Vedingsbeleid kinderpvang Inhud Algemeen Geznd vedingsaanbd Vaste en rustige eetmmenten Allergieën en individuele afspraken Traktaties en feestje Vedingsaanbd vr kinderen tt 1 jaar Drinken Eten Vedingsaanbd vr kinderen van 1 tt 4 jaar Algemene uitgangspunten Gemiddelde heveelheden Vedingshygiëne: bereiden en bewaren van veding Flesveding en brstveding Andere veding
Algemeen Geznd vedingsaanbd Dit vedingsbeleid is gebaseerd p de richtlijnen Schijf van Vijf van het Vedingscentrum. Wij vinden het belangrijk m kinderen geznde veding te bieden en z psitief bij te dragen aan hun ntwikkeling. Wij bieden daarm vrnamelijk prducten aan uit de Schijf van Vijf: Geznd eten met de Schijf van Vijf De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken, met in elk vak andere type prducten. De prducten die in Schijf van Vijf staan zijn vlgens de laatste wetenschappelijke inzichten ged vr je lichaam. Als je eet vlgens de Schijf van Vijf krijg je daarnaast vldende mineralen, vitamines, eiwitten, klhydraten, vetten en vezels binnen. Het Vedingscentrum adviseert m elke dag een bepaalde heveelheid te eten uit elk vak. Die aanbevlen heveelheden zijn per leeftijd en geslacht verschillend, mdat de ene persn nu eenmaal iets meer ndig heeft dan de ander. Daarnaast geeft het Vedingscentrum het advies m binnen de verschillende vakken te variëren. Niet in de Schijf van Vijf: niet ndig f minder geznd Niet in de Schijf van Vijf staan prducten: met te veel zut, suiker, transvet f verzadigd vet f te weinig vezels. Denk aan rmbter, vet vlees, vlle zuivelprducten, gezuten nten, witbrd en witte pasta. 1
met negatieve gezndheidseffecten als je er veel van neemt. Bijvrbeeld vleeswaren, bewerkt vlees en dranken met veel suiker, zals frisdrank en sap. die niet bijdragen aan een geznde veding, zals kek en snep. De prducten buiten de Schijf van Vijf verschillen sterk van elkaar. Er zijn daarm 2 categrieën bedacht: de dagkeuze en de weekkeuze. Een dagkeuze is iets kleins: een klein kekje, wat vleeswaren f jam p brd, een waterijsje, een stukje chclade f een eetlepel tmatenketchup. Een weekkeuze is wat grter: een crissant, een stuk taart, een zakje chips, een glas frisdrank, chcpasta p brd. Wij bieden p nze lcaties af en te dagkeuzes aan (als brdbeleg). Weekkeuzes bieden we niet aan. Vaste en rustige eetmmenten Wij hanteren vaste eettijden. Dit zrgt vr een herkenbaar ritme en dat levert de kinderen rust p. We eten samen aan tafel, zwel tussen de middag als bij tussendr mmenten. Dit is gezellig en het zrgt vr duidelijke eetmmenten. We nemen rustig de tijd m te eten en zrgen vr een fijne sfeer, maar we tafelen niet te lang. Onze pedaggisch medewerkers geven het gede vrbeeld aan tafel. Zij eten samen met de kinderen, ze begeleiden bij de maaltijd en hebben een vrbeeldfunctie. Onze pedaggisch medewerkers bepalen wanneer het kind eet, het kind bepaalt uit een geznd vedingsaanbd wat het eet en heveel het daarvan eet. Wij dringen geen eten p. Allergieën en individuele afspraken Wij huden rekening met allergieën van kinderen. Er is k ruimte m individuele afspraken te maken wanneer het ndzakelijk is m af te wijken van het vedingsbeleid, bijvrbeeld bij een dieet f een bepaalde (gelfs)vertuiging. Traktaties en feestje Een verjaardag betekent feest en bij z n verjaardag kmt vaak een traktatie kijken. Er kan zwel een niet-eetbare traktatie als een eetbare traktatie aangebden wrden. Wij vinden het belangrijk dat de eetbare traktaties z geznd mgelijk zijn. We vragen uders dan k m traktaties z klein mgelijk te huden en niet te calrierijk te maken. Ouders kunnen de richtlijnen trakteren van het Vedingscentrum raadplegen. Vr traktatie-ideeën adviseren wij de traktaties p de website www.vedingscentrum.nl/trakteren, het bek Feest! 46 traktaties vr schl f thuis van het Vedingscentrum en de traktaties met fruit en/f grente van de website www.gezndtrakteren.nl. Bij speciale gelegenheden bieden wij zeer incidenteel snep aan. Wij prberen de heveelheid suiker, zut en verzadigd vet die kinderen dan binnenkrijgen vr zver mgelijk te beperken. 2
