hoger rendement te beleggen (bankieren) is niet toegestaan. 3. Bij het aantrekken van externe financieringsmiddelen wordt bij het bepalen van de leningvoorwaarden rekening gehouden met de bestaande spreiding van leningen in de leningenportefeuille. De externe financiering wordt zodanig verricht dat een spreiding van risico s wordt gerealiseerd en een optimale aansluiting wordt gezocht bij de bestaande vervalkalender. 4. Uitgangspunt is dat voor aan te trekken financieringen alleen die type financieringen worden aangegaan die voldoen aan de beleidsregels van het WSW. In de treasury paragraaf van de begroting/het jaarplan worden de actuele beleidsregels van het WSW opgenomen. 5. Het vervroegd aantrekken van nieuwe leningen c.q. leningen met uitgestelde storting is toegestaan voor zover dit past binnen de actuele prognose van de meerjarige financieringsbehoefte en de geldende beleidsregels van het WSW. Voor nieuwe projecten wordt pas financiering aangetrokken nadat de Raad van Commissarissen het fase besluit definitief ontwerp heeft gevalideerd zoals beschreven in het vigerend investeringsstatuut en wordt voldaan aan de grenzen van het door het WSW beschikbaar gestelde borgingsplafond. 6. Voorstellen die niet passen binnen het treasury statuut of de treasury paragraaf worden - voorzien van een positief advies van de treasury commissie - voorgelegd aan de als eindverantwoordelijke voor het ontwikkelen en formuleren van het treasury beleid. Deze zal hierover een besluit nemen en dit zal vervolgens ter instemming worden voorgelegd aan de Raad van Commissarissen. 7. Toekomstige renteafspraken van renteconversies met betrekking tot bestaande leningen dienen te voldoen aan de geldende rentemaxima van het WSW op het moment dat deze afspraken gemaakt worden. 8. Vervroegde aflossing van leningen is mogelijk indien dit bijdraagt tot een evenwichtige(re) leningenportefeuille en er tenminste sprake is van een verlaging van de rentelast (na verdiscontering van eventuele boetes). 9. Bij het aantrekken van nieuwe leningen zal een offerte worden aangevraagd bij minimaal twee instellingen, waaronder minimaal één broker/bemiddelaar. 10. Financiering van niet DAEB-activiteiten moet onderbouwd worden met een businesscase inzake de financiële haalbaarheid. Daarnaast moet de zekerheidsstelling aan de financierder, met uitzondering van het eigen middelen beleid, zichtbaar worden gemaakt en vastgelegd worden in de administratie. 11. Financieringen vinden uitsluitend plaats in euro s 12. Bij het aantrekken van DAEB-financiering wordt altijd getracht dit onder garantstelling (WSW) te bewerkstelligen zodat lagere rentekosten worden gerealiseerd. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 6

13. Bij het aantrekken van financieringen is het uitgangspunt de flexibiliteit van de totale leningenportefeuille te vergroten. Leningen met verplichte renteconversie, anders dan een spreadherziening bij een geldmarktmodaliteit, worden niet aangetrokken. 14. Altijd wordt gestreefd naar een spreiding over diverse geldgevers. 3.2 Beheersing van renterisico s Renterisico is het gevaar van ongewenste veranderingen van de (financiële) resultaten als gevolg van rentewijzigingen en herfinanciering van bestaande leningen. Renterisicobeheer is gericht op het beperken van de invloed van (externe-) rentewijzigingen op de financiële resultaten. 3.2.1 Spreiding van renterisico s Om de renterisico s beheersbaar te houden worden deze gespreid in de tijd. Hierbij wordt gestreefd naar een evenwichtige opbouw van de leningenportefeuille. Hiervoor gelden de volgende uitgangspunten: 1. Maximaal 15% van de vaste schuld mag over een voortschrijdende periode van 12 maanden een rentewijziging ondergaan door herfinanciering of rente- of spreadherziening. Hoewel het WSW deze norm op dit moment uitsluitend toetst op sectorniveau, wil Woningbouwvereniging Nieuw- Lekkerland zich conformeren aan deze norm. 2. De omvang van de financiering met een rente typische looptijd korter dan twee jaar dient te voldoen aan de beleidsregels van het WSW en wordt jaarlijks in de treasury paragraaf van de begroting/het jaarplan opgenomen. 