Keel- Neus- Oorheelkunde Neusamandelen verwijderen bij kinderen
2
Inleiding De Keel-, Neus- en Oorarts (KNO-arts) heeft in overleg met u besloten de neusamandel van uw kind te verwijderen. Mogelijk worden gelijktijdig de trommelvliezen doorgeprikt dan wel twee trommelvliesbuisjes geplaatst. Indien dit het geval is, is dit voor de opname met u besproken. Meer informatie over het plaatsen van trommelvliesbuisje vindt u in de gelijknamige folder. Wat zijn amandelen? De neusamandel bevindt zich aan de achterkant van de neusholte. Je kunt hem niet zien, zie plaatje. De neusamandel is een lymfklier. Lymfklieren zitten op verschillende plekken in het lichaam. Ze beschermen tegen infecties. Op een paar plaatsen zijn deze klieren verdikt: In de keel: De keelamandelen zijn zichtbaar als knobbels links en rechts achter in de keel. De huig, het aanhangsel van het zachte gehemelte, hangt midden tussen de keelamandelen. In de neus-keelholte: Dit is de ruimte achter de neus boven het zachte verhemelte. De verdikte lymfklieren in het dak van de neuskeelholte noemt men neusamandel (adenoïd). Vanaf het achtste levensjaar neemt de grootte af. Aan de zijkanten van de neusamandel begint de buis van Eustachius. Dit is de verbinding waardoor lucht van de neus-keelholte naar de oren gaat. Achter op de tong: Dit deel wordt de tongamandel genoemd. Hij gaat aan de zijkanten van de tong over in de keelamandelen. Waarom verwijderen? Soms komen er zoveel ziekteverwekkers binnen dat de neusamandel zelf ontsteekt. Deze wordt dan dik en opgezet. De buis van Eustachius raakt daardoor geblokkeerd. Het gevolg kan zijn dat uw kind minder hoort. Doordat de neusamandel verdikt is ademt het kind door de mond 3
en kan daardoor gaan snurken. Andere klachten zijn koorts en verkoudheid. Is de neusamandel chronisch ontstoken dan ontstaat vaak een zwelling van de klieren, links en rechts achterin de nek. Als behandeling met medicijnen niet meer helpt is het in deze gevallen beter de amandel te verwijderen. Neusamandel Complicaties Bij iedere operatie is er sprake van enig risico. Bij een operatie aan de neusamandel is er een risico op nabloeding. Uw kind kan door de neus gaan praten. Soms is de stem hoger geworden. Meestal is deze verandering tijdelijk; soms kan logopedie nodig zijn. Voor de operatie Uw kind wordt een paar uur opgenomen in het ziekenhuis. De polikliniekassistent bespreekt met u wanneer de opname is. Ter voorbereiding op de operatie moeten er nog een paar dingen gebeuren. 4
Pre-operatief spreekuur Uw kind gaat naar de anesthesioloog die uitleg geeft over de verdoving en de pijnbestrijding. Uw kind krijgt algehele narcose en merkt dus niets van de operatie. De narcose wordt toegediend met een kapje over de neus. Ook krijgt uw kind een kort lichamelijk onderzoek naar het hart en de longen om uit te sluiten of er andere problemen zijn. Geen aspirine Tien dagen vóór en tien dagen na de operatie mag uw kind géén aspirine gebruiken, zoals Aspro, APC, Saridon e.d. In aspirine zit een stof die bloedverdunnend werkt en dat zou eerder tot een bloeding kunnen leiden. Opnamedatum Als u nog geen opnamedatum weet, wordt u gebeld na het preoperatief spreekuur om een datum af te spreken. Het tijdstip hoort u 1 à 2 dagen van tevoren. Wilt u bij verhindering dit zo spoedig mogelijk laten weten aan de afdeling Opname en de polikliniek KNO (zie verderop de telefoonnummers). Voorbereidingen thuis Ongeveer 1 uur voor de ingreep geeft u uw kind de paracetamol zetpil die u van de polikliniek hebt meegekregen. Het verwijderen van de neusamandel is pijnlijk, daarom wordt al voor de operatie begonnen met pijnbestrijding. 5
