PROGRAMMA VAN DE PLATFORMSTUDIEDAGEN 2016 VOOR Medezeggenschapsleden uit de Bibliotheekwereld DATUM 11 april 2016 t/m 12 april 2016 LOCATIE Bergse Bossen Driebergen CURSUSLEIDING Annegret Sterken Lieuwe de Vries PROJECTCODE 11-4-2016 AS LV HEB HET LEF
Informatie over de cursusdagen Data 11 april 2016 t/m 12 april 2016 Aantal dagen Aantal deelnemers Cursuslocatie Cursusleiding Inleiders Werktijden Kosten Aanmelding Annuleren Accommodatie Routebeschrijving 2-daagse cursus Nog niet bekend Bergse Bossen te Driebergen Lieuwe de Vries, KGCA E-mail: lieuwe@kgca.nl Mob.: 06-515 38 228 Annegret Sterken, KGCA E-mail: annegret@kgca.nl Jeroen de Boer, domeinspecialist nieuwe media bij Bibliotheekservice Fryslân Els Unger, advocaat bij UngervanEls Advocaten Ochtend: van 9:30 tot 12:30 uur Middag: van 14:00 tot 17:30 uur Avond: van 20.00 tot 21:30 uur De deelnemerskosten bedragen 575,- per persoon. Tot uiterlijk woensdag 1 april: via de platformwebsite www.platformbibliotheken.nl per email: platform@kgca.nl o.v.v. de gewenste workshops (2 per deelnemer). of per post met bijgevoegd formulier Bij annulering vóór 25 maart zijn geen kosten verschuldigd. Na die datum betaalt u de volle prijs. Bij verhindering kan een ander lid van de OR of PVT altijd uw plaats innemen. Bergse Bossen Traaij 299, 3971 GM DRIEBERGEN tel. (0343) 528 150 Website: www.bergsebossen.nl email: info@bergsebossen.nl Openbaar vervoer: U kunt per trein reizen via Utrecht of Arnhem naar station Driebergen- Zeist. Vanaf het NS-station verzorgt taxibedrijf Besseling een milieuvriendelijke shuttleservice en taxivervoer. Beiden vertrekken vanaf een speciale taxistandplaats (te herkennen aan de borden "Groen Centraal" en het groene buspictogram), welke zich direct links vanaf de uitgang bevindt. De shuttleservice rijdt van 08.00-10.00 uur en van 16.00-19.00 uur. De kosten zijn 6,40 p.p. Voor reserveren, meer informatie over de shuttleservice en taxivervoer buiten de bovenstaande tijden verwijzen wij graag naar www.ikreisgroen.nl. 2/7
Inleiding De jaarlijkse studiedagen van het Platform hebben dit jaar de De toekomst van het bibliotheekwerk als centraal thema. Nu er weer een golf van reorganisaties over de bibliotheekwereld komt lijkt het goed om de tijd te nemen om verder vooruit te kijken. Om een metafoor te gebruiken: Als je huis verbouwd wordt is het goed om te weten hoe mooi het straks wordt. Dan kun je de chaos en de rotzooi van de verbouwing aanvaarden want het wordt mooi. Heb je echter geen beeld van die toekomst dan zie je alleen de overlast en de ellende. Vanuit die gedachte gaan we tijdens de Platformdagen opzoek naar die mooie toekomst. Natuurlijk niet om alleen te dromen. Wel om te weten hoe we ons daarop voorbereiden en wat dit betekent voor het huidige HR-beleid en de aanpak van de reorganisaties die ons daar moeten brengen. Het tweede thema dat gezamenlijk behandeld zal worden is de grote druk die op werknemers wordt uitgeoefend en de (juridische) grenzen die er zijn aan wat van een werknemer verlangd kan worden. Dat is een juridische vraag (wat moet je accepteren?) maar vooral ook een vraag naar sociale verhoudingen, naar assertiviteit en misschien zelfs naar angst. Na dat de juridische kennis verzameld is gaan we met name met die tweede vraag aan de slag. Wat kun je doen om meer zelfvertrouwen te krijgen, om een goed evenwicht te vinden tussen je eigen belang en het belang van de bibliotheek? We ronden dit deel af met de gebruikelijke vraag: welke rol kan of moet de OR of PVT hierin spelen? Natuurlijk wordt er ook weer een aantal workshops aangeboden. Welke dat zijn is afhankelijk van de belangstelling. Ons aanbod is verderop in dit programma te vinden. Tenslotte vragen we iedere deelnemer om interessant materiaal mee te nemen (uit de eigen organisatie, vanuit de OR of PVT of gewoon interessante artikelen) om een leestafel in te richten. Met vriendelijke groet, Annegret Sterken en Lieuwe de Vries 3/7