3.2.2 Indekken van renterisico s Tenminste eenmaal per jaar brengt Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland de verwachte renterisico s in een meerjarenperspectief in beeld. Deze renterisico s kunnen voortvloeien uit de bestaande leningen- en beleggingsportefeuilles, de financiering van projecten en de liquiditeitsplanning. De renterisico s worden beoordeeld in relatie tot de geldende spreidingsnormen, de actuele rentestructuur en de rentevisie. Op basis hiervan wordt besloten welke acties worden ondernomen om renterisico s in te dekken of het renteresultaat verder te optimaliseren. De afweging of renterisico s moeten worden afgedekt, wordt zowel kwalitatief als kwantitatief beoordeeld. De kwantitatieve beoordeling vindt plaats aan de hand van de in paragraaf 3.2.1 opgenomen spreidingsnormen. De kwalitatieve beoordeling vindt plaats aan de hand van: - de actuele rente; - de rentevisie ( uitsluitend financiering); - het rentepercentage van de desbetreffende lening. De korte termijnverwachting ten aanzien van de rente dient als basis voor beslissingen inzake financieringen en risicobeheersing op korte termijn. Relevante wijzigingen in het economisch klimaat en het rentebeeld worden onderbouwd met behulp van publicaties van financiële instellingen en gemeld in tussentijdse rapportages. Beleggingsbesluiten worden niet op basis van een rentevisie genomen. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 7

Voor het indekken van renterisico s zijn verschillende soorten instrumenten voorhanden. Meestal worden hiervoor conventionele instrumenten ingezet, zoals een lening met uitgestelde storting 2. 3.3 Leningsmodaliteiten In principe zijn alle financieringsvormen toegestaan voor zover ze voldoen aan de beleidsregels financiële derivaten woningcorporaties, zoals opgenomen in het BTIV 2015. De keuze ten aanzien van de financieringsvorm wordt in principe volledig bepaald door de geprognosticeerde kasstromen en de renterisicokaders van Woningbouwvereniging Nieuw Lekkerland. De kasstromen voortvloeiende uit de nieuw aan te trekken financiering, worden zoveel als mogelijk gematcht met de kasstromenprognose. Daarnaast wordt getracht flexibiliteit in de financiering aan te brengen. 3.4 Niet geborgde financiering - Definitie: niet-geborgde financiering is commerciële of niet-daeb-financiering die niet geborgd wordt door het WSW of een andere partij. - Woningbouwvereniging Nieuw Lekkerland voldoet aan de vereisten van het WSW om gebruik te mogen maken van het Eigen Middelen beleid van het WSW. - De financiering van niet-daeb-activiteiten mag te allen tijde de ongestoorde voortgang van de kernactiviteiten niet in de weg staan. - Toezicht belemmerende bepalingen worden niet in de leningencontracten opgenomen. - Niet-DAEB-activiteiten worden commercieel gefinancierd (zonder borging van het WSW) voor zover dit niet mogelijk is, c.q. toegestaan uit interne kasstromen en wettelijk toegestane interne financiering van de DAEB-activiteiten (Eigen Middelen beleid WSW). - Een definitieve investeringsbeslissing in niet-daeb-activiteiten kan pas genomen worden nadat sluitende afspraken gemaakt zijn over de financiering. - Investeringsbeslissingen betreffende niet-daeb zijn onderworpen aan de markttoets en goedkeuring door de RvC. Vanaf 1 juli 2015 zijn nieuwe financieringen en garantstellingen aan dochtermaatschappijen en/of verbindingen niet meer toegestaan en worden bestaande garantstellingen beperkt tot werkzaamheden die vóór de invoeringsdatum van de Woningwet 2015 (1 juli 2015) zijn begonnen. - In het besluit tot het aangaan van commerciële financieringen zullen contractuele voorwaarden van de geldgever, waaronder ratio s, zekerheidsstellingen en convenanten, duidelijk vermeld staan. - Tijdelijke, overtollige, ten behoeve van het project opgenomen financiële middelen dienen bij dezelfde financiële onderneming te worden uitgezet waar ook geleend is. Indien geen nettingsovereenkomst is afgesloten met de desbetreffende financiële onderneming, moeten ook uitzettingen als gevolg van tijdelijke overtollige middelen uit projectfinanciering voldoen aan de kredietbeoordelingscriteria zoals opgenomen in hoofdstuk 4. - Het verstrekken van garanties door Woningbouwvereniging Nieuw Lekkerland wordt beschouwd als het verstrekken van financieringen en dient hetzelfde besluitvormingsproces te ondergaan. - Bij het verkrijgen van garanties wordt de kredietwaardigheid van de garantiegever beoordeeld. Indien de tegenpartij niet voldoet aan de kredietbeoordelingscriteria zoals beschreven in hoofdstuk 4, wordt de garantie verstrekt door een derde partij, veelal een financiële instelling, die wel aan de criteria voldoet. 2 Bij een uitgestelde storting wordt een renteafspraak gemaakt voor een lening die op een toekomstig moment ingaat (de Hoofdsom wordt op de uitgestelde datum gestort, het rentepercentage van de lening staat nu reeds vast). Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 8