Vedingsaanbd vr kinderen tt 1 jaar Baby s hebben een eigen vedingsschema. Wij hanteren nderstaande aandachtspunten vr hun veding. Drinken Melk: Met de uders is besprken f hun kind brstveding f flesveding krijgt. De afgeklfde brstveding leveren uders vldende gekeld f ingevrren (in kleine prties) af p het kinderdagverblijf. Vrzien van sticker met naam en datum. Ouders leveren geen klaargemaakte flesveding aan. Tijdens het verver, k in een keltas, kan de flesveding namelijk niet vldende kud wrden bewaard. Vanaf de leeftijd van 6 maanden tt 12 maanden krijgt een kind pvlgmelk. Het kind krijgt ng geen gewne melk tt hij 12 maanden is. Daarin zit te weinig ijzer en gede vetten en te veel eiwit. Ander drinken: Naast brstveding f pvlgmelk krijgen kinderen water f lauwe (vruchten)thee znder suiker. We zrgen dat de thee vldende is afgekeld f mengen de thee met kud water zdat deze niet te warm is. Wij bieden geen limnadesirp f diksap aan. Limnadesirp en diksap bevatten veel calrieën en suikers en dit vergrt de kans p vergewicht en tandbederf. Bij vrkeur gaat het kind vanaf 8 maanden efenen met het drinken uit een (plastic) beker. Dat is beter vr de mndmtriek dan een beker met een tuit. Een kind heft bij ns de beker niet helemaal leeg te drinken. Als een kind de beker niet leegdrinkt, heeft hij simpelweg geen drst. Wij stimuleren kinderen wel m p één mment te drinken. Eten (Eerste) hapjes: We starten met het geven van eerste hapjes in verleg met de uders. Vlgens de richtlijn Veding en eetgedrag vr de Jeugdgezndheidszrg is dit tussen 4 en 6 maanden en geven we een paar lepeltjes per efenmment. We beginnen met de zgenaamde efenhapjes, waarbij het eten fijngeprakt is. Zdra kinderen hapjes krijgen, laten we ze de mndmtriek efenen met een (ndiep, plastic) lepeltje. In verleg met de uders gaan we na de leeftijd van 6 maanden de melkvedingen steeds meer vervangen en gaat het kind steeds meer echte maaltijden eten. Het fruit en de grente die we als efenhapje tussendr geven is vers gepureerd. We bieden bij dit fruit- en grentehapje ng geen cmbinaties van verschillende srten fruit en grenten aan. Het kind leert dan eerst wennen aan de lsse smaken. Z leert hij die beter herkennen en waarderen en dat is beter vr zijn smaakntwikkeling. Naarmate het kind beter kan happen, zal het stukjes vers fruit en grente krijgen. Aan een zachte smaak went een kind makkelijker. Het fruit waarmee we beginnen is bijvrbeeld peer, appel, banaan, melen en perzik. Brdbeleg: 3
We besmeren het brd altijd met een beetje zachte (dieet)margarine uit een kuipje, hierin zitten veel nverzadigde (gede) vetten. Meer beleg dan margarine heft niet. Gebruiken we tch meer beleg, dan kiezen we vr beleg uit de tabel p pagina 4. Wij geven kinderen tt en met 12 maanden geen hning. Hning kan besmet zijn met een bacterie waar jnge kinderen erg ziek van kunnen wrden. 4
Vedingsaanbd vr kinderen vanaf 1 jaar Algemene uitgangspunten Wij hanteren nderstaande algemene uitgangspunten: Wij geven water: Wij geven de kinderen water (met eventueel bijvrbeeld een schijfje sinaasappel f ander fruit f grente). Daarnaast bieden we lauwe (vruchten)thee znder suiker aan. Wij bieden geen limnadesirp f diksap aan. Limnadesirp en diksap bevatten veel calrieën en suikers en dit vergrt de kans p vergewicht en tandbederf. Smeersel: Kinderen tt 4 jaar kunnen het beste (dieet)margarine eten. In (dieet)margarine zitten vral gede vetten, die kinderen in hun eerste