9:30 uur Welkom Maandag 11 april 2016 Huishoudelijke zaken Toelichting op het programma en doelstellingen van de cursus Introductie op het eerste thema aan de hand van de metafoor van de verbouwing van je huis. 9:45 uur Hoe ziet de bibliotheek er over vijf jaar uit? Jeroen de Boer neemt ons mee naar de toekomst. Wat kun je verwachten als je dan een bibliotheek binnen loopt of virtueel bezoekt? Welk werk doen medewerkers in die bibliotheek? 10:30 uur Tijd voor koffie en thee 10:45 uur Werken in die vernieuwde bibliotheek Vervolg van onze blik op de toekomst. Nu zoemen we in op de werknemer: hoe ziet de organisatie er straks uit, het vak er dan uit, wat voor eisen zullen er aan medewerkers worden gesteld? 11:30 uur En nu aan de slag om de boodschap uit te dragen De kans om in kleinere groepen uit te werken wat ons kijkje naar de toekomst ons heeft opgeleverd. We gaan dat doen in de vorm van een opdracht: filmen! Het is 2022 en de bibliotheek bestaat 100 jaar. Één van de activiteiten wordt een grote reünie voor iedereen die in de bibliotheek werkt of gewerkt heeft. Voor dit feest gaan jullie een film maken over wat er sinds 2016 veranderd en bereikt is. Iedere film begint met een idee en een scrypt. Tot de lunch kan iedere groep daaraan werken. 12:30 uur Lunch 14:00 uur De opnames kunnen beginnen Ieder scrypt wordt nu door dezelfde groepjes verfilmd. Natuurlijk worden alle filmpjes in de loop van de middag ook vertoond. 15:00 uur Tijd voor thee en koffie 15:30 uur De toekomst is mooi, nu de verbouwing nog Hoe komen we in die toekomst terecht? Worden medewerkers intensief bij de ontwikkeling betrokken en moeten zij die toekomst zelf mede vorm geven of zal de ontwikkeling vooral het werk zijn van een aantal bevlogen mensen die een concept ontwikkelen dat straks redelijk uniform kan worden uitgerold? 17:00 uur Wat kan de medezeggenschap bij deze verbouwing doen? Dat moet nog blijken maar een aantal aandachtspunten zijn er zeker al: Heb je een goed perspectief gekregen? Zo nee, wat kun je als medezeggenschap daaraan doen? Is er zicht op de weg daar naar toe en past die weg ook bij het beoogde doel? Welke instrumenten zijn er nodig (denk b.v. aan scholing, organisatievormen, functie inhoud, ontslagen?) 18:00 uur Diner 20:00 uur Workshops (zie het overzicht van de aangeboden workshops) 4/7
Dinsdag 12 april 2016 9:30 uur Werknemer, wat zijn je rechten? Werknemers staan regelmatig onder druk om aan wensen van de werkgever tegenmoet te komen. Het onderwerp is al vaker ter sprake gekomen. Vandaag hebben we advocate Els Unger uitgenodigd om precies vertellen wat je rechten zijn en wat je dus wel of niet hoeft te accepteren. Of het nu gaat om wijzigingen van werktijden, flexibiliteit, op allerlei momenten inzetbaar zijn, andere werkzaamheden of een andere werkplek (vestiging) krijgen, van werknemers wordt geëist dat zij er aan tegenmoet komen. De vormen die daarvoor gekozen worden zijn verschillend, b.v.: Je contract kent geen plaats van tewerkstelling meer en je kunt in het hele werkgebied van de organisatie in gezet worden; Je werkt volgens rooster en dat betekent dat je alle dagen beschikbaar moet zijn; Een percentage van je uren is flexibel en ook daarvoor moet je beschikbaar blijven; Je werkzaamheden veranderen en daar moet je je bij neer leggen. Om het gesprek concreet te maken hebben we een aantal voorbeelden opgesteld. 