3.5 Gebruik brokers, bemiddelaars - Brokers of bemiddelaars zijn tussenpersonen die bemiddelen tussen twee partijen bij het tot stand brengen van financiële contracten, waarvoor zij na het afsluiten van de transactie worden vergoed middels een bemiddelingsprovisie. - Het gebruik van brokers/bemiddelaars is toegestaan onder de volgende voorwaarden: Zij dienen geregistreerd te staan bij de Autoriteit Financiële Markten en daarvan een vergunning als makelaar te hebben ontvangen en/of onder toezicht te staan van een Europese centrale bank. Indien in de besluitvorming gebruik wordt gemaakt van een bemiddelaar, dan worden de totale kosten inclusief de bemiddelingsprovisie meegenomen. De maximale provisie bedraagt 0,025% over de looptijd en (het verloop van de) hoofdsom van de lening. Indien de provisie meer bedraagt dan 0,025%, dan besluit de en wordt goedkeuring gevraagd aan de RvC. Een separate provisienota wordt direct aan Woningbouwvereniging Nieuw Lekkerland gestuurd. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 9

4 Beleggingsbeleid 4.1 Uitgangspunten Het beleggingsbeleid is dienstbaar aan het realiseren van de gewenste volkshuisvestelijke doelstellingen en is op transparante wijze gericht op de financiële continuïteit. Dit wordt vormgegeven door de volgende uitgangspunten: Het aantrekken en afstoten van beleggingen uitsluitend gericht op het beperken van risico s van het financiële beleid en beheer en op de financiële continuïteit. Het uitsluitend risicomijdend beleggen. Het niet hanteren van een rentevisie op basis waarvan beleggingsbesluiten worden genomen. Het uitsluitend beleggen van de niet voor lopende betalingen benodigde middelen. 4.2 Eisen aan beleggingen Algemeen: beleggingen zijn geen kernactiviteit van de corporatie. Eisen ten aanzien van beleggingen: 1. Near - banking activiteiten zijn verboden (het aantrekken van middelen met het doel deze met winst uit te zetten). 2. Beleggingen, al dan niet middels waardepapieren, worden uitgezet bij financiële ondernemingen, die: a. gevestigd zijn in een lidstaat van de Europese Unie en die ten minste beschikt over een AA rating afgegeven door ten minste twee van de drie ratingbureaus Moody s, Standard and Poor s en Fitch; b. voor henzelf en voor de door hen uitgegeven waardepapieren kunnen aantonen dat ze ten minste over een A rating beschikken, afgegeven door ten minste twee van de drie ratingbureaus Moody s, Standard and Poor s en Fitch. 3. Beleggingen hebben een maximale looptijd van 5 jaar. 4. Beleggingen in waardepapieren zijn uitsluitend toegestaan: a. indien op einddatum een inleg- of hoofdsomgarantie is afgegeven; b. in Euro s, ter voorkoming van valutarisico s. 5. De looptijd van een belegging dient in verhouding te staan tot de periode waarin de belegde middelen feitelijk niet benodigd zijn om aan de lopende financiële verplichtingen te kunnen voldoen, zoals blijkt uit de kasstroomprognose. 6. De intentie van de belegging is dat deze tot aan het eind van de looptijd wordt aangehouden. 7. Beleggingen in aandelen en achtergesteld papier zijn niet toegestaan bij financiële instellingen. 4.3 Contractuele voorwaarden beleggingen Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland mag geen overeenkomst aangaan waarin clausules worden gehanteerd die op enigerlei wijze de uitoefening van het toezicht op Woningbouwvereniging Nieuw- Lekkerland kan belemmeren Indien Woningbouwvereniging Nieuw Lekkerland een beleggingsportefeuille heeft, zal zij hierover rapporteren in haar jaarverslag conform de eisen die gesteld zijn in de beleidsregels. In geval van een downgrading, waarbij de nieuwe kredietwaardigheid van de tegenpartij onder de vereiste minimale rating komt te liggen, zal dit door het Hoofd Financiën gerapporteerd worden aan de, die dit aansluitend ter kennisname van de Raad van Commissarissen zal brengen. Omwille van nog verdere reductie van risico worden beleggingen bij voorkeur gespreid over meerdere partijen en zal per partij op enig moment een bepaald maximum aan beleggingen uitstaan. In de treasury Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 10

