W O O R D E N B O E K V A N D E V L A A M S E D I A L E C T E N UNIVERSITEIT GENT Vragenlijst 119 Vakgroep Nederlandse Taalkunde DECEMBER 1999 Blandijnberg 2 9000 Gent LICHAAM Dialect van :..................................................(stad, dorp, gehucht, wijk),.......................................(gemeente).........................(prov.) GESPROKEN DOOR : OPGETEKEND DOOR : Naam :.............................. Naam :..................... Geboorteplaats :.......................... Geboorteplaats :................ Geboortejaar :........................... Geboortejaar :................. Waar opgegroeid :........................ Dialect :.................... (vroeger) beroep :..................... (vroeger) beroep :................ In welke gemeente werd beroep uitgeoefend :...... Ik ben naar school geweest tot.....jaar. Dialect van moeder :.................... Hoogste diploma :................. Dialect van vader :.................... Adres en telefoonnummer : Dialect van echtgeno(o)t(e) :.......................................... Ik ben naar school geweest tot...... jaar........................... Datum van invullen van vragenlijst :........... Adres en telefoonnummer :.................................................................... Beste medewerker/ster, Deze vragenlijst moet dienen voor een dialectwoordenboek. Wilt u er dus zorg voor dragen dat u steeds woorden geeft die in uw dialect gebruikelijk waren of zijn. Tracht de dialectuitspraak zo goed mogelijk weer te geven. Maak u echter geen zorgen als dat soms moeilijk blijkt te zijn. Elke aanduiding, hoe onvolmaakt ook, is welkom. Vul ook de eerste bladzijde (met naam, geboorteplaats enz.) zo nauwkeurig mogelijk in. Mogen we u vragen de vragenlijst in te vullen voor slechts één plaats en niet voor een hele streek? Na 'dialect van :...' hoort de naam te staan van één bepaalde plaats van voor de gemeentefusies, niet de naam van een streek.
Hoe noemt u in uw dialect: 0. Algemeen 1. Een volwassen mens van het mannelijk geslacht? 2. Kent u spotwoorden voor een volwassen mens van het mannelijk geslacht? Zo ja, welke? 3. Een volwassen mens van het vrouwelijk geslacht? 4. Kent u spotwoorden voor een volwassen mens van het vrouwelijk geslacht? Zo ja, welke? 5. Een kind van het mannelijk geslacht? 6. Een kind van het vrouwelijk geslacht? 7. Kinderen in het algemeen? Bv. De zonen en de dochters tezamen zijn de... 1. Het lichaam en de lichaamsdelen 1.0.Algemeen 8. Het lichaam van de mens? 9. Kent u spotwoorden voor het menselijk lichaam? Zo ja, welke? 10. Een man die klein van gestalte is? 11. Een jongeman of man die zeer groot is? 12. Een jongeman of man die groot en kloek van lijf en leden is, goed uit de kluiten gewassen is, redelijk zwaar gebouwd is?
13. Lichamelijk sterk, gezegd van een man? Bv. Hij is erg... 14. Een jongeman of man die fysiek sterk is. Bv. t Is ne... 15. Zwaarlijvig, dik? 16. Een man die dik en zwaarlijvig is? 17. Kent u spottende woorden voor een man die verschrikkelijk dik is? Zo ja, welke? 18. Een vrouw die dik en zwaarlijvig is? 19. Kent u spottende woorden voor een vrouw die verschrikkelijk dik is? Zo ja, welke? 20. Een dikke man, die tegelijk klein is? 21. Een dikke vrouw, die tegelijk klein is? 22. Een dik kind? 23. Zeer mager? 24. Een jongeman of man die zeer mager is? 25. Een jongeman of man die mager en bovendien erg lang is? 26. Knap, mooi om naar te kijken, gezegd van een (jonge) vrouw? 27. Knap, mooi om naar te kijken, gezegd van een (jonge) man? 28. Een mooi meisje? 29. Een mooie man? 30. Zwak en tenger, gezegd van een man? 31. Een jongen of man die maar zwak en tenger is?