11:00 uur Tijd voor koffie en thee 11:15 uur Nu ken je je rechten en wat dan? In kleinere groepen bespreken we wat we met deze kennis kunnen en willen doen. Je rechten kennen is de eerste stap maar daar vervolgens ook iets mee doen is vaak lastiger. De sfeer moet goed blijven, angst om je werk te verliezen, om onaardig gevonden te worden, een dwarsligger gevonden te worden weerhouden je er vaak van om van je rechten gebruik te maken. Wat kun je doen om meer zelfvertrouwen te krijgen, om een goed evenwicht te vinden tussen je eigen belang en het belang van de bibliotheek? En natuurlijk: welke rol kan of moet de OR of PVT hierin spelen? 12:30 uur Lunch 13:30 uur Workshops, tweede ronde. (zie het overzicht van de aangeboden workshops) 15:00 uur Tijd voor thee en koffie 15:30 uur Platform, huishoudelijke zaken Aandacht voor de huishoudelijke zaken die voor het functioneren van het Platform geregeld moeten worden. Zie de bijgevoegde voorlopige agenda. 16:00 uur Afronding van de conferentie Met in elk geval de vraag: wat hebben we geleerd en wat willen we de komende tijd allemaal nog meer doen en leren? 16:30 uur Afsluiting 5/7
WORKSHOPS 2016 Zoals gebruikelijk worden ook dit jaar tijdens de Platform studiedagen een aantal workshops georganiseerd. Voor dit jaar worden onderstaande workshops aangeboden. Welke er gegeven worden hangt natuurlijk van de aanmeldingen en de belangstelling af. Iedere deelnemer kan aan twee workshops deelnemen. 1. Zelfsturen en leiderschap. In veel reorganisatievoorstellen zien we dat er meer gewerkt gaat worden met zelfsturende teams. Wat wordt hiermee bedoeld? Wat betekent dit voor het middenmanagement? Wat zijn zelfsturende teams? Onder welke omstandigheden werkt het wel en onder welke niet? In deze workshop kijken we hoe het in de verschillende bibliotheken wordt ingevuld en of er al bibliotheken zijn met (meer) ervaring? 2. Actief (werk)overleg. Veel (werk)overleggen zijn saai en vaak eenrichtingsverkeer. Het kan ook anders! Welke werkvormen zijn er zodat een (werk)overleg actiever is? Zodat een (werk)overleg meer verbinding creëert, betekenisvol is en energie en inspiratie genereert? We ervaren een aantal werkvormen in deze workshop om een (werk)overleg actiever te maken. 3. Luisteren, samenvatten en doorvragen. Je hoort de termen: Innoveren, co creatie, meer naar buiten toe, meer werken met vrijwilligers/ participatiemaatschappij, zelfsturing en meer klantgericht. Wat wordt er nu precies mee bedoelt? Wat gaat dit uiteindelijk betekenen voor de medewerkers? De kunst van vragen stellen ligt besloten in de LSD-formule: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. Een actieve workshop door met elkaar te oefenen. 