paragraaf van de jaarbegroting/het jaarplan zal worden aangegeven welke limieten worden gesteld aan de beleggingen per tegenpartij. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 11

5 Cashmanagement/liquiditeit 5.1 Betalingsverkeer Het betalingsverkeer omvat al die activiteiten die nodig zijn om liquiditeiten over te maken tussen Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland en derden. Geldstroombeheer omvat vooral het zorgdragen voor een efficiënt en effectief betalingsverkeer. Om de kosten 3 van het betalingsverkeer te beperken, wordt het liquiditeitsgebruik beperkt door de geldstromen op elkaar en de liquiditeitsplanning af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig kunnen worden nagekomen. Tenminste eenmaal per drie jaar worden de condities, tarieven en voorwaarden van de huisbankier beoordeeld met behulp van een vergelijking met minimaal twee andere banken. 5.2 Saldo- en liquiditeitenbeheer Het saldo en liquiditeitenbeheer betreft het beheer van de dagelijkse saldi op de rekeningen. Om de noodzaak tot het doen van interne overboekingen te beperken, worden verschillende rekeningen bij één bank opgenomen in een rentecompensatiecircuit. Dit is een systeem waarbij de (valutaire) debet- en creditsaldi van alle rekeningen van een organisatie worden samengevoegd tot één gecombineerd saldo, waarover de rente wordt berekend. Daarnaast streeft Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland naar minimalisatie van de (geconsolideerde) saldi op rekening-courant, om renteverlies te voorkomen. 5.3 Huisbank De huisbank wordt gezien als een partner op het gebied van betalingsverkeer en kortlopende financiering en beleggingen. Aan de huisbank stellen wij de volgende eisen: een Nederlandse bank die onder toezicht staat van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten (AFM), met voldoende kennis op het gebied van volkshuisvesting, met een minimale lange termijnkredietrating van Aa3/AA- toegekend door minimaal twee van de drie gerenommeerde kredietbeoordelingsbureau s (Moody s, Standard & Poor s of Fitch), of een minimale lange termijnkredietrating van A3/A- toegekend door minimaal twee van de drie gerenommeerde kredietbeoordelingsbureau s (Moody s, Standard & Poor s of Fitch) en de status van Systeembank; marktconforme tarieven (betalingsverkeer, credit- en debetrente, geen valutering); actieve advisering (zowel gevraagd als ongevraagd). De dienstverlening van de huisbank wordt elke drie jaar geëvalueerd. De overeenkomst met de huisbankier is niet gekoppeld aan deze termijn maar direct opzegbaar. 5.4 Kredietfaciliteit Woningbouwvereniging Nieuw Lekkerland wil de mogelijkheden openhouden om te beschikken over een direct opvraagbare kredietfaciliteit teneinde: op onverwachte ontwikkelingen te kunnen inspelen (flexibiliteit); kortstondige liquiditeitstekorten te kunnen opvangen; binnen de kaders van dit statuut te kunnen financieren op basis van een geldmarktrente. 3 Deze bestaan uit externe kosten (valutadagen, provisies, betalingsverkeer en datacommunicatiekosten) en de interne handelingskosten (bijv. aanmaken betalingen of traceren te betalen facturen) Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 12

6 Financiële derivaten Het gebruik van derivaten is slechts toegestaan in situaties waarin sprake is van renterisicoreductie. Met andere woorden: derivaten mogen gehanteerd worden als defensief instrument om renterisico s af te dekken. Er mogen uitsluitend financiële derivaten aangetrokken worden ter hedging van variabele leningen die voor of tegelijk met het moment van afsluiten van het derivatencontract zijn aangetrokken. De aan te trekken payer swaps mogen geen langere looptijd hebben dan het lopende jaar en de daaropvolgende negen kalenderjaren. Het speculatief gebruik van derivaten is te allen tijde verboden. Indien het renterisico gereduceerd kan worden op een meer traditionele on-balance wijze (financiële transacties die in de balans worden opgenomen, bijvoorbeeld leningen met uitgestelde storting), geniet dit de voorkeur. 