Leeswijzer Gezondheidspeiling tabellen Deze leeswijzer geldt ook voor tabellen van de Inwonersenquête van Interne Bedrijven Onderzoek, Gemeente Utrecht In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In de tabellen staan telkens de totaalpercentages gevolgd door een verdeling naar een aantal specifieke achtergrondkenmerken: geslacht, leeftijd, achtergrond, opleidingsniveau, huishoudsamenstelling, wijk en krachtwijk. Extra toelichting achtergrondkenmerken: Achtergrond: Hierbij zijn de Utrechters verdeeld naar etnische achtergrond aan de hand van CBS-criteria. Op basis van het geboorteland van de persoon zelf en van de ouders wordt de achtergrond bepaald. Autochtonen zijn personen van wie beide ouders in Nederland zijn geboren, ongeacht het geboorteland van de persoon zelf. Personen van wie ten minste één ouder niet in Nederland is geboren hebben een andere etnische achtergrond; in de Gezondheidspeiling is uitgesplitst naar Surinaams/Antilliaans/Arubaans, Marokkaans, Turks, overig westers en overig niet-westers. Indien mogelijk is daarnaast de groep 'Autochtoon lage SES (sociaaleconomische status)' toegevoegd, omdat zij wat betreft gezondheid en welzijn vaak in ongunstige zin afwijken van de overige autochtone Utrechters. Belangrijke indicatoren voor sociaaleconomische status zijn opleidingsniveau, beroepsstatus en inkomensniveau. Opleidingsniveau: Laagopgeleiden zijn Utrechters met een hoogst voltooide opleiding op het niveau van basisonderwijs, lbo of mavo. Tot de middencategorie behoren Utrechters met een havo, vwo of mbo diploma. Hoogopgeleiden zijn Utrechters met een opleiding op hbo of universitair niveau. Krachtwijk: Binnen Utrecht zijn vijf gebieden tot krachtwijk benoemd: Ondiep, Zuilen-oost, Overvecht, Kanaleneiland en een deel van Hoograven, namelijk Nieuw Hoograven- Bokkenbuurt. Hoograven als geheel is vanuit historisch oogpunt ook meegenomen (zie VMU 2010 en eerder). Indien mogelijk zijn er statistische toetsen uitgevoerd om na te gaan of er verschillen in gezondheid bestaan naar de specifieke achtergrondskenmerken. Met behulp van deze toetsen kan de kans berekend worden in hoeverre een gevonden verschil op toeval berust. Bij de uitgevoerde toetsen gaan we uit van het volgende: als de kans dat het gevonden resultaat/verschil op toeval berust kleiner is dan 5%, is het een werkelijk verschil (significant verschil). Alle toetsen zijn uitgevoerd met behulp van SPSS (Complex samples-likehood-toets, Chi-kwadraat-toets). Een significant verschil wordt aangegeven met een donkere arcering van de cellen: Een niet-significant verschil wordt aangegeven met een lichte arcering van de cellen: Daarnaast is een post-hoc toets (adjusted standardized) uitgevoerd om te bepalen of groepen hoger of lager scoren ten opzichte van het gemiddelde percentage, zo wordt zichtbaar waar zich het verschil bevindt. Groepsverschillen worden aangeduid met pijltjes: significant hoger dan het gemiddelde significant lager dan het gemiddelde Let op: in het CSV-bestand zijn toetsresultaten (arcering en pijltjes) helaas niet zichtbaar, open hiervoor het XLS- of PDF-bestand. Wanneer de aantallen binnen de cellen onder de 100 komen, is dit aangegeven met een * achter de waarde. De uitkomsten zijn dan mogelijk minder betrouwbaar omdat de aantallen waarop de resultaten zijn gebaseerd aan de lage kant zijn. De Gezondheidspeiling bevat door volwassenen zelf gerapporteerde gegevens. Hierdoor kan er in sommige gevallen sprake zijn van een onderschatting van de werkelijkheid (bijvoorbeeld bij gevoelige onderwerpen, zoals alcoholgebruik of huiselijk geweld) en in andere gevallen van overschatting (bijvoorbeeld bepaalde chronische aandoeningen).
