In cooperation with MASTER OF ARTS IN DE ARCHIVISTIEK ERF GOED- & HEDEN DAAGS DOCU MENT BEHEER www.vub.ac.be/archivistiek/manama 60 ECTS
WAAROM VUB De VUB, dat is onderwijs voor sterke individuen, kritische denkers en wereldburgers De Vrije Universiteit Brussel (VUB) biedt kwaliteitsvol onderwijs dat steunt op excellent onderzoek. Het biedt studenten een open, tolerante en diverse leeromgeving die hen de mogelijkheid geeft uit te groeien tot onafhankelijke en kritisch denkende individuen. De VUB telt vier studentvriendelijke campussen midden in het kosmopolitische Brussel. Proffen en assistenten zijn steeds bereikbaar en de medewerkers van de faculteit staan klaar om je verder te helpen. Les in kleine groepen verzekert onderwijs dat interactief en hands-on is. De VUB is een moderne en dynamische universiteit met bijna twee eeuwen geschiedenis. De VUB telt 15.000 studenten, waarvan 21% internationale studenten met meer dan 120 nationaliteiten. De basis van ons academisch succes De Vrije Universiteit Brussel is gebaseerd op het principe van Vrij Onderzoek, geformuleerd door de Franse wiskundige en natuurfilosoof Henri Poincaré (1854-1912): Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken. Persoonlijke groei, maatschappelijke dienstverlening en ruimdenkendheid staan centraal bij zowel professoren en assistenten, als studenten en personeelsleden. Dit alles met een positieve, maar kritische ingesteldheid. Het is de basis van ons academisch succes. 2
Word archivaris van de toekomst Het beroep van archivaris bestaat al eeuwen, maar evolueerde gedurende die periode altijd mee met zijn tijd. De ontwikkelingen van de laatste decennia op vlak van digitalisering en automatisering voegden een belangrijke extra dimensie toe aan het vak. Het heeft ertoe geleid dat zich binnen de archivistiek twee onderscheiden profielen ontwikkelden: dat van archivaris en dat van records manager of documentbeheerder. Archivarissen beheren oude bronnen, gedigitaliseerd of op papier, en documentbeheerders beheren hedendaagse digital born informatie. Zij beslissen wat bewaard of behouden moet worden in het belang van de samenleving en brengen deze informatie onder de aandacht van de brede gemeenschap: van liefhebbers en wetenschappers, van cultuurminnaars en data nerds, van journalisten en kritische maatschappelijke groepen, van jong en oud,... kortom van iedereen. Ze zijn zich in onze huidige, complexe samenleving terdege bewust van het belang van een correct beheer van informatie en zetten zich in om deze transparant en democratisch te houden, met respect voor iedereen. De master na master Archivistiek is een éénjarige opleiding die studenten door middel van unieke vakken, werkcolleges en een intensieve stage voorbereidt op een wetenschappelijk en praktisch beroep. De master na master leidt op tot een duidelijk profiel dat zeer gegeerd is bij potentiële werkgevers. 3
MASTER OF ARTS IN DE ARCHIVISTIEK: ERFGOED- EN HEDENDAAGS DOCUMENTBEHEER Unieke interuniversitaire opleiding De master of Arts in de Archivistiek is een unieke opleiding. Ze vormt als enige in Vlaanderen archivarissen-documentbeheerders op universitair niveau. De opleiding is een samenwerking tussen de Vrije Universiteit Brussel, Katholieke Universiteit Leuven, Universiteit Gent en Universiteit Antwerpen, waardoor de gezamenlijke expertise optimaal benut wordt. De verplichte vakken worden aan de VUB gedoceerd; de keuzevakken volg je in Brussel, Leuven, Gent of Antwerpen. Je kan vol- of deeltijds studeren, waardoor het een opleiding is die je op elk moment in je carrière kan volgen. Van theorie... De opleiding Archivistiek legt de nodige nadruk op het verwerven van praktische vakkennis via training, maar blijft natuurlijk een academische opleiding met een sterk wetenschappelijke component. Er wordt aandacht besteed aan de theoretische principes en methodologieën van archivistiek en documentbeheer, maar ook aan bredere beleidsmatige onderwerpen als informatiemanagement, archiveringsstrategieën, selectie, materiële bewaring en digitalisering. Je verwerft tot slot inzicht in de wet- en regelgeving op het vlak