6.1 Definitieve rentederivaten Rentederivaten zijn financiële contracten of onderdelen van financiële contracten waarvan de waarde is afgeleid van een onderliggende waarde of een referentieprijs. Rentederivaten zijn financiële producten, waarmee risico s worden ingedekt. Er vindt geen uitwisseling van hoofdsommen plaats bij het toepassen ervan. Derivaten kennen ook risico s. Een derivaat heeft een waarde afhankelijk van de actuele marktrente op enig moment. Deze waarde kan positief of negatief zijn. Er wordt dan tegenpartijrisico gelopen door één der contractpartijen. Afhankelijk van de contractuele afspraken kan de partij waarbij zich de negatieve marktwaarde heeft ontwikkeld, verplicht worden om dit tegenpartijrisico af te dekken door het storten van liquiditeiten (oftewel margin). Dit brengt een liquiditeitsrisico met zich mee voor deze partij. De waardeveranderingen van derivaten kunnen van invloed zijn op het resultaat van een onderneming. 6.2 Doelstellingen Lange rentevaste perioden mogelijk maken zonder hoge liquiditeitsopslagen voor de onderliggende lening. Een lange lening brengt hoge liquiditeitsopslagen met zich mee. Door de lening korter af te sluiten worden deze vermeden. Flexibiliteit door het ontkoppelen van lening en rentelooptijd. Er kan een korte financiering worden aangetrokken, waarbij de rente voor een lange periode kan worden vastgezet door het separaat regelen van de rentelooptijd. Er is hierdoor sprake van een scheiding van funding en rentemanagement. 6.3 Randvoorwaarden Nieuw af te sluiten derivaten moeten voldoen aan de Beleidsregels gebruik financiële derivaten toegelaten instellingen geldend vanaf 1 oktober 2012, zoals opgenomen in het BTIV 2015. Er dient steeds een verband te bestaan tussen de opbouw van de leningenportefeuille, beleggingen en/of nieuw aan te trekken middelen en het gebruik van rente-instrumenten. Het volume van de rente-instrumenten moet aansluiten bij de omvang van de gesignaleerde risico s. Het gebruik van de volgende (standaard) rente-instrumenten is toegestaan: a. Cap; b. Interest Rate Payer Swap. Het gebruik van rente-instrumenten is uitsluitend toelaatbaar om het rentetype van de leningenportefeuille te veranderen dan wel om de renterisico s te beperken. Het gebruik van rente-instrumenten met een open einde (zoals het schrijven van opties zonder onderliggende waarde) is niet toegestaan. Rente-instrumenten mogen uitsluitend worden afgesloten in euro s. Financiële derivaten mogen uitsluitend worden aangetrokken in euro s, en van financiële instellingen met minimaal een single A rating of een daarmee vergelijkbare rating, afgegeven door ten minste twee van de drie ratingbureaus Moody s, Standard and Poor s en Fitch. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 13

Voor het aangaan van derivatentransacties is vooraf goedkeuring nodig van de Raad van Commissarissen. Deze derivatentransacties moeten passen binnen de treasury paragraaf. Bovendien is, voorafgaand aan het effectueren van de derivatentransactie, een advies van een extern deskundige noodzakelijk. Deze deskundige mag op geen enkele wijze betrokken zijn bij de partij die de transactie verschaft. Voordat wordt overgegaan tot de inzet van rente-instrumenten wordt advies gevraagd van de treasury commissie. Derivatencontracten worden afgesloten zonder marktwaardeverrekening, ofwel zonder CSA. Een CSA is een contractuele afspraak om het marktwaardeverschil tussentijds te verrekenen en kan als annex bij een raamovereenkomst voor derivatentransacties worden opgenomen. Woningbouwvereniging Nieuw Lekkerland heeft dit onderdeel voor af te sluiten derivatencontracten uitgesloten. 6.4 Contractuele voorwaarden financiële derivaten en zorgplicht aanbieders Toegelaten instellingen mogen uitsluitend financiële derivaten aantrekken van een financiële instelling, als zij door die financiële instelling in het kader van de zorgplichtregels van de Wet op het financieel toezicht, in het bijzonder artikel 4:18d van die wet, als niet professionele belegger worden aangemerkt. Een toegelaten instelling sluit, voordat zij een financieel derivaat aantrekt van een financiële instelling, een raamovereenkomst met die financiële instelling, zoals opgenomen in bijlage I van de beleidsregels. Er mogen in of ten aanzien van aan te trekken financiële derivaten geen clausules worden gehanteerd die op enigerlei wijze de uitoefening van het toezicht op de toegelaten instellingen kunnen belemmeren. Financiële derivaten worden door toegelaten instellingen uitsluitend aangetrokken onder de modelovereenkomst die is opgenomen in bijlage II van de beleidsregels. Bij het toepassen van een raamovereenkomst dient altijd juridisch advies ingewonnen te worden. 