4. Werken met vrijwilligers. In bibliotheken wordt er steeds meer samengewerkt met vrijwilligers. Aan de ene kant ben je blij dat daardoor het werk van de bibliotheek wordt voorgezet aan de andere kant voel je dat het een bedreiging kan zijn voor jou baan. Misschien vind jij je werk minder aantrekkelijk omdat de vrijwilligers de leuke werkzaamheden doen, of je bent bang dat uiteindelijk de vrijwilligers je baan overneemt (ondanks beschermende maatregelen). We wisselen met elkaar uit hoe het nu geregeld is in de praktijk. Is er beleid en zo ja welke? Hoe werkt het nu echt in de praktijk? Hoe zorg je als OR of PVT dat de angsten van de medewerkers niet zo maar weggewuifd worden? 5. Werktijden. Hoe krijg je als medewerker meer invloed op je werktijden? Wat zegt de CAO hierover? Welke mogelijkheden bieden roostersystemen hierin? Wat zegt de wet Flexibel werken? Wat kan de OR/ PVT doen? Wat zijn de kansen en bedreigingen. 6. Collega s stimuleren, bij elkaar brengen e.d. Hoe kun je als OR/PVT stimuleren dat medewerkers bij elkaar komen en samen een thema/ onderwerp uitwerken of bespreken. Vorig jaar bleek dat er veel OR/PVT een jaarverslag bijeenkomst hebben. Hierin legt de OR/PVT een soort verantwoording af wat ze het afgelopen jaar gedaan hebben. Hoe zou je bijeenkomsten kunnen organiseren zodat je ook meer voeding of bevestiging krijgt van je achterban? 7. Werkdruk. Werkdruk is een steeds terugkerend thema in de onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers. De laatste jaren lijkt de aandacht voor werkdruk weer toe te nemen. Onder invloed van de bezuinigingen is werkdruk een nijpend probleem geworden. Hoe maak je als OR/PVT werkdruk bespreekbaar bij je collega s? Hoe krijg je het op de agenda bij de directie? Welke instrumenten heb je als OR/PVT beschikbaar om het beheersbaar te houden? Een ander thema voor een workshop? En natuurlijk bestaat er nog de mogelijkheid om een ander thema in een workshop aan de orde te stellen. Omschrijf die wens dan bij de aanmelding (of in een apart mailtje) zo concreet mogelijk zodat anderen enthousiast worden en zich daar in kunnen verdiepen. 6/7
Voorlopige AGENDA voor het huishoudelijk deel van de Platformstudiedagen, dinsdagmiddag van 15.30 tot 16.00 uur 1. Steungroep, werkwijze en samenstelling Het Platform kent een steungroep van ca. 7 mensen die o.a. inhoud en organisatie van Platformstudiedagen bespreekt. De leden van de steungroep worden voor 2 jaar gekozen en treden volgens rooster af. Vorig jaar werden Carolien Wiewel, Mieke Jansen (beiden OB Amsterdam), Els Glastra (Bibliotheek van A tot Z), Antoinette Sanders (bibliotheek Enschede) en Hetty de Groot (bibliotheek Helmond-Peel) gekozen. Twee jaar geleden werden Louisa Benning (Bibliotheek Zwolle) en Saskia Hoenderkamp (OB Hilversum) gekozen. Zij treden nu dus af. Kandidaatstelling kan ter vergadering: wie o wie? 2. Platformbijeenkomsten in 2016 Voorgesteld wordt om twee dagen in het najaar te reserveren en het programma t.z.t. in samenwerking met de steungroep vast te stellen en in te vullen: Kan men zich in dit voorstel vinden, wat kunnen eventueel de thema s worden en zijn er eventueel nog wensen voor andere bijeenkomsten? 3. Platformcursussen De belangstelling voor de verschillende Platformcursussen was opnieuw sterk wisselend. In totaal gingen in 2015 drie cursussen op een of andere manier door. In 2015 heeft het Platformsecretariaat in overleg met de steungroep minder specifieke Platformcursussen op de agenda geplaatst en een aantal thema s gekoppeld aan cursussen die collega s van KGCA geven. Op de belangstelling lijkt dat weinig invloed te hebben gehad. Wat willen we in 2016 op dit gebied doen? 4. Overige Platformactiviteiten, wensen, opmerkingen enz. 6. Rondvraag en sluiting 7/7