van erfgoedbeheer in het algemeen en archiefwetgeving in het bijzonder. Hierbij wordt ook ingegaan op problematieken zoals privacybescherming en openbaarheid van bestuur.... tot praktijk In de loop van de opleiding wordt heel wat aandacht besteed aan de verwerving van praktische vaardigheden en vaktechnieken, zoals ordenen en beschrijven, of het opstellen van een informatiebeheersplan. Daarnaast leer je een aantal praktische aspecten van management, bijvoorbeeld hoe je een beleidsplan voor een erfgoedinstelling moet ontwikkelen. Deze aspecten komen aan bod bij de oefeningen (werkcolleges en alternatieve leervormen) en tijdens de stage. De stage ligt in het verlengde van de gedoceerde vakken en brengt je in contact met het concrete werkveld. Zij heeft tot doel de verworven (theoretische) kennis af te toetsen aan de praktijk en je ervaring te laten opdoen. Een dergelijke praktijkervaring zal je helpen bij je eerste stappen op de arbeidsmarkt. Carrièremogelijkheden Eens je afgestudeerd bent, staat je een boeiende carrière te wachten. Archivarissen werken veelal in wetenschappelijke instellingen, in allerlei archieven (van overheidsinstellingen, universiteiten, musea,...) en in de erfgoedsector. Daar wordt beleid en beheer van hen verwacht. Ze combineren dat vaak met vaktechnische bezigheden als het verwerven, inventariseren en bewaren van archieven, en met publieksgerichte taken als het ter beschikking stellen en valoriseren van documenten. In dergelijke instellingen vervult de klassieke archivaris ook een wetenschappelijke taak, omdat hij de bronnen onderzoekt en erover publiceert. Als archivaris gebruik je je historische kennis ook voor tentoonstellingen en publieksmomenten. Dan werk je nauw samen met andere erfgoedbeheerders. Maar niet iedereen komt in een erfgoedinstelling terecht. Sommige afgestudeerden worden cultuurbeleidscoördinator of erfgoedconsulent. Document- en informatiebeheerders vind je vooral bij overheids- en privé-instellingen, waar zij het dynamisch archief beheren en advies verlenen over informatiesystemen, ordeningsplannen en classificaties, workflow en digitalisering van de administratieve organisatie, en de overdracht, vernietiging, bewaring en openstelling voor het publiek van documenten,... Ook zij moeten van vele markten thuis zijn en creatief kunnen denken. Soms vind je documentbeheerders terug als informatie-ambtenaar of als consultant. Verschillende documentbeheerders stromen door naar administratieve directiefuncties. In de praktijk combineren afgestudeerden vaak beide functies en gaan ze aan de slag als archivaris-documentbeheerder. 4
MASTER Archivistiek: theorie en methodologie 6 Hedendaags documentbeheer 6 Werkcollege in de archivistiek 8 SP Archiefrecht 6 Capita selecta informatiemanagement en 5 informatiesystemen Keuzevakken 5 Masterproef archivistiek en stage 24 Totaal 60 VOORBEREIDINGSPROGRAMMA SP PROGRAMMA De opleiding bestaat uit drie componenten: algemene archivistische vakken, keuzevakken, en geïntegreerde onderzoekspraktijk van stage en masterproef. De stamvakken vormen de basis van de opleiding en zijn erop gericht je de theoretische, methodologische en praktische kennis bij te brengen die je bij de uitoefening van je beroep nodig hebt. Via de keuzevakken, masterproef en stage, specialiseer je je in archieven met historische betekenis of in hedendaags documentbeheer. De masterproef is de neerslag van het geleverde werk tijdens de stageperiode. Historische kritiek 4 Inleiding tot de paleografie 4 Theorie van de geschiedenis 6 Historische context Lage Landen, één 4 te kiezen uit Geschiedenis van België of Geschiedenis van de Nederlanden Praktijk van de geschiedenis: werkcollege 8 met bronnen en referentiewerken, één periode te kiezen uit Middeleeuwen, Nieuwe Tijd of Hedendaagse Periode Historische vraagstukken, één periode te 6 kiezen uit Middeleeuwen, Nieuwe Tijd of Hedendaagse Periode VOORBEREIDINGSPROGRAMMA Studenten met een ander diploma dan de Master Geschiedenis, worden toegelaten tot de master na het volgen van een voorbereidingsprogramma van 32 studiepunten. Totaal 32 Ga naar www.vub.ac.be voor up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. SP (Studiepunt): een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten). 5