6.5 Volumebegrenzing financiële derivaten Toegelaten instellingen mogen uitsluitend financiële derivaten aantrekken ter hedging van variabele leningen die voor of tegelijk met het moment van afsluiten van het derivatencontract zijn aangetrokken. Aan te trekken payer swaps mogen geen langere looptijd hebben dan het lopende jaar en de direct daarop volgende negen kalenderjaren. 6.6 Tegenpartijrisico Anders dan bij leningen waarbij het tegenpartijrisico geheel bij de financier ligt, ligt bij derivaten het tegenpartijrisico bij beide partijen of degene die de bescherming koopt. Om te voorkomen dat de tegenpartij niet aan haar verplichtingen kan voldoen, wil Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland haar tegenpartijrisico beperken. Hiervoor staan de volgende instrumenten ter beschikking: Spreiding van transacties over meerdere partijen. Overeenkomsten worden afgesloten zonder een Credit Support Annex (CSA) met een tegenpartij. Dit betreffen specifieke afspraken over marktwaardeverrekening met een tegenpartij. Rente-instrumenten mogen alleen worden aangegaan met solide tegenpartijen. Aan deze tegenpartijen worden de volgende eisen gesteld: o o hoofdvestiging in een lidstaat van de Europese Unie. De kredietwaardigheid dient door minimaal twee rating agencies als Strong (A) beoordeeld te zijn. Dit geldt voor zowel de tegenpartij zelf als voor de lidstaat waarin zij gevestigd is. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 14

o o Indien de rating van een tegenpartij, dan wel de lidstaat waarin deze gevestigd is, verlaagd wordt ( downgrading ) tot een niveau lager dan Strong (A), wordt onderzocht of lopende rente-instrumenten afgewikkeld moeten worden. Binnen twee weken na de downgrading zal daartoe door het Hoofd Financiën aan de een voorstel ter goedkeuring voorgelegd worden. In dit voorstel dient een berekening opgenomen te worden van de kosten van het afwikkelen van de rente-instrumenten en een analyse van de consequenties voor het renterisico van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland. In de ISDA Schedule wordt een rating trigger opgenomen (Event of Default), om de eventuele afwikkeling van derivaten bij downgrading af te kunnen dwingen. Dit houdt in dat vastgelegd wordt dat de derivatenovereenkomsten opzegbaar zijn indien een rating lager dan Strong (A) voor een tegenpartij wordt vastgesteld. 6.7 Liquiditeitsrisico Afhankelijk van de contractuele afspraken is sprake van een mogelijk liquiditeitsrisico. Dit impliceert dat bij een negatieve marktwaarde, liquiditeiten dienen te worden gestald bij de tegenpartij. Om dit risico te beheersen, geldt de volgende voorwaarde: bij het overeenkomen van derivaten worden breakclauses niet toegestaan. Reden is het mogelijke verplichte karakter tot beëindiging tegen marktwaarde op een bepaald moment. 6.8 Kostprijs hedge-accounting Rente-instrumenten ontwikkelen een marktwaarde, afhankelijk van de beweging van de marktrente. De waardeveranderingen van rente-instrumenten kunnen van invloed zijn op het resultaat van een onderneming. Om de waardeveranderingen van rente-instrumenten buiten de resultatenrekening te houden, is het van belang de rente-instrumenten voor accounting doeleinden te koppelen aan leningen. Voor het gebruik van interest rate swaps past Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland daarom hedge accounting toe. Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland maakt daarbij gebruik van het kostprijs hedge accounting model, zoals opgenomen in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, Richtlijn 290, Financiële Instrumenten. Voor het kunnen toepassen van hedge accounting dient sprake te zijn van een effectieve relatie tussen het derivaat en de onderliggende lening. Deze hedge effectiviteit wordt in ieder geval één keer per jaar, te weten op 31 december, beoordeeld aan de hand van de kritische kenmerken van de leningen en derivaten. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 15