Sociaal-maatschappelijke participatie Tabel 1 Huiselijk geweld in percentages (Bron: GP 2012, 65 jaar) TOTAAL 5 ooit slachtoffer geweest GESLACHT Man 1 Vrouw 8 LEEFTIJD 65-79 jaar 6 80 jaar en ouder 4 ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 5 Autochtoon lage SES 4 Allochtoon 5 OPLEIDINGSNIVEAU lo 2 mavo/lbo 5 havo/vwo/mbo/hbo/wo 9 WIJK Krachtwijk 5 Geen krachtwijk 6 Tabel 2 Huiselijk geweld afgelopen 5 jaar in percentages (Bron: GP 2012, 65 jaar) TOTAAL 0,4 GESLACHT Man 0,4 Vrouw 0,3 LEEFTIJD 65-79 jaar 0,5 80 jaar en ouder maximaal 5 jaar geleden slachtoffer geweest ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 0,5 Autochtoon lage SES 0,6 Allochtoon OPLEIDINGSNIVEAU lo 56 mavo/lbo 44 havo/vwo/mbo/hbo/wo 41 WIJK Krachtwijk 0,8 Geen krachtwijk 0,1
Tabel 3 Sociale contacten in percentages (Bron: GP 2012, 65 jaar) minder dan 2 keer per maand contact met familie minder dan 2 keer per maand contact met vrienden of kennissen minder dan 2 keer per maand contact met buren TOTAAL 13 23 21 GESLACHT Man 18 26 19 Vrouw 10 21 23 LEEFTIJD 65-79 jaar 14 22 22 80 jaar en ouder 10 27 21 ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 15 24 23 Autochtoon lage SES 12 27 25 Allochtoon 8 22 18 OPLEIDINGSNIVEAU lo 12 34 31 mavo/lbo 11 24 20 havo/vwo/mbo/hbo/wo 17 8* 16 8* 42* 18 WIJK Krachtwijk 15 24 22 Geen krachtwijk 13 23 21 Tabel 4 Eenzaamheid in percentages (Bron: GP 2012, 65 jaar) matige en ernstige eenzaamheid ernstige eenzaamheid emotionele eenzaamheid sociale eenzaamheid TOTAAL 46 12 33 46 GESLACHT Man 42 8 27 49 Vrouw 49 14 39 43 LEEFTIJD 65-79 jaar 47 12 32 48 80 jaar en ouder 46 10 38 38 ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 46 11 32 45 Autochtoon lage SES 46 13 35 43 Allochtoon 45 13 38 47 OPLEIDINGSNIVEAU lo 56 20 48 51 mavo/lbo 44 10 33 44 havo/vwo/mbo/hbo/wo 41 8 24 43 WIJK Krachtwijk 55 12 39 51 Geen krachtwijk 41 11 31 43
Tabel 5 Sociaal kapitaal in de buurt (Bron: GP 2012, 65 jaar) en waardering buurt (Bron: Onderzoek (inwonersenquête) 2012, 65 jaar) in percentages sociaal kapitaal¹ sociale cohesie onvoldoende buurt laatste jaren slechter geworden algemene waardering buurt onvoldoende TOTAAL 18,9 41 17 12 GESLACHT Man 18,8 37 14 14 Vrouw 18,9 46 22 10 LEEFTIJD 65-79 jaar 18,8 40 18 13 80 jaar en ouder 19,0 45* 15* 9* ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 18,9 43 18 11 Autochtoon lage SES 18,4 47 23 12 Allochtoon 18,8 36* 17* 16* OPLEIDINGSNIVEAU lo 18,5 43* 15* 15* mavo/lbo 19,3 46 26 16 havo/vwo/mbo/hbo/wo 18,7 38 12 8 WIJK Krachtwijk 17,7 57 33 21* Geen krachtwijk 19,4 44 9 9 * aantal observaties < 100 ¹ gemiddelde score sociaal kapitaal in de buurt op een schaal van 5,0 tot en met 25,0 Tabel 6 Werksituatie in percentages (Bron: GP 2012, 65 jaar) betaald werk volledig gepensioneerd volledig werkloos volledig arbeidsongeschikt TOTAAL 4 75 0,1 2 GESLACHT Man 7 90 3 Vrouw 2 64 0,2 0,9 LEEFTIJD 65-79 jaar 5 76 0,1 2 80 jaar en ouder 0,7 72 2 ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 4 75 1 Autochtoon lage SES 1 71 2 Allochtoon 5 74 0,5 4 OPLEIDINGSNIVEAU lo 3 80 0,6 0,5 mavo/lbo 3 73 4 havo/vwo/mbo/hbo/wo 6 75 0,6 WIJK Krachtwijk 5 72 0,3 2 Geen krachtwijk 4 77 0,9