levensjaren hard ndig hebben. Vral Schijf van Vijf beleg: Als beleg bieden wij vral Schijf van Vijf prducten aan vr p brd. Daarnaast bieden we een paar prducten vr p brd aan die niet in de Schijf van Vijf staan en dagkeuzes zijn. Wij zrgen ervr dat het beleg mager is en niet te veel calrieën en ngeznde vetten bevat. Ok letten we p de heveelheid suiker en zut. Prducten die weekkeuzes zijn bieden we niet aan. Geen gewne kaas en smeerkaas: Wij bieden geen gewne kaas en smeerkaas aan. Hier zit namelijk veel zut in. Als alternatief geven we (light) zuivelspread f hüttenkäse. Geen (smeer)leverwrst: Wij bieden geen (smeer)leverwrst aan. In (smeer)leverwrst zit namelijk veel vitamine A. Het kan schadelijk zijn als een kind structureel teveel vitamine A binnenkrijgt. Aangezien het kind thuis al (smeer)leverwrst zu kunnen krijgen, bieden wij uit vrzrg geen (smeer)leverwrst aan. Als alternatief kan vegetarische smeerwrst gegeven wrden. Geen rauw vlees: Wij geven kinderen geen prducten van rauw vlees, zals filet américain, ssenwrst, carpacci f niet-drbakken tartaar. Wij geven k geen rauwe f vrverpakte gerkte vis. Hierin kunnen ziekmakende bacteriën zitten. Ntenpasta f pindakaas znder suiker en zut: Als er een kind met een ernstige allergie vr pinda s f nten in de grep zit, maken we hier specifieke afspraken ver. Dit is in verleg met en ged bevnden dr de uders, en eventueel de behandelend arts van het kind. Vedingsaanbd Vr kinderen vanaf 1 jaar hebben wij het nderstaande vedingsaanbd. Uitgangspunt hierbij is dat er vrnamelijk Schijf van Vijf prducten wrden aangebden. Kinderen jnger dan 4 jaar hebben weinig ruimte vr dagkeuzes. Alleen vr p brd bieden we een paar prducten buiten de Schijf van Vijf 5
aan (alleen dagkeuzes). Wij bieden geen weekkeuzes aan. Kinderen jnger dan 4 jaar hebben geen ruimte vr weekkeuzes. Drinken Water (kraanwater); (Vruchten)thee znder suiker; Halfvlle melk, karnemelk f magere yghurtdrank znder tegevegde suikers. Brd en beleg Schijf van Vijf prducten Vlkrenbrd f bruinbrd; Zachte (dieet)margarine ** (seizens)fruit*, geprakt f in kleine stukjes, zals banaan, appel, aardbei; (seizens)grente*, zals tmaat, wrteltjes en kmkmmer, in schijfjes/ kleine stukjes f een grentespread znder zut en suiker; (light)zuivelspread f hüttenkäse; Hummus <0,5gr zut per 100 gram; Ei; Ntenpasta f pindakaas znder zut en suiker** Dagkeuzes, hiervan bieden we er maximaal 3 tegelijk bij een brdmaaltijd aan (Halva)jam; Appelstrp; Kmkmmersalade; Minder vette en minder zute vleeswaren zals kipfilet, ham, bterhamwrst, kalkenfilet. Tussendr in de chtend en in de middag (Seizens)fruit*, zals stukjes appel, peer, banaan, kiwi, druiven, melen, aardbei, mandarijn ; (Seizens)grente*, zals stukjes wrteltjes, kmkmmer, paprika, sneptmaatjes; Vlkren knäckebröd, vlkren krentenbrd, vlkren mueslibrd * Wij gebruiken de grente- en fruitwijzer als richtlijn. ** Uitleg staat beschreven in de algemene uitgangspunten p de vrige pagina. Gemiddelde heveelheden Onderstaande tabel geeft de gemiddelde dagveding van kinderen per leeftijdsgrep weer. Dit is de dagveding die kinderen ndig hebben m alle vedingsstffen binnen te krijgen. Dit is inclusief het eten en drinken dat kinderen s mrgens en s avnds thuis krijgen. De heveelheden zijn gemiddeldes en dienen als richtlijn vr pedaggisch medewerkers en uders. De heveelheden passen wij aan p de beheften van elk kind. 1-3 jaar jngen en meisje gram grente 50-100 prties fruit 1,5 bruine f vlkren bterhammen 2-3 pscheplepels vlkren graan- 1-2 6
prducten f aardappelen prties vis, peulvruchten f vlees* 1 gram ngezuten nten 15 prties zuivel 2 gram kaas - gram smeer- en bereidingsvetten 30 liter vcht 1 * Als we een avndmaaltijd aanbieden, dan variëren we elke week met: 50 gram vis, 0,5 pscheplepels peulvruchten, max. 250 gram vlees en 1-2 eieren. N.v.t 7