7 Organisatie van de treasury functie 7.1 Besluitvorming en verantwoording Het Hoofd Financiën adviseert de op treasury gebied en stelt het treasury statuut op waarin het financierings- en beleggingsbeleid in algemene zin is vastgelegd. De stelt het treasury statuut vast en de Raad van Commissarissen keurt het na de beoordeling van de Auditcommissie goed. De bevoegdheid tot het nemen van treasury besluiten berust bij de (met inachtneming van het bepaalde in de statuten en reglementen). De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het financiële beheer en beleid. Van het vastgestelde beleid wordt slechts afgeweken na goedkeuring van de Raad van Commissarissen. 7.2 Uitgangspunten administratieve organisatie De administratieve organisatie (AO) en de hierin opgenomen maatregelen van interne controle zijn gericht op het waarborgen van de betrouwbaarheid van de informatie en financiële gegevens. Het belangrijkste uitgangspunt van de administratieve organisatie is functiescheiding tussen uitvoering, autorisatie, administratie en controle. Deze functiescheiding kent de volgende karakteristieken: 1. iedere transactie wordt door minimaal twee functionarissen geautoriseerd (vier-ogen principe); 2. de uitvoering en de controle gebeuren door afzonderlijke functionarissen; 3. een transactie wordt onmiddellijk schriftelijk vastgelegd door de functionaris die de transactie heeft afgesloten; 4. na ontvangst van de transactiebevestiging wordt de transactie direct gecontroleerd door de functionaris die belast is met de interne controle. 7.3 Taken en verantwoordelijkheden Uitwerking van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden bij Woningbouwvereniging Nieuw- Lekkerland. 1. De beleidsvoorbereiding wordt uitgevoerd door het Hoofd Financiën in samenspraak met een onafhankelijke treasury deskundige. Tot de beleidsvoorbereiding behoort onder meer: - het bepalen van de veronderstellingen voor de meerjarenbegroting en de lange termijn financieringsprognose; - het bepalen van de vermogensbehoefte en de tijdstippen waarop leningen (c.q. beleggingen) moeten worden aangegaan; - advisering en voorstellen uitgangspunten financieringsbeleid. De beleidsvoorbereiding wordt in notities vastgelegd. 2. Het Hoofd Financiën maakt, in samenspraak met een onafhankelijke treasury deskundige, schriftelijke voorstellen voor de aan te trekken leningen, beleggingen en financiële instrumenten. De besluitvorming vindt plaats door de. 3. De neemt de volgende besluiten en stelt de volgende stukken vast: - de begroting en de meerjarenbegroting; Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 16

- de treasury paragraaf; - de voorstellen voor financieringen; - de voorstellen voor beleggingen; - de voorstellen tot inzet van financiële instrumenten; - de voorstellen tot het vervroegd aflossen van leningen of herfinanciering van leningen; - de voorstellen voor uitgangspunten liquiditeitenbeheer (inclusief de verhouding kort- en lang financieren) - de beslissing op de offertes. De geeft tevens goedkeuring aan de onder 1 opgenomen veronderstellingen en uitgangspunten. De besluiten en goedkeuringen van de worden schriftelijk vastgelegd. 4. Aan de voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen zijn onderworpen: - de begroting en meerjarenbegroting; - de treasury paragraaf; - het beleggingsbeleid en treasury statuut; - het aangaan van geldleningen boven de limiet die jaarlijks door de Raad van Commissarissen wordt vastgesteld. De goedkeuring wordt in de notulen van de vergadering vastgelegd. 5. Het Hoofd Financiën is verantwoordelijk voor de vastlegging in de financiële administratie. 6. De treasury activiteiten en de naleving van de vastgestelde procedures maken deel uit van de reguliere controle van de jaarrekening door de externe accountant. 7. De RvC kan in gevallen dat financierings- en beleggingsvraagstukken buiten het kader van dit statuut vallen of afwijken van dit statuut, besluitvorming goedkeuren, mits dit besluit duidelijk wordt gedocumenteerd en past binnen de geldende beleidsregels en regelgeving. 8. De RvC toetst de uitgevoerde transacties jaarlijks aan het mandaat, voortvloeiend uit de treasury paragraaf en de maximumbedragen uit hoofde van bestuurlijke bevoegdheden. Het bovenstaande leidt tot de volgende verdeling van taken en bevoegdheden: Taken treasury Uitvoering Toelichting Saldobeheer, rekening-courantfaciliteiten en korte financiering (< 2 jaar) Hoofd Financiën 1) Zo efficiënt mogelijk naar 0 sturen van de liquide middelen 2) Signaleren beschikbaarheid geld op korte termijn. Lange financiering (> 2 jaar) Hoofd Financiën 1) Financierbaarheid 2) Gunstige voorwaarden Renterisicobeheersing Hoofd Financiën 1) Risicomanagement 2) Ontwikkelingen volgen 3) Beheren leningen-, beleggings- en derivatenportefeuilles. Betalingsverkeer Hoofd Financiën 1) Betaalinstrumenten 2) Optimalisatie kasstromen 3) Rekeningstructuur Investor relations Hoofd Financiën 1) Bankdiensten 2) Onderhouden van relaties Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 17