Tabel 7 Vrijwilligerswerk in percentages (Bron: GP 2012, 65 jaar) TOTAAL 23 vrijwilligerswerk GESLACHT Man 26 Vrouw 21 LEEFTIJD 65-79 jaar 25 80 jaar en ouder 17 ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 27 Autochtoon lage SES 18 Allochtoon 11 OPLEIDINGSNIVEAU lo 34 mavo/lbo 17 havo/vwo/mbo/hbo/wo 24 WIJK Krachtwijk 21 Geen krachtwijk 25 Tabel 8 Moeite met rondkomen, spaarmiddelen aanspreken en schulden maken in percentages (Bron: GP 2012, 65 jaar) moeite met rondkomen spaarmiddelen enigszins aanspreken schulden maken TOTAAL 21 13 3 GESLACHT Man 27 16 4 Vrouw 17 11 2 LEEFTIJD 65-79 jaar 26 15 3 80 jaar en ouder 7 7 3 ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 15 13 3 Autochtoon lage SES 19 13 4 Allochtoon 41 13 5 OPLEIDINGSNIVEAU lo 21 15 2 mavo/lbo 24 10 3 havo/vwo/mbo/hbo/wo 20 14 4 WIJK Krachtwijk 25 13 3 Geen krachtwijk 20 13 3
Tabel 9 Gevoelens van onveiligheid in percentages (Bron: Onderzoek (inwonersenquête) 2012, 65 jaar) onveiligheidgevoelens algemeen vaak onveiligheidgevoelens onveiligheidgevoelens in de eigen buurt vaak onveiligheidgevoelens in de eigen buurt TOTAAL 75 0,1 75 0,1 GESLACHT Man 90 90 Vrouw 64 0,2 64 0,2 LEEFTIJD 65-79 jaar 76 0,1 76 0,1 80 jaar en ouder 72 72 ACHTERGROND Autochtoon (totaal) 75 75 Autochtoon lage SES 71 71 Allochtoon 74 0,5 74 0,5 OPLEIDINGSNIVEAU lo 80 0,6 80 0,6 mavo/lbo 73 73 havo/vwo/mbo/hbo/wo 75 75 WIJK Krachtwijk 72 0,3 72 0,3 Geen krachtwijk 77 77
Definities Algemene waardering buurt: Hoe een individu de buurt in het algemeen waardeert. Dit wordt gemeten aan de hand van verschillende stellingen: De mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om, De mensen in deze buurt blijven hier graag wonen, Het is niet leuk om in deze buurt te wonen, Als het kan, verhuis ik uit deze buurt en Als je in deze buurt woont, dan heb je geluk. Eenzaamheid: Gemeten met de eenzaamheidsschaal van De Jong Gierveld (11 items), zoals 'Ik mis een goede vriend of vriendin' en 'Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht'. Huiselijk geweld: Geweld dat door iemand uit de huiselijke kring wordt gepleegd (gezinsleden, familieleden, (ex)partners, huisvrienden). Slachtoffers en daders van geweld kunnen zowel vrouwen, kinderen als mannen zijn. Vormen van huiselijk geweld: - Psychisch of emotioneel geweld (getreiterd, gekleineerd of uitgescholden worden, et cetera). - Lichamelijk geweld (mishandeld, geschopt en geslagen, et cetera). - Ongewenste seksuele toenadering (seksueel getinte opmerkingen, ongewenst aangeraakt, et cetera). - Seksueel misbruik (aangerand of verkracht). Huishouden: Een huishouden bestaat uit één of meer personen die gezamenlijk een huishouding voeren. Sociale cohesie in de buurt: Gemeten aan de hand van vijf stellingen, zoals 'De mensen in deze buurt kennen elkaar niet zo goed' en 'De mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om'. Sociale contacten: Een persoon heeft weinig contact met familie, vrienden of buren als er minder dan twee keer per maand contact is. Sociaal kapitaal: Gemeten aan de hand van een score op vijf stellingen: 1. De mensen in de buurt helpen elkaar, 2. De mensen in de buurt voelen zich verbonden met elkaar, 3. De mensen in de buurt zijn te vertrouwen, 4. De mensen in mijn buurt kunnen in het algemeen slecht met elkaar opschieten en 5. Ik ga liever niet om met de mensen die in mijn buurt wonen. Daarnaast is het sociaal kapitaal ook gebaseerd op afkappunten van Marjan Drukker, Universiteit Maastricht. Sociale uitsluiting: Gebaseerd op sociale participatie, materiële deprivatie, toegang tot sociale grondrechten en normatieve integratie. Een persoon is sociaal uitgesloten als hij of zij op meerdere dimensies uitgesloten is.