32. Iemand die weinig pijn kan verdragen, die altijd klaagt dat zij/hij ergens pijn heeft? 33. Een kind dat vlug groeit, en dat al zeer groot is voor zijn leeftijd? 34. Hoe zegt u dat een jongen of een meisje de laatste tijd erg veel gegroeid is? Bv. Hij/zij heeft een... gehad. 35. Een kind dat als twee druppels water op zijn vader lijkt? 36. Het natuurlijke bekleedsel van het menselijk lichaam? 37. Een zelfstandig stuk van het geraamte van een mens? Bv. Ik heb met een mes in mijn vinger gesneden; t was tot op het... 38. Elk van de dunne gebogen beenderen die de borstholte omgeven? Bv. Hij is van zijn fiets gevallen en heeft een... gebroken. 39. Het beentje aan de onderkant van de ruggegraat? Als men er op valt kan dat erg pijn doen. 40. Een beweegbare verbinding van twee of meer beenderen, een draaipunt in het beenderstelsel? 41. De benige kom, waarin een ander been kan draaien? Bv. Bij een val kan de schouder of de heup uit de... schieten. 42. Trillen met korte, snelle bewegingen, gezegd van het lichaam? Bv. Hij staat te... van de schrik
43. Iemand die hoge koorts heeft, kan over het hele lichaam beginnen te trillen. Hoe noemt u dat in het dialect? 44. Als men blootgesteld wordt aan grote kou, kan men over het hele lichaam beginnen te trillen. Hoe noemt u dat in het dialect? 45. Bij grote kou (of hoge koorts) kunnen de tanden een klappend geluid maken. Hoe noemt dat in dialect? Bv. Hij stond te... van de kou. 46. Moeilijk kunen bewegen doordat de handen en ledematen stijf geworden zijn van de kou? 47. (Pijnlijk) prikkelen van de handen, het gezicht enz. wanneer men plots van de koude in de warmte komt? 1.1.Het hoofd 48. Het bovenste deel van het menselijk lichaam. B.v. Als men migraine heeft, dan heeft men pijn in zijn... 49. Kent u spotwoorden voor het hoofd? Zo ja, welke? Ze worden b.v. gebruikt als iemand met het hoofd tegen een balk stoot. Bv. Hij is met zijn... tegen een balk gelopen. 50. De voorkant van het hoofd met de mond, de neus en de ogen? 51. Kent u spotnamen voor het gezicht? Zo ja, welke?
52. Kent u platte, vulgaire woorden voor het gezicht? Zo ja, welke? Bv. Als men met iemand ruzie heeft, dan kan men zeggen: Moet je een klap/klop op je... hebben? 53. Een, vreemd, eigenaardig aangezicht? 54. Een persoon met een bleek gezicht? 55. Een dik, rond, opgeblazen gezicht? 56. De plaats achteraan op het hoofd vanwaar de haren als stralen in t rond uitgaan? 57. Haren, zomaar ergens in het hoofdhaar, die weerbarstig zijn en s morgens als men wakker wordt dikwijls rechtop staan. 58. Wat zegt men van haar dat recht naar beneden hangt? 59. Door elkaar liggen, gezegd van het hoofdhaar als men bv. pas uit bed komt of als men in de wind gelopen heeft. 60. Haar dat van nature krult? Bv. Hij/zij heeft.... 61. Iemand met een flinke bos gekruld haar? 62. Zeer kort (rechtopstaand) haar, dat als een borstel aanvoelt als men erover wrijft? 63. Een (jonge) man met zeer kort (rechtopstaand) haar? 64. Lang, naar beneden hangend haar? 65. Een (jonge) man met lang haar dat onverzorgd en smerig is? 66. (Bijna) geen hoofdhaar hebben? Bv. Mijn vader is helemaal... geworden.