Bevoegdheden treasury Uitvoering Autorisatie Registratie Controle (vooraf) (achteraf) (achteraf) Betaling vanaf en op aangewezen rekening Hoofd Financiën financieel medewerker Afsluiten transacties geldmarkt (< 2 jaar) Hoofd Financiën financieel medewerker Afsluiten transacties kapitaalmarkt (> 2 jaar) Hoofd Financiën financieel medewerker Afsluiten transacties rentederivaten Hoofd Financiën financieel medewerker Aangaan en beëindigen van contracten met banken en andere financiers Hoofd Financiën financieel medewerker Openen en sluiten van bankrekeningen Hoofd Financiën financieel medewerker In onderstaande tabel inzake documentatie en informatie treasury is aangegeven welke specifieke documentatie en informatie van belang is, inclusief de frequentie van de informatievoorziening en de rol en bevoegdheden van de betrokken organen en functionarissen. Documentatie en informatie treasury Treasury statuut Treasury paragraaf en begroting Uitzonderingsvoorstellen Periodieke rapportages over treasury (onderdeel kwartaalrapportage) Liquiditeitsprognoses (minimaal 1 jaar vooruit op maandbasis) Kasstroomoverzicht (onderdeel kwartaalrapportage) Voorstellen transacties Geldmarkt Kapitaalmarkt Rentederivaten Opstellen Advies Vaststellen Goedkeuren Ter info naar Hoofd Financiën Hoofd Financiën Hoofd Financiën Hoofd Financiën Hoofd Financiën Hoofd Financiën Hoofd Financiën TC TC TC - - - n.v.t. zolang binnen mandaat, indien buiten mandaat RvC RvC RvC Extern acc.; TC Extern acc.; TC Frequentie Jaarlijks toetsen Jaarlijks RvC TC Jaarlijks n.v.t. RvC Kwartaal n.v.t. - Kwartaal n.v.t. RvC Kwartaal RvC, indien buiten mandaat TC onregelmatig Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 18

Transactierapporten Treasury paragraaf in jaarverslag Hoofd Financiën Hoofd Financiën n.v.t. n.v.t. n.v.t. TC onregelmatig RvC Extern acc; TC jaarlijks 7.4 Treasury commissie Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland beschikt over een treasury commissie. Het doel van de treasury commissie is het vergroten van de kwaliteit van de besluitvorming op het terrein van financieren en beleggen. De treasury commissie adviseert de. Besluitvorming vindt plaats door de op basis van schriftelijke voorstellen. De overwegingen die tot besluitvorming hebben geleid, worden genotuleerd. De treasury commissie bestaat naast de en het Hoofd Financiën uit een onafhankelijke treasury deskundige. De treasury commissie komt tenminste eenmaal per jaar bijeen. Daarnaast is met de externe deskundige afgesproken dat actuele ontwikkelingen die van belang zijn voor de financiële bedrijfsvoering van Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland, tijdig en regelmatig worden gemeld. 7.5 Begroting en treasury paragraaf De begroting wordt elk jaar vastgesteld op basis van de gegevens zoals die worden aangeleverd door de verschillende afdelingen. Onderdeel van de begroting is de treasury paragraaf die wordt opgesteld door het Hoofd Financiën en ter advisering wordt voorgelegd aan de treasury commissie. In de treasury paragraaf komen de volgende zaken aan de orde: het verloop van de liquiditeiten voor de korte en lange termijn; de criteria risicomonitoring volgens de regelgeving van het WSW; de renterisicopositie voor de lange termijn; informatie over de lening- en beleggingsportefeuille; de mogelijkheden van vervroegde aflossing in het betreffende jaar; een rentevisie voor het komende jaar, waarbij tevens de visies van grootbanken en beleggers worden weergegeven en de ontwikkelingen van vorig jaar; een voorgenomen tactiek gegeven de liquiditeitsstroom, de rentevisie en bijbehorende verwachte transacties; de verwachte ontwikkeling van de vermogenspositie, de schuldpositie, financiële ratio s en de vermogenskostenvoet; de vastlegging van de wijze waarop wordt aangesloten op het beoordelingskader van de Autoriteit Woningcorporaties. 7.6 Het mandaat Door middel van het vaststellen van de begroting en de daarin opgenomen treasury paragraaf geeft de het mandaat aan het Hoofd Financiën om de in de treasury paragraaf voorgestelde transacties voor te bereiden. Ten aanzien van deze transacties vindt, ongeacht de hoogte van het transactiebedrag, aan de hand van het transactievoorstel vooraf overleg met en autorisatie plaats door de. Treasury statuut Woningbouwvereniging Nieuw-Lekkerland 19