STAGE: DE EERSTE STAPPEN OP DE WERKVLOER Geen snelle snuffelstage Vraag je aan afgestudeerden Archivistiek wat ze het leukst vonden tijdens hun opleiding, dan antwoorden ze waarschijnlijk: de stage. De stage is geen snelle snuffelstage om de sfeer eens op te snuiven, maar een project dat je onderdompelt in de wereld van archieven en het administratieve beheer. Het is een project met zowel een educatieve als een onderzoeksdimensie. De stage eindigt met het indienen van de masterproef: stage en masterproef zijn dus geïntegreerd. De stage duurt minimum 300 uur en wordt vaak volbracht in een archiefdienst of administratie, openbaar of privé. Van studenten wordt niet verwacht dat zij zelf op zoek gaan naar een geschikte stageplaats, hierin ondersteunt de VUB. Professionele begeleiding Bij aanvang en tijdens de stage worden de studenten intensief begeleid door een promotor (verbonden aan de universiteit) en een stagebegeleider (verbonden aan de instelling waar de student stage loopt). Zij beschikken over een netwerk van contactpersonen en kunnen de studenten indien nodig in contact brengen met geschikte gesprekspartners. Studenten worden aangemoedigd reeds tijdens hun stage een professioneel netwerk uit te bouwen. Uiteraard kan niet elke stage-instelling haar stagiair een vaste job aanbieden, maar de stage en de aangeknoopte contacten vormen wel een goede springplank naar een eerste arbeidscontract. In een onderwerp naar keuze Elk jaar stellen de promotoren een lijst met speciaal geselecteerde stageonderwerpen samen, waaruit de studenten een goed onderwerp voor hun verhandeling kunnen kiezen. De instellingen die deze stageonderwerpen aanbieden, zijn verspreid over Vlaanderen en Brussel, en soms doen studenten stage in Nederland. Op de lijst met mogelijke stageonderwerpen staan zowel onderwerpen gericht op de klassieke archivistiek als onderwerpen gericht op het hedendaags documentbeheer. Studenten kunnen o.a. kiezen voor een zuiver archivistisch onderwerp (over de geschiedenis van de archivistiek, de houdbaarheid van archivistische principes bij nieuwe technologische evoluties, de relatie tussen erfgoed en archieven, enz.), een wetenschappelijk verantwoorde inventaris opstellen, een brontypologisch onderzoek voeren of een hedendaagse administratie doorlichten met het oog op het opstellen van een informatiebeheersplan, ordeningsplan, selectielijst, privacybeleid, enz. 6
Na mijn master Geschiedenis koos ik voor de opleiding Archivistiek. Deze richting biedt niet alleen theorie, maar ook praktijk aan. De stage is een pluspunt bij sollicitaties, aangezien je heel wat praktijkervaring kan aantonen. Erika Vankeerberghen Alumna Archivistiek: erfgoed- en hedendaags documentbeheer 7
NIETS IS ONDENKBAAR TOELATINGSVOORWAARDEN Met een masterdiploma in de Geschiedenis of uit het studiegebied geschiedenis heb je rechtstreekse toelating tot de opleiding. Ben je in het bezit van een ander masterdiploma, dan dien je eerst een voorbereidingsprogramma te vervolledigen. Toelating tot dit voorbereidingsprogramma gebeurt op basis van een dossier. Studenten met een Nederlands diploma moeten een extra dossier indienen bij aanmelding. Studiegeld Het studiegeld voor deze master na masteropleiding bedraagt 1.131, op voorwaarde dat je alle 60 studiepunten in één jaar opneemt. Een gedetailleerd overzicht van de studiegelden per opleiding kan je raadplegen op www.vub.ac.be/inschrijven Kom langs op een infodag Op een infodag kan je infosessies bijwonen, tours en rondleidingen volgen, en labo s bezoeken. Op de infomarkt krijg je info over studiebegeleiding, studentenvoorzieningen, enz. Noteer alvast deze data in je agenda. 18 MRT 2017 - BRUSSELS HEALTH CAMPUS & BRUSSELS TECHNOLOGY CAMPUS 25 MRT 2017 - BRUSSELS SCIENCES & HUMANITIES CAMPUS 23 APR 2017 2 SEP 2017 Meer info op www.vub.ac.be/infodag Contact Voor meer info: www.vub.ac.be/archivistiek/manama info@vub.ac.be www.vub.ac.be www.facebook.com/vrijeuniversiteitbrussel @VUBrussel mt 09-16/500 ex.