67. Een persoon die (bijna) geen haar op zijn hoofd heeft? 68. Welk woord of uitdrukking wordt voor een kale persoon gebruikt om te spotten? 69. De scheiding in het haar? 70. Welke spottende benaming gebruikt u voor de scheiding in het haar? 71. Een opstaand of opgekamd stuk haar, vooraan op het hoofd? 72. De haargroei op de kin? 73. De haargroei die men vanaf de slapen alleen op of langs de wangen en niet over kin en hals laat groeien? 74. Welk woord wordt daarvoor gebruikt om te spotten? 75. De eerste baardharen bij een jongen? 76. Een persoon met een dikke, volle baard? 77. Een korte baard die om het gezicht loopt, langs de wangen en onder de kin? 78. Een baardje op of onder de kin? 79. De haarbegroeiing op de bovenlip onder de neus? 80. Een grote snor? 81. Een snor die gekruld is? 82. Een kleine snor die enkel onder de neus groeit? 83. Grijs haar? 84. Een persoon die grijs haar heeft? 85. Zwart haar?
86. Een persoon met zwart haar? 87. Roodachtig haar? 88. Een persoon die roodachtig haar heeft? 89. Welk woord of welke uitdrukking wordt gebruikt om te spotten met iemand mer rood haar? 90. De bundel van in elkaar gedraaid of gewonden haar die vrouwen achter of boven op het hoofd vaststeken? 91. De zijkant van het hoofd boven de kaak, tussen het oog en het oor? Het is gevaarlijk als men daar een slag krijgt. 92. Elk van de twee organen waarmee men kijkt? 93. Welk woord wordt daarvoor gebruikt om te spotten? 94. Uitpuilende ogen? 95. Zeer grote ogen? 96. De huidplooien waarmee met de ogen sluit? 97. De haren die langs de randen van de oogleden staan? 98. Welk woord wordt daarvoor gebruikt om te spotten? 99. De oogleden en de wimpers tezamen? 100. De boog van haren langs de bovenkant van de oogkassen? 101. Het wangbeen onder een oog? 102. De zijkant van het gezicht van de slaap tot de onderkaak?
103. Een rood gezicht, bijvoorbeeld van de hele dag buiten door te brengen? 104. Een kuiltje in de wangen, dat bijvoorbeeld bij het lachen tevoorschijn komt? 105. Het orgaan waarmee men ruikt? 106. Welk woord wordt daarvoor gebruikt om te spotten? 107. Een neus die kort en aan het einde licht omhooggebogen is? 108. Het spotwoord daarvoor? 109. Een grote en dikke neus, vooral om ermee te spotten? 110. Een slinger slijmerig vocht die bij kleine kinderen soms uit de neus hangt? 111. Een klein kind dat zijn neus nog niet proper kan houden? 112. De organen waarmee men hoort? 113. Welk woord wordt daarvoor gebruikt om te spotten? 114. Erg grote oren? 115. Het afhangend lapje aan de oorschelp, dat men kan vastnemen? 116. Het orgaan waarmee men eet? 117. Welk woord wordt daarvoor gebruikt om te spotten? Bv. in: Hou toch eens je...! of Moet je soms een klap op je... hebben? 118. De beide rood gekleurde randen van de mondopening? 119. Dikke lippen?
120. De bovenkant van de mond binnenin? 121. Het orgaan waarmee men kan likken? 122. Het beendergestel dat de mondholte omsluit en waarin de tanden en kiezen geplaatst zijn? 123. Het bovenste ervan? 124. Welk woord wordt daarvoor gebruikt om te spotten? 125. Het onderste gedeelte ervan? 126. Het uitstekende deel van het gezicht onder de mond? 127. De kleine beenderen in de mond waarmee men kan bijten en kauwen? 128. Welk (spot)woord wordt gebruikt voor grote, eventueel vooruitstekende tanden? 129. Welk (spot)woord wordt gebruikt voor de vooruitstekende bovenste snijtanden? 130. Een persoon die vooraan enkele tanden mist? Bv. Hij heeft... 131. De voorste tanden waarmee met bijt? 132. Tanden met spleetjes ertussen? 133. De vier tanden die het scherpst zijn? 134. De tanden achterin de mond waarmee men het eten kauwt? 135. De grote tanden die pas zeer laat uitkomen?