Nuchter zijn De dag van de operatie moet uw kind nuchter zijn. Voor veel kinderen is het moeilijk nuchter te blijven. Om het hongergevoel te onderdrukken kunt u heldere zoete dranken gebruiken. Het drinken van heldere vloeistoffen tot twee uur voor de operatie is gunstig voor kinderen en ze voelen zich beter. Volgt u onderstaand schema: Tot zes uur voor de opname: eten en melkvoedingen Tot vier uur voor de opname: borstvoeding - Tot twee uur voor de opname: heldere vloeistoffen. - Heldere vloeistoffen zijn thee (met suiker), AA-drink, Extran, Isostar, heldere appelsap zonder vruchtvlees en water (zonder koolzuur). - GEEN MELKPRODUCTEN, ook niet in de thee. - Gebruik normale hoeveelheden (1 glas per 2 uur). Neem als tijdstip voor de operatie het moment dat uw kind in het ziekenhuis wordt verwacht tenzij u anders is meegedeeld. Wat neemt u mee Uw kind wordt s ochtends vroeg geopereerd en hoeft niet eerst naar de afdeling. Trekt u uw kind thuis dus al de kleren aan waarin hij of zij geopereerd wordt. Wij raden een oude pyjama aan. Er kan wat bloed op de pyjama terechtkomen. Vanwege de hygiëne op de operatiekamer verzoeken we u een schone pyjama aan te trekken. Neemt u wat reserve ondergoed mee en een extra pyjama, de medicijnen die uw kind thuis gebruikt en eventueel de eigen fles, beker of fopspeen en sloffen of slippers. Natuurlijk mag er ook een knuffelbeest mee als uw kind dat wil. Als uw kind lang haar heeft, vragen wij u dit in een staart te doen. 6
De opname U krijgt te horen hoe laat u zich in ons ziekenhuis moet melden. In Voorburg gaat u naar de hal van de tweede etage. In Delft gaat u naar de hal van de tweede etage H-gebouw. U wordt ontvangen door een verpleegkundige. De verpleegkundige stelt u nog een aantal vragen over het nuchter zijn en eventueel medicijngebruik. Natuurlijk kunt u zelf ook nog vragen stellen aan de verpleegkundige. Uw kind krijgt een naambandje om. Naar de operatiekamer Uw kind wordt naar de operatiekamer gebracht. Er mag één ouder of begeleider bij de verdoving aanwezig zijn. U draagt dan een pak over uw eigen kleding een muts en een kapje voor de mond vanwege de steriele omgeving in de operatiekamer. In de operatiekamer zijn een paar verpleegkundigen, de anesthesioloog en de KNO-arts. Uw kind krijgt een kapje over de neus en de mond. Door daarin te ademen valt het na ongeveer twee minuten in slaap. Tijdens het in slaap vallen kan uw kind onverwachte bewegingen maken en een snurkende ademhaling krijgen. Ook kunnen de ogen open blijven staan terwijl uw kind al niets meer merkt. Dit is normaal, u hoeft zich hierover geen zorgen te maken. Als uw kind onder narcose is moet u de operatiekamer verlaten en begint de ingreep. Deze duurt ongeveer 5 tot 10 minuten. Na de ingreep Spoedig na de operatie komt u weer bij uw kind terug. Misschien is uw kind nog wat suf of slaperig van de verdoving of verdrietig en/of angstig. Dat kan ook komen door pijn. Laat uw kind veel drinken en waterijs eten. Dit is goed voor het herstel van de wond. 7
Als het goed gaat met uw kind, kunt u naar huis. Bij koorts of andere complicaties moet uw kind misschien een dag blijven op de kinderafdeling in Delft. Gelukkig gebeurt dit zelden. Weer thuis Vervoer naar huis Wij raden u aan met twee begeleiders naar huis te gaan. Eén van u kan dan op weg naar huis extra aandacht geven aan het kind terwijl de ander rijdt. Eten en drinken Het is belangrijk dat uw kind veel drinkt na de operatie. U kunt uw kind ook waterijs geven. De kou is goed omdat daardoor de bloedvaten sluiten. U kunt uw kind beter geen rode limonade of rood waterijs geven. Als uw kind overgeeft kunt u moeilijk het verschil zien tussen limonade en