Vedingshygiëne: bereiden en bewaren van veding Wij gaan veilig m met het eten van de kinderen m te vrkmen dat ze ziek wrden. Bij het bereiden en bewaren van veding hanteren wij de nderstaande aandachtspunten. Als richtlijn gebruiken wij hiervr de bewaarwijzer met de veilig eten-kaart. Daarnaast gebruiken wij de hygiënecde vr kleine instellingen. Flesveding en brstveding Vrbereiding: De flesjes van de kinderen zijn vrzien van een naam. De afgeklfde brstveding is vrzien van naam en datum. Van tevren maken we de werkplek schn en wassen we nze handen met water en zeep. Klaarmaken: We prberen de flesveding zveel mgelijk per fles klaar te maken en niet al van tevren. De flesveding en afgeklfde brstveding verwarmen we au bain Marie, in een flessenwarmer f in de magnetrn p de laagste stand. Bij verwarming in de magnetrn zwenken we de fles tussendr m de warmte ged te verdelen. Dit den we ngmaals als de melk p temperatuur is. We laten de melk niet warmer wrden dan 30-35 C (drinktemperatuur). Dit is met name van belang vr brstveding, mdat de beschermende stffen in deze veding verlren gaan als de melk te warm wrdt. We druppelen klaargemaakte melk p de binnenkant van de pls m te velen f deze niet te warm is. Schnmaken: Melk die verblijft na het veden gien we weg. Direct na het drinken spelen we de fles en speen schn met kud water. De fles en de speen wassen we in heet sp met een flessenbrstel f in de afwasmachine p een lang wasprgramma p minimaal 55 C. De fles en speen laten we nderstebven p een schne, drge dek drgen. Bewaren: Brstveding: gekeld aangeleverde brstveding plaatsen we z snel mgelijk nderin de kelkast. We bewaren deze maximaal 3 dagen in de kelkast. Ingevrren brstveding bewaren we maximaal 6 maanden in de vriezer. Flesveding: indien flesveding tch al van tevren wrdt klaargemaakt dan zetten we deze meteen na het klaarmaken in de kelkast. Deze flesveding bewaren we maximaal 8 uur in de kelkast, daarna gien we het weg. 8
Andere veding Vrbereiding: De handen van de kinderen wassen ze met water en zeep vr het eten en na tiletbezek. De handen van de pedaggische medewerkers wassen ze met water en zeep vr het eten en vr het bereiden van veding, na het aanraken van rauw vlees en rauwe grente, na tiletbezek en na het verschnen van baby s. Ingevrren prducten ntdien we afgedekt in de kelkast f in de magnetrn p ntdistand. We zrgen ervr dat het aanrecht, keukengerei en snijplanken schn zijn. Grente en fruit wassen we m stf en vuil te verwijderen. Klaarmaken: We huden rauwe prducten gescheiden van bereid eten. Warm eten verhitten we ged, vral vlees, kip, eieren en vis. We verwerken geen rauwe eieren in gerechten die niet verhit wrden. Restjes verhitten we dr en dr. Het eten scheppen we enkele keren m tijdens pwarmen in de magnetrn. Bewaren: We maken gebruik van stickers m de datum waarp het prduct gepend is te vermelden. Verpakkingen sluiten we direct na gebruik. We gebruiken afsluitbare bakjes m eten te beschermen tegen uitdrgen, bacteriën en schadelijke stffen. Bederfelijke prducten, zals vleeswaren, leggen we direct na gebruik weer in de kelkast (4 C). We gien deze prducten weg als de te gebruiken tt -datum is verlpen. Restjes verdelen we in kleinere prties, laten we afkelen en zetten we binnen 2 uur in de kelkast. We bewaren restjes maximaal 2 dagen in de kelkast. Staat p een prduct Gekeld bewaren dan hrt het in de kelkast. Prducten met het bewaaradvies kel bewaren bewaren we in een dnkere ruimte bij een temperatuur van 12 tt 15 C. Prducten die de ten minste hudbaar tt -datum hebben verschreden, gebruiken we alleen als de verpakking nbeschadigd is en/f de aanblik, de geur en de smaak van het prduct ged zijn. 9