eventueel bloed. De eerste dag kan het zijn dat uw kind de voorkeur geeft aan zachtere gerechten (pap, brood zonder korsten enzovoort). Pijn en verhoging De meeste kinderen hebben na de ingreep niet veel pijn. Heeft uw kind toch pijn, dan kunt u paracetamol zetpillen geven. Heeft uw kind verhoging, dan helpt het om veel te drinken. Blijft uw kind koorts houden, dan moet u contact opnemen met de polikliniek of het ziekenhuis (buiten kantooruren). Op de achterkant van deze folder staan telefoonnummers. Overgeven Thuis kan uw kind in de loop van de dag wat bloed overgeven. Dit is in de regel donker van kleur. Het wijst erop dat uw kind bloed heeft ingeslikt. Dit is niet ernstig: over het algemeen zal uw kind zich na het overgeven beter voelen. U mag uw kind geen anti-braakmiddelen geven. 8
Bloed uit de neus of mond Probeer uw kind een paar dagen niet te laten snuiten. Er kan soms wat bloederig snot uit de neus komen. Dit is niet verontrustend. U kunt dit gewoon wegvegen. Mocht er echter uit de mond of de neus lichtrood (=vers) bloed blijven vloeien, dan moet u direct de KNO-arts waarschuwen. Als uw kind erg bleek en slap is of wordt, moet u ook de specialist bellen. Kijk op de achterzijde voor de telefoonnummers. Naar school Na de operatie is het verstandig uw kind twee dagen binnen te houden. Daarna mag uw kind weer naar school. Controle op de polikliniek U krijgt een afspraak mee voor over circa 6 weken. De KNO-arts zal kijken of de wond goed genezen is en vragen hoe het gaat. U kunt natuurlijk ook vragen stellen. Verwerking Hoe een kind de operatie ervaart is per kind verschillend. Het kan voorkomen dat uw kind na de operatie snel geïrriteerd raakt of s nachts onrustig slaapt, weer gaat bedplassen of meer aandacht vraagt. U kunt uw kind het beste helpen door hier begrip voor te tonen. In het algemeen is het aan te raden eventuele vragen van uw kind eerlijk te beantwoorden en er eventueel spelenderwijs op in te gaan. Vragen Als u naar aanleiding van deze folder nog vragen heeft, kunt u deze uiteraard bespreken met uw KNO-arts. Meer informatie over het ziekenhuis op onze website www.rdgg.nl en in onze aparte Kinderhoek op de website. 9
Belangrijke telefoonnummers Polikliniek KNO Reinier de Graaf Gasthuis Delft, gebouw H 015-260 42 42 Diaconessenhuis Voorburg 070-340 11 92 Spoed Eisende Hulp Reinier de Graaf Gasthuis Delft, gebouw B via het algemene telefoonnummer 015-260 30 60 WGBO (wet geneeskundige behandeling overeenkomst) De wet schrijft voor dat een arts voor een behandeling of een onderzoek de toestemming van de ouders nodig heeft. Daaruit vloeit voort dat ouders recht hebben op alle informatie die nodig is om een weloverwogen beslissing te kunnen nemen. Kinderen hebben eveneens recht op informatie, los van het gegeven hoe oud ze zijn. Naar gelang de leeftijd van het kind of naarmate een kind meer heeft meegemaakt, doen ouders en hulpverleners er goed aan ook naar de mening van het kind zelf te luisteren. (tekst ver. Kind en Ziekenhuis). Voor kinderen van 12 tot 16 jaar geldt dat een arts voor een behandeling of onderzoek toestemming nodig heeft van het kind zelf en van de ouders. Zie voor verdere informatie bijgevoegde folder: Reinier de Graaf, WGBOuitleg voor kinderen. 10
Waar en wanneer U wordt verwacht in Reinier de Graaf in: Gasthuis Delft, gebouw H, 2e etage Diaconessenhuis Voorburg 2e etage... dag,..., om... uur. voor het verwijderen van neusamandelen voor het verwijderen van neusamandelen en trommelvliesbuisjes plaatsen voor het verwijderen van neusamandelen en trommelvliezen doorprikken Wilt u ons tijdig laten als u verhinderd bent. 11
foldernr. 204